Οι ατομικές οικοδομικές επιχειρήσεις δεν απαλλάσσονται πλέον από το τεκμήριο απόκτησης των δαπανών για την ανέγερση οικοδομών.

Οικονομικές Ειδήσεις

9 Ιούνιος 2010
Taxheaven.gr

Οι ατομικές οικοδομικές επιχειρήσεις δεν απαλλάσσονται πλέον από το τεκμήριο απόκτησης των δαπανών για την ανέγερση οικοδομών.

Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μιου Πειραιά
Λογιστής – Φοροτεχνικός

Σύμφωνα με τις διατάξεις της περίπτωσης β’ της § 4 του άρθρου 3 του νέου φορολογικού νόμου 3842/2010, καταργήθηκε η απαλλαγή από το τεκμήριο απόκτησης των δαπανών για την ανέγερση οικοδομών των ατομικών οικοδομικών επιχειρήσεων. Επίσης με την ίδια διάταξη λαμβάνονται πλέον υπόψη  και τα ποσά που καταβάλλονται για την τοκοχρεωλυτική απόσβεση δανείου που έχει ληφθεί για αγορά οικοπέδου από επιτηδευματίες που ασχολούνται επαγγελματικά με την ανέγερση και πώληση οικοδομών.

Πρόκειται για μια σημαντική αλλαγή που αφορά μεγάλη μερίδα επαγγελματιών και η μη έγκαιρη προσαρμογή των επιτηδευματιών αυτών  προς τις επιταγές του νέου νόμου, θα έχει ώς αποτέλεσμα ένα «φουσκωμένο» εκκαθαριστικό σημείωμα.

Αναλυτικότερα η παραπάνω διάταξη του νόμου 3842/2010 έχει ως εξής:

«4. β. Τα πέντε τελευταία εδάφια της περίπτωσης γ΄ καταργούνται από τη δημοσίευση του νόμου αυτού και τα τρίτο και τέταρτο εδάφια της περίπτωσης στ΄ του άρθρου 17 του Κ.Φ.Ε. καταργούνται από 1.1.2010.»


Προϊσχύουσα διάταξη


Ας δούμε στο σημείο αυτό τι ίσχυε για τις ατομικές οικοδομικές επιχειρήσεις μέχρι την τροποποίηση που επέφερε ο νέος φορολογικός νόμος. Για ενημέρωση των αναγνωστών θα παραθέσουμε αυτούσιες  τις περιπτώσεις  γ’  και στ’ του  άρθρου 17 του ν. 2238/1994:

« Άρθρο 17

……………..

γ) Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης. Ως τίμημα αγοράς λαμβάνεται η αξία που προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν.1249/1982. Αν το τίμημα που καθορίζεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια είναι μεγαλύτερο από την πιο πάνω αξία, ως καταβαλλόμενη δαπάνη λαμβάνεται το καθοριζόμενο σε αυτά τα συμβόλαια τίμημα. Ειδικά, για τις περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, ως καταβαλλόμενη δαπάνη λαμβάνεται:

αα) Το τίμημα που καθορίζεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια.

ββ) Η διαφορά μεταξύ του τιμήματος ή της αξίας κατά περίπτωση, που φορολογήθηκε και της πραγματικής αξίας του ακινήτου, η οποία εξευρίσκεται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων. Εξαιρείται η δαπάνη για ανέγερση οικοδομής από επιχείρηση που αναλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα την ανέγερση οικοδομών. Επίσης, εξαιρείται η δαπάνη για την αγορά από ενήλικο, με δικαίωμα πλήρους κυριότητας, καθώς και η ανέγερση από αυτόν οικοδομής, ως πρώτης κατοικίας, εφόσον η επιφάνεια της δεν υπερβαίνει τα εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα. Αν η επιφάνεια της οικοδομής υπερβαίνει τα εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα, λαμβάνεται υπόψη η δαπάνη που αντιστοιχεί στην επιφάνεια πάνω από τα εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικά μέτρα.

