Χ. Σταϊκούρας: «Έρχεται δεύτερη μείωση στον ΕΝΦΙΑ - Έτοιμη η διάταξη για την πλήρη άρση των capital controls»

Το ερώτημα που απασχολεί όλους: Ποιο θα είναι το κόστος των φοροελαφρύνσεων του 2020 και πώς σχεδιάζετε να το καλύψετε, δεδομένου ότι προβλεπόταν ήδη ένα κενό 1,2-1,5% του ΑΕΠ (2,5 δισ. ευρώ περίπου), με βάση την έκθεση της Κομισιόν. Είναι οι περικοπές δαπανών αρκετές ή εξετάζετε και επιπλέον παρεμβάσεις;

Είναι γνωστό ότι εκτιμήσεις που αφορούν εξελίξεις στην οικονομία, αν και αναγκαίες για τον οικονομικό σχεδιασμό, συνήθως δεν επαληθεύονται επακριβώς. Αυτό ισχύει κυρίως για τις σημειακές εκτιμήσεις.
Έχω τονίσει ότι για το οικονομικό επιτελείο της Κυβέρνησης, τα υγιή και βιώσιμα δημόσια οικονομικά αποτελούν θεμελιώδη αρχή.
Εκτιμούμε ότι με την αύξηση του ρυθμού μεγέθυνσης της οικονομίας, την ταχεία επιστροφή στην κανονικότητα (ομαλοποίηση των σχέσεων με διεθνείς αγορές χρήματος και κεφαλαίων, πλήρη άρση των κεφαλαιακών περιορισμών κ.α.), τη δημοσιονομική πειθαρχία των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, την υιοθέτηση ρεαλιστικών οροφών δαπανών, την αξιολόγηση δαπανών, την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, την προώθηση συμπράξεων δημοσίου και ιδιωτικού τομέα και τη σωστή υλοποίηση του πλαισίου ρύθμισης για ληξιπρόθεσμες οφειλές ιδιωτών, θα δημιουργηθεί δημοσιονομικός χώρος για μείωση φόρων και το 2020.
Όλα αυτά θα αποτυπωθούν στον Προϋπολογισμό του επόμενου έτους.

Για το 2019 υπάρχει κενό; Και αν όχι πώς έκλεισε, δεδομένου ότι τόσο η Κομισιόν όσο και η Τράπεζα της Ελλάδος εκτιμούσαν ότι υπήρχε μέχρι πρότινος;

Η εκτίμησή μας είναι ότι τελικά δεν θα υπάρξει κενό, λόγω και των θετικών ενδείξεων στην οικονομία που άρχισαν να καταγράφονται επί των ημερών της νέας Κυβέρνησης.
Οι εκτιμήσεις της Τράπεζας και της Κομισιόν προφανώς ενσωμάτωναν δεδομένα που προέκυπταν από τις πολιτικές της προηγούμενης διακυβέρνησης.
Να τονίσω βέβαια ότι μετά τη ρύθμιση για τη σημαντική μείωση του ΕΝΦΙΑ, δεν υπάρχει δημοσιονομικός χώρος για πρόσθετες παρεμβάσεις.
Έθεσαν οι δανειστές θέμα επανεξέτασης του αφορολόγητου, δεδομένου ότι ο επικεφαλής του ΕSM Κλάους Ρέγκλιγκ είπε πρόσφατα, σε συνέντευξή του στην “Κ”, ότι οι θεσμοί απογοητεύθηκαν που ανετράπη το μέτρο.
Η κάθε πλευρά έχει και το δικαίωμα και τη δυνατότητα να καταθέτει τις αξιολογικές κρίσεις της. Μέχρι στιγμής πάντως οι θεσμοί δεν έθεσαν ζήτημα επανεξέτασης του αφορολόγητου, το οποίο ήδη μειώθηκε μία φορά επί διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ.
Με την ευκαιρία της ερώτησής σας, σημειώνω τη σύγκλισή μας με τον κ. Ρέγκλινγκ στην ανάγκη διεύρυνσης της φορολογικής βάσης, που εμείς θα την επιδιώξουμε, μεταξύ άλλων, με την ενίσχυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, με την υποχρεωτική ηλεκτρονική τιμολόγηση, με την τήρηση ηλεκτρονικών βιβλίων, με την ηλεκτρονικοποίηση δηλώσεων φορολογίας κεφαλαίου.
Ήδη, αυτή την εβδομάδα, κάναμε ένα σημαντικό βήμα προς αυτή την κατεύθυνση. Ξεκινήσαμε να υλοποιούμε το θεσμό των ηλεκτρονικών βιβλίων.

Πότε υπολογίζετε ότι θα γίνει αισθητό το αναπτυξιακό αποτέλεσμα της πολιτικής σας. Τι ρυθμούς μπορούμε να περιμένουμε το 2019 και το 2020;

Η βούληση και ο σχεδιασμός είναι όλες οι πολιτικές μας να προωθούν το ρυθμό μεγέθυνσης της οικονομίας. Εκτιμώ ότι η αρχή έχει γίνει. Αισιοδοξώ ότι θα επιταχύνουμε προς αυτή την κατεύθυνση.
Θεωρώ ότι υλοποιώντας το σχέδιο μας και με σταθερό το ευρωπαϊκό και διεθνές οικονομικό περιβάλλον, η οικονομία θα μεγεθύνεται με υψηλότερο ρυθμό από αυτόν που είχε όταν την παραλάβαμε.
Μέχρι σήμερα όμως δεν έχω ποσοτικοποιημένα δεδομένα για να κάνω σημειακές εκτιμήσεις.

Επιμένετε στις μειώσεις φόρων και αν ναι πότε σχεδιάζετε να τις κάνετε;

Επιμένουμε ότι είναι απαραίτητο να υπάρξουν ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά.
Και θα τις εφαρμόσουμε το συντομότερο δυνατό, συνεχίζοντας το 2020 αυτό που ξεκινήσαμε, αφού μελετήσουμε το δημοσιονομικό χώρο που θα υπάρξει τα επόμενα έτη.
Οι φορολογικές ελαφρύνσεις αφορούν, μεταξύ άλλων, την κατάργηση της εισφοράς αλληλεγγύης και του τέλους επιτηδεύματος, τη μείωση φορολογικών συντελεστών για φυσικά πρόσωπα και τη μείωση του ΦΠΑ.
Αυτό που μπορώ να σας πω αυτή τη στιγμή, και το οποίο έχει συζητηθεί και προσδιορισθεί, είναι ότι θα προχωρήσουμε, το 2020, στη μείωση του φόρου στις επιχειρήσεις από το 28% στο 24% για τα εισοδήματα του 2019.

Η αντιπολίτευση σας κατηγορεί ότι με τη μείωση του ΕΝΦΙΑ δίνεται πολλά σε λίγους και ότι δεν βοηθάτε τα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα; Τι απαντάτε εσείς σε αυτό;

Οι πολίτες με ακίνητη περιουσία από 1 έως 500.000 ευρώ, δηλαδή τα χαμηλά και μεσαία εισοδηματικά στρώματα, θα αποκομίσουν το 86% της συνολικής φορολογικής ελάφρυνσης που προκύπτει από τη μείωση του φόρου ακίνητης περιουσίας.
Μελέτη δε του Συμβουλίου Οικονομικών Εμπειρογνωμόνων εκτιμά ότι η μείωση του ΕΝΦΙΑ, με τον τρόπο που νομοθετήθηκε, οδηγεί σε πολύ μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση στο μέσο εισόδημα του φτωχότερου 10% του πληθυσμού, συνεισφέροντας και στη μείωση των οικονομικών ανισοτήτων.
Αντιλαμβάνεστε συνεπώς ότι ο ΣΥΡΙΖΑ κάνει απλά αυτό που ήξερε να κάνει και ως Κυβέρνηση. Κατασκευάζει και αναπαράγει ψευδείς «ιστορίες» και «ειδήσεις».

