ΦΠΑ δωρεών για την αντιμετώπιση των Φυσικών Καταστροφών από τις πυρκαγιές του Αυγούστου καθώς επίσης και από την πρόσφατη κακοκαιρία της περασμένης εβδομάδας Daniel που έπληξε τον Θεσσαλικό κάμπο

Ι. Αφορμή για το σημερινό μας σημείωμα ήταν οι ανείπωτες τραγωδίες των πρόσφατων πυρκαγιών που συνέβησαν στην πατρίδα μας (Ρόδος, Έβρος, Μαγνησία, Αττική, Βοιωτία κ.λπ) αλλά και η κακοκαιρία της περασμένης εβδομάδας Daniel που έπληξε κυρίως τον Θεσσαλικό κάμπο. Χάθηκαν συνάνθρωποί μας, καταστράφηκαν οι κόποι μιας ζωής (οικίες, επιχειρήσεις, ζωϊκό και φυτικό κεφάλαιο, υποδομές, κ.λπ.). Οι επόμενες μέρες των συνανθρώπων  μας που ζουν σε αυτές τις περιοχές θα είναι δραματικές και δύσκολες και χρειάζονται την βοήθεια όλων μας προκειμένου να παραμείνουν όρθιοι. Το παρήγορο είναι ότι πέρα από  τα μέτρα αρωγής που ήδη εξαγγέλθηκαν από την Κυβέρνηση πάρα πολλές επιχειρήσεις αλλά και ιδιώτες προσέτρεξαν και θα προστρέξουν στο μέλλον να παράσχουν στους πληγέντες είδη διατροφής, νερό, φάρμακα, ρούχα κ.λπ. και το ερώτημα πολλών συναδέλφων είναι τι θα γίνει με τον αντίστοιχο ΦΠΑ των παραδόσεων αυτών.  Θα πρέπει τα στοιχεία των παραδόσεων αυτών να επιβαρύνονται με ΦΠΑ ή απαλλάσσονται και με ποια διαδικασία.


ΙΙ. Με βάση την διάταξη της υποπερίπτωσης αα), της περίπτωσης β), της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000, όπως αυτή ισχύει από 23.07.2021, ύστερα από την αντικατάστασή της με την παρ. 1 του άρθρου 21 του ν. 4819/2021, προβλέπεται ότι στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης ή ανακούφισης των κοινωνικά ευπαθών και ευάλωτων ομάδων, ως δώρα που επίσης εξαιρούνται (δηλαδή δεν αποτελούν αυτοπαραδόσεις) θεωρούνται και τα τρόφιµα, φάρµακα κ.λπ., πλην εκείνων που υπόκεινται σε ειδικούς φόρους κατανάλωσης που διατίθενται δωρεάν (χωρίς αντάλλαγμα)  μεταξύ άλλων σε υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, νομικά πρόσωπα δημόσιου δικαίου, καθώς και νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν συσταθεί νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν φιλανθρωπικό ή κοινωφελή σκοπό ή σε οργανισμούς τοπικούς αυτοδιοίκησης (Ο.Τ.Α.) ή στα εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα των κλιμάτων της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Ελλάδα ή στα θρησκευτικά και εκκλησιαστικά νομικά πρόσωπα του άρθρου 13 του ν. 4301/2014 ή στο νομικό πρόσωπο του άρθρου 1 του ν. 3512/2006 ή στα Βακούφια Ρόδου και Κω, καθώς και στα ν.π.ι.δ. ή στις οντότητες που εποπτεύονται από τους παραπάνω φορείς, εφόσον τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.

Η έννοια αυτής της εξαίρεσης είναι ότι ο υποκείμενος αφενός δεν οφείλει φόρο για τη διάθεση των ανωτέρω δώρων και αφετέρου ότι διατηρεί το δικαίωμα έκπτωσης των φόρων που επιβάρυναν την απόκτηση ή την παραγωγή ή την κατασκευή αυτών, χωρίς να υποχρεούται σε διακανονισμό του εκπεσθέντος φόρου, όπως ορίζεται στο άρθρο 30 του κώδικα ΦΠΑ.

Ως τέτοια αγαθά, σύμφωνα με τα επόμενα εδάφια της παραπάνω διάταξης, θεωρούνται αυτά τα οποία δεν είναι κατάλληλα προς πώληση ή αξιοποίηση, ιδίως λόγω λαθών ή ελαττωμάτων ή ελλείψεων στη συσκευασία, την επισήμανση ή το βάρος, ή λόγω απόσυρσης από την αγορά ή λόγω εγγύτητας προς την ημερομηνία λήξης ή λόγω αστοχιών σε σχέση με τις προδιαγραφές του παρασκευαστή ή του πελάτη, ιδίως διαφοροποίηση ως προς το χρώμα, το μέγεθος, το σχήμα και τη σύσταση.

Εν τούτοις, οι περιορισμοί αυτοί δεν ισχύουν για την αντιμετώπιση καταστάσεων που κηρύσσονται ως έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας λόγω φυσικών καταστροφών. Κατά συνέπεια, για την αντιμετώπιση καταστάσεων που κηρύσσονται ως έκτακτης ανάγκης πολιτικής προστασίας λόγω φυσικών καταστροφών, όπως κηρύσσονται ορισμένες περιοχές της επικράτειας λόγω πυρκαγιών, πλημμυρών, σεισμών κ.λπ. η εν λόγω διάταξη καλύπτει τα πάσης φύσεως αγαθά και είδη που προσφέρουν δωρεάν (χωρίς αντάλλαγμα) οι υποκείμενοι στο ΦΠΑ για να διανεμηθούν στους πληγέντες, χωρίς να εκδοθεί στοιχείο αυτοπαράδοσης και να αποδοθεί ο αντίστοιχος ΦΠΑ.

Επισημαίνεται ότι τo τελευταίο εδάφιο της υποπερίπτωση αα΄, της περ. β΄, της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000 είχε προστεθεί με την παρ. 1, του άρθρου 9 της από 26.7.2018 Π.Ν.Π. (ΦΕΚ Α 138/26.7.2018) - που κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4576/2018 (ΦΕΚ Α΄196/27.11.2018)- και ισχύει σύμφωνα με το άρθρο 22 της ίδιας πράξης, από τη δημοσίευσή της στο ΦΕΚ, ήτοι από 26.7.2018. Επίσης, η διάταξη αυτή προστέθηκε για να καλύψει τις ανάγκες των πληγέντων από την φονική πυρκαγιά, που συνέβη στις 23.7.2018 στην Ανατολική Αττική (Ν.Βουτζάς – Μάτι), με τον ασύλληπτο αριθμό θανάτων και τις τεράστιες επίσης υλικές ζημίες και για την οποία κηρύχθηκε εν λόγω περιοχή έκτακτης ανάγκης Πολιτικής Προστασίας λόγω φυσικής καταστροφής (ως Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1153/2018.

Σημειώνεται ότι στην περίπτωση που δεν είχε προστεθεί το εν λόγω τελευταίο εδάφιο και παραδίδονταν δωρεάν αγαθά κατάλληλα προς πώληση ή αξιοποίηση (άνευ λαθών ή ελαττωµάτων ή ελλείψεων στη συσκευασία ή το ζύγισµα, ή χωρίς να αποσύρονται από την αγορά ή χωρίς εγγύτητα προς την ηµεροµηνία λήξης) από τις δωρήτριες επιχειρήσεις στα εν λόγω μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα νομικά πρόσωπα, για να καλύψουν ανάγκες των πληγέντων από την εν λόγω φονική πυρκαγιά ή από παρόμοια περιστατικά, θα έπρεπε να αποδοθεί ο αντίστοιχος ΦΠΑ των δωριζομένων αγαθών.

Περαιτέρω, με την υποπερίπτωση δδ΄, της περίπτωσης β΄, της παρ. 2 του άρθρου 7 του ν. 2859/2000 (ΚΦΠΑ) ορίζεται ότι ως δώρα που, κατ’ εξαίρεση των ρυθμίσεων του άρθρου αυτού, δεν θεωρείται ότι συνιστούν παράδοση αγαθού και τα αγαθά που παραδίδονται στις Υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, στους Ο.Τ.Α. και στα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014, προκειμένου να διατεθούν για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων από ακραία φυσικά φαινόμενα, ανεξαρτήτως της αξίας και των προδιαγραφών κατασκευής αυτών. O δημόσιος τομέας περιλαμβάνει τη Γενική Κυβέρνηση, τα εκτός αυτής Ν.Π.Δ.Δ., καθώς και τις εκτός αυτής δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμούς του Κεφαλαίου Α' του ν. 3429/2005, ανεξαρτήτως εάν έχουν εξαιρεθεί από την εφαρμογή του.

