Εάν η πώληση μετοχών ημεδαπών Α.Ε. μη εισηγμένων στο Χ.Α. είναι ζημιογόνα για τον πωλητή, δεν γεννάται φορολογική οφειλή στα έτη ισχύος του ν.2238/1994

Στο Συμβούλιο της Επικρατείας προσέφυγε ημεδαπή τράπεζα ζητώντας την ακύρωση της υπ΄ αριθμ. 4106/2013 απόφασης του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών με την οποία είχε αρχικά απορριφθεί η προσφυγή της για την επιβολή φόρου ύψους 250.000 ευρώ και πρόσθετου φόρου ποσού 55.000 ευρώ από την πώληση μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών μετοχών ημεδαπής ανώνυμης εταιρίας. Τα εν λόγω ποσά είχαν προκύψει βάσει φύλλου ελέγχου φόρου εισοδήματος οικονομικού έτους 2010 του Προϊσταμένου του Διαπεριφερειακού Ελεγκτικού Κέντρου (ΔΕΚ) Αθηνών. 

Σύμφωνα με το ιστορικό της υπόθεσης, από την πώληση των μετοχών προέκυψε ζημία και δεν αναγνωρίστηκε προς συμψηφισμό ο φόρος ύψους 250.000 ευρώ που κατέβαλε η προσφεύγουσα ανώνυμη τραπεζική εταιρία για την μεταβίβαση αυτή, ενόψει του ότι για το παραπάνω ποσό δεν επιτεύχθηκε συμβιβασμός.

Στη συνέχεια, με την αναιρεσιβαλλόμενη απόφασή του, το δικάσαν Διοικητικό Εφετείο απέρριψε τους λόγους προσφυγής ως αβάσιμους, αφού έκρινε:
(α) ότι η διάταξη του άρθρου 13 παρ. 2 του ΚΦΕ εφαρμόζεται ανεξαρτήτως του εάν η συναλλαγή επέφερε κέρδος ή ζημία, τούτο δε δεν αντίκειται στα άρθρα 4 (παρ. 5) και 78 (παρ. 1) του Συντάγματος και
(β) ότι «[...] κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 13 παρ. 2 και 109 παρ. 4 περ. α του ΚΦΕ, (όπως ισχύουν μετά το άρθρο 10 του ν. 3522/2006), όταν προκύψει ζημία από την πώληση μετοχών ημεδαπής Α.Ε. μη εισηγμένης στο Χρηματιστήριο Αθηνών, όπως στην προκείμενη περίπτωση, φορολογείται αυτοτελώς με 5% η πραγματική αξία των μετοχών αυτών, με εξάντληση της φορολογικής υποχρέωσης του υπόχρεου δηλαδή, εν προκειμένω, της προσφεύγουσας και επομένως, δεν παρέχεται σ' αυτήν δυνατότητα έκπτωσης του φόρου που κατέβαλε για την πιο πάνω πώληση.».

Το Σ.τ.Ε. αποφάνθηκε ότι, κατά την έννοια της διάταξης του άρθρου 13 παρ. 2 εδαφ. α' του ν.2238/1994 —όπως ίσχυε κατά τον κρίσιμο εν προκειμένω χρόνο (χρήση του 2009)—, ερμηνευόμενης υπό το φως, αφενός, των αναφερόμενων στα προεκτεθέντα χωρία των αιτιολογικών εκθέσεων των νόμων 2553/1999 και 3522/2006 και, αφετέρου, των διατάξεων των άρθρων 4 (παρ. 5) και 78 (παρ. 1) του Συντάγματος, υπόκειται σε φόρο εισοδήματος η προσαύξηση της περιουσίας που πηγάζει από την πώληση μετοχών ημεδαπών ανώνυμων εταιρειών μη εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αθηνών, ήτοι το κέρδος που προσπορίζεται ο πωλών τις μετοχές από τη μεταβίβαση αυτή, ενόψει της υπεραξίας τους (πρβλ. ΣτΕ 3160/2007).

Συνεπώς, η επιβολή φόρου εισοδήματος, κατά την εν λόγω διάταξη, προϋποθέτει κερδοφόρα πώληση, είναι δε διάφορο το ζήτημα του τρόπου υπολογισμού και φορολόγησης της σχετικής περιουσιακής προσαύξησης. Τούτων έπεται ότι, αν η πώληση τέτοιων μετοχών είναι ζημιογόνα για τον πωλητή, δεν γεννάται φορολογική οφειλή, βάσει του άρθρου 13 παρ. 2 του ΚΦΕ (2238/1994) , ο δε καταβληθείς φόρος πρέπει είτε να επιστραφεί στον πωλητή είτε να συμψηφιστεί με το φόρο εισοδήματος που αυτός τυχόν οφείλει για την ίδια χρήση.

Ευνόητο είναι ότι η συγκεκριμένη απόφαση αφορά υποθέσεις μέχρι την 31.12.2013 για τις οποίες ίσχυαν οι διατάξεις του παλαιού ΚΦΕ (ν. 2238/1994).

Δείτε την απόφαση του ΣτΕ 1898/2016 στο φορολογικό αρχείο του κόμβου.