Τα 5 αγκάθια της οικονομίας και γιατί δεν θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα.

Τα 5 αγκάθια της οικονομίας και γιατί δεν θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα.

Τα πέντε μεγάλα αγκάθια της ελληνικής οικονομίας αναδεικνύουν από κοινού το κρας - τεστ της τρόικας που επισκέφτηκε πρόσφατα τη χώρα μας αλλά και η τελευταία έκθεση του ΙΟΒΕ, τα συμπεράσματα των οποίων καλείται να αξιοποιήσει η κυβέρνηση εφόσον επιθυμεί να επιτύχει τη μεγαλύτερη δημοσιονομική προσαρμογή που σημειώθηκε ποτέ.

Οσο δύσκολο και εάν φαντάζει αυτή τη στιγμή ένα τέτοιο εγχείρημα, όσο ζοφερές και εάν φαντάζουν οι εκτιμήσεις από τις στρεβλώσεις και τις παθογένειες που ταλαιπωρούν τις τελευταίες δεκαετίες τη χώρα μας υπάρχουν τομείς και κλάδοι της ελληνικής οικονομίας, στους οποίους μπορεί να στηριχθούν οι προσπάθειες για τη διάσωσή της και η κρίση να μετατραπεί σε ευκαιρία για τη χώρα μας.

Η Ελλάδα, εκτιμά το ΙΟΒΕ, μπορεί να προσελκύσει σημαντικές επενδύσεις στον πρωτογενή τομέα, στην ενέργεια, στις μεταφορές, στον τουρισμό, στον χρηματοπιστωτικό τομέα, στην υγεία, στη βιομηχανία και το εμπόριο, αρκεί να υιοθετήσει νέα προσέγγιση, αρκεί να ξεφύγει από τα σφάλματα του παρελθόντος.

ΟΙ ΠΛΗΓΕΣ ΤΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ

Αποκαλυπτικά, δε, είναι τα συμπεράσματα που εμφανίζουν την ελληνική οικονομία να βρίσκεται στη σημερινή εξαιρετικά δυσάρεστη κατάσταση ως αποτέλεσμα:

 Της διόγκωσης του μη παραγωγικού δημόσιου τομέα εις βάρος του ιδιωτικού.

Της καταστρατήγησης κάθε έννοιας ανταγωνισμού, αξιολόγησης και παροχής κινήτρων για βέλτιστη απόδοση εντός των ποικίλων δραστηριοτήτων του δημόσιου τομέα.

 Της επιβολής αναρίθμητων περιορισμών στην επιχειρηματικότητα (κλειστά επαγγέλματα, ωράρια λειτουργίας, υποχρεωτικά ποσοστά κέρδους, πολύπλοκες διαδικασίες αδειοδότησης, ρυθμίσεις και κανονισμοί αναχρονιστικού περιεχομένου).

Της δημιουργίας ενός θνησιγενούς και κοινωνικά άδικου ασφαλιστικού συστήματος.

Της πλήρους απώλειας ελέγχου των δαπανών και των εσόδων του προϋπολογισμού από το 2007 έως το 2009.

Τόσο το ΙΟΒΕ όσο και η ΕΕ αναγνωρίζουν ότι δεν είναι εύκολο να αλλάξουν από τη μία στιγμή στην άλλη κατεστημένες, στρεβλές νοοτροπίες και συνήθειες. Χρειάζονται, όπως σημειώνεται στα βασικά συμπεράσματα της έκθεσης του ΙΟΒΕ, περισσεύματα ηγετικών ικανοτήτων και πρωτοβουλιών, συντεταγμένη πορεία, καθώς και μία ρεαλιστική και ευέλικτη προσέγγιση, η οποία υπαγορεύει την εγκατάλειψη του κρατικισμού και του προστατευτισμού ως μοχλών ανάπτυξης και την υιοθέτηση μίας εξωστρεφούς αναπτυξιακής πολιτικής, φιλικής προς το ξένο κεφάλαιο.

Στο πλαίσιο αυτό επιχειρήματα περί «αφελληνισμού» κλάδων, επιχειρήσεων και τραπεζών, σε μία περίοδο που η χώρα αντιμετωπίζει δρακόντειους περιορισμούς ρευστότητας και έλλειψη κεφαλαίων, θεωρούνται λανθασμένα από το ΙΟΒΕ, καθώς αποπνέουν προστατευτισμό και αποβλέπουν στη διατήρηση του status quo, αυτού ακριβώς που μας οδήγησε στην παρούσα κατάσταση.