Η εν λόγω υποπερίπτωση δδ΄ της περ. β΄ της παρ. 2 του άρθρου 7 είχε προστεθεί αρχικά με την παρ. 2 επίσης του άρθρου 9 της από 26.7.2018 Π.Ν.Π. (ΦΕΚ Α 138/26.7.2018), η οποία κυρώθηκε με το άρθρο 3 του ν. 4576/2018 (ΦΕΚ Α΄196/27.11.2018) και ισχύει, σύμφωνα με το άρθρο 22 της ίδιας πράξης, από τη δημοσίευσή της στο ΦΕΚ, ήτοι από 26.7.2018.

Επισημαίνεται ότι η προαναφερθείσα Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1153/2018, με έναρξη ισχύος από 23.07.2018, προβλέπει διαδικασίες για την κάλυψη των αναγκών συγκεκριμένων πληγέντων από τις πυρκαγιές στις 23 και 24 Ιουλίου 2018 στην Περιφέρεια Αττικής.

Ειδικότερα με την εν λόγω απόφαση ορίζονται ως:

«Δωρητές»: επιχειρήσεις υποκείμενες στον ΦΠΑ, που παραδίδουν αγαθά ή παρέχουν υπηρεσίες άνευ ανταλλάγματος για την εξυπηρέτηση των αναγκών των πληγέντων από τις πυρκαγιές στις 23 και 24.7.2017 στην Περιφέρεια Αττικής.

«Αποδέκτες»: Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν συσταθεί νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν αποδεδειγμένα φιλανθρωπικό ή κοινωφελή σκοπό, καθώς και οι Υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, οι Ο.Τ.Α. και τα Ν.Π.Δ.Δ, όπως προσδιορίζονται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014, που διαθέτουν περαιτέρω τα εν λόγω αγαθά και τις υπηρεσίες για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων από τις πυρκαγιές στις 23 και 24.7.2017 στην Περιφέρεια Αττικής.

Μεταξύ του δωρητή και του αποδέκτη συντάσσεται, το αργότερο έως την παράδοση των αγαθών ή την ολοκλήρωση της παροχής των υπηρεσιών, πρωτόκολλο παράδοσης/παραλαβής των αγαθών ή παροχής/λήψης των υπηρεσιών, αντίστοιχα.
 
Το ανωτέρω πρωτόκολλο θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον την περιγραφή του είδους και της ποσότητας των αγαθών που διατίθενται και του είδους και ενδεχομένως της διάρκειας των υπηρεσιών που παρέχονται, την ημερομηνία πραγματοποίησης της δωρεάν διάθεσής τους, τα πλήρη στοιχεία του δωρητή και του αποδέκτη των αγαθών και υπηρεσιών, όπως επωνυμία, ταχ. διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας, και την ημερομηνία υπογραφής.
 
Δεν υπάρχει κάποιο υπόδειγμα του πρωτοκόλλου παράδοσης/παραλαβής αγαθών και παροχής/λήψης υπηρεσιών ή κάποιο προτυπωμένο έντυπο και πρέπει να περιλαμβάνει τις παραπάνω πληροφορίες που ορίζει η εν λόγω απόφαση.

Επίσης δεν υπάρχει περιορισμός ως προς το είδος και την αξία των αγαθών ή των υπηρεσιών που διατίθενται άνευ ανταλλάγματος ή με απαλλαγή.
 
Το πρωτόκολλο αυτό αποτελεί αποδεικτικό πραγματοποίησης της δωρεάν διάθεσης των αγαθών ή των υπηρεσιών, συντάσσεται εις διπλούν, υπογράφεται και στα δύο αντίτυπα από τον δωρητή και τον αποδέκτη. Το ένα αντίτυπο διατηρεί ο δωρητής και το άλλο παραδίδεται στον αποδέκτη.
Με το πρωτόκολλο αυτό οι εν λόγω υποκείμενοι απαλλάσσονται από την καταβολή ΦΠΑ λόγω αυτοπαράδοσης ή ιδιοχρησιμοποίησης και δεν πρέπει να εκδίδουν στοιχείο αυτοπαράδοσης ή ιδιοχρησιμοποίησης.

Αντίθετα οι δωρεάν παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών, που πραγματοποιούνται χωρίς σύνταξη πρωτοκόλλου από υποκειμένους στο ΦΠΑ για τις ανάγκες των πυρόπληκτων, υπάρχει υποχρέωση απόδοσης ΦΠΑ αυτοπαράδοσης ή ιδιοχρησιμοποίησης από τους εν λόγω υποκειμένους (ως απαντήσεις στα ερωτήματα 24 και 25 σχετικού Εγχειριδίου της ΑΑΔΕ).

Περαιτέρω ο δωρητής προσκομίζει ή αποστέλλει σε έντυπη μορφή στη Δ.Ο.Υ στην οποία υπάγεται για τον Φ.Π.Α., ενυπόγραφη κατάσταση των πρωτοκόλλων παράδοσης/ παραλαβής αγαθών ή παροχής/λήψης υπηρεσιών που έχει συνάψει ανά φορολογική περίοδο, στις προθεσμίες υποβολής των δηλώσεων ΦΠΑ.

Οι δωρητές και οι αποδέκτες των αγαθών και υπηρεσιών οφείλουν να διαφυλάττουν το αντίτυπο του πρωτοκόλλου παράδοσης /παραλαβής αγαθών ή παροχής/ λήψης υπηρεσιών για όσο χρόνο προβλέπεται από τα Ε.Λ.Π. (ν.4308/2014) η διαφύλαξη λογιστικών αρχείων. Επίσης, οι αποδέκτες οφείλουν να τηρούν κατάσταση, στην οποία θα καταχωρούν τον τρόπο, τον τόπο και το χρόνο (ημερομηνία) που έλαβε χώρα η περαιτέρω διάθεση των αγαθών και υπηρεσιών στους πυρόπληκτους, καθώς και την ποσότητα και το είδος των αγαθών και το είδος και την ενδεχόμενη διάρκεια των υπηρεσιών που διατέθηκαν.

Επισημαίνεται ότι με την παρ. 7 της ίδιας απόφασης προβλέπεται ότι ειδικά για τις δωρεάν παραδόσεις αγαθών και παροχές υπηρεσιών που πραγματοποιήθηκαν από 23.7.2018 έως την ημερομηνία δημοσίευσής της στο ΦΕΚ (Β' 3225/7-8-2018), ελλείψει της σύνταξης του πρωτοκόλλου, αποδεικτικό των πράξεων αυτών αποτελεί το στοιχείο αυτοπαράδοσης ή ιδιοχρησιμοποίησης που εκδίδεται για τον αναλογούντα ΦΠΑ εκροών. Οι υποκείμενοι στον φόρο, εφόσον μπορούν να αποδείξουν ότι ενήργησαν ως «δωρητές» κατά την έννοια της ίδιας απόφασης (π.χ. διαθέτουν δελτίο αποστολής με τα στοιχεία του παραλήπτη), καταχωρούν το ποσό αυτό του φόρου και στα προστιθέμενα του φόρου εισροών ποσά της οικείας δήλωσης ΦΠΑ.

Επισημαίνεται ότι η ίδια διάταξη της υποπερίπτωσης αα), της περίπτωσης β), της παρ. 2 με παρόμοιο περιεχόμενο είχε προστεθεί αρχικά με την παρ. 1α του άρθρου 46 του ν. 4238/2014 και ίσχυε από την δημοσίευσή του στο ΦΕΚ, από 17.2.2014, και για την εφαρμογή της είχε εκδοθεί η ΑΥΟ ΠΟΛ.1095/2014, σύμφωνα με την εξουσιοδοτική διάταξη του άρθρου 46 § 1 β του ίδιου νόμου, σύμφωνα με την οποία καθορίζεται ο τρόπος και η διαδικασία της απόδειξης της διάθεσης με την καταχώρηση των στοιχείων των νομικών προσώπων ή νομικών οντοτήτων που συμμετέχουν στις δωρεές και των ποσοτήτων των δώρων ανά είδος αγαθού.

Σημειώνεται ότι η Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1095/2014  που καθορίζει με παρόμοιο τρόπο τις διαδικασίες απόδειξης της δωρεάν διάθεσης αγαθών από επιχειρήσεις προς ευπαθείς κοινωνικά ομάδες, μέσω φορέων φιλανθρωπικού ή κοινωφελούς σκοπού προκειμένου οι πράξεις αυτές να μην θεωρούνται ως παραδόσεις αγαθών κατά την έννοια της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του κώδικα ΦΠΑ είχε εκδοθεί πριν την θέσπιση του τελευταίου εδαφίου της υποπερίπτωση αα΄, της περ. β΄, της παρ. 2, του άρθρου 7 του κώδικα ΦΠΑ. Εν τούτοις, μνημονεύεται στο σκεπτικό της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1153/2018 και δεν καταργείται.


ΙΙΙ. Εξάλλου, με την παρ. 3 του άρθρου 9 της από 26.7.2018 Π.Ν.Π. (ΦΕΚ Α 138/26.7.2018) προστέθηκε νέα περίπτωση ιε΄ στην παρ. 1 του άρθρου 27 του Κώδικα ΦΠΑ και θεσπίστηκε απαλλαγή από 26.7.2018 του ΦΠΑ για την παράδοση αγαθών και παροχή υπηρεσιών σε υποκείμενο στο φόρο, ο οποίος έχει σκοπό να τα διαθέσει περαιτέρω άνευ ανταλλάγματος στους φορείς της υποπερίπτωσης δδ΄ της περίπτωσης β΄ της παρ. 2 του άρθρου 7 του ιδίου νόμου (Δημόσιο, ΟΤΑ, Ν.Π.Δ.Δ.), για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων από ακραία φυσικά φαινόμενα.

Επισημαίνεται από την εν λόγω διάταξη δεν προκύπτει με ποιον τρόπο θα διαπιστώνεται η πρόθεση ή ο σκοπός του υποκειμένου στον φόρο να διαθέσει περαιτέρω και άνευ ανταλλάγματος τα αποκτώμενα αγαθά ή τις λαμβανόμενες υπηρεσίες προς τους ανωτέρω φορείς για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων, ώστε ο παραδίδων τα αγαθά ή ο παρέχων τις υπηρεσίες να εκδίδει τα σχετικά τιμολόγια χωρίς ΦΠΑ. Σημειώνεται, για ομοίου περιεχομένου διάταξη (παρ. 1 περιπτώσεις ιβ΄, ιγ΄ και ιδ΄ του άρθρου 27 του ν.2859/2000), σύμφωνα με την έκθεση της επιστημονικής υπηρεσίας της Βουλής, η εν λόγω θεσπιζόμενη απαλλαγή δεν φαίνεται να βρίσκει έρεισμα στις ρυθμίσεις του τίτλου ΙΧ «Απαλλαγές» (άρθρα 131-166) της Οδηγίας 2006/112/ΕΚ.

Για την εφαρμογή της παραπάνω διάταξης εκδόθηκε η ΑΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1152/2018 (ΦΕΚ Β' 3225/7.8.2018), σύμφωνα με την οποία καθορίζεται η διαδικασία απαλλαγής ΦΠΑ των παραδόσεων αγαθών και παροχής υπηρεσιών στο πλαίσιο αντιμετώπισης αναγκών των πληγέντων από τις πυρκαγιές στις 23 και 24 Ιουλίου 2018 στην Περιφέρεια Αττικής.

Σύμφωνα με την παρ. 1 της εν λόγω απόφασης ορίζονται ως:
- Προμηθευτής αγαθών και υπηρεσιών είναι κάθε υποκείμενος στο φόρο εγκατεστημένος στην Ελλάδα.
- Δωρητές είναι πρόσωπα υποκείμενα στο φόρο, οι οποίοι πρόκειται να διαθέσουν περαιτέρω άνευ ανταλλάγματος τα αγαθά ή τις υπηρεσίες που αγόρασαν από τους προμηθευτές, για την αντιμετώπιση αναγκών των πληγέντων από αυτές τις πυρκαγιές
- Αποδέκτες των αγαθών και υπηρεσιών είναι οι φορείς της υποπερίπτωσης δδ΄(εκ παραδρομής αναφέρεται ββ΄) της περίπτωσης β της παραγράφου 2 του άρθρου 7 του Κώδικα ΦΠΑ (Δημόσιο, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ κ.λπ.).

Περαιτέρω σύμφωνα με την ίδια απόφασης μεταξύ του δωρητή και του αποδέκτη συντάσσεται πρωτόκολλο παράδοσης/παραλαβής των αγαθών ή πρωτόκολλο παροχής/λήψης των υπηρεσιών. Το πρωτόκολλο αυτό αποτελεί αποδεικτικό πραγματοποίησης της δωρεάν διάθεσης των αγαθών ή των υπηρεσιών, συντάσσεται εις διπλούν και υπογράφεται και στα δύο αντίτυπα από το δωρητή και τον αποδέκτη. Το πρωτόκολλο παράδοσης/παραλαβής ή παροχής/λήψης θα πρέπει να περιέχει τουλάχιστον, την περιγραφή του είδους των αγαθών και των υπηρεσιών που διατέθηκαν, την ποσότητα των αγαθών, την ημερομηνία που πραγματοποιήθηκε η δωρεάν διάθεσή τους, την αξία τους, τα στοιχεία του δωρητή και του αποδέκτη των αγαθών ή υπηρεσιών, όπως επωνυμία, ταχ. διεύθυνση, τηλέφωνο επικοινωνίας, και την ημερομηνία υπογραφής του πρωτοκόλλου.

Ο δωρητής προσκομίζει σε κάθε προμηθευτή αγαθών και υπηρεσιών που σχετίζονται με τη δωρεάν διάθεση ακριβές αντίγραφο του ανωτέρω υπογεγραμμένου πρωτοκόλλου παράδοσης/παραλαβής ή παροχής/λήψης, προκειμένου αυτός να εκδώσει το σχετικό φορολογικό στοιχείο άνευ ΦΠΑ, αναγράφοντας σε αυτό την ένδειξη «Απαλλαγή βάσει ΑΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1152/2018».

Περαιτέρω οι δωρητές και οι προμηθευτές των αγαθών και υπηρεσιών οφείλουν να διαφυλάττουν το αντίγραφο του πρωτοκόλλου παράδοσης/παραλαβής αγαθών ή παροχής/λήψης υπηρεσιών για όσο χρόνο προβλέπεται από τα Ελληνικά Λογιστικά Πρότυπα (ν.4308/2014) η διαφύλαξη λογιστικών αρχείων.

Τέλος στις περιπτώσεις που έχουν εκδοθεί στοιχεία  με ΦΠΑ από προμηθευτή αγαθών ή υπηρεσιών προς δωρητή που δικαιούται της απαλλαγής της σχετικής απόφασης, χωρίς να έχει προηγηθεί η προσκόμισης του ακριβούς αντιγράφου του πρωτοκόλλου παράδοσης/ παραλαβής ή παροχής/λήψης, υπάρχει δυνατότητα διόρθωσης του εν λόγω φορολογικού στοιχείου με έκδοση πιστωτικού τιμολογίου μόνο για το ποσό του ΦΠΑ που επιστρέφεται στο δωρητή, δεδομένου ότι η απόφαση ισχύει για πράξεις που πραγματοποιούνται από 23.7.2018 και η δημοσίευσή της έγινε 7.8.2018. Στο πιστωτικό αυτό τιμολόγιο αναγράφεται η ένδειξη «Επιστροφή ΦΠΑ λόγω απαλλαγής βάσει ΑΔ ΑΑΔΕ ΠΟΛ.1152/2018».


IV. Από τα παραπάνω, κατά την προσωπική μας ερμηνευτική προσέγγιση, εκτιμούμε ότι μπορούν να εφαρμοστούν οι αντίστοιχες διαδικασίες εφαρμογής της  προαναφερόμενης Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1153/2018 από τις επιχειρήσεις, υποκείμενες στο ΦΠΑ, για την δωρεάν (χωρίς αντάλλαγμα) παράδοση αγαθών (εμφιαλωμένα νερά, τρόφιμα, είδη πρώτης ανάγκης, ρούχα, φάρμακα κ.λπ.), ανεξαρτήτως της αξίας και των προδιαγραφών κατασκευής αυτών, μέσω  των υπηρεσιών Δημόσιου τομέα ή των Ο.Τ.Α. ή των Ν.Π.Δ.Δ, όπως αυτά προσδιορίζονται στο άρθρο 14 του ν. 4270/2014, ή των λοιπών Ν.Π.Δ.Δ. καθώς και των Ν.Π.Ι.Δ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν συσταθεί νόμιμα στην Ελλάδα και έχουν φιλανθρωπικό ή κοινωφελή σκοπό ή  των Εκκλησιαστικών νομικών προσώπων της Ανατολικής Ορθοδόξου Εκκλησίας στην Ελλάδα, κ.λ.π., προκειμένου να μην χαρακτηρισθούν αυτοπαραδόσεις και να διατεθούν για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων στις περιοχές που κηρύχθηκαν από την Πολιτική Προστασία ως έκτακτης ανάγκης από τις πυρκαγιές του περασμένου Αυγούστου καθώς επίσης και από τις πλημμύρες στο Θεσσαλικό κάμπο την περασμένη εβδομάδα.

Επίσης, μπορούν να εφαρμοστούν οι  αντίστοιχες παρόμοιες διαδικασίες της  απόφασης του Διοικητή της Α.Δ.Δ.Ε. ΠΟΛ.1152/2018  προκειμένου να μην επιβαρυνθούν με ΦΠΑ οι παραδόσεις αγαθών και οι παροχές υπηρεσιών σε υποκείμενο στο φόρο, ο οποίος έχει σκοπό να τα διαθέσει περαιτέρω άνευ ανταλλάγματος στους προαναφερόμενους φορείς της υποπερίπτωσης δδ΄ της περίπτωσης β΄ της παρ. 2 του άρθρου 7 του κώδικα ΦΠΑ (Δημόσιο, ΟΤΑ, Ν.Π.Δ.Δ., κ.λπ.), για την κάλυψη των αναγκών των πληγέντων από τα πρόσφατα ακραία φυσικά φαινόμενα (πυρκαγιές, πλημμύρες).

Άλλωστε, οι περιοχές αυτές κηρύχθηκαν από την Πολιτική Προστασία ως έκτακτης ανάγκης (ως πρόσφατες σχετικές αποφάσεις του Γεν. Γραμματέα Πολιτικής Προστασίας του Υπ. Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας 515/5.9.2023 - Κήρυξη Κατάστασης Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας των Περιφερειακών Ενοτήτων Μαγνησίας, Σποράδων, Καρδίτσας και Τρικάλων της Περιφέρειας Θεσσαλίας την 6η Σεπτεμβρίου 2023, και 514/5.9.2023 -  Κήρυξη κατάστασης Ειδικής Κινητοποίησης Πολιτικής Προστασίας περιοχών των Περιφερειακών Ενοτήτων Μαγνησίας και Σποράδων της Περιφέρειας Θεσσαλίας την 5η Σεπτεμβρίου 2023 που δημοσιεύθηκαν στον κόμβο).

Μέχρι στιγμής που γράφεται το παρόν σημείωμα η Φορολογική Διοίκηση δεν διευκρίνισε κάτι σχετικό με το σημερινό μας επείγον ζήτημα που απασχολεί τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς που προσέτρεξαν και προστρέχουν να βοηθήσουν αφιλοκερδώς για την επιβίωση των συνανθρώπων μας αυτές τις δύσκολες αυτές ώρες.
 
Τέλος, αναφορικά με την μη κερδοσκοπική δραστηριότητα των Ν.Π.Ι.Δ. για την εφαρμογή της παραπάνω διάταξης επισημαίνεται ότι  αυτή τεκμηριώνεται από το καταστατικό τους, την λειτουργία τους, το ενδεχόμενο πλεόνασμα να εξυπηρετεί το σκοπό τους και να μην διανέμεται στα μέλη τους, κ.λ.π. και πάντα κρίνεται από τον Προϊστάμενο της αρμόδιας Δ.Ο.Υ.