Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων (ΕΝΦΙΑ): Η επιτομή του άδικου φόρου

Καραγρηγορίου Βαγγέλης
Λογιστής – Φοροτεχνικός
Υποψήφιος με την Συνεργασία Αριστερών Οικονομολόγων στο Ο.Ε.Ε. (ΣΤΑ) Περιφέρεια Αττικής

Ενώ η Συγκυβέρνηση πολυδιαφήμιζε εδώ και μήνες την αντικατάσταση του Χαρατσιού (ΕΕΤΑ) και του ΦΑΠ με έναν νέο δίκαιο φόρο, εν τέλει, και μετά από τον καταιγισμό προσχεδίων που είδαν το φως της δημοσιότητας, επιβάλλει τον Ενιαίο Φόρο Ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝΦΙΑ), ο οποίος συμπυκνώνει δύο φόρους στην συσκευασία του ενός.

Στην πραγματικότητα ο νέος φόρος μονιμοποιεί και επεκτείνει το χαράτσι, δηλαδή ένα φόρο που σύμφωνα με τις δικές τους αναφορές είχε επιβληθεί έκτακτα για να καλύψει ανάγκες εν καιρώ κρίσης. Επιπλέον μονιμοποιεί και τον ΦΑΠ με στόχευση κυρίως την μεσαία περιουσία και κραυγαλέες φοροελαφρύνσεις για την πολύ μεγάλη περιουσία.

Ας δούμε όμως κάποια σημεία που κατά την άποψη μου στοιχειοθετούν τον άδικο και αναποτελεσματικό χαρακτήρα του νέο φόρου.

- Ο ΕΝΦΙΑ παγιώνει την υπερφορολόγηση της μικρής και μεσαίας ιδιοκτησίας, αφού οι φόροι που θα εισπράττονται εφεξής από τα ακίνητα θα είναι 6,5 φορές μεγαλύτεροι από τα προ κρίσης επίπεδα, και μάλιστα με εξωπραγματικές αντικειμενικές αξίες του 2007.



- Δεν προβλέπεται αφορολόγητο και δεν προστατεύεται η πρώτη κατοικία και η μικρή ιδιοκτησία. Ο βασικός φόρος του ΕΝΦΙΑ (δηλαδή ο 1ος φόρος που θα προσομοιάζει με το χαράτσι) θα επιβάλλεται από το πρώτο τ.μ. ανά ακίνητο, σε όλα τα ηλεκτροδοτούμενα και μη ακίνητα, σε οικόπεδα και αγροτεμάχια. Η κλίμακα του κύριου φόρου για τα κτίρια και τα αγροτεμάχια έχει αρνητική προοδευτικότητα, επιβαρύνοντας αναλογικά περισσότερο τα ακίνητα σε περιοχές με μικρότερη τιμή ζώνης.

- Δεν προστατεύονται αυτοί που αντικειμενικά δεν μπορούν να πληρώσουν. Η Συγκυβέρνηση εμπαίζει τις αδύναμες κοινωνικές ομάδες, υποσχόμενη δήθεν εξαιρέσεις από το φόρο, ενώ στην πραγματικότητα οι εξαιρέσεις θα αφορούν ελάχιστους, αφού τα εισοδηματικά κριτήρια που θεσπίζει ως προϋπόθεση είναι απαγορευτικά (9.000 Ευρώ συνολικό οικογενειακό εισόδημα, πραγματικό ή τεκμαρτό για άγαμο & 1.000 για κάθε προστατευόμενο τέκνο) Επίσης στο τελικό σχέδιο νόμου, συνεχίζει να υπάρχει η εντελώς σουρεαλιστική και απαράδεκτη προϋπόθεση να μην έχει κάνεις ληξιπρόθεσμα χρέη προς το δημόσιο και τα ασφαλιστικά ταμεία, ώστε να δικαιούται την εξαίρεση ή την έκπτωση ως φτωχός ή ανήμπορος!

ΣΥΝΟΛΙΚΟ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΕΙΣΟΔΗΜΑ ΑΝΕΡΓΟΥ ΒΑΣΕΙ ΤΕΚΜΗΡΙΩΝ 2013
1ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ	5000
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 50 ΤΜ	2000
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ 1000cc 7ετιας	2800
ΣΥΝΟΛΟ	9800
2ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ	5000
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 80 ΤΜ	3200
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ 1000cc 12ετιας	2000
ΣΥΝΟΛΟ	10200
3ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ	5000
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 95 ΤΜ	4175
ΧΩΡΙΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ
ΣΥΝΟΛΟ	9175
4ο ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ
ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΟ ΤΕΚΜΗΡΙΟ ΔΙΑΒΙΩΣΗΣ	5000
ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 70 ΤΜ	3200
ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ 1400cc 6ετιας	3640
ΣΥΝΟΛΟ	11840

- Φοροελαφρύνεται σκανδαλωδώς η πολύ μεγάλη ακίνητη περιουσία, αφού στην κλίμακα του συμπληρωματικού φόρου, δεν περιλαμβάνεται η ανώτερη κλίμακα 2% του ΦΑΠ για περιουσίες άνω των 5.000.000 Ευρώ, που ίσχυε μέχρι σήμερα.

ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΟΣ ΦΟΡΟΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ
2014
Κλιμάκια €	Φορολογικός Συντελεστής	Φόρος Κλιμακίου	Σύνολο
			Ακίνητης Περιουσίας	Φόρου
0,01-300.000	0%	0	300.000	0
300.000,01-400.000	0,10%	100	400.000	100
400.000,01-500.000	0,20%	200	500.000	300
500.000,01-600.000	0,30%	300	600.000	600
600.000,01-700.000	0,60%	600	700.000	1.200
700.000,01-800.000	0,70%	700	800.000	1.900
800.000,01-900.000	0,80%	800	900.000	2.700
900.000,01-1.000.000	0,90%	900	1.000.000	3.600
Υπερβάλλον	1%
ΦΑΠ 2013
Κλιμάκια €	Φορολογικός Συντελεστής	Φόρος Κλιμακίου	Σύνολο
			Ακίνητης Περιουσίας	Φόρου
200.000	0%	0	200.000	0
300.000	0,20%	600	500.000	600
100.000	0,30%	300	600.000	900
100.000	0,60%	600	700.000	1.500
100.000	0,90%	900	800.000	2.400
4.200.000	1%	42.000	5.000.000	44.400
Υπερβάλλον	2%

Έτσι κάτοχος ακίνητης περιουσίας 10.000.000 € θα πληρώσει συμπληρωματικό φόρο 93.600 € ενώ το 2013 πλήρωνε ΦΑΠ 144.400 €. Δηλαδή με τον νέο φόρο θα πληρώσει 50.800 € (ή 35%) λιγότερα!!!

- Επιβαρύνονται σημαντικά οι μονοκατοικίες, αφού πέρα από το κτίριο, θα επιβάλλεται επιπλέον φόρος και στο οικόπεδο ή στο αγροτεμάχιο που βρίσκεται το ακίνητο. Οι επιβαρύνσεις, ιδιαίτερα στην επαρχία θα είναι υπέρογκες, αφού οι μονοκατοικίες είναι ο κανόνας, ιδιαίτερα στα χωριά.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΩΝ ΕΝΤΟΣ ΣΧΕΔΙΟΥ

ΚΟΝΙΤΣΑ ΜΟΝΟΚΑΤΟΙΚΙΑ 25ΕΤΙΑΣ 80 τμ ΕΝΤΟΣ ΟΙΚΙΣΜΟΥ ΣΕ ΟΙΚΟΠΕΔΟ 500 τμ ΤΙΜΗ ΖΩΝΗΣ 600

ΕΝΦΙΑ ΑΚΙΝΗΤΟ	ΕΝΦΙΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟ	ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΦΙΑ	ΕΕΤΑ ΧΑΡΑΤΣΙ 2013	ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ	ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΠΕΡΣΙ
230	200	430	285	145	50,88%

ΠΟΡΤΟ ΡΑΦΤΗ ΕΞΟΧΙΚΟ 25ΕΤΙΑΣ 120 τμ ΣΕ ΟΙΚΟΠΕΔΟ 1 στρ. ΤΙΜΗ ΖΩΝΗΣ 4150

ΕΝΦΙΑ ΑΚΙΝΗΤΟ	ΕΝΦΙΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟ	ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΦΙΑ	ΕΕΤΑ ΧΑΡΑΤΣΙ 2013	ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ	ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΠΕΡΣΙ
1385	2280	3665	1500	2165	144,33%

ΕΑ ΜΑΚΡΗ ΕΞΟΧΙΚΟ 25ΕΤΙΑΣ 100 τμ ΣΕ ΟΙΚΟΠΕΔΟ 400 τμ ΤΙΜΗ ΖΩΝΗΣ 1400

ΕΝΦΙΑ ΑΚΙΝΗΤΟ	ΕΝΦΙΑ ΟΙΚΟΠΕΔΟ	ΣΥΝΟΛΟ ΕΝΦΙΑ	ΕΕΤΑ ΧΑΡΑΤΣΙ 2013	ΔΙΑΦΟΡΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ	ΠΟΣΟΣΤΙΑΙΑ ΕΠΙΒΑΡΥΝΣΗ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΠΕΡΣΙ
385	256	641	446	195	43,72%

- Η Κυβέρνηση δεν λέει αλήθεια όταν ισχυρίζεται ότι το τελικό σχέδιο επιβάλλει γενικώς μικρότερες επιβαρύνσεις στα αγροτεμάχια σε σχέση με το αρχικό σχέδιο. Ενώ μείωσε τον φόρο βάσης στο 1€/στρέμμα, διπλασίασε τον συντελεστή για τις μονοετείς καλλιέργειες που ίσχυε στο προσχέδιο εξομοιώνοντας τες με τις δεντροκαλλιέργειες (π.χ. σιτάρι βαμβάκι δηλαδή την κατηγορία αγροτεμαχίων που είναι η πλειοψηφία ο φόρος βάσης ξεκινάει από τα 2€/στρεμ.), με συνέπεια εν τέλει να προκύπτουν σημαντικές επιβαρύνσεις για την πλειονότητα των αγροτεμαχίων σε σχέση με το προσχέδιο.


- Ο νέος φόρος ακινήτων θα συσσωρεύσει νέα ληξιπρόθεσμα χρέη στα ήδη υπερχρεωμένα νοικοκυριά, αφού σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει το ίδιο το Υπουργείο Οικονομικών, θα βεβαιωθούν 3,24 δις € για να εισπραχτούν 2,65 δις € περίπου. Συνεπώς θα δημιουργηθούν 600 εκατ. € νέα ληξιπρόθεσμα χρέη, με 2 στους 10 φορολογούμενους να μην μπορούν να πληρώσουν. Τα χρέη αυτά σε συνδυασμό, με τη έλλειψη ρευστότητας των νοικοκυριών και την πλήρη καταβαράθρωση της αγοράς ακινήτων με τις αγοραπωλησίες να έχουν ουσιαστικά παγώσει, οδηγούν με μαθηματική ακρίβεια σε πολλές περιπτώσεις στη δήμευση ακινήτων.

- Τέλος, ο ΕΝΦΙΑ είναι ένας φόρος χωρίς καμία ανταποδοτικότητα, σε αντίθεση με ότι συμβαίνει στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες όπου, ο φόρος ακίνητης περιουσίας ή περιουσίας εν γένει, κατευθύνεται σε συγκεκριμένες ανταποδοτικές δαπάνες, και κυρίως αποτελεί πόρο της τοπικής αυτοδιοίκησης.