ΕΝ.Φ.Ι.Α.: Η Γκουέρνικα της ακίνητης περιουσίας

Απόψεις

5 Αύγουστος 2014
Taxheaven.gr

New Page 1

Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής - φοροτεχνικός



Κωνσταντίνος Αντ. Κουλογιάννης
Πτυχιούχος Τ.Ε.Ι.
Λογιστής - Φοροτεχνικός



 

Ι. Πρόλογος

 

Σύμφωνα με πληροφορίες, περίπου 7.000.000 εκκαθαριστικά ΕΝ.Φ.Ι.Α. έχουν ήδη αναρτηθεί σταδιακά από την Παρασκευή στον δικτυακό τόπο της Γ.Γ.Δ.Ε., προκαλώντας ταυτόχρονα παραλήρημα στους φορολογούμενους πολίτες που παραμιλούν από τα ποσά που καλούνται να πληρώσουν. Αν κάποιος ήθελε να περιγράψει μέσα από ένα έργο τέχνης την καταστροφή που θα υποστεί η ακίνητη περιουσία αλλά κυρίως οι φορολογούμενοι πολίτες από τον ληστρικό αυτό φόρο, τότε ο καταλληλότερος πίνακας δεν είναι άλλος από τον πίνακα «Γκουέρνικα»1 του μεγάλου Ισπανού ζωγράφου Πάμπλο Πικάσο.

 

 

 

Οι κατάφωρες αδικίες, η υπέρογκη φορολόγηση, καθώς τα πολλά λάθη στους υπολογισμούς του ΕΝ.Φ.Ι.Α. έχουν δημιουργήσει τεράστια αναστάτωση στους πολίτες που τώρα συνειδητοποίησαν όλα αυτά που από καιρό έχουν επισημανθεί. Μετά την ανάρτηση των εκκαθαριστικών οι συνάδελφοι δεν μπορούν να δουλέψουν, αφού είναι αναγκασμένοι να απαντούν στα συνεχόμενα τηλεφωνήματα των πελατών που ζητούν εναγωνίως διευκρινίσεις σχετικά με τα ποσά του φόρου. Αν αναλογιστούμε ότι τον Αύγουστο οι περισσότεροι πολίτες αλλά και οι επαγγελματίες προσπαθούν αμφότεροι να ηρεμήσουν έστω για λίγες ημέρες και να ξεφύγουν από την καθημερινότητα, τότε δεν είναι δύσκολο να αντιληφθούμε τι ακριβώς συμβαίνει.


Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις που οι συνάδελφοι βρίσκονται αντιμέτωποι με την αγανάκτηση των φορολογούμενων, αλλά και την κατάρρευσή τους στο άκουσμα των υπέρογκων ποσών του εκκαθαριστικού. Συχνά ο λογιστής-φοροτεχνικός υποκαθιστά το ρόλο του ψυχολόγου, αφού προσπαθεί να καλμάρει τους πολίτες που καταφθάνουν στο γραφείο του οι οποίοι βρίσκονται σε αθλία κατάσταση από τη φορολογική λαίλαπα που έχει ενσκήψει.


Το αρκτικόλεξο που έχει σαρώσει το φετινό καλοκαίρι, που ακούγεται πλέον παντού, σε γραφεία, οικίες, πεζοδρόμια, εστιατόρια, ταβέρνες, παραλίες, σοκάκια. κλ.π., είναι ένα: ΕΝ.Φ.Ι.Α.

 

Δεν ξέρουμε ποιες θα είναι οι κινήσεις της ηγεσίας του υπ. Οικ., όμως αν δεν γίνουν άμεσες αλλαγές τότε τα αποτελέσματα θα είναι ολέθρια και θα βυθίσουν ακόμη περισσότερο στο τέλμα όλους τους πολίτες που ήδη στενάζουν υπό το βάρος της φοροεπιδρομής.


Προκειμένου να διασκεδάσει τις εντυπώσεις, το υπ. Οικ. με δελτίου τύπου που κοινοποιήθηκε αργά χθες το απόγευμα, έσπευσε να ανακοινώσει ότι θα διορθώσει το ταχύτερο δυνατό τις στρεβλώσεις, τα λάθη και τις παραλείψεις του νόμου και της Διοίκησης που οδήγησαν σε υπέρογκα ποσά φόρου. Όμως, είναι λογικό να φτάνουμε στο σημείο να εκδοθούν πρώτα τα εκκαθαριστικά του ΕΝ.Φ.Ι.Α. και μετά να εντοπίζουμε τις στρεβλώσεις; Τόσο καιρό που όλοι οι φορείς ωρύονται σχετικά με τις αδικίες του ΕΝ.Φ.Ι.Α. δεν μπορούσαν οι ιθύνοντες να αντιληφθούν ποια είναι τα αποτελέσματα της επιβολής αυτού του φόρου; Ήταν δύσκολο με τα υπάρχοντα στοιχεία που διέθετε το υπουργείο να προβεί εδώ και καιρό σε δοκιμαστικές εκκαθαρίσεις (για εσωτερική κατανάλωση), έτσι ώστε να διορθώσει νομοτεχνικά τις όποιες παραλείψεις ή τα λάθη του;

Γιατί όλα γίνονται την τελευταία στιγμή ή εν προκειμένω κατόπιν εορτής; Μήπως πάλι φταίνε οι φορολογούμενοι πολίτες; 


 

Μετά τη γενικότερη αναφορά μας σχετικά με τα προβλήματα του ΕΝ.Φ.Ι.Α., ας ξεκινήσουμε να παραθέτουμε κάποια χρήσιμα στοιχεία αναφορικά με το φόρο αυτό. Στη σημερινή μας ανάλυση θα αναφερθούμε σε μερικά βασικά σημεία που αφορούν σε καθαρά διαδικαστικά θέματα του ΕΝ.Φ.Ι.Α. και ευελπιστούμε στη συνέχεια να επανέλθουμε και σε άλλα, με στόχο όπως πάντα την σφαιρική ενημέρωσή σας.

 

 

 

IΙ. Πρόστιμα σχετικά με τον ΕΝ.Φ.Ι.Α.

 

i. Με τον νόμο ν.4272/2014 που δημοσιεύτηκε στο Φ.Ε.Κ. την 11η Ιουλίου 2014 και συγκεκριμένα με την παρ. 2 του άρθρου 53 του νόμου αυτού, δόθηκε παράταση στην υποβολή του Ε9 για το έτος 2014 μέχρι και την 14η Ιουλίου 2014. Ειδικότερα η συγκεκριμένη διάταξη έχει ως ακολούθως:


«[...] 2. Ειδικότερα οι δηλώσεις στοιχείων ακινήτων έτους 2014, που υποβάλλονται προκειμένου να απεικονισθεί η περιουσιακή κατάσταση της 1ης Ιανουαρίου 2014, υποβάλλονται εμπρόθεσμα μέχρι και τη 14η Ιουλίου 2014 [...]».


ii. Σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 4223/2013, έγιναν γνωστά τα ακόλουθα2:

 