Θα υπάρξει δεύτερη δόση της μείωσης του ΕΝΦΙΑ;

Ναι θα υπάρξει. Η δέσμευσή μας ισχύει στο ακέραιο. Και θα γίνει πράξη το συντομότερο δυνατόν.

Ποιες μεταρρυθμίσεις πιστεύετε ότι πρέπει να προωθηθούν άμεσα και για ποιό λόγο;

Η υλοποίηση μεταρρυθμίσεων αποτελεί αναπόσπαστο τμήμα του σχεδίου μας, κάτι που έγινε ήδη φανερό με την κατάθεση του νομοσχεδίου που αφορά τη λειτουργία του κράτους. Στόχος μας η ανασυγκρότηση και ο ψηφιακός εκσυγχρονισμός του ώστε να περιοριστούν τα φαινόμενα γραφειοκρατίας, πολυνομίας και αδιαφάνειας. Μόνο έτσι θα αποκατασταθεί η εμπιστοσύνη των πολιτών προς το κράτος και τους θεσμούς του.
Επιπρόσθετα, στο πεδίο της οικονομίας, θα προχωρήσουμε σύντομα στην κατάθεση ενός νέου, συνολικού φορολογικού νομοσχεδίου, το οποίο θα συνιστά μια εκτεταμένη και συνεκτική μεταρρύθμιση. Θέλουμε να δημιουργήσουμε ένα σταθερό φορολογικό πλαίσιο που θα έχει ως στόχο το συγκερασμό της αναπτυξιακής διάστασης με την κοινωνική μέριμνα, χωρίς να τίθεται σε κίνδυνο η δημοσιονομική ευστάθεια της χώρας.
Ενώ άμεσα θα προχωρήσουμε στην απλοποίηση του αδειοδοτικού και γραφειοκρατικού περιβάλλοντος για τις ιδιωτικές επενδύσεις. Σημαντική μεταρρύθμιση ώστε να σταματήσουν να μπλοκάρουν εμβληματικές επενδύσεις, όπως αυτή του Ελληνικού.
Τέλος η παιδεία πρέπει να ξαναγίνει ο ανελκυστήρας για την πρόοδο των πολιτών, με την παροχή υψηλής ποιότητας γνώσεων σε όλες τις βαθμίδες του συστήματος της δημόσιας εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτομίας, με διεύρυνση των επιλογών, μέσα από ένα σύστημα ανοικτών οριζόντων και ίσων ευκαιριών για όλους.

Μπορείτε να μας δώσετε περισσότερα στοιχεία γι αυτό το φορολογικό νομοσχέδιο που θα καταθέσετε;

Όπως σας ανέφερα πρόκειται για μία συνολική παρέμβαση με τετραετή χρονικό ορίζοντα υλοποίησης.
Παρέμβαση που θα απλοποιεί τη φορολογική νομοθεσία, ενσωματώνοντας στον Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος όλες τις νομοθετικές αλλαγές που έχουν επέλθει τα τελευταία χρόνια μέσα από τη δευτερογενή νομοθεσία της φορολογικής διοίκησης, τις εγκυκλίους και τη νομολογία Ανωτάτων Δικαστηρίων.
Θα προβλέπει σταδιακή μείωση φορολογικών συντελεστών νοικοκυριών και επιχειρήσεων, θα ενσωματώνει τα διάσπαρτα φορολογικά κίνητρα, συμπεριλαμβανομένων αυτών για την αναθέρμανση της αγοράς ακινήτων και των επενδύσεων σε έρευνα και ανάπτυξη, θα ενισχύει πρωτοβουλίες εταιρικής κοινωνικής ευθύνης και θα περιλαμβάνει μέτρα που αυξάνουν το διαθέσιμο εισόδημα των εργαζομένων, θα ευνοεί τις οικονομίες κλίμακας και τις συνέργειες, θα αυξάνει τη διαφάνεια και την προβλεψιμότητα, θα αποσαφηνίζει την έννοια της φορολογικής κατοικίας, θα ενισχύει το καθεστώς προσέλκυσης μη-κατοίκων στην Ελλάδα, θα προωθεί την αποτελεσματικότερη στόχευση των ελέγχων και την υιοθέτηση άλλων έμμεσων τεχνικών σύμφωνα με τις διεθνείς πρακτικές.

Πότε υπολογίζετε ότι θα φτάσει η Ελλάδα σε επενδυτική βαθμίδα;

Θεωρώ ότι σταδιακά θα βελτιώνεται η εικόνα των οίκων αξιολόγησης για τη χώρα.
Ήδη οι εκθέσεις τους καταγράφουν τις θετικές προοπτικές που δημιουργούνται με την ύπαρξη μιας σταθερής Κυβέρνησης και την αποτύπωση ενός ολοκληρωμένου αναπτυξιακού σχεδίου.
Εκτιμώ ότι, υπό ομαλές συνθήκες, η επιστροφή της χώρας σε επενδυτική βαθμίδα μπορεί να επιτευχθεί πριν το τέλος του 2020.

Θα προχωρήσετε σε νέα έκδοση ομολόγου φέτος;

Το Υπουργείο Οικονομικών, μέσω του ΟΔΔΗΧ, με την τελευταία εξαιρετικά επιτυχημένη έκδοση του 7-ετούς ομολόγου, έχει καταρχήν ολοκληρώσει το δανειακό πρόγραμμα για το 2019. Το Ελληνικό Δημόσιο άντλησε κεφάλαια συνολικού ύψους 7,5 δισ. ευρώ, δηλαδή 500 εκατ. ευρώ περισσότερα από τον αρχικό σχεδιασμό.
Ως εκ τούτου η μελλοντική πρόσβαση στις αγορές θα στοχεύει, εκτός των άλλων, στη διατήρηση του συνεχούς «διαλόγου» με την επενδυτική κοινότητα, στην περαιτέρω επέκταση της επενδυτικής βάσης των ελληνικών κρατικών χρεογράφων, στην ολοκλήρωση της αναδιαμόρφωσης της καμπύλης αποδόσεων του Ελληνικού Δημοσίου και στη βελτίωση της ρευστότητας της δευτερογενούς αγοράς των ελληνικών κρατικών χρεογράφων.
Οι όποιες κινήσεις της Κυβέρνησης θα είναι τέτοιες που θα επιδιώκουν τη σταδιακή αύξηση του συνολικού όγκου του υφιστάμενου διαπραγματεύσιμου χρέους, με απόλυτα συντεταγμένο τρόπο και μέθοδο, χωρίς εκπλήξεις για την επενδυτική κοινότητα, λαμβάνοντας υπόψη τις εκάστοτε συνθήκες της αγοράς και το επενδυτικό ενδιαφέρον.

Τι ύψους πρόωρη εξόφληση των δανείων του ΔΝΤ σχεδιάζετε και πότε υπολογίζετε να γίνει;

