Ποια έγγραφα λαμβάνονται υπόψη προκειμένου να αποδείξει η εταιρεία ότι έχει το δικαίωμα νόμιμης χρήσης του ακινήτου επί του οποίου θα γίνει η εγκατάσταση σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α.

Σύμφωνα με το υπ' αριθμ. πρωτ. 119199/84/11.11.2016 έγγραφο του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, Γενική Γραμματεία Στρατηγικών και Ιδιωτικών Επενδύσεων, Γενική Διεύθυνση Στρατηγικών Επενδύσεων, Διεύθυνση Αναπτυξιακής Στρατηγικής Τμήμα Ειδικών Σχεδίων Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων, ερωτάται αν η διοίκηση υποχρεούται, σε εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 7 και 8 του ν. 3468/2006 και του άρθρου 8 της υπ' Αριθμ. Δ6/Φ1/οικ.13310/10.07.07 απόφασης του Υπουργού Οικονομίας και Ανάπτυξης, σύμφωνα με τις οποίες για τη χορήγηση άδειας εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (Α.Π.Ε. ) και μονάδες Συμπαραγωγής Ηλεκτρισμού και Θερμότητας Υψηλής Απόδοσης (Σ.Η.Θ.Υ.Α ) απαιτείται ο αιτών να έχει, μεταξύ των άλλων, το δικαίωμα νόμιμης χρήσης του ακινήτου επί του οποίου θα γίνει η σχετική εγκατάσταση, να προβεί στην αιτούμενη από την επενδύτρια εταιρεία με την επωνυμία «Σ.Π.Π.Λ. Μονοπρόσωπη Ε,Π.Ε.» χορήγηση άδειας εγκατάστασης, λαμβάνοντας ως νόμιμα αποδεικτικά στοιχεία της αποκλειστικής χρήσης του ακινήτου το υπ' αριθμ. 16381/9.10.2008 προσύμφωνο μεταβίβασης ακινήτων και παραχώρησης χρήσης, όπως αυτό τροποποιήθηκε, καθώς και το από 13.6.2016 ιδιωτικό συμφωνητικό παραχώρησης χρήσης ακινήτου άνευ ανταλλάγματος (χρησιδανείου), όπως αυτό συμπληρώθηκε.

Από τις διατάξεις των άρθρων 1, 3, 7 και 8 του ν. 3468/2006 προκύπτει ότι για να λειτουργήσει ένας σταθμός παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε., ο ενδιαφερόμενος πρέπει να εφοδιασθεί με (α) άδεια παραγωγής, (β) άδεια εγκατάστασης και (γ) άδεια λειτουργίας, οι οποίες είναι ανεξάρτητες, υπό την έννοια, ότι η καθεμία έχει αυτοτέλεια και δύναται να προσβληθεί και αυτοτελώς. Η διάρκεια ισχύος της άδειας παραγωγής είναι μέχρι 25 έτη με δυνατότητα ανανέωσής της μέχρι ίσο χρόνο, της άδειας εγκατάστασης δύο έτη με δυνατότητα παράτασής της, κατ' ανώτατο όριο, για ίσο χρόνο, κατόπιν αιτήσεως του κατόχου της και της άδειας λειτουργίας είκοσι τουλάχιστον έτη και με πρόβλεψη ανανέωσής της μέχρι ίσο χρονικό διάστημα, ειδικά δε για τους ηλιοθερμικούς σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής 25 τουλάχιστον έτη. Παρατηρείται , κατ' αρχάς, ότι η ισχύς των αδειών παραγωγής και λειτουργίας είναι μεγάλης διάρκειας, γεγονός το οποίο συνάδει με τους σκοπούς του νομοθέτη για την εξασφάλιση της συνέχειας του εφοδιασμού της αγοράς με ενέργεια παραγόμενη από Α.Π.Ε. και της υλοποίησης των σε βάθος χρόνου τεθέντων ή τεθησομένων στόχων αναφορικά με το ποσοστό που δεσμεύεται το ελληνικό κράτος να καλύψει από ενέργεια παραγόμενη από Α.Π.Ε.