«[...] 3.α. Για τον προσδιορισμό του ΕΝ.Φ.Ι.Α.. κάθε επόμενου του 2014 έτους, λαμβάνεται η δήλωση ΕΝ.Φ.Ι.Α. με τα στοιχεία των ακινήτων του προηγούμενου έτους με τις μεταβολές που επήλθαν. Για τη σύσταση, απόκτηση και κάθε άλλη μεταβολή στα δικαιώματα της παραγράφου 2 του άρθρου 1, από 1.1.2014 και εφεξής, ο φορολογούμενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων εντός τριάντα (30) ημερών από την ημέρα της σύστασης, απόκτησης και κάθε άλλης μεταβολής στα παραπάνω δικαιώματα, πλην της κληρονομικής διαδοχής, για την οποία ο φορολογούμενος υποχρεούται σε υποβολή δήλωσης στοιχείων ακινήτων εντός τριάντα (30) ημερών από την παρέλευση άπρακτης της προθεσμίας αποποίησης της κληρονομιάς.
β. Ειδικά για το 2014, ο φορολογούμενος μπορεί να τροποποιήσει τα στοιχεία των ακινήτων του, που περιλαμβάνονται στη δήλωση του άρθρου 23 του ν. 3427/2005, εμπρόθεσμα μέχρι και την 30ή Νοεμβρίου 2014. Εφόσον, από την εκκαθάριση της δήλωσης προκύπτει μείωση φόρου μεγαλύτερη των τριακοσίων (300) ευρώ, η σύνθεση της νέας δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. και η εκκαθάριση αυτής πραγματοποιείται μετά από έλεγχο της Φορολογικής Διοίκησης. Εάν, μετά την υποβολή της τροποποιητικής δήλωσης κατά τα οριζόμενα στα προηγούμενα εδάφια, υποβληθούν νέες τροποποιητικές δηλώσεις, μέχρι και την 30ή Νοεμβρίου 2014, η σύνθεση της νέας δήλωσης ΕΝ.Φ.Ι.Α. και η εκκαθάριση αυτής πραγματοποιείται μετά από έλεγχο της Φορολογικής Διοίκησης, εφόσον από τη δήλωση προκύπτει μείωση φόρου. Με απόφαση του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων καθορίζονται η μηχανογραφική σύνθεση των δηλώσεων ΕΝ.Φ.Ι.Α., η διαδικασία και ο τρόπος αποκατάστασης λαθών και ελλείψεων σε στοιχεία ακινήτων των σχετικών δηλώσεων και σε δηλώσεις στοιχείων ακινήτων, τα έντυπα με τα οποία πραγματοποιούνται διορθώσεις, τα οποία επέχουν θέση τροποποιητικής δήλωσης, τα υποδείγματα χορήγησης απαλλαγών και ο τρόπος υποβολής τους, καθώς και κάθε άλλη αναγκαία διαδικασία και λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος. Με όμοια απόφαση, και κατόπιν ανάλυσης κινδύνου, μπορεί να αναπροσαρμόζεται το οριζόμενο στο εδάφιο 2 της παρούσας περίπτωσης ποσό μείωσης φόρου, για το οποίο διενεργείται έλεγχος της Φορολογικής Διοίκησης.
Ακίνητα που έχουν ουσιώδεις ελλείψεις στην περιγραφή, με αποτέλεσμα να μην είναι δυνατός ο υπολογισμός του ΕΝ.Φ.Ι.Α., θεωρούνται ως μη δηλωθέντα
[...]».

 

iii. Από το συνδυασμό των ανωτέρω προκύπτει ότι, τα πρόστιμα των άρθρων 53 και 57 του Κ.Φ.Δ. αρχίζουν να υπολογίζονται με αφετηρία την επόμενη της καταληκτικής ημερομηνίας υποβολής της δήλωσης Ε9 (σ.σ. η καταληκτική ημερομηνία ήταν η 14.7.2014) και όχι μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής των τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 (σ.σ. η καταληκτική ημερομηνία για τις διορθώσεις αυτές είναι όπως αναφέρθηκε η 30.11.2014). Συνεπώς, τα πρόστιμα αρχίζουν να υπολογίζονται από την 15η Ιουλίου 2014 και μετά.

 

 

IΙΙ. Θέματα συμψηφισμών και επιστροφών Φ.Α.Π. και ΕΝ.Φ.Ι.Α

 

Όπως είναι γνωστό, σε κάποιες περιπτώσεις δόθηκε η δυνατότητα για τα έτη 2012 και 2013 να γίνουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9, προκειμένου να γίνει νέα εκκαθάριση φόρου. Ας θυμηθούμε στο στο σημείο αυτό τι ανέφερε η υπ΄αριθμ. Δ13 ΦΜΑΠ 1062169 ΕΞ 8.4.2014, απόφαση της Γ.Γ.Δ.Ε.

