ΟΟΣΑ: «Μεταξύ 2015-2016 η Ελλάδα εμφάνισε τη μεγαλύτερη αύξηση στα έσοδα και τη μεγαλύτερη μείωση στις δαπάνες»

Στατιστικά - Μελέτες κόμβου

7 Σεπτέμβριος 2018
Taxheaven.gr


Tα φορολογικά έσοδα μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ συνεχίζουν να αυξάνονται κατά μέσο όρο. Η πλειοψηφία των χωρών σημείωσε αύξηση των φορολογικών εσόδων τους ως ποσοστό επί του ΑΕΠ μεταξύ 2015 και 2016. Ωστόσο, 14 από τις 34 χώρες για τις οποίες είναι διαθέσιμα τα στοιχεία παρουσίασαν μειώσεις των δεικτών φόρου-ΑΕΠ. Σε σύγκριση με την περίοδο 2014-2015, ο αριθμός των χωρών που καταγράφουν τα φορολογικά έσοδα μειώνεται, αλλά το μέγεθος αυτών των εσόδων μειώνεται.  Όσον αφορά τη σύνθεση των φορολογικών εσόδων, οι χώρες συγκεντρώνουν κατά μέσο όρο ένα αυξανόμενο μερίδιο των εσόδων τους από τους φόρους εισοδήματος φυσικών προσώπων, αντανακλώντας εν μέρει τις επιπτώσεις των πρόσφατων φορολογικών μεταρρυθμίσεων.

Τα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ διαφέρουν σημαντικά μεταξύ των χωρών. Το 2016, η Δανία είχε τα υψηλότερα φορολογικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ (δηλαδή το ποσοστό του φόρου προς το ΑΕΠ) μεταξύ όλων των χωρών που καλύπτονται από την έκθεση, φθάνοντας το 45,9% ακολουθούμενο από τη Γαλλία (45,3%). Σε επτά χώρες οι δείκτες φόρου-ΑΕΠ υπερέβησαν το 40% και 20 χώρες είχαν φορολογικά έσοδα μεταξύ 30% και 40% του ΑΕΠ. Η χώρα με τον χαμηλότερο δείκτη φορολογίας προς το ΑΕΠ ήταν η Ινδονησία, με συνολικά φορολογικά έσοδα που ανέρχονταν μόλις στο 11,8% του ΑΕΠ της. Ο δεύτερος και ο τρίτος χαμηλότερος λόγος φόρου προς ΑΕΠ καταγράφηκαν από το Μεξικό (17,2%) και τη Χιλή (20,4%).


Η άνοδος των φορολογικών εσόδων σε όλες τις χώρες του ΟΟΣΑ τα επόμενα χρόνια της κρίσης οφείλεται εν μέρει στα ενεργητικά μέτρα δημοσιονομικής εξυγίανσης. Εκτός από τις οικονομικές διακυμάνσεις που έχουν επιπτώσεις στις φορολογικές βάσεις μέσω αλλαγών στα επίπεδα επενδύσεων, απασχόλησης και πωλήσεων αγαθών και υπηρεσιών, τα φορολογικά έσοδα επηρεάζονται από αλλαγές στη φορολογική πολιτική. Στα χρόνια που ακολούθησαν την κρίση, η υιοθέτηση φορολογικών μεταρρυθμίσεων με στόχο την ενίσχυση των δημόσιων οικονομικών ήταν ένας από τους παράγοντες που αντιπροσωπεύουν την αύξηση των φορολογικών εσόδων.

Οι τάσεις των φορολογικών εσόδων διαφέρουν από χώρα σε χώρα

Η πλειοψηφία των χωρών παρουσίασε αύξηση των δεικτών φόρου
προς το ΑΕΠ μεταξύ 2015 και 2016 (ΟΟΣΑ, 2016 ).
20 από τις 34 χώρες για τις οποίες υπάρχουν διαθέσιμα δεδομένα  σημείωσαν αύξηση των φορολογικών τους εσόδων ως ποσοστό του ΑΕΠ .

Σε όλες αυτές τις χώρες, η αύξηση οφείλεται στα φορολογικά έσοδα που αυξάνονται περισσότερο από το ΑΕγχΠ. Η αύξηση του δείκτη φόρου προς το ΑΕΠ ήταν η μεγαλύτερη στην Ελλάδα λόγω των υψηλότερων εσόδων από φόρους οι οποίοι επιβλήθηκαν με στόχο την ενίσχυση της δημοσιονομικής βιωσιμότητας της χώρας . Οι αναλογίες φόρου προς ΑΕΠ αυξήθηκαν πάνω από μία ποσοστιαία μονάδα και καταγράφηκαν επίσης στις Κάτω Χώρες, τη Λετονία, την Κορέα και την Πολωνία.

 


Η εξέταση των μεταβολών των φορολογικών εσόδων μεταξύ 2007 και 2016 παρουσιάζει επίσης διαφορετικές τάσεις μεταξύ των χωρών. 21 από τις 38 χώρες παρουσίασαν αύξηση των φορολογικών εσόδων τους ως ποσοστό του ΑΕΠ σε σύγκριση με τα επίπεδα πριν από την κρίση. Η μεγαλύτερη αύξηση του δείκτη φόρου-ΑΕΠ μεταξύ 2007 και 2016 καταγράφηκε πάλι από την Ελλάδα (7,4 ποσοστιαίες μονάδες). Τέσσερις άλλες χώρες - η Αργεντινή, το Μεξικό, η Σλοβακική Δημοκρατία και η Εσθονία - παρουσίασαν αύξηση τουλάχιστον 3 ποσοστιαίων μονάδων.
Ωστόσο, 17 από τις 38 χώρες είχαν χαμηλότερους δείκτες φορολογίας προς το ΑΕΠ το 2016 από ό, τι το 2007. Η Ιρλανδία παρουσίασε τη μεγαλύτερη πτώση, από 30,4% σε 23,0%, κυρίως λόγω της εξαιρετικής αύξησης του ΑΕΠ το 2015. Η δεύτερη μεγαλύτερη πτώση σημειώθηκε Από 42,1% του ΑΕΠ το 2007 σε 38,0% το 2016, κυρίως λόγω της μείωσης των κερδών στον πετρελαϊκό τομέα, η οποία με τη σειρά του προκάλεσε απότομη πτώση των εσόδων από φόρους εισοδήματος εταιρειών.

 

 

Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται μείωση του χάσματος μεταξύ των επιπέδων των δημόσιων δαπανών και των φορολογικών εσόδων. Τα συνολικά έσοδα ως ποσοστό του ΑΕΠ αυξήθηκαν από την κρίση, αντανακλώντας την αύξηση τόσο των φορολογικών όσο και των μη φορολογικών εσόδων. Το πιο σημαντικό στοιχείο ήταν η μείωση των δημόσιων δαπανών ως μερίδιο του ΑΕΠ.

Μεταξύ 2015 και 2016, οι περισσότερες χώρες είδαν τα φορολογικά τους έσοδα να αυξάνονται περισσότερο (ή να μειώνονται λιγότερο) από ότι οι δημόσιες δαπάνες. Στις χώρες που εμφάνισαν αυξήσεις φόρων, αυτές γενικά συνοδεύονταν είτε από περικοπές δαπανών είτε από χαμηλότερες αυξήσεις στις δημόσιες δαπάνες. Ειδικότερα, η Ελλάδα, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει τον υψηλό δείκτη του χρέους της προς το ΑΕΠ και να εκπληρώσει τις απαιτήσεις της συμφωνίας διάσωσης, εμφάνισε τη μεγαλύτερη αύξηση των φορολογικών εσόδων και ταυτόχρονα τη μεγαλύτερη μείωση των δημόσιων δαπανών ως ποσοστό του ΑΕΠ. Στις χώρες που παρουσίασαν μείωση των φορολογικών εσόδων, αυτές γενικά συνοδεύονταν από ακόμα μεγαλύτερες μειώσεις των δημόσιων δαπανών, γεγονός που βελτίωσε τους δημόσιους προυπολογισμούς των χωρών αυτών.  Ωστόσο, υπήρξαν μερικές εξαιρέσεις, με τις δημόσιες δαπάνες να αυξάνονται περισσότερο από τα φορολογικά έσοδα, για παράδειγμα στην Ισλανδία, τη Νορβηγία, τον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες.