Απόδοση φόρου μερισμάτων - Οι ημερομηνίες υποβολής και καταβολής του φόρου

Επιμέλεια:
Κουλογιάννης Κων/νος
Λογιστής - Φοροτεχνικός

Με την απόφαση Α.1100/2019 καθορίστηκε νέος τρόπος υποβολής (ηλεκτρονική υποβολή) του παρακρατούμενου φόρου μερισμάτων.  Η διαδικασία που ακολουθείται είναι παρόμοια με αυτή της υποβολής του Φ.Μ.Υ. Αρχικά, πρέπει να αναρτηθεί στην ΑΑΔΕ το σχετικό αρχείο και στη συνέχεια ακολουθεί η υποβολή της δήλωσης. 

Οι αρχικές εμπρόθεσμες και εκπρόθεσμες, καθώς και οι τροποποιητικές, δηλώσεις απόδοσης παρακρατούμενου φόρου στα εισοδήματα από μερίσματα, τόκους και δικαιώματα, που αποκτώνται από τη δημοσίευση της ως άνω απόφασης και εφεξής, υποβάλλονται αποκλειστικά μέσω TAXISnet.

Με την υποβολή της δήλωσης γίνεται άμεσος προσδιορισμός του φόρου και εκδίδεται «Ταυτότητα Οφειλής», με βάση την οποία θα καταβάλλεται ο φόρος μέσω πιστωτικών ιδρυμάτων, το αργότερο μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την ημερομηνία καταβολής της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής ή εκδίδεται τίτλος έκπτωσης σε περίπτωση τροποποιητικής δήλωσης από την οποία προκύπτει μικρότερο χρεωστικό ποσό από αυτό της προηγούμενης δήλωσης.

Με το άρθρο 2 της απόφασης καθορίζεται ο χρόνος καταβολής της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής, το οποίο επαναλαμβάνει τα όσα ορίζονται επίσης και στην απόφαση ΠΟΛ.1223/8.10.2015.
Συγκεκριμένα:

• 1. Ως «καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής» νοείται και η πίστωση των δικαιούχων με τα εισοδήματα των περιπτώσεων α΄, β΄ και γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 4172/2013.
  
  2. Πέραν των ανωτέρω, ειδικά για το εισόδημα από μερίσματα, η καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής, σε κάθε περίπτωση, νοείται ότι έχει διενεργηθεί μέσα σε ένα μήνα από την έγκριση του ισολογισμού από τα αρμόδια όργανα.
  Αν διανεμηθούν μερίσματα από κέρδη προηγούμενων χρήσεων, η καταβολή θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της απόφασης διανομής από τα αρμόδια όργανα.
  Ειδικά επί διανομής προμερισμάτων, καθώς και προσωρινών απολήψεων κερδών, η καταβολή θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί, σε κάθε περίπτωση, μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της απόφασης διανομής.
  Για το εισόδημα που προκύπτει από τα μαθηματικά αποθέματα, η καταβολή της σχετικής πληρωμής ενεργείται και κατά την εγγραφή τους σε πίστωση του δικαιούχου ή της εγγραφής αυτών στον οικείο λογαριασμό των βιβλίων της ασφαλιστικής εταιρείας.
  Για τις προσωπικές εταιρείες που τηρούν διπλογραφικά βιβλία η καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί, σε κάθε περίπτωση, μέσα σε ένα μήνα από την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης φόρου εισοδήματος.
  
  3. Για το εισόδημα από τόκους των έντοκων γραμματίων του Ελληνικού Δημοσίου, η καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί κατά την έκδοσή τους, ενώ για τα ομόλογα του Ελληνικού Δημοσίου, όταν δεν έχει μεσολαβήσει μεταβίβασή τους ή των τοκομεριδίων τους, κατά το χρόνο της εξαργύρωσης των τοκομεριδίων τους ή κατά τη λήξη τους, όταν πρόκειται για ομόλογα χωρίς τοκομερίδια (ZERO COUPON).
  Ο φόρος που παρακρατείται στις πιο πάνω πληρωμές πιστώνεται στον τηρούμενο οικείο λογαριασμό του Ελληνικού Δημοσίου στην Τράπεζα της Ελλάδος και δεν αποδίδεται με την υποβολή της δήλωσης του επόμενου άρθρου της παρούσας.
  
  4. Η δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου, σύμφωνα με τα οριζόμενα της παρ. 1 του άρθρου 1 της παρούσας, υποβάλλεται από τους υπόχρεους μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την καταβολή ή την πίστωση των ποσών των σχετικών εισοδημάτων. Σε περίπτωση μη υποβολής ή εκπρόθεσμης υποβολής της δήλωσης, καθώς και μη καταβολής ή εκπρόθεσμης καταβολής του βεβαιωθέντος φόρου επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από τις διατάξεις του ν. 4174/2013.

 

Μετά και την παράταση που έχει δοθεί στην απώτατη ημερομηνία σύγκλησης των Γενικών Συνελεύσεων (άρθρο 21 του ν. 4965/2022) προκύπτουν τα εξής σχετικά με την ημερομηνία απόδοσης του φόρου μερισμάτων σε συνάρτηση με την ημερομηνία διεξαγωγής των Γενικών Συνελεύσεων οι οποίες εγκρίνουν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις.
 

	Εφόσον η σύγκληση της Γενικής Συνέλευσης η οποία θα εγκρίνει τη διανομή μερισμάτων γίνει	Χρόνος παρακράτησης φόρου μερισμάτων (5%)	Υποβολή δήλωσης και καταβολή φόρου μερισμάτων
Διανομή κερδών ΑΕ - ΕΠΕ - ΙΚΕ για φορολογικό έτος από 1.1.2021 έως 31.12.2021	30.10.2022	Νοέμβριος 2022	31.01.2023
Διανομή κερδών Ο.Ε.-Ε.Ε. που τηρούν διπλογραφικά βιβλία*	-	Σεπτέμβριος 2022	31.11.2022

*Για τις προσωπικές εταιρείες με διπλογραφικά βιβλία, η παρακράτηση θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί ένα μένα μετά την καταληκτική ημερομηνία υποβολής της δήλωσης για το Φ.Ε. 2021, η οποία ήταν η 30η Αυγούστου 2022, (σύμφωνα με άρθρο 182 του ν. 4964/2022) συνεπώς η παρακράτηση θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί τον Σεπτέμβριο του 2022 (δείτε και σχετικό άρθρο).


Προσοχή: Για τις ΑΕ, ΕΠΕ και τις ΙΚΕ, σε περίπτωση που η Γενική Συνέλευση έχει ήδη συγκληθεί σε διαφορετικό μήνα πρέπει να ακολουθηθεί ο γενικός κανόνας της Α.1100/2019, σύμφωνα με τον οποίο: 
 

• 1. Ως «καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής» νοείται και η πίστωση των δικαιούχων με τα εισοδήματα των περιπτώσεων α, β΄ και γ΄ της παρ. 1 του άρθρου 62 του ν. 4172/2013.
  2. Πέραν των ανωτέρω, ειδικά για το εισόδημα από μερίσματα, η καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής, σε κάθε περίπτωση, νοείται ότι έχει διενεργηθεί μέσα σε ένα μήνα από την έγκριση του ισολογισμού από τα αρμόδια όργανα.
  Αν διανεμηθούν μερίσματα από κέρδη προηγούμενων χρήσεων, η καταβολή θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της απόφασης διανομής από τα αρμόδια όργανα.
  Ειδικά επί διανομής προμερισμάτων, καθώς και προσωρινών απολήψεων κερδών, η καταβολή θεωρείται ότι έχει διενεργηθεί, σε κάθε περίπτωση, μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της απόφασης διανομής.

Ενδεικτικές ημερομηνίες
 

Εφόσον η σύγκληση της Γενικής Συνέλευση η οποία θα εγκρίνει την διανομή μερισμάτων γίνει	Χρόνος παρακράτησης φόρου μερισμάτων (5%)	Υποβολή δήλωσης και καταβολή φόρου μερισμάτων
Τον Οκτώβριο του 2022	Νοέμβριος 2022	31.01.2023
Τον Σεπτέμβριο 2022	Οκτώβριος 2022	31.12.2022
Τον Αύγουστο 2022	Σεπτέμβριο 2022	30.11.2022
Τον Ιούλιο 2022	Αύγουστος 2022	30.10.2022
Τον Ιούνιο του 2022	Ιούλιο 2022	30.09.2022

Προσοχή:  Εάν τα μερίσματα πιστωθούν νωρίτερα από την ημερομηνία που ορίζει η παράγραφος 2 της απόφασης Α.1100/2019, η καταβολή της υποκείμενης σε παρακράτηση πληρωμής για τα μερίσματα αυτά θεωρείται η ημερομηνία της πίστωσης.

