Υποχρέωση επίδειξης ορισμένων βιβλίων (Γενικών Συνελεύσεων, μετόχων, κ.λπ.) σε έλεγχο μέχρι τη χρήση του 2012

Κ.Φ.Δ. - Πρόστιμα - Δ.Ε.Δ.

3 Οκτώβριος 2018
Taxheaven.gr




Μια πρόσφατη απόφαση της ΔΕΔ έρχεται να υπενθυμίσει όσα αναφέρονται στην εγκύκλιο Δ15Α 1008247 ΕΞ 15.1.2013 σύμφωνα με την οποία ορίζεται ότι: «Η υποχρέωση τήρησης των διοικητικών και διαχειριστικών βιβλίων από τις Α.Ε. και Ε.Π.Ε. σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 7 του προϊσχύσαντος Κ.Β.Σ., όπως ίσχυαν μέχρι 31/12/2012, είχε θεσπιστεί για φορολογικούς σκοπούς και ήταν ανεξάρτητη από την υποχρέωση τήρησης των εν λόγω βιβλίων από διατάξεις άλλων νόμων όπως των κ.ν.2190/1920, 3190/1955, κλπ.. Η κατάργηση των προαναφερομένων διατάξεων του Κ.Β.Σ. από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. καταργεί την υποχρέωση αυτή από φορολογικής πλευράς και δεν καταργεί την υποχρέωση τήρησης των εν λόγω βιβλίων που έχει θεσπιστεί από διατάξεις άλλων νόμων».

Ιστορικό

Οι ελεγκτές της ΔΟΥ επέβαλαν πρόστιμο  σε βάρος ανώνυμης εταιρίας, ύψους 500,00 €, λόγω της μη ανταπόκρισης της προσφεύγουσας σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων για συγκεκριμένες χρήσεις. Ο έλεγχος ζήτησε να προσκομίσει η επιχείρηση τα τηρούμενα εμπορικά της βιβλία, τα παραστατικά προκειμένου να διενεργηθούν οι ελεγκτικές επαληθεύσεις της κλειστής αποθήκης και της ορθής αποτίμησης των αποθεμάτων τέλους χρήσης.

Η επιχείρηση άσκησε ενδικοφανή προσφυγή στην οποία μεταξή άλλων ανέφερε ότι: "Ο έλεγχος αναφέρθηκε σε δήθεν μη επίδειξη εμπορικών βιβλίων (μετόχων, γενικών συνελεύσεων κλπ.). Αφενός μεν αμέσως μετά τέθηκαν στη διάθεσή του, αφετέρου δε, δεν αφορούν λογιστικά βιβλία και τα οποία, έως το 2012 τηρούντο αθεώρητα, από δε το έτος 2013 έπαψαν να τηρούνται, ως μη έχοντα καμία φορολογική χρησιμότητα. Δεδομένου ότι στη σελίδα 5 του σημειώματος ελέγχου την συγκεκριμένη παράβαση την καταλογίζει στο φορολογικό έτος 2017, είναι κατανοητό ότι ο έλεγχος καταλογίζει φορολογική παράβαση για μη υφιστάμενα φορολογικά αρχεία κατά το συγκεκριμένο έτος."

Η Δ.Ε.Δ. επικύρωσε το πρόστιμο των 500 ευρώ καθώς η επιχείρηση ήταν υπόχρεη να προσκομίσει στον έλεγχο, τουλάχιστον το βιβλίο πρακτικών γενικών συνελεύσεων των μετόχων, το βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου και το βιβλίο μετόχων, ενημερωμένα μέχρι και τη χρήση του 2012 (έτος που υπήρχε η σχετική υποχρέωση από τις φορολογικές διατάξεις).

Τα βασικά σκεπτικά της Δ.Ε.Δ. ήταν τα ακόλουθα:

Επειδή, στις παρ 1 και 2 του άρθρου 14 του ν. 4174/2013 (ΚΦΔ) ορίζεται ότι: «1. Πληροφορίες, τις οποίες ζητά εγγράφως η Φορολογική Διοίκηση από τον φορολογούμενο, πρέπει να παρέχονται εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις για πιθανές δυσχέρειες κατά την προετοιμασία και υποβολή των πληροφοριών που του ζητήθηκαν, εφόσον οι δυσχέρειες αυτές οφείλονται σε πράξεις ή παραλείψεις της Δημόσιας Διοίκησης ή σε λόγους ανωτέρας βίας. 2. Κατόπιν εγγράφου αιτήματος της Φορολογικής Διοίκησης, αντίγραφα μέρους των βιβλίων και στοιχείων ή οποιουδήποτε συναφούς εγγράφου, πρέπει να παρέχονται στη Φορολογική Διοίκηση εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις για πιθανές δυσχέρειες κατά την προετοιμασία και παράδοση των πληροφοριών που του ζητήθηκαν, εφόσον οι δυσχέρειες αυτές οφείλονται σε πράξεις ή παραλείψεις της Δημόσιας Διοίκησης ή σε λόγους ανωτέρας βίας. Όταν τα βιβλία τηρούνται ή τα στοιχεία εκδίδονται μηχανογραφικά παρέχονται αντίγραφα των ηλεκτρονικών αρχείων. Η Φορολογική Διοίκηση υποχρεούται να παραδίδει στον φορολογούμενο αποδεικτικό παράδοσης, στο οποίο γίνεται μνεία όλων των παραδοθέντων εγγράφων ή αρχείων.