Η αντιμετώπιση των επενδύσεων της κινεζικής Cosco αποτελεί κλασικό παράδειγμα λανθασμένων αρχικών χειρισμών, που οφείλονται στον επικίνδυνο εναγκαλισμό της πολιτείας με τα συνδικάτα, με δυσμενείς επιπτώσεις για την εικόνα της Ελλάδας ως προορισμού ξένων επενδύσεων. Ευτυχώς, επικράτησε τελικά η κοινή λογική, με ενδεχόμενο αποτέλεσμα οι κινεζικές επενδύσεις να αποδειχθούν καταλυτικές για το μέλλον αρκετών κλάδων της ελληνικής οικονομίας.

ΙΔΙΩΤΙΚΟΠΟΙΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΧΡΕΟΣ
Εκτεταμένες ιδιωτικοποιήσεις και η αξιοποίηση της αργούσας περιουσίας του Δημοσίου μπορούν να συμβάλλουν καθοριστικά στην πραγματοποίηση μεγάλων ιδιωτικών επενδύσεων αλλά και στη μείωση του λόγου του δημοσίου χρέους ως προς το ΑΕΠ σε επίπεδο σημαντικά χαμηλότερο από αυτό που προβλέπεται στο βασικό σενάριο του μνημονίου.

Σχετικά με τη συζήτηση περί αναδιάρθρωσης του δημόσιου χρέους, το ΙΟΒΕ σημειώνει ότι η δημιουργία πρωτογενών δημοσιονομικών πλεονασμάτων της τάξης του 6% του ΑΕΠ, όπως προβλέπεται στο μνημόνιο, πιθανότατα θα πείσει τις χρηματοπιστωτικές αγορές για το αξιόχρεο του ελληνικού Δημοσίου, αφού θα οδηγήσει σε ταχεία αποκλιμάκωση του λόγου του δημόσιου χρέους ως προς το ΑΕΠ από το 2013 και μετά.

Επομένως η αναχρηματοδότηση του δημοσίου χρέους θα μπορεί να συνεχιστεί κανονικά μετά το 2012. Εάν όμως οι χρηματοπιστωτικές αγορές συνεχίζουν και τότε να δυσλειτουργούν ή να δυσπιστούν, είναι πολύ πιο πιθανό να επεκταθεί η διάρκεια της χρηματοδότησης της Ελλάδας από την τρόικα για μία ακόμα τριετία, παρά να αναγκαστεί η χώρα να προβεί σε οποιουδήποτε είδους αναδιάρθρωση χρέους. Η αναδιάρθρωση χρέους βεβαίως και δεν θα μπορούσε να είχε αποφευχθεί χωρίς την παρέμβαση της τρόικας.

Οσοι ακόμα επιχειρηματολογούν υπέρ αυτής της λύσης, δείχνουν να αγνοούν τη νέα πραγματικότητα στην ευρωζώνη, ιδιαιτέρως μετά τη δημιουργία οχήματος ειδικού σκοπού με αρχικό κεφάλαιο 750 δισ. ευρώ από τις χώρες-μέλη της ευρωζώνης και το ΔΝΤ που ήδη αποφασίστηκε στη Σύνοδο Κορυφής των ΕΕ-27 της 17ης Ιουνίου του τρέχοντος έτους. Υπενθυμίζεται επίσης ότι το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της ευρωζώνης είναι περίπου μηδενικό, ουσιαστικά δηλαδή οι δανειακές ανάγκες των χωρών-μελών της ευρωζώνης του ευρωπαϊκού Νότου είναι περίπου ίσες με τους πλεονάζοντες πόρους (του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών) των χωρών-μελών της ευρωζώνης του ευρωπαϊκού Βορρά.

ΠΟΣΟ ΡΕΑΛΙΣΤΙΚΗ ΕΙΝΑΙ Η ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑ ΔΙΑΣΩΣΗΣ
Στο εύλογο ερώτημα αν υπάρχουν παραδείγματα χωρών που πέτυχαν τόσο μεγάλη δημοσιονομική προσαρμογή όσο αυτή που εμπεριέχεται στους όρους του μνημονίου, η απάντηση από το ΙΟΒΕ είναι θετική.