Πράγματι, στους άμεσους σχεδιασμούς του Ελληνικού Δημοσίου είναι η πρόωρη αποπληρωμή του ακριβού τμήματος των δανείων του ΔΝΤ, το υφιστάμενο ύψος του οποίου ανέρχεται σήμερα περίπου στα €3 δισ. ευρώ.
Αυτή η πρωτοβουλία, που θα εδράζεται στην πιστή τήρηση των όρων, προϋποθέσεων και διαδικασιών που προβλέπονται από τις σχετικές συμβάσεις, υπηρετεί πολλούς στόχους.
Καταρχήν, τη σημαντική εξοικονόμηση που θα προκύψει από τη μείωση δαπανών τόκων του Ελληνικού Δημοσίου.
Επίσης, τη θετική απήχησή της στην επενδυτική κοινότητα, αφού θα προεξοφληθεί εκείνο το τμήμα των δανείων που έχει τρέχον κόστος άνω του 5%, και το οποίο αντικαθίσταται από δανεισμό, το κόστος του οποίου, σύμφωνα με την πρόσφατη έκδοση ομολόγων, ανέρχεται σε 1,9%.
Επιπλέον, τη μείωση των κινδύνων αγοράς που ενυπάρχουν στα υφιστάμενα δάνεια του ΔΝΤ, αφού αυτά είναι κυρίως σε ξένο νόμισμα και με κυμαινόμενο επιτόκιο.
Επιπρόσθετα τη συνέπεια και τη σταδιακή επιστροφή στην κανονικότητα, αφού η Ελλάδα θα προβεί σε ενέργεια αντίστοιχη αυτής άλλων χωρών που ήταν σε πρόγραμμα δημοσιονομικής προσαρμογής.
Και τέλος τη διασφάλιση της αγαστής συνεργασίας με όλα τα μέρη του επίσημου τομέα καθ’ όλη την περίοδο ενισχυμένης εποπτείας στην οποία βρίσκεται η χώρα μας.

Ποια είναι τα σχέδια σας για την εξόφληση των ληξιπρόθεσμων οφειλών του Δημοσίου;

Σύμφωνα με τα τελευταία δημοσιευμένα στοιχεία, οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές υπερβαίνουν τα 2 δισ. ευρώ.
Το μεγαλύτερο μέρος αυτών αφορούν κυρίως εκκρεμείς συντάξεις συνταξιοδότησης και οφειλές των φορέων κοινωνικής ασφάλισης, του ΕΟΠΠΥ, των νοσοκομείων και των ΟΤΑ, που έχουν είτε νομικά είτε διοικητικά κολλήματα στην είσπραξή τους από τους φορείς υποδοχής.
Υπενθυμίζω ότι η πρόβλεψη του 3ου προγράμματος ήταν οι ληξιπρόθεσμες οφειλές να έχουν μηδενιστεί μέχρι τον Αύγουστο του 2018. Κάτι που δυστυχώς δεν έγινε.
Δική μας προγραμματική δέσμευση είναι ο εντοπισμός και η εξάλειψη εκείνων των συστημικών δυσλειτουργιών που αποτελούν την πηγή δημιουργίας νέων ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων.
Αυτό θα το πετύχουμε θεσπίζοντας αυστηρές και τυποποιημένες διαδικασίες, και θέτοντας ηλεκτρονικές δικλίδες σε όλη τη διαδικασία αποπληρωμής υποχρεώσεων προς τρίτους.
Σημειώνεται ότι έχει ξεκινήσει ήδη η κατάρτιση νέου πλάνου αποπληρωμής των ληξιπρόθεσμων οφειλών, σε συνεργασία με τις οικονομικές υπηρεσίες των συναρμόδιων Υπουργείων.

Πότε περιμένετε ότι θα εγκριθεί το σχέδιο για την μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων (APS) και πώς θα προωθήσετε το αντίστοιχο της Τράπεζας της Ελλάδος;

Ο Πρωθυπουργός, στις προγραμματικές δηλώσεις του, τόνισε ότι η Κυβέρνηση θα προωθήσει τόσο το σχέδιο του Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας όσο και αυτό της Τράπεζας της Ελλάδος.
Το πρώτο σχέδιο, δηλαδή αυτό της δημιουργίας ενός συστήματος εγγυήσεων περιουσιακών στοιχειών, έχει τύχει επεξεργασίας απ’ όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και βρίσκεται σε ώριμο στάδιο προώθησής του.
Εκτιμούμε ότι μέσα στο φθινόπωρο θα έχουμε ολοκληρώσει όλες τις τεχνικές λεπτομέρειες, οπότε και θα προχωρήσουμε στην υλοποίηση του σχεδίου με τις απαραίτητες νομοθετικές ρυθμίσεις.
Σε επόμενο στάδιο θα προχωρήσουμε με βάση και την πρόταση της Τράπεζας της Ελλάδος.