Κατά την εφαρμογή των δύο προηγούμενων εδαφίων δεν θεωρείται ότι αποκτάται πρώτη κατοικία, αν ο υπόχρεος, ο άλλος σύζυγος και τα τέκνα που τους βαρύνουν, σύμφωνα με τις διατάξεις του παρόντος, έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή ισόβιας επικαρπίας ή οίκησης, εξ ολοκλήρου ή επί ιδανικού μεριδίου, σε άλλη οικία ή οικίες, εφόσον το άθροισμα της συνολικής επιφάνειας που τους αντιστοιχεί υπερβαίνει τα εβδομήντα (70) τ.μ.. Η επιφάνεια αυτή προσαυξάνεται κατά είκοσι (20) τ.μ. για καθένα από τα δύο πρώτα τέκνα και κατά είκοσι πέντε (25) τ.μ. για το τρίτο και καθένα από τα επόμενα τέκνα που βαρύνουν τον υπόχρεο ή τον άλλο σύζυγο.

…….

  στ) Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής. Στο ποσό της δαπάνης αυτής περιλαμβάνεται και το ποσό των οικείων τόκων στους οποίους περιλαμβάνονται και οι τυχόν τόκοι υπερημερίας. Εξαιρετικά, από το ποσό της δαπάνης που καταβάλλεται για την τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείου που έχει ληφθεί για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας, δεν λαμβάνεται υπόψη, για την εφαρμογή της παρούσας περίπτωσης, το ποσό του χρεολυσίου που περιλαμβάνεται στην οικεία δαπάνη, κατά το μέρος που αυτό επιμεριστικά αναλογεί στη μέχρι των εκατόν είκοσι (120) τετραγωνικών μέτρων επιφάνεια της κατοικίας.

Επίσης, δεν λαμβάνεται υπόψη, για την εφαρμογή αυτής της περίπτωσης, το ποσό της δαπάνης που καταβάλλεται για την τοκοχρεωλυτική απόσβεση δανείου, που έχει ληφθεί για την αγορά εξοπλισμού γεωργικής εκμετάλλευσης, καθώς και για την αγορά οικοπέδου από επιτηδευματίες που ασχολούνται επαγγελματικά με την ανέγερση και πώληση οικοδομών.»


Ισχύον καθεστώς


Μετά τις αλλαγές που επέφερε ο ν. 3842/2010 οι περιπτώσεις γ’ και στ’  του άρθρου 17 του ν. 2238/1994 διαμορφώθηκαν ως εξής:

 «γ) Αγορά ή χρονομεριστική ή χρηματοδοτική μίσθωση ακινήτων ή ανέγερση οικοδομών ή κατασκευή δεξαμενής κολύμβησης. Ως τίμημα αγοράς λαμβάνεται η αξία που προσδιορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 41 του ν.1249/1982. Αν το τίμημα που καθορίζεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια είναι μεγαλύτερο από την πιο πάνω αξία, ως καταβαλλόμενη δαπάνη λαμβάνεται το καθοριζόμενο σε αυτά τα συμβόλαια τίμημα. Ειδικά, για τις περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, ως καταβαλλόμενη δαπάνη λαμβάνεται:

αα) Το τίμημα που καθορίζεται στα οικεία πωλητήρια συμβόλαια.

ββ) Η διαφορά μεταξύ του τιμήματος ή της αξίας κατά περίπτωση, που φορολογήθηκε και της πραγματικής αξίας του ακινήτου, η οποία εξευρίσκεται σύμφωνα με τις διατάξεις που ισχύουν στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων.

στ) Απόσβεση δανείων ή πιστώσεων οποιασδήποτε μορφής. Στο ποσό της δαπάνης αυτής περιλαμβάνεται και το ποσό των οικείων τόκων στους οποίους περιλαμβάνονται και οι τυχόν τόκοι υπερημερίας.»

Κατάργηση απαλλαγής
 

Απ’ όλα τα παραπάνω βλέπουμε ότι με την περίπτωση β’ της § 4 του άρθρου 3 του νόμου 3842/2010 καταργήθηκε η εξαίρεση που προβλεπόταν από το τεκμήριο της δαπάνης για ανέγερση οικοδομής από επιχείρηση που αναλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα την ανέγερση οικοδομών. Σύμφωνα με την ίδια περίπτωση η κατάργηση ισχύει για δαπάνες που πραγματοποιούνται από τη δημοσίευση του νόμου και μετά, δηλαδή από. 23-4-2010  και μετά. Κατά συνέπεια, από 23-4-2010 και μετά η ανέγερση οικοδομής από ατομική επιχείρηση που αναλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα την ανέγερση οικοδομών αποτελεί τεκμήριο. Να αναφέρουμε στο σημείο αυτό ότι η αγορά οικοπέδου από ατομική επιχείρηση ανέγερσης και πώλησης οικοδομών δεν απαλλασσόταν από το τεκμήριο απόκτησης του άρθρου 17 και με τις προισχύουσες διατάξεις, πριν δηλαδή τις αλλαγές που επέφερε ο ν. 3842/2010.  

Επίσης, καταργήθηκε  η εξαίρεση από το τεκμήριο της δαπάνης που καταβάλλεται για την τοκοχρεωλυτικής απόσβεση δανείου που είχε ληφθεί για την αγορά οικοπέδου από επιτηδευματίες που ασχολούνται επαγγελματικά με την ανέγερση και πώληση οικοδομών. Η τελευταία αυτή διάταξη ισχύει  από 1-1-2010 και μετά.

Κατά συνέπεια, από 1-1-2010 και μετά η τοκοχρεολυτική απόσβεση δανείου που έχει ληφθεί για την αγορά οικοπέδου από επιτηδευματίες –ατομικές επιχειρήσεις- που ασχολούνται επαγγελματικά με την ανέγερση και πώληση οικοδομών αποτελεί τεκμήριο.


Σχετικές οδηγίες έχουν δοθεί ήδη με την απόφαση του Υπουργείου Οικονομικών  10689/Β0012/ΠΟΛ 1054/10-5-2010 διαταγή.
 
Πιο συγκεκριμένα :

ΠΟΛ. 1054/10-5-2010
-------------------

«3. Με τις διατάξεις της παραγράφου 4β του άρθρου 3 του ν.3842/2010, καταργούνται:


α) από την ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου αυτού, τα πέντε τελευταία εδάφια της περίπτωσης γ’ του άρθρου 17 του Κ.Φ.Ε.

Με τις νέες διατάξεις, καταργείται από 23-4-2010 και μετά, η  απαλλαγή από το τεκμήριο, της δαπάνης που καταβάλλεται για την αγορά ή ανέγερση πρώτης κατοικίας καθώς και της δαπάνης που καταβάλλεται για την ανέγερση οικοδομής από επιχείρηση που αναλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα την ανέγερση οικοδομών.
  
Επομένως, τα ποσά που καταβάλλονται από την ημερομηνία δημοσίευσης του  νόμου αυτού και μετά, για αγορά ή ανέγερση πρώτης  κατοικίας και ανεξάρτητα από την επιφάνεια αυτής,  υπάγονται στην εφαρμογή του τεκμηρίου.

Επίσης, από την ίδια ημερομηνία και μετά υπάγονται στην εφαρμογή του τεκμηρίου, οι δαπάνες που καταβάλλονται  για την ανέγερση οικοδομής από ατομική επιχείρηση που αναλαμβάνει κατά κύριο επάγγελμα την ανέγερση οικοδομών.

β) από 1.1.2010 και μετά,  τα τρίτο και τέταρτο εδάφια της περίπτωσης  στ΄του άρθρου 17 του Κ.Φ.Ε..

Με τις διατάξεις αυτές από 1.1.2010 και μετά, καταργείται η απαλλαγή από το τεκμήριο της καταβολής των τόκων ή χρεολυσίου κατά περίπτωση, για αγορά κατοικίας.

Επίσης, από 1.1.2010 και μετά, καταργείται η απαλλαγή από το τεκμήριο της καταβολής του τοκοχρεολυσίου, τόσο για αγορά εξοπλισμού γεωργικής επιχείρησης  όσο και  για αγορά   οικοπέδου από επιτηδευματίες που ασκούν ατομική επιχείρηση και ασχολούνται επαγγελματικά με την ανέγερση και πώληση οικοδομών.»

Αξίζει να σημειωθεί στο σημείο αυτό ότι το τεκμήριο απόκτησης περιουσιακών στοιχείων σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν. 2238/1994 έχει εφαρμογή μόνο στα φυσικά πρόσωπα (βλ. και απόφαση 1037965/356/Α0012/ΠΟΛ.1094/23.3.1989. Άρα δεν τίθεται θέμα επιβολής τεκμηρίου στις περιπτώσεις εταιρειών (Ο.Ε., Ε.Ε. κ.λπ.).  Τέλος να σημειώσουμε ότι οι νέες διατάξεις αφορούν μόνο τις ατομικές επιχειρήσεις ανέγερσης και πώλησης οικοδομών και δεν θίγεται σε καμία περίπτωση το προισχύον καθεστώς που αφορούσε τις εταιρείες.