Περαιτέρω, μολονότι στις μνημονευθείσες διατάξεις στην Γνωμοδότηση 86/17 δεν αναφέρεται για πόσο ελάχιστο χρόνο θα πρέπει ο επενδυτής να έχει το δικαίωμα νόμιμης χρήσης του χώρου, αυτός πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον τόσον τον χρόνο εγκατάστασης, όσον και τον χρόνο που προβλέπεται κατ' ελάχιστον στο νόμο για τη διάρκεια της άδειας λειτουργίας (Γνωμ. ΝΣΚ 245/2012). Ουσιαστικά, οι άδειες που έπονται της άδειας παραγωγής, προβλέπεται να υλοποιηθούν εντός του χρόνου ισχύος αυτής. Η απαίτηση αυτή δεν μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά υπέρμετρη δέσμευση του επενδυτή, αφού αυτός κινεί τη σχετική διαδικασία με δική του πρωτοβουλία και αποβλέπει στην έκδοση διοικητικών πράξεων συγκεκριμένης χρονικής, και από κάθε άποψη μεγάλης διάρκειας (άδειας παραγωγής, άδειας λειτουργίας), με τις οποίες δεσμεύεται να υλοποιήσει μία επένδυση, για την οποία επιφυλάσσεται εκ του νόμου ιδιαίτερη προνομιακή μεταχείριση (κατά προτεραιότητα απορρόφηση ενέργειας παραγόμενης από Α.Π.Ε., προνομιακή τιμή, δυνατότητα κήρυξης αναγκαστικής απαλλοτρίωσης και άλλες διοικητικές διευκολύνσεις), η δε διοίκηση από την πλευρά της, και για λόγους δημοσίου συμφέροντος (ασφάλεια εφοδιασμού - κάλυψη, εθνικών δεσμευτικών στόχων) ευλόγως αποβλέπει στη δυνατότητα του επενδυτή να υλοποιήσει την επένδυση καθόλη τη χρονική διάρκεια της άδειας (Γνωμ. ΝΣΚ 245/2012, πρβλ. Ολ. ΣτΕ 1991, ΣτΕ 2/2005, ΣτΕ 3665/2005, ΣτΕ 1585/2010).

Ωστόσο, υπό το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο, η κατοχή του ακινήτου από τον επενδυτή καθόλη τη διάρκεια ισχύος της άδειας εγκατάστασης και της άδειας λειτουργίας δεν δύναται να διασφαλισθεί, καθόσον τίποτε δεν μπορεί να αποκλείσει την ανατροπή των συμφωνηθέντων είτε λόγω αντισυμβατικής συμπεριφοράς κάποιου από τα συμβαλλόμενα μέρη, είτε λόγω και αντίθετης μεταγενέστερης συμφωνίας. Άλλωστε τέτοια ανατροπή δεν μπορεί να αποκλεισθεί ακόμη και στην περίπτωση μεταβίβασης στον επενδυτή της πλήρους κυριότητας του ακινήτου (βλ. Γνωμ. ΝΣΚ 245/2012). Κατά συνέπεια ως προς την προϋπόθεση αυτή, της νόμιμης δηλαδή χρήσης του ακινήτου από τον επενδυτή καθόλη τη διάρκεια ισχύος της άδειας εγκατάστασης και της άδειας λειτουργίας (όπως έχει γίνει δεκτό με την ως άνω γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ.), η Υπηρεσία θα πρέπει να ελέγχει αν, με βάση τα δεδομένα που ισχύουν κατά τον χρόνο έκδοσης της άδειας εγκατάστασης, ο επενδυτής έχει και θα συνεχίσει να έχει τη νόμιμη χρήση του ακινήτου επί του οποίου θα γίνει η σχετική εγκατάσταση καθόλη τη διάρκεια ισχύος της άδειας εγκατάστασης και της άδειας λειτουργίας του επενδυτικού έργου.

Κατ' ακολουθία, τόσο το προσύμφωνο μεταβίβασης ακινήτων, με το οποίο έχει συμφωνηθεί, μεταξύ των άλλων, και η παραχώρηση της χρήσης των ακινήτων στον μελλοντικό αγοραστή μέχρι τη σύναψη του οριστικού συμβολαίου μεταβίβασης αυτού, όσο και η σύμβαση χρησιδανείου, με την οποία παραχωρήθηκε εκ δευτέρου η χρήση των ακινήτων, αρκούν ως αποδεικτικό στοιχείο της νόμιμης χρήσης των ακινήτων, προκειμένου η Υπηρεσία να χορηγήσει την άδεια εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας επ' αυτών από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α. Περαιτέρω, όμως, στην προκειμένη περίπτωση, δεν μπορεί να συναχθεί με βεβαιότητα ότι η εταιρεία κατά τον παρόντα χρόνο, κατά τον οποίο εξετάζεται αν πληροί τις προϋποθέσεις για τη χορήγηση της άδειας εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ.Η.Θ.Υ.Α, θα έχει τη νόμιμη χρήση όλης της έκτασης επί της οποίας θα γίνει η σχετική εγκατάσταση, καθόλο το χρονικό διάστημα που θα καλύπτει τον χρόνο ισχύος της άδειας εγκατάστασης και της άδειας λειτουργίας του εν λόγω επενδυτικού έργου. Και τούτο διότι από το ως άνω προσύμφωνο, όπως αυτό τροποποιήθηκε, σε συνδυασμό με την ως άνω σύμβαση χρησιδανείου, όπως αυτή συμπληρώθηκε, προκύπτει ότι ορισμένοι εκ των ως άνω ιδιοκτητών έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν ανά πάσα στιγμή τη χρήση του ακινήτου τους, αν η εταιρεία δεν τηρήσει τα ως άνω συμφωνηθέντα, γεγονός το οποίο δεν διασφαλίζει απόλυτα τη νόμιμη χρήση όλης της έκτασης, που είναι κρίσιμο εν προκειμένω, καθόλο το ως άνω διάστημα. Ωστόσο, επειδή αυτό, όπως αναφέρθηκε ήδη και έχει, επίσης, γίνει δεκτό με την υπ' αριθμ. 245/2012 γνωμοδότηση του Ν.Σ.Κ., δεν μπορεί να διασφαλισθεί υπό το ισχύον νομοθετικό καθεστώς, εναπόκειται στην αρμόδια Υπηρεσία, να εκτιμήσει, με βάση τα δεδομένα της συγκεκριμένης επένδυσης, κατά πόσο η εταιρεία, η οποία και εν τέλει θα είναι αυτή που θα υποστεί τις τυχόν συνέπειες της μη χορήγησης της άδειας εγκατάστασης, θα ενεργήσει με τρόπο που θα διασφαλιστεί η νόμιμη χρήση της εν λόγω έκτασης καθόλο το ως άνω χρονικό διάστημα, τηρώντας τα όσα συμφωνήθηκαν με τους ως άνω συμβαλλόμενους. Προς τούτο θα πρέπει να λάβει υπόψη της όλα τα στοιχεία του φακέλου και ιδίως α) ότι έχει εκδοθεί η απόφαση του Υπουργού Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής, με την οποία εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι για το έργο και στην οποία εμπεριέχεται η έγκριση επέμβασης από την αρμόδια Υπηρεσία στις δασικές εκτάσεις που περιλαμβάνονται στην όλη ως άνω έκταση και οι οποίες μάλιστα αποτελούν το ήμισυ περίπου αυτής, με συνέπεια να μπορεί να εγκατασταθεί στο χώρο αυτό ο φορέας του έργου, με την τήρηση βεβαίως των νομίμων προϋποθέσεων, β) ότι ήδη η ενδιαφερόμενη εταιρεία έχει καταβάλει ένα ιδιαίτερα σημαντικό ποσόν, ….. αρραβώνα, προκείμενου να της μεταβιβάσει η εν λόγω έκταση, γ) ότι σε σχέση με το σύνολο των ιδιοκτητών είναι περιορισμένου αριθμού εκείνοι που έχουν το δικαίωμα να απαιτήσουν ανά πάσα στιγμή τη χρήση του ακινήτου τους, αν η εταιρεία δεν τηρήσει τα ως άνω συμφωνηθέντα γεγονός που μειώνει τις πιθανότητες η εταιρεία να μην τηρήσει αυτά και δ) το σοβαρό ενδιαφέρον της εταιρείας για την πραγματοποίηση της εν λόγω επένδυσης.

Επί του τεθέντος ερωτήματος το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους (Τμήμα Α’) γνωμοδοτεί ομοφώνως, ότι η εταιρεία έχει τη νόμιμη χρήση της έκτασης επί της οποίας έχει ζητήσει άδεια εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας από Α.Π.Ε. και Σ Η.Θ.Υ.Α., χωρίς όμως να μπορεί να διασφαλισθεί απόλυτα ότι θα έχει τη νόμιμη χρήση αυτής καθόλο το χρονικό διάστημα, που θα καλύπτει την άδεια εγκατάστασης και την άδεια λειτουργίας. Ως προς τούτο εναπόκειται στη Διοίκηση να σταθμίσει τα στοιχεία της συγκεκριμένης επένδυσης και να εκτιμήσει αν η εταιρεία θα ενεργήσει με τρόπο που θα διασφαλιστεί η νόμιμη χρήση της εν λόγω έκτασης, καθόλο το ως άνω χρονικό διάστημα, τηρώντας τα όσα συναποδέχθηκε με τους ως άνω συμβαλλόμενους.

Δείτε ολόκληρη τη Γνωμοδότηση ΝΣΚ 86/2017 από το αρχείο του κόμβου