Υπενθυμίζεται επίσης ότι, σύμφωνα με την Α.1100/2019 η δήλωση σε υποβάλλεται από τους υπόχρεους μέχρι το τέλος του δεύτερου μήνα από την καταβολή ή την πίστωση των ποσών των σχετικών εισοδημάτων, σε αντίθεση με όσα ίσχυαν με  παλαιότερες αποφάσεις ( ΠΟΛ.1011/2.1.2014 και ΠΟΛ.1012/3.1.2014) για υποβολή της δήλωσης τρεις ημέρες πριν από το τέλος του δεύτερου μήνα από την καταβολή ή την πίστωση των ποσών των σχετικών εισοδημάτων.

Επίσης η παρακράτηση 5% δεν διενεργείται για τα ενδοομιλικά μερίσματα για τα οποία ισχύουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 1 του άρθρου 63 του ΚΦΕ.

Σχετικές με το θέμα και οι ερωτήσεις απαντήσεις της ΑΑΔΕ:

1. Με ποιες προϋποθέσεις δεν διενεργείται παρακράτηση φόρου εισοδήματος στα μερίσματα, που διανέμονται από τους υπόχρεους του άρθρου 61 του ν. 4172/2013 (νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες);

Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 63 του ν. 4172/2013 προβλέπεται απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου εισοδήματος στα μερίσματα και παρόμοιες πληρωμές που διανέμονται σε νομικό πρόσωπο, εφόσον ο λήπτης των μερισμάτων:
i) κατέχει μετοχές, μερίδια ή συμμετοχή τουλάχιστον δέκα τοις εκατό (10%), βάσει αξίας ή αριθμού, στο μετοχικό κεφάλαιο ή δικαιώματα σε κέρδη, δικαιώματα ψήφου του φορολογούμενου που προβαίνει στη διανομή,
ii) διακρατεί το ελάχιστο ποσοστό κατοχής μετοχών ή μεριδίων ή συμμετοχής για τουλάχιστον είκοσι τέσσερις (24) μήνες,
iii) περιλαμβάνεται στους τύπους που απαριθμούνται στο Παράρτημα Ι Μέρος Α της Οδηγίας 2011/96/ΕΕ (Οδηγία Μητρικών - Θυγατρικών),
iv) είναι φορολογικός κάτοικος Κ.-Μ. της Ε.Ε., σύμφωνα με τη νομοθεσία του κράτους αυτού και δεν θεωρείται φορολογικός κάτοικος τρίτου κράτους εκτός Ε.Ε., κατ' εφαρμογή όρων σύμβασης αποφυγής διπλής φορολογίας, που έχει συναφθεί με αυτό το τρίτο κράτος και
v) υπόκειται, χωρίς τη δυνατότητα επιλογής ή απαλλαγής, σε έναν από τους φόρους που αναφέρονται στο Παράρτημα Ι Μέρος Β' της Οδηγίας Μητρικών - Θυγατρικών ή σε οποιονδήποτε άλλο φόρο, ενδεχομένως στο μέλλον αντικαταστήσει έναν από τους φόρους αυτούς.

2. Η απαλλαγή από την παρακράτηση του φόρου επί των μερισμάτων καταλαμβάνει τα μερίσματα που λαμβάνει ημεδαπό νομικό πρόσωπο;

Ναι. Η απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου καταλαμβάνει και τα διανεμόμενα μερίσματα προς τα ημεδαπά νομικά πρόσωπα, με τις πιο πάνω προϋποθέσεις.

3. Τα μερίσματα που διανέμονται από τις κοινοπραξίες στα μέλη τους (νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες) εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του άρθρου 63 του ν. 4172/2013 (απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου);