Επειδή, σύμφωνα με την παράγραφο 5 του άρθρου 7 του Π.Δ. 186/1992 (ΚΒΣ), ως ίσχυε για τις χρήσεις 2011-2012, ορίζεται ότι: «5. Οι ανώνυμες εταιρίες τηρούν βιβλίο πρακτικών γενικών συνελεύσεων των μετόχων, βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου και βιβλίο μετόχων. Οι εταιρείες περιορισμένης ευθύνης τηρούν βιβλίο πρακτικών συνελεύσεων και βιβλίο πρακτικών διαχείρισης».

Επειδή περαιτέρω, με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1004/4.1.2013 της ΓΓΔΕ, με θέμα (Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου 1 της υποπαραγράφου Ε1 της παραγράφου Ε του άρθρου πρώτου του ν. 4093/2012 (ΦΕΚ Α' 222) περί του «Κώδικα Φορολογικής Απεικόνισης Συναλλαγών- Ερμηνευτική ΚΦΑΣ), στη παρ 10 του άρθρου 4, ορίζεται ότι: «Άρθρο 4 - Παράγραφος 10. Μη υποχρέωση τήρησης Διοικητικών και Διαχειριστικών βιβλίων από Α.Ε. και Ε.Π.Ε. Από 1/1/2013 καταργείται η υποχρέωση τήρησης διοικητικών και διαχειριστικών βιβλίων από τις Α.Ε. και Ε.Π.Ε. Έτσι από την ημερομηνία αυτή παύουν να τηρούν, οι Α.Ε. βιβλία πρακτικών γενικών συνελεύσεων των μετόχων, βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου και βιβλίο μετόχων και οι Ε.Π.Ε. βιβλίο πρακτικών συνελεύσεων και βιβλίων πρακτικών διαχείρισης».

Επειδή περαιτέρω, με το αρ. πρωτ. Δ15Α 1008247 ΕΞ 15.1.2013 έγγραφο της ΓΓΔΕ, με θέμα (Μη υποχρέωση τήρησης, για φορολογικούς σκοπούς, διοικητικών και διαχειριστικών βιβλίων από Α.Ε. και Ε.Π.Ε.), ορίζεται ότι: «Σε συνέχεια της εγκυκλίου μας ΠΟΛ.1004/4.1.2013,διευκρινίζουμε τα ακόλουθα, αναφορικά με το θέμα: Η υποχρέωση τήρησης των διοικητικών και διαχειριστικών βιβλίων από τις Α.Ε. και Ε.Π.Ε. σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 7 του προϊσχύσαντος Κ.Β.Σ., όπως ίσχυαν μέχρι 31/12/2012, είχε θεσπιστεί για φορολογικούς σκοπούς και ήταν ανεξάρτητη από την υποχρέωση τήρησης των εν λόγω βιβλίων από διατάξεις άλλων νόμων όπως των κ.ν.2190/1920, 3190/1955, κλπ.. Η κατάργηση των προαναφερομένων διατάξεων του Κ.Β.Σ. από τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ. καταργεί την υποχρέωση αυτή από φορολογικής πλευράς και δεν καταργεί την υποχρέωση τήρησης των εν λόγω βιβλίων που έχει θεσπιστεί από διατάξεις άλλων νόμων».

Επειδή, στις παρ 1 και 2 του άρθρου 54 του Ν. 4174/2013 (ΚΦΔ) ορίζεται ότι: «1. Για καθεμία από τις παρακάτω παραβάσεις επιβάλλεται πρόστιμο στον φορολογούμενο ή οποιοδήποτε πρόσωπο, εφόσον υπέχει αντίστοιχη υποχρέωση από τον Κώδικα ή τη φορολογική νομοθεσία που αναφέρεται στο πεδίο εφαρμογής του:
α)....
δ) δεν ανταποκριθεί σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων,
η) δεν συμμορφώνεται με τις κατά το άρθρο 13 υποχρεώσεις του.
2. Τα πρόστιμα για τις παραβάσεις που αναφέρονται στην παράγραφο 1 καθορίζονται ως εξής:
α)......
δ) πεντακόσια (500) ευρώ, για κάθε παράβαση των περιπτώσεων β', γ', δ' και στ' της παραγράφου 1, σε περίπτωση που ο φορολογούμενος είναι υπόχρεος τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση πλήρη λογιστικά πρότυπα.
ε) δύο χιλιάδες πεντακόσια (2.500) ευρώ, στις περιπτώσεις ε', ζ', η' και ιδ' της παραγράφου 1.