Την πρωτοβουλία της Εθνικής Τράπεζας να επιβραβεύσει τη συνέπεια πώς την κρίνετε; Περιμένετε το πράξουν και οι άλλες τράπεζες κάτι παρόμοιο;

Χαιρετίζουμε την πρωτοβουλία της Εθνικής Τράπεζας να επιβραβεύσει τη συνέπεια σε στεγαστικά δάνεια της.
Πρωτοβουλία που επιβεβαιώνει ότι ο ιδιωτικός τομέας μπορεί να αναγνωρίζει εμπράκτως την προσπάθεια των συνεπών δανειοληπτών.
Αυτό πιστεύαμε και ως Αξιωματική Αντιπολίτευση, όταν σε συνάντηση με την Ελληνική Ένωση Τραπεζών, κατά τη διάρκεια της συζήτησης για την προστασία της πρώτης κατοικίας, ο Πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας κ. Κυριάκος Μητσοτάκης τόνιζε ότι πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να επιβραβευτούν αυτοί οι δανειολήπτες που τα χρόνια της κρίσης, με πολύ μεγάλο κόπο, κατάφεραν να παραμείνουν συνεπείς στις υποχρεώσεις τους απέναντι στις τράπεζες. Καλούμε και τις άλλες τράπεζες να κινηθούν προς την ίδια κατεύθυνση.

Με τους κεφαλαιακούς περιορισμούς σε τι κατάσταση βρισκόμαστε;

Εργαζόμαστε, σοβαρά και μεθοδικά, ώστε οι κεφαλαιακοί περιορισμοί που επιβλήθηκαν το καλοκαίρι του 2015, εξαιτίας της ανεύθυνης πολιτικής της προηγούμενης διακυβέρνησης, να αποτελέσουν οριστικά και πλήρως παρελθόν για τη χώρα.
Ήδη έχουμε ξεκινήσει τις απαραίτητες διαδικασίες, σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς.
Η σχετική διάταξη νόμου είναι έτοιμη, η έκθεση αξιολόγησης των επιπτώσεων ολοκληρώνεται από την Τράπεζα της Ελλάδος, και το προσεχές διάστημα θα αποσταλούν προς αξιολόγηση από τους εμπλεκόμενους θεσμούς.
Πιστεύουμε ότι μετράμε πλέον αντίστροφα για την οριστική άρση των κεφαλαιακών περιορισμών.
Ώστε να κλείσει, 4 χρόνια μετά, ένα θλιβερό κεφάλαιο της ελληνικής οικονομίας.

Πιστεύετε ότι το 2020, έστω με έμμεσο τρόπο (ANFAs και SNPs), θα καταφέρετε να μειώσετε το  πρωτογενές πλεόνασμα κάτω του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ;

Ο προγραμματισμός του Πρωθυπουργού και του οικονομικού επιτελείου είναι να χτίσουμε, βήμα-βήμα, όλες τις αναγκαίες συνθήκες ώστε να πετύχουμε μέσα στο 2020 αυτό το στόχο.
Από την πλευρά μας απαιτείται σοβαρότητα, αξιοπιστία και υλοποίηση μεταρρυθμιστικών πολιτικών, σε ένα πλαίσιο δημοσιονομικής πειθαρχίας.
Ήδη θέτουμε προς συζήτηση το κρίσιμο αυτό ζήτημα στους εταίρους και δανειστές.
Ωριμάζουν οι συνθήκες ώστε να τεθούν πιο ρεαλιστικοί στόχοι.