Η ίδια η Ελλάδα είναι το καλύτερο ίσως παράδειγμα σημαντικής δημοσιονομικής προσαρμογής. Το 1993, το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης ήταν 14,5% του ΑΕΠ, ενώ το 1999 το (μετά την απογραφή) έλλειμμα ήταν 3,1% του ΑΕΠ. Η εκ νέου εκτόξευσή του στο 13,6% του ΑΕΠ δέκα χρόνια αργότερα, το 2009, κυρίως ως αποτέλεσμα της επέκτασης του κράτους και των δημοσίων δαπανών εξηγεί τα αίτια της τρέχουσας δημοσιονομικής κρίσης. Παρεμπιπτόντως, ο χρονικός ορίζοντας που το μνημόνιο θεωρεί ότι η Ελλάδα πρέπει να μειώσει το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης στο 3% του ΑΕΠ είναι μακρύτερος από αυτόν του αρχικού Προγράμματος Σταθερότητας και Ανάπτυξης (ΠΣΑ) της ελληνικής κυβέρνησης: Το έτος 2014 στο μνημόνιο έναντι του έτους 2012 στο ΠΣΑ.

Οι σκανδιναβικές χώρες, ιδιαιτέρως η Σουηδία και η Φινλανδία, αποτελούν επίσης παραδείγματα πολύ μεγάλης, αλλά διατηρήσιμης, δημοσιονομικής προσαρμογής τη δεκαετία του 1990: Από δημοσιονομικά ελλείμματα της τάξης του 17% του ΑΕΠ στις αρχές της δεκαετίας, οι χώρες αυτές πέτυχαν σχεδόν μηδενικά ελλείμματα στο τέλος της.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο πρώτο πεντάμηνο του 2010, το έλλειμμα της κεντρικής κυβέρνησης της Ελλάδας μειώθηκε κατά 38% περίπου σε σχέση με το αντίστοιχο πεντάμηνο του προηγούμενου έτους, έναντι στόχου περίπου 40%. Το γεγονός αυτό αποτελεί αναμφισβήτητα θετική εξέλιξη. Το αρνητικό στοιχείο στην εξέλιξη αυτή είναι ότι ο στόχος επιτυγχάνεται με σημαντική μείωση των δαπανών για δημόσιες επενδύσεις, ενώ υπάρχει σχετική υστέρηση στον στόχο για τα έσοδα (περίπου 6% πραγματοποίηση έναντι στόχου 14%, συμπεριλαμβανομένων των εσόδων του ΠΔΕ). Η επίτευξη καλύτερων αποτελεσμάτων στον τομέα των εσόδων θα βοηθήσει, πέραν των άλλων, και στη μεγαλύτερη κοινωνική αποδοχή του όλου εγχειρήματος.

Σύμφωνα επίσης με τα εθνικολογιστικά στοιχεία του πρώτου τριμήνου του 2010, η μεταβολή του ΑΕΠ ήταν -2,5% έναντι πρόβλεψης του μνημονίου για όλο το έτος -4%, με την ιδιωτική κατανάλωση να καταγράφει αύξηση 1,5%. Τα στοιχεία αυτά, σε συνδυασμό με την παρατηρούμενη ανάκαμψη στην ευρωζώνη (ετήσια αύξηση βιομηχανικής παραγωγής Απριλίου 2010 περίπου 8,5%) και τη διολίσθηση του ευρώ, παρέχουν ενδείξεις ότι η συρρίκνωση του ΑΕΠ θα είναι ενδεχομένως σημαντικά μικρότερη από τις προβλέψεις του μνημονίου. Εάν αυτό επαληθευτεί, τότε, και σε συνδυασμό με τον υψηλότερο πληθωρισμό το δημόσιο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα εξελιχθεί ευνοϊκότερα από τις προβλέψεις του μνημονίου.

ΚΙΝΔΥΝΟΣ Η ΑΚΥΡΩΣΗ ΤΟΥ ΜΝΗΜΟΝΙΟΥ
Μεγαλύτερος κίνδυνος που ελλοχεύει είναι η ακύρωση του μνημονίου λόγω της δαιμονοποίησής του από μέρος του πολιτικού συστήματος, του Τύπου, του συνδικαλιστικού κινήματος, των ποικιλώνυμων επαγγελματικών επιχειρηματικών συμφερόντων που θίγονται.

Στο πλαίσιο αυτό η επιμελής εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και στους τέσσερις τομείς (δημοσιονομικό, ασφαλιστικό, μεταρρυθμίσεις/ανταγωνιστικότητα, χρηματοπιστωτικό) εξασφαλίζει τη σταδιακή απομάκρυνση του κινδύνου αυτού. Η ακύρωση του μνημονίου, σημειώνει το ΙΟΒΕ, θα οδηγήσει την Ελλάδα σε χρεοκοπία και τα πλέον ευάλωτα τμήματα του πληθυσμού της στην εξαθλίωση.

Πηγή Κέρδος