 

«[...] Με τις διατάξεις του άρθρου 57 του ν.4223/2013, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 12 του ν.4239/2014, ορίζεται ότι, για τον υπολογισμό του φόρου ακίνητης περιουσίας, για τα έτη 2012 και 2013, και του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων «λαμβάνονται υπόψη οι τιμές εκκίνησης και οι συντελεστές αυξομείωσης, όπως είχαν αναπροσαρμοσθεί κατά τα οριζόμενα στις διατάξεις 41 και 41 Α του ν.1249/1982 και ίσχυαν κατά την 31.12.2008, καθώς και οι τιμές εκκίνησης και οι συντελεστές αυξομείωσης όπως αναπροσαρμόστηκαν μετά την 31.12.2008 σε εκτέλεση ακυρωτικής αποφάσεως του Συμβουλίου της Επικρατείας, η οποία ακύρωσε τιμές εκκίνησης και συντελεστές αυξομείωσης που είχαν αναπροσαρμοστεί μέχρι 31.12.2008. Αν έχει βεβαιωθεί φόρος με βάση τιμές εκκίνησης και συντελεστές αυξομείωσης διαφορετικούς από αυτούς που ορίζονται στο προηγούμενο εδάφιο, διενεργείται νέα εκκαθάριση του φόρου από τη φορολογική διοίκηση και σε περίπτωση θεμελίωσης σχετικής αξίωσης, φόρος δεν μπορεί να επιστραφεί παρά μόνο να συμψηφιστεί με μελλοντικές οφειλές των υπόχρεων από το φόρο ακίνητης περιουσίας και τον ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων. Οι διατάξεις των δύο προηγούμενων εδαφίων δεν εφαρμόζονται για ακίνητα περιοχών που εντάχθηκαν στο σύστημα του αντικειμενικού προσδιορισμού για πρώτη φορά μετά την 31.12.2008.»

Για την εφαρμογή των διατάξεων αυτών, όπου απαιτείται, διενεργείται νέα εκκαθάριση του φόρου ακίνητης περιουσίας φυσικών προσώπων για το σύνολο των δηλώσεων (αρχικές εκκαθαρίσεις και τροποποιητικές δηλώσεις) που περιλαμβάνουν ακίνητα που εντάσσονται στη ρύθμιση αυτή, κεντρικά από τη ΔΗΛΕΔ μέχρι τις 30 Απριλίου. Μετά την εκκαθάριση, αποστέλλεται στο φορολογούμενο σχετικό ενημερωτικό μήνυμα μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου. Για τη νέα εκκαθάριση του φόρου ακίνητης περιουσίας νομικών προσώπων, απαιτείται η υποβολή χειρόγραφης τροποποιητικής δήλωσης στην αρμόδια Δ.Ο.Υ., στην οποία θα αναγράφονται οι νέες αξίες.

Δεδομένου ότι, σύμφωνα με το προαναφερόμενο νομοθετικό πλαίσιο, ο φόρος ακίνητης περιουσίας, στις περιπτώσεις που προκύπτει για φορολογούμενο πιστωτικό υπόλοιπο μετά από τη νέα εκκαθάριση, δεν μπορεί να επιστραφεί παρά μόνο να συμψηφιστεί με οφειλές του ιδίου από φόρο ακίνητης περιουσίας και ενιαίο φόρο ιδιοκτησίας ακινήτων, οι Δ.Ο.Υ., δεν θα επιστρέφουν τα τυχόν καταβληθέντα ποσά που προκύπτουν από αυτή την εκκαθάριση, αλλά θα τα συμψηφίζουν αποκλειστικά με οφειλές φόρου ακίνητης περιουσίας ή ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων [...]».

 

Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτό ότι, στις ανωτέρω περιπτώσεις που κάποιος φορολογούμενος είχε καταβάλλει μεγαλύτερο ποσό Φ.Α.Π., το υπερβάλλον ποσό που προέκυψε από τη νέα εκκαθάριση μπορεί να συμψηφιστεί μόνο με ΕΝ.Φ.Ι.Α. Συνεπώς, προκειμένου να πραγματοποιηθεί ο συγκεκριμένος συμψηφισμός, οι φορολογούμενοι που εμπίπτουν σ΄αυτές τις περιπτώσεις πρέπει να απευθυνθούν στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ.

 

Την ίδια διαδικασία πρέπει να ακολουθήσουν και όσοι είχαν ήδη καταβάλλει ολόκληρο το ποσό που είχε προκύψει με την πρώτη εκκαθάριση των ετών αυτών. Στις περιπτώσεις αυτές, επειδή από τη νέα εκκαθάριση προέκυψαν μικρότερα ποσά φόρου, οι φορολογούμενοι πρέπει να απευθυνθούν στις αρμόδιες Δ.Ο.Υ. προκειμένου το προς επιστροφή ποσό, να επιστραφεί με Ατομικό Φύλλο Έκπτωσης, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 42 του Ν.4174/2013.

  

 

IV. Διορθώσεις Ε9 έτους 2014

 

Όπως ήδη αναφέρθηκε ανωτέρω, ειδικά για το έτος 2014, οι φορολογούμενοι μπορούν να τροποποιήσουν τα στοιχεία των ακινήτων τους εμπρόθεσμα μέχρι και την 30η Νοεμβρίου 2014. Μέχρι στιγμής όμως δεν είναι εφικτό αυτό, αφού μέχρι και σήμερα δεν έχει ενεργοποιηθεί αυτή η δυνατότητα στην ηλεκτρονική υπηρεσία του περιουσιολογίου. Σύμφωνα με πληροφορίες η δυνατότητα υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων Ε9 έτους 2014 θα ενεργοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα από τον Σεπτέμβριο.

 

 

Σημείωση:

Όσοι  για τον οποιονδήποτε λόγο αμφισβητούν την καταλογιστική πράξη του ΕΝ.Φ.Ι.Α., οφείλουν να υποβάλλουν, εντός τριάντα (30) ημερών από την κοινοποίηση αυτής (σ.σ. 31.7.2014), ενδικοφανή προσφυγή, κατά το άρθρο 63 του Κ.Φ.Δ., με αίτημα την επανεξέταση της πράξης από τη Διεύθυνση Επίλυσης Διαφορών της Γ.Γ.Δ.Ε.

Ωστόσο, με τροπολογία που κατατέθηκε χθες αναστέλλονται οι προθεσμίες για την άσκηση της προβλεπόμενης από το άρθρο 63 του ΚΦΔ ενδικοφανούς προσφυγής, ενώπιον της Υπηρεσίας Εσωτερικής Επανεξέτασης, μέχρι την 29η Αυγούστου. Αυτή η αναστολή παρατείνει ουσιαστικά τη δυνατότητα των φορολογουμένων να υποβάλλουν ενδικοφανή προσφυγή στην αρμόδια υπηρεσία  μέχρι και την 30η Σεπτεμβρίου.




 _________________________________


[1] Αυτός ο τεράστιος καμβάς (3,54x7,82μ.) περιγράφει την απανθρωπιά, τη βιαιότητα και την απόγνωση του πολέμου. Ήταν παραγγελία της δημοκρατικής κυβέρνησης της Ισπανίας για τη Διεθνή Έκθεση του Παρισιού το 1937. Ο Πικάσο εμπνεύστηκε το έργο όταν, στις 26 Απριλίου της ίδιας χρονιάς, στα πλαίσια του Ισπανικού Εμφυλίου Πολέμου, Γερμανοί πιλότοι της αεροπορίας των εθνικιστών βομβάρδισαν την κωμόπολη Γκουέρνικα (η πόλη στην ισπανική γλώσσα προφέρεται Γκερνίκα) της Χώρας των Βάσκων. Στο βομβαρδισμό εκείνο σκοτώθηκαν 1.650 άνθρωποι και ισοπεδώθηκε το 70% της πόλης με 32 τόνους εκρηκτικά.


[2] Το κείμενο της παραγράφου 3, αναριθμήθηκε ως περίπτωση α' της παραγράφου 3 και προστέθηκε περίπτωση β' με την παράγραφο 13 του άρθρου 52 του ν. 4276/2014 από 01/01/2014, σύμφωνα με την παράγραφο 16α του ιδίου άρθρου.