Επειδή περαιτέρω με την εγκύκλιο ΠΟΛ.1252/2015 με θέμα (Παροχή διευκρινίσεων για την εφαρμογή των διατάξεων του Δέκατου Κεφαλαίου του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας (ν. 4174/2013, άρθρα 53-62), ορίζεται ότι:
«2. Διαδικαστικές παραβάσεις (άρθρο 54) γ) Μη ανταπόκριση σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων (παρ. 1 περ. δ')
Για παραβάσεις μη ανταπόκρισης φορολογουμένων σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων, επιβάλλεται πρόστιμο εκατό (100) ευρώ σε μη υπόχρεο τήρησης βιβλίων, διακοσίων πενήντα (250) ευρώ σε υπόχρεο τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση απλοποιημένα λογιστικά πρότυπα και πεντακοσίων (500) ευρώ σε υπόχρεο τήρησης βιβλίων και στοιχείων με βάση πλήρη λογιστικά πρότυπα (περ. δ' της παρ. 1σε συνδυασμό με τις περ. β', γ' δ' της παρ. 2 του άρθ. 54).
Σε περίπτωση μη ανταπόκρισης του φορολογούμενου στο αίτημα για παροχή πληροφοριών ή στοιχείων, η παράβαση ανάγεται στο χρόνο που έλαβε αποδεδειγμένα χώρα το γεγονός της μη ανταπόκρισης και τα πρόστιμα επιβάλλονται κατά το χρόνο παρέλευσης της προθεσμίας, που τίθεται από την Φορολογική Διοίκηση με το σχετικό αίτημα/πρόσκληση, που κοινοποιήθηκε στο φορολογούμενο.
Εάν ο φορολογούμενος ήταν υπόχρεος απεικόνισης συναλλαγών με βάση τις διατάξεις του Κ.Φ.Α.Σ.που ίσχυσαν μέχρι 31.12.2014, για τις δραστηριότητές που εντάσσονται σε διαφορετικές κατηγορίες βιβλίων (π.χ. απλογραφικά και διπλογραφικά βιβλία) επιβάλλεται το πρόστιμο που αντιστοιχεί στη μεγαλύτερη κατηγορία βιβλίων.
Επισημαίνεται ότι δεν θεωρείται μη ανταπόκριση σε αίτημα της Φορολογικής Διοίκησης η μη προσκόμιση στοιχείων εκ μέρους του φορολογούμενου, εφόσον γι' αυτά προβλέπεται αυτεπάγγελτη αναζήτηση».

Επειδή η προσφεύγουσα, προκειμένου να στηρίξει την άποψη της, περί αβασιμότητας της προσβαλλόμενης πράξης προστίμου του άρθρου 54 του Ν. 4174/2013, επικαλείται ότι τα ζητηθέντα εμπορικά βιβλία, αφενός μεν αμέσως μετά τέθηκαν στην διάθεση του ελέγχου, αφετέρου δε, δεν αφορούν λογιστικά βιβλία τα οποία έως το 2012 τηρούνταν αθεώρητα.

Επειδή η υποχρέωση τήρησης των διοικητικών και διαχειριστικών βιβλίων για τις χρήσεις 2011-2012 από την προσφεύγουσα ανώνυμη εταιρία, σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 5 του άρθρου 7 του Π.Δ. 186/1992, όπως ίσχυαν μέχρι 31/12/2012, είχε θεσπιστεί για φορολογικούς σκοπούς και ως εκ τούτου όφειλε να προσκομίσει στον έλεγχο το βιβλίο πρακτικών γενικών συνελεύσεων των μετόχων, το βιβλίο πρακτικών του διοικητικού συμβουλίου και το βιβλίο μετόχων, ενημερωμένα μέχρι και τη χρήση του 2012. Στη σελ . 15 της από 29/12/2017 έκθεσης ελέγχου αναφέρεται ότι τα προαναφερθέντα (εμπορικά) βιβλία ουδέποτε τέθηκαν στη διάθεση του ελέγχου.

Αποφασίζουμε την απόρριψη της από .../2017 και με αριθμό πρωτοκόλλου .. ενδικοφανούς προσφυγής της ανώνυμης εταιρίας με την επωνυμία «.............................. »




Σημείωση Taxheaven:

Θα πρέπει να σημειώσουμε ότι, μπορεί να μην υπάρχει υποχρέωση επίδειξης των ως άνω βιβλίων από 1.1.2013 με βάση τις διατάξεις της φορολογικής νομοθεσίας, ωστόσο τα βιβλία αυτά πρέπει να τηρούνται (είτε χειρόγραφα ή ηλεκτρονικά) γιατί τα δεδομένα που περιέχουν (πρακτικά Γενικών Συνελεύσεων, πρακτικά αποφάσεων Δ.Σ., κ.λπ.), εκτός των άλλων είναι αναγκαία για την τεκμηρίωση ορισμένων φορολογικών πράξεων που επηρεάζονται άμεσα από αυτά (σ.σ. διανομή κερδών, έγκριση αμοιβών Δ.Σ. κ.λπ).

Δείτε επίσης το χρηστικό άρθρο του κόμβου "Οι υποχρεώσεις των λογιστηρίων σχετικά με την τήρηση των βιβλίων το 2012, 2013 και το 2014".

Δείτε επίσης ολόκληρη την απόφαση της Δ.Ε.Δ. στο φορολογικό αρχείο του κόμβου