Επιστρεπτέα Προκαταβολή - Λογιστικός και φορολογικός χειρισμός

31 Οκτώβριου 2022 Σχόλια

Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης 7 λεπτά

Επιμέλεια
Επιστημονική ομάδα Taxheaven

Μετά και την έκδοση της εγκυκλίου Ε.2046/2022 από τη φορολογική Διοίκηση, απλοποιήθηκε αρκετά η φορολογική αντιμετώπιση του εσόδου που προκύπτει από το μη επιστρεπτέο ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής.

Λαμβάνοντας υπόψη τις μέχρι σήμερα εκδοθείσες οδηγίες/εγκυκλίους, έχουμε να επισημάνουμε τα ακόλουθα:

Ι. Επιχειρήσεις με απλογραφικό λογιστικό σύστημα [παραγράφου 2(γ) του άρθρου 1 των Ε.Λ.Π.]

Για τις πολύ μικρές οντότητες της παραγράφου 2(γ) του άρθρου 1 (απλογραφικά βιβλία) ισχύουν τα προβλεπόμενα από τα σημεία ιδ) και ιστ) της παραγράφου 1 του άρθρου 30 του ν.4308/2014 και συγκεκριμένα, ορίζονται τα ακόλουθα:
«ιστ) Αναγνωρίζουν τις κρατικές επιχορηγήσεις, σύμφωνα με τη φορολογική νομοθεσία και δεν εφαρμόζουν τις παραγράφους 1 και 2 του άρθρου 23» (ΣΛΟΤ 957 ΕΞ/4.8.2020).

-Συνεπώς οι οντότητες με απλογραφικά βιβλία μπορούν να ακολουθήσουν τα αναφερόμενα στην εγκύκλιο 2046/2022 και να καταχωρήσουν το έσοδο που θα προκύψει από το ποσό που δεν θα επιστρέψουν από την επιστρεπτέα προκαταβολή είτε το 2021 ή το 2022 στα βιβλία τους και στις δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος.

-Σε ό,τι αφορά στην έκπτωση του 15% που τυχόν προκύψει από την εφάπαξ αποπληρωμή του επιστρεπτέου ποσού, αυτή θα καταχωρισθεί στο έτος 2022.

-Διαβίβαση στην πλατφόρμα myDATA

-- Εάν οι επιχειρήσεις καταχωρίσουν το έσοδο της μη επιστρεπτέας προκαταβολής στο έτος 2021, θα διαβιβάσουν το έσοδο με βάση την προθεσμία που θα ορίσει η απόφαση που θα τροποποιήσει την Α.1138/2020.
-- Εάν οι επιχειρήσεις καταχωρίσουν το έσοδο της μη επιστρεπτέας προκαταβολής στο 2022, θα διαβιβάσουν το έσοδο σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην απόφαση Α.1138/2020 (όπως ισχύει σήμερα), ήτοι έως τις 20 του επόμενου μήνα από την λογιστικοποίηση του εσόδου,

ΙΙ. Φορολογική / λογιστική αντιμετώπιση εσόδου που προκύπτει από το μη επιστρεπτέο ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής για τις λοιπές επιχειρήσεις που δεν εντάσσονται στην παρ. 2(γ) του άρθρου 1 των Ε.Λ.Π.

	Λογιστικοποίηση εσόδου (λογιστική βάση)	Καταχώριση στα έντυπα Ε3, Ν (φορολογική βάση)	Ημερομηνία διαβίβασης στην πλατφόρμα myDATA
Επιχειρήσεις που δεν γνωρίζουν τους όρους αποπληρωμής και δεν μπορούν να υπολογίσουν με βεβαιότητα το μη επιστρεπτέο ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής	Η καταχώριση του εσόδου στα βιβλία των οντοτήτων θα γίνει το έτος 2022, όταν θα οριστικοποιηθεί από την ΑΑΔΕ η ωφέλεια των δικαιούχων, οπότε θα υπάρχει η σφόδρα πιθανότητα /βεβαιότητα του ποσού του εσόδου*	Αντιστοίχως στα έντυπα Ε3 και Ν θα καταχωρισθεί στο φορολογικό έτος 2022	Με βάση τα όσα ισχύουν έως σήμερα με την Α.1138/2020 η διαβίβαση γίνεται έως τις 20 του επόμενου μήνα από την λογιστικοποίηση του εσόδου.
Επιχειρήσεις που μπορούν να υπολογίσουν με βεβαιότητα το μη επιστρεπτέο ποσό (έσοδο) της επιστρεπτέας προκαταβολής	Καταχώριση στα βιβλία του εσόδου το έτος 2021	Αντιστοίχως στα έντυπα Ε3 και Ν θα καταχωρισθεί στο φορολογικό έτος 2021	Με βάση τα όσα ισχύουν έως σήμερα, η διαβίβαση των εσόδων αυτών (λογιστικών) σύμφωνα με την Α.1138/2020 έπρεπε να γίνει έως 31.3.2022. Σύμφωνα όμως με την Ε. 2046/2022, θα ακολουθήσει απόφαση με διαφορετική καταληκτική ημερομηνία.

*Εφόσον κατά την ημερομηνία έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων οι επιχειρήσεις δεν μπορούσαν να γνωρίζουν ή να διενεργήσουν μια αξιόπιστη εκτίμηση σχετικά με το εάν έχουν εκπληρώσει ή όχι τους όρους που διέπουν την αποπληρωμή.
Συνεπώς δεν πληρούνται οι προϋποθέσεις αναγνώρισης του εσόδου σύμφωνα με τα ΕΛΠ (σφόδρα πιθανότητα ότι μελλοντικά οικονομικά οφέλη θα εισρεύσουν στην επιχείρηση.

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α:. ΟΡΙΣΜΟΙ Ν.4308/14
Αναγνώριση (recognition): Αναγνώριση είναι η διαδικασία ενσωμάτωσης στον ισολογισμό ή/και στην κατάσταση αποτελεσμάτων ενός στοιχείου που εμπίπτει στους σχετικούς ορισμούς του παρόντος νόμου και ικανοποιεί τα επόμενα κριτήρια:
α) είναι σφόδρα πιθανό [25.3.2 Ο όρος «σφόδρα πιθανό» (probable) υποδηλώνει πολύ υψηλή πιθανότητα, σχεδόν βεβαιότητα] ότι μελλοντικά οικονομικά οφέλη σχετιζόμενα με το στοιχείο θα εισρεύσουν στην επιχείρηση ή θα εκρεύσουν από αυτή.
β) το στοιχείο έχει ένα κόστος ή μια αξία που μπορεί να επιμετρηθεί αξιόπιστα

ΙΙΙ Έσοδο που τυχόν προκύψει από την έκπτωση δεκαπέντε τοις εκατό (15%) επί εφάπαξ καταβολής του επιστρεπτέου ποσού

Λογιστικοποίηση εσόδου (λογιστική βάση)

Φορολογική βάση (Καταχώρηση στα έντυπα Ε3, Ν)

Ημερομηνία διαβίβασης στην πλατφόρμα myDATA

Επιχειρήσεις που δεν γνωρίζουν τους όρους αποπληρωμής και δεν μπορούν να υπολογίσουν με βεβαιότητα το μη επιστρεπτέο ποσό της επιστρεπτέας προκαταβολής

Το έσοδο από την έκπτωση δεκαπέντε τοις εκατό (15%) θα καταχωριστεί στη χρήση 2021, εάν κατά την ημερομηνία έγκρισης των οικονομικών καταστάσεων από το αρμόδιο όργανο των οικονομικών οντοτήτων:
α. είτε έχει εξοφληθεί εφάπαξ το επιστρεπτέο ποσό της προκαταβολής (η περίπτωση αυτή θεωρείται απίθανη΄δεδομένου επίσης ότι δεν υπάρχει καμία επιχείρηση η οποία να έχει εξοφλήσει το επιστρεπτέο ποσό μέχρι σήμερα, καθώς δεν υφίσταται μηχανισμός πληρωμής του επιστρεπτέου ποσού).
β. είτε δεν έχει εξοφληθεί και η διοίκηση της οικονομικής οντότητας έχει την πρόθεση και την απαραίτητη ταμειακή ρευστότητα να εξοφλήσει εφάπαξ το επιστρεπτέο ποσό εντός της προθεσμίας που έχει δοθεί.

Σε αντίθετη περίπτωση θα καταχωρισθεί το 2022.

Το ποσό της εφάπαξ έκπτωσης θα καταχωρηθεί στο έτος 2022. Δύναται σύμφωνα με την απόφαση Ε.2046/2022 να ακολουθήσει ο φορολογικός χειρισμός την λογιστική οδηγία και να καταχωρηθεί ωστόσο και το 2021.

Προσοχή σε περίπτωση που το λογιστικό έσοδο του 15% έχει καταχωρισθεί στο 2021 και φορολογικά καταχωρισθεί το 2022, θα υπάρχει διαφορά λογιστικής - φορολογικής βάσης.

Σε περίπτωση που η λογιστικοποίηση του ποσού γίνει το έτος 2022, με βάση τα όσα ισχύουν έως σήμερα με την Α.1138/2020, η διαβίβαση γίνεται έως τις 20 του επόμενου μήνα από τη λογιστικοποίηση του εσόδου.

Σε περίπτωσης που η λογιστικοποίηση του ποσού γίνει το έτος 2021, με βάση τα όσα ισχύουν έως σήμερα ,η διαβίβαση των εσόδων αυτών (λογιστικών) σύμφωνα με την Α.1138/2020 έπρεπε να γίνει έως 31.3.2022. Σύμφωνα όμως με την Ε. 2046/2022, θα ακολουθήσει απόφαση με διαφορετική καταληκτική ημερομηνία.

Επιχειρήσεις που μπορούσαν να υπολογίσουν με βεβαιότητα το μη επιστρεπτέο ποσό (έσοδο) της επιστρεπτέας προκαταβολής και το έχουν καταχωρίσει έως έσοδο του 2021

VΙ. Τρόπος διαβίβασης του εσόδου της επιστρεπτέας προκαταβολής στην πλατφόρμα myDATA

Δεδομένου ότι το έσοδο από την επιστρεπτέα προκαταβολή επηρεάζει σε κάθε περίπτωση το λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα, η διαβίβαση θα γίνει:

- Τύπος Παραστατικού 1.1 Τιμολόγιο Πώλησης
- Χαρακτηρισμός εσόδων 1.5 Λοιπά Έσοδα/ Κέρδη (+) / (-)
- Χαρακτηρισμός ΦΠΑ κατ.7 [0%] επιλογή 27 Λοιπές Εξαιρέσεις ΦΠΑ
- Ε3_562 Λοιπά Συνήθη Έσοδα

Όμως, όπως αναφέρεται και στην εγκύκλιο 2046/2022, όταν τα ποσά δεν δύνανται να διακριθούν σε αυτά που επηρεάζουν και σε αυτά που δεν επηρεάζουν το λογιστικό και φορολογικό αποτέλεσμα, έως και την καταληκτική ημερομηνία διαβίβασης τους, προκρίνεται από την Α.Α.Δ.Ε. να διαβιβάζονται κατ' ελάχιστο, ως κάτωθι:

- Τύπος Παραστατικού 1.1 Τιμολόγιο Πώλησης
- Χαρακτηρισμός εσόδων 1.95 Λοιπά Πληροφοριακά Στοιχεία Εσόδων (+) / (-)
- Χαρακτηρισμός ΦΠΑ κατ.7 [0%] επιλογή 27 Λοιπές Εξαιρέσεις ΦΠΑ
- Μη συσχετισμός με χαρακτηρισμό Ε3

V. Επισημάνσεις

i. Επιχειρήσεις οι οποίες γνωρίζουν με ακρίβεια κι έχουν αποκτήσει την εύλογη βεβαιότητα ότι έχουν εκπληρώσει τους όρους της μη αποπληρωμής (όπως επί παραδείγματι οι επιχειρήσεις στις πληγείσες από την πυρκαγιά περιοχές της Εύβοιας που γνωρίζουν ότι δεν θα επιστρέψουν κανένα ποσό), κατά τη γνώμη μας δεν μπορούν να αποκλίνουν από τη λογιστική οδηγία και πρέπει να καταχωρίσουν το έσοδο στη χρήση 2021.

ii. Δεδομένης της σπουδαιότητας του ζητήματος, καθώς τα κονδύλια της επιστρεπτέας επηρεάζουν σημαντικά τα έσοδα των οικονομικών καταστάσεων, αλλά και τα διανεμόμενα κέρδη, οι οντότητες κατά την άποψή μας θα πρέπει να πράξουν σύμφωνα με τα όσα ορίζει η λογιστική οδηγία, η λογιστική επιστήμη γενικότερα, αλλά και τα ΔΛΠ (για όσες οντότητες έχουν υποχρέωση τήρησης), έτσι ώστε για να μην προκύψουν στο άμεσο μέλλον προβλήματα.

iii. Σε ό,τι αφορά στη διαβίβαση των εσόδων που προκύπτουν από την επιστρεπτέα προκαταβολή, θεωρούμε δεδομένο ότι δεν έχει εκδοθεί παραστατικό από τους δικαιούχους της ενίσχυσης. Σε περίπτωση όμως που κάτι τέτοιο έχει συμβεί (έκδοση τιμολογίου) τότε η διαβίβαση του εσόδου για τις οντότητες που θα το καταχωρίσουν το 2021 πρέπει να γίνει έως την 15η Ιουνίου 2022 όπως σχετικά ορίζει η Α.1038/2022.

iv. Κλείνοντας, πρέπει να σημειωθεί πως μέχρι και σήμερα έχει χυθεί πολύ μελάνι και έχουν αναλωθεί πάρα πολλές εργατοώρες αναφορικά με το χειρισμό του μη επιστρεπτέου ποσού της επιστρεπτέας προκαταβολής, γεγονός που δημιούργησε πολλά προβλήματα στους συναδέλφους λογιστές-φοροτεχνικούς, ενώ είναι αδιαμφισβήτητο πως για πολλά ακόμη ζητήματα υπάρχουν ασάφειες. Τα πράγματα κατά τη γνώμη μας έπρεπε να είναι ξεκάθαρα από την αρχή έτσι ώστε να εστιάζαμε στα ουσιώδη και να μην αναλώναμε το χρόνο μας σε μη παραγωγικές διαδικασίες.

Δείτε Επίσης
- Γνωμάτευση Σ.ΛΟ.Τ 957 ΕΞ/4.8.2020 Λογιστικός χειρισμός επιστρεπτέας προκαταβολής
- Λογιστική Οδηγία για την αναγνώριση ως εσόδου του μη επιστρεπτέου ποσού της Επιστρεπτέας Προκαταβολής
- Επιστρεπτέα προκαταβολή - Πίνακες για τον υπολογισμό του μη επιστρεπτέου ποσού και της ρήτρας απασχόλησης
- Επιστροφή επιστρεπτέας προκαταβολής: Οι μη ληξιπρόθεσμες δόσεις της δεν συμψηφίζονται με επιστροφές φόρων και δεν εμποδίζουν τη χορήγηση ενημερότητας
- Επιστρεπτέα προκαταβολή - Πως θα γίνει η επανεξέταση των αιτήσεων που έχουν απορριφθεί