Στο πεδίο εφαρμογής των διατάξεων του άρθρου 63 του ν. 4172/2013 εμπίπτουν μόνο τα μερίσματα που διανέμονται από τις κοινοπραξίες στα μέλη τους νομικά πρόσωπα (Α.Ε., Ε.Π.Ε., κλπ) και όχι στα μέλη που είναι νομικές οντότητες (π.χ. συνεταιρισμός, κλπ.), καθόσον ο λήπτης των μερισμάτων πρέπει, κατά ρητή διατύπωση του νόμου, να είναι νομικό πρόσωπο, κατά τα οριζόμενα στην περίπτ. γ' του άρθρου 2 του ν. 4172/2013 και όχι νομική οντότητα. Κατά συνέπεια, τα μερίσματα που καταβάλλονται από μια κοινοπραξία σε μια νομική οντότητα δεν εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου αυτού και δεν απαλλάσσονται της παρακράτησης φόρου.
Ειδικά στην περίπτωση, που μέλος της κοινοπραξίας είναι υποκατάστημα αλλοδαπής εταιρίας εγκατεστημένο στην Ελλάδα και δεδομένου ότι αυτό θεωρείται νομικό πρόσωπο, οι προϋποθέσεις του άρθρου 63, προκειμένου για τη χορήγηση της απαλλαγής από την παρακράτηση φόρου, θα πρέπει να εξετάζονται στο επίπεδο του κεντρικού του (αριθ. ΠΟΛ.1039/2015 εγκύκλιος).

4. Ποια είναι η διαδικασία τεκμηρίωσης της πλήρωσης των προϋποθέσεων του άρθρου 63 του ν. 4172/2013 προκειμένου να μην ενεργείται παρακράτηση φόρου;

Κατ' εξουσιοδότηση των διατάξεων της παρ. 4 του άρθρου 63 του ν. 4172/2013 εκδόθηκε η ΠΟΛ.1036/2015 (Β' 247, ΑΔΑ: ΩΣ3ΧΗ-ΗΔΓ) Απόφαση της Γενικής Γραμματέως Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών, με την οποία καθορίστηκαν οι αναγκαίες τεχνικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων.
Ειδικότερα, για την τεκμηρίωση της πλήρωσης των προϋποθέσεων του άρθρου 63, απαιτείται η συμπλήρωση και προσκόμιση του εντύπου εφαρμογής (Παράρτημα Α) της αριθ. ΠΟΛ.1036/2015 Απόφασης, από το νομικό πρόσωπο, που καταβάλλει τα μερίσματα και το οποίο συνυποβάλλεται κάθε φορά με τη δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου, που ορίζεται από τις διατάξεις της αριθ. ΠΟΛ.1011/2014 (Β' 8, ΑΔΑ: ΒΙ6ΜΗ-Χ6Σ) Απόφασης του Γενικού Γραμματέα Δημοσίων Εσόδων του Υπουργείου Οικονομικών.
Κατά την προσκόμιση του σχετικού εντύπου, ο υπόχρεος σε παρακράτηση μπορεί αντί της συμπλήρωσης του πίνακα VI του Παραρτήματος Α (Πιστοποιητικό της Αρμόδιας Φορολογικής Αρχής του Κ.-Μ. της Ε.Ε.), να προσκομίσει αντίστοιχο Πιστοποιητικό Φορολογικής Κατοικίας από την Αρμόδια Φορολογική Αρχή του κράτους Μέλους της Ε.Ε του δικαιούχου των διανεμόμενων κερδών, προκειμένου να εκπληρωθεί η σχετική προϋπόθεση που προβλέπεται από τις ίδιες διατάξεις.
Αν κατά τη διάρκεια του φορολογικού έτους λαμβάνουν χώρα περιοδικές καταβολές, το σχετικό έντυπο εφαρμογής συνυποβάλλεται κάθε φορά με τη δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου που ορίζεται από τις διατάξεις της αριθ. ΠΟΛ.1011/2014 Απόφασης.

5. Στην περίπτωση, που ο λήπτης των μερισμάτων δεν πληροί την προϋπόθεση διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής (24 μήνες), κατά τον χρόνο χορήγησης του φορολογικού πλεονεκτήματος, διενεργείται παρακράτηση φόρου;

Με βάση τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 63 του ν. 4172/2013, στις περιπτώσεις που ο λήπτης φορολογούμενος δεν πληροί την προϋπόθεση διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής (24 μήνες), κατά τον χρόνο χορήγησης του φορολογικού πλεονεκτήματος, αλλά πληροί τις λοιπές προϋποθέσεις του ίδιου άρθρου, μπορεί προσωρινά να μην προβεί σε παρακράτηση φόρου, με την προϋπόθεση ότι θα καταθέσει εγγύηση στη Φορολογική Διοίκηση, ίση με το ποσό του φόρου, που θα όφειλε να καταβάλλει σε περίπτωση μη χορήγησης της απαλλαγής το οποίο προκύπτει ως εξής:

Ως διανεμηθέν ή καταβληθέν ποσό νοείται το καθαρό ποσό που λαμβάνουν οι δικαιούχοι μετά την αφαίρεση του παρακρατηθέντος φόρου.
Για παράδειγμα, ανώνυμη εταιρεία «Α» (θυγατρική) για το φορολογικό έτος που λήγει 31.12.201Χ, αποφασίζει τη διανομή μερισμάτων ύψους 3.000.000 ευρώ στην αλλοδαπή μητρική της «Β», η οποία συμμετέχει στο κεφάλαιό της κατά ποσοστό 30%, χωρίς όμως η «Β» να πληροί, κατά το χρόνο λήψης της απόφασης διανεμόμενων κερδών από το ημεδαπό νομικό πρόσωπο «Α», την προϋπόθεση διακράτησης του ποσοστού συμμετοχής (24 μήνες).
Ως εκ τούτου, η ανώνυμη εταιρεία «Α» μπορεί να ζητήσει απαλλαγή από την παρακράτηση φόρου 15% στα διανεμόμενα κέρδη προς την «Β», εφόσον καταθέσει στη Φορολογική Διοίκηση εγγύηση, ύψους (0,15/0,85 x 2.550.000 ευρώ) = 450.000 ευρώ.
Επισημαίνεται ότι, σε περίπτωση που προβλέπεται μικρότερος συντελεστής με βάση τη διμερή Σ.Α.Δ.Φ. χρησιμοποιείται ο υπόψη συντελεστής παρακράτησης, προκειμένου να υπολογίζεται το σχετικό ποσό της εγγύησης. Επίσης, σε περίπτωση που από τη διμερή Σ.Α.Δ.Φ. προκύπτει μηδενικός συντελεστής παρακράτησης, δεν υπολογίζεται κανένα ποσό εγγύησης, ούτε κατατίθεται αυτή στη Φορολογική Διοίκηση.
Η απαλλαγή καθίσταται οριστική και η εγγύηση λήγει κατά την ημερομηνία που συμπληρώνονται είκοσι τέσσερις (24) μήνες διακράτησης του ελάχιστου ποσοστού συμμετοχής.
Η εγγυητική επιστολή θα πρέπει να κατατίθεται κάθε φορά χειρόγραφα στην αρμόδια Φορολογούσα Αρχή (Δ.Ο.Υ.) μέχρι την ημερομηνία υποβολής της δήλωσης απόδοσης παρακρατούμενου φόρου που ορίζεται από τις διατάξεις της αριθ. ΠΟΛ.1011/2014 Απόφασης, τα στοιχεία της οποίας θα πρέπει να αναγράφονται και στο σχετικό Πίνακα VII του έντυπου (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α), που έχει προβλεφθεί για το σκοπό αυτό.

6. Η κατάθεση εγγυητικής επιστολής είναι υποχρεωτική;

Όχι. Σε περίπτωση κατά την οποία ο υπόχρεος σε παρακράτηση φόρου στην Ελλάδα δεν καταθέσει εγγυητική επιστολή, θα προβεί σε παρακράτηση φόρου στα καταβαλλόμενα μερίσματα και κατά τον χρόνο της συμπλήρωσης της προϋπόθεσης της διετίας η ενδιαφερόμενη εταιρεία (ημεδαπή ή αλλοδαπή), σε βάρος της οποίας έγινε η παρακράτηση φόρου μπορεί να ζητήσει την επιστροφή του παρακρατηθέντος φόρου. Για τον σκοπό αυτό πρέπει να υποβάλει στη Δ.Ο.Υ., στην οποία αποδόθηκε ο παρακρατηθείς φόρος, το σχετικό έντυπο (ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α' της αριθ. ΠΟΛ.1036/2015 Απόφασης), το οποίο χρησιμοποιείται και ως αίτηση επιστροφής φόρου. Το ατομικό φύλλο έκπτωσης εκδίδεται στο όνομα της ημεδαπής εταιρίας που κατέβαλλε τα ποσά, δεδομένου ότι αυτή είχε αποδώσει τον παρακρατηθέντα φόρο στο Δημόσιο και επομένως σε βάρος της είχε γίνει η σχετική βεβαίωση (για ολόκληρο το καταβαλλόμενο ποσό). Το ποσό του φόρου, αφού θα διενεργείται ο σχετικός έλεγχος θα κατατίθεται σε τραπεζικό λογαριασμό του δικαιούχου, τα στοιχεία του οποίου δηλώνονται από τον ίδιο στον σχετικό πίνακα του πιο πάνω σχετικού εντύπου.