Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, που βρίσκεται σε εξέλιξη από το καλοκαίρι του 2007, είναι πρωτοφανής στη μεταπολεμική περίοδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα διεθνή φόρα έχουν κινητοποιηθεί για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και να διαμορφώσουν μια νέα αρχιτεκτονική για να αποφευχθούν παρόμοιες πιέσεις στο μέλλον.

Ομιλία του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών στην Διαρκή Επιτροπή Οικονομικών Υποθέσεων της Βουλής για το σχέδιο ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας

Αθήνα, 6 Νοεμβρίου 2008
 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 

Η διεθνής χρηματοπιστωτική κρίση, που βρίσκεται σε εξέλιξη από το καλοκαίρι του 2007, είναι πρωτοφανής στη μεταπολεμική περίοδο. Η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλα τα διεθνή φόρα έχουν κινητοποιηθεί για να αποκαταστήσουν την εμπιστοσύνη στο χρηματοπιστωτικό σύστημα και να διαμορφώσουν μια νέα αρχιτεκτονική για να αποφευχθούν παρόμοιες πιέσεις στο μέλλον.
 

Οι επιπτώσεις από τη χρηματοπιστωτική κρίση στην πραγματική οικονομία σε ευρωπαϊκό και σε παγκόσμιο επίπεδο είναι σημαντικές. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρουσίασε τη Δευτέρα 3 Νοεμβρίου τις φθινοπωρινές προβλέψεις της για την ευρωπαϊκή οικονομία, την ευρωζώνη και μια σειρά από χώρες εκτός της Ε.Ε. Οι προβλέψεις αυτές είναι προς το χειρότερο για την ανάπτυξη και την απασχόληση. Παράλληλα, προβλέπεται σημαντική επιβράδυνση του πληθωρισμού και διεύρυνση των δημοσιονομικών ελλειμμάτων.
 

Ειδικότερα, ο ρυθμός ανάπτυξης της Ευρωζώνης αναμένεται να μειωθεί από 1,2% το 2008 στο 0,1% το 2009. Το ποσοστό ανεργίας αναμένεται να αυξηθεί από 7,6% το 2008 σε 8,4% το 2009. Το μόνο ευχάριστο νέο είναι η αναμενόμενη σημαντική επιβράδυνση του πληθωρισμού από το 3,5% το 2008 στο 2,2% το 2009. Τα δημοσιονομικά ελλείμματα προβλέπεται να αυξηθούν από το 1,3% του ΑΕΠ το 2008 στο 1,8% το 2009. Οι πραγματικοί μισθοί προβλέπεται να αυξηθούν μόλις κατά 0,3% το 2008 και κατά 0,9% το 2009.

 

Για την Ελλάδα οι προβλέψεις της Επιτροπής για την ανάπτυξη είναι πολύ καλύτερες από το μέσο όρο της Ευρωζώνης. Η ανάπτυξη προβλέπεται να διαμορφωθεί στο 2,5% το 2009 έναντι 3,1% το 2008. Παράλληλα, ο πληθωρισμός αναμένεται να μειωθεί  από το 4,4% το 2008 στο 3,5% το 2009 και τα δημοσιονομικά ελλείμματα να μειωθούν από το 2,5% το 2008 στο 2,2% το 2009. Οι πραγματικοί μισθοί στην Ελλάδα προβλέπεται να αυξηθούν κατά 3,4% τόσο το 2008 όσο και το 2009.
 

Από τις προβλέψεις αυτές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής επιβεβαιώνεται ότι η ελληνική οικονομία παρουσιάζει πολύ μεγαλύτερες αντοχές, σε σύγκριση με τις άλλες χώρες της ευρωζώνης, στην πρωτοφανή διεθνή χρηματοπιστωτική κρίση που ξεκίνησε από τον Αύγουστο του 2007.
 

Η παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση έχει, ωστόσο, συνέπειες και για την ελληνική οικονομία. Οι συνέπειες αυτές οφείλονται σε δυο «κακές» κληρονομιές του παρελθόντος. Τη χαμηλή ανταγωνιστικότητα και τις δημοσιονομικές ανισορροπίες. Διότι, στην εποχή που η Ελλάδα μπήκε στην ΟΝΕ και τα πρώτα χρόνια μετά την είσοδό της στην ΟΝΕ, οι δημοσιονομικές ανισορροπίες διευρύνθηκαν. Και δεν αντιμετωπίστηκε και το πρόβλημα της χαμηλής ανταγωνιστικότητας.
 

Το τεράστιο δημόσιο χρέος της χώρας, που κληροδότησαν οι Κυβερνήσεις του χθες, αποτελεί την «αχίλλειο πτέρνα» της ελληνικής οικονομίας και περιορίζει πολύ τα περιθώρια άσκησης της δημοσιονομικής πολιτικής, λαμβανομένων υπόψη των βασικών περιορισμών που προβλέπει το Σύμφωνο Σταθερότητας και Ανάπτυξης. Η Κυβέρνηση προχωρά στην κατάρτιση του τελικού σχεδίου του Προϋπολογισμού  μέσα στα πλαίσια που καθορίζει το προσχέδιο που κατατέθηκε και συζητήθηκε στη Βουλή. Θέλω να διευκρινίσω ότι οι δυνατότητες διεύρυνσης του ελλείμματος σε σχέση με τα ήδη προβλεπόμενα  στο προσχέδιο είναι εξαιρετικά περιορισμένες. Στα πλαίσια αυτά η κυβέρνηση θα εξαντλήσει όλα τα περιθώρια για την προστασία των οικονομικά αδυνάτων από τις επιπτώσεις της κρίσης.
 

Παράλληλα, η Κυβέρνηση εφαρμόζει με συνέπεια και συνέχεια τις μεταρρυθμίσεις που είναι αναγκαίες για την ανάπτυξη της χώρας και προωθεί το σχέδιο για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας, που είναι ένας κεντρικός πυλώνας της πολιτικής μας για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κρίσης, προκειμένου να μπορέσει η ελληνική οικονομία να πετύχει ικανοποιητικούς ρυθμούς ανάπτυξης του χρόνου και τα επόμενα χρόνια. Στόχος του σχεδίου αυτού είναι η άμβλυνση των πιέσεων στα επιτόκια χορηγήσεων των τραπεζών και η άνετη χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών. Έχουμε ένα συνολικό σχέδιο για την αντιμετώπιση της κρίσης και οι έως τώρα εξελίξεις στην οικονομία δείχνουν ότι η κυβερνητική πολιτική αποδίδει σε αυτές τις πολύ δύσκολες διεθνείς συνθήκες.
 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 

Η Κυβέρνηση προχωρεί με συνολικό σχέδιο για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων της χρηματοπιστωτικής κρίσης που βιώνουμε. Ένα σχέδιο που διασφαλίζει τα συμφέροντα των Ελλήνων πολιτών, την ανάπτυξη της οικονομίας και τη χρηματοδότηση των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των νοικοκυριών για τις στεγαστικές τους ανάγκες. Έτσι, εξασφαλίζουμε ότι η ελληνική οικονομία δεν θα υποφέρει από πιστωτική ασφυξία, από έλλειψη, δηλαδή, ρευστότητας που έχει ανάγκη για να κινηθεί και να αναπτυχθεί.

 

Μετά την άμεση αντίδρασή μας για την προστασία του συνόλου των καταθέσεων στις ελληνικές τράπεζες και την ψήφιση από τη Βουλή του Σχεδίου Νόμου για την προστασία των δανειοληπτών, παρουσιάσαμε το Σχέδιο Νόμου για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας. Το σχέδιο αυτό συζητούμε σήμερα. Στόχος μας είναι η θωράκιση της ελληνικής οικονομίας από τις επιπτώσεις της διεθνούς χρηματοπιστωτικής κρίσης. Μέσω αυτού του σχεδίου στηρίζονται η ενίσχυση της ανάπτυξης, η απασχόληση, οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις και τα στεγαστικά δάνεια των νοικοκυριών, σε μια πολύ δύσκολη διεθνή συγκυρία.
 

Το σχέδιο αυτό θα αποτελέσει το επόμενο διάστημα πολύ σημαντικό παράγοντα για τη χρηματοδότηση και τη στήριξη της οικονομίας. Έχει παρεξηγηθεί και έχει συκοφαντηθεί, αλλά  χωρίς αυτό το σχέδιο ίσως να μην μπορέσει η οικονομία μας να επιτύχει ακόμη και τους πιο μετριοπαθείς στόχους που προβλέπει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας.  
 

Είναι γνωστό ότι οι τράπεζες χρησιμοποιούν την αύξηση των καταθέσεων και τη διατραπεζική αγορά προκειμένου να αποκτήσουν τη δυνατότητα χορήγησης νέων δανείων προς τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Στη συγκεκριμένη συγκυρία, η αύξηση των καταθέσεων είναι περιορισμένη και η διατραπεζική αγορά είναι «παγωμένη» και για αυτό είναι και πολύ ακριβή. Η ρευστότητα όχι μόνο σπανίζει αλλά και το κόστος της έχει αυξηθεί σημαντικά. Βλέπετε αυτές τις ημέρες το τι γίνεται στην αγορά, όσο δεν χρησιμοποιείται η εγγύηση του Δημοσίου: Πολλές τράπεζες αρνούνται να δώσουν νέα δάνεια, ανακαλούν υφιστάμενα δάνεια ή αυξάνουν το κόστος των συναλλασσόμενων.
 

Αυτά τα προβλήματα επιχειρούμε να αντιμετωπίσουμε με το σχέδιο για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας. Με την παρέμβαση του Δημοσίου για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας, η πιστωτική αγορά θα ξαναβρεί τους ρυθμούς της και το κόστος του χρήματος θα αποκλιμακωθεί. Έτσι, διευκολύνεται η χρηματοδότηση των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών από το πιστωτικό σύστημα. Η οικονομική δραστηριότητα επιταχύνεται, η ανάπτυξη διασφαλίζεται, η απασχόληση και το οικογενειακό εισόδημα θωρακίζονται. Αυτός είναι ο μηχανισμός αποφυγής των συνεπειών της κρίσης και αυτό τον μηχανισμό ενεργοποιούμε.
 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 

Εάν επρόκειτο για ένα χαριστικό σχέδιο όπως ελέχθη από την αντιπολίτευση, όλα τα πιστωτικά ιδρύματα θα το αποδέχονταν με ευχαρίστηση και χωρίς επιφυλάξεις. Αυτό, όμως, είναι ένα σχέδιο που βάζει στα πιστωτικά ιδρύματα συγκεκριμένους όρους. Συγκεκριμένους περιορισμούς. Συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Και γι αυτό δεν είναι της αρεσκείας των τραπεζών. Είναι ένα σχέδιο, όμως, για την στήριξη της ρευστότητας της οικονομίας. Είναι προς όφελος των πολιτών και πιστεύω ότι το σχέδιο αυτό θα λειτουργήσει τους επόμενους μήνες αποτελεσματικά προς όφελος της οικονομίας.
 

Το σχέδιο ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας έχει τρία σκέλη:
 

Πρώτον, τη συμμετοχή του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των πιστωτικών ιδρυμάτων έως το ύψος των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ. Η συμμετοχή αυτή είναι απαραίτητη προϋπόθεση για όσα πιστωτικά ιδρύματα δεν έχουν ικανοποιητικό δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας, προκειμένου να εγκριθεί η συμμετοχή τους και στα άλλα δύο σκέλη του σχεδίου. Το Δημόσιο συμμετέχει με προνομιούχες μετοχές που έχουν απόδοση 10% και ορίζει εκπροσώπους του στο Διοικητικό Συμβούλιο κάθε πιστωτικού ιδρύματος που συμμετέχει στο σχέδιο. Σύμφωνα με το άρθρο 1 παράγραφος 3, ο εκπρόσωπος του Δημοσίου έχει δικαίωμα βέτο στον καθορισμό των αμοιβών των ανωτάτων στελεχών των τραπεζών, καθώς και στην πολιτική διανομής των μερισμάτων. Όπως έχουμε ήδη ανακοινώσει, για τα πιστωτικά ιδρύματα που θα συμμετέχουν στο σχέδιο, οι αποδοχές των ανωτάτων στελεχών – του Προέδρου, του Διευθύνοντος Συμβούλου, των Γενικών Διευθυντών, των Αναπληρωτών Γενικών Διευθυντών και των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου – δεν μπορούν να ξεπερνούν το σύνολο των αποδοχών του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος. Τα πάσης φύσεως μπόνους καταργούνται κατά τη διάρκεια εφαρμογής του σχεδίου. Αυτό θα εξασφαλισθεί και με γραπτή σαφή εντολή στον εκπρόσωπο του Δημοσίου που θα ορισθεί, με την οδηγία να εξασκεί το δικαίωμα του βέτο. Και αυτό κυρώνεται και νομοθετικά με προσθήκη που καταθέτουμε σήμερα.

 

Όσον αφορά τη διανομή των κερδών, για τη διάρκεια εφαρμογής του σχεδίου, καμία από τις συμμετέχουσες τράπεζες δεν θα μπορεί να διανέμει ως μέρισμα στους μετόχους ποσό μεγαλύτερο από το 35% των συνολικών κερδών της. Σας θυμίζω ότι το 35% είναι το ελάχιστο ποσοστό διανεμομένων κερδών που προβλέπει ο νόμος περί Ανωνύμων Εταιριών. Και αυτό κυρώνεται και νομοθετικά με προσθήκη που καταθέτουμε σήμερα.

 

Για την ενίσχυση της εποπτείας της εφαρμογής του σχεδίου, δημιουργείται Συμβούλιο Εποπτείας, υπό την προεδρία του Υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών και με τη συμμετοχή του Διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδος και του αρμόδιου Υφυπουργού για το Γενικό Λογιστήριο του Κράτους. Στο Συμβούλιο Εποπτείας  μετέχουν οι εκπρόσωποι του Δημοσίου στα Διοικητικά Συμβούλια των πιστωτικών ιδρυμάτων που θα ενταχθούν στο σχέδιο. Το Συμβούλιο αυτό θα συνέρχεται μια φορά το μήνα, προκειμένου να συντονίζει την εφαρμογή του σχεδίου, σύμφωνα με τις επιταγές του νόμου προς όφελος της ελληνικής οικονομίας και της ελληνικής κοινωνίας. Και αυτό κυρώνεται και νομοθετικά με προσθήκη που καταθέτουμε σήμερα.
 

Το δεύτερο σκέλος του σχεδίου αφορά στην παροχή των εγγυήσεων του Δημοσίου για τη σύναψη μεσομακροπρόθεσμων δανείων από τα συμμετέχοντα πιστωτικά ιδρύματα, ποσού έως 15 δισεκατομμύρια ευρώ. Στόχος είναι η συνέχιση της παροχής ρευστότητας από το πιστωτικό σύστημα στην ελληνική οικονομία για την κάλυψη των αναγκών των επιχειρήσεων, των νοικοκυριών, των δημοσίων έργων που εκτελούνται με Συμβάσεις Παραχώρησης, των επιχειρήσεων που συμμετέχουν στον επενδυτικό νόμο και των έργων που εκτελούνται με Συμπράξεις Δημόσιου και Ιδιωτικού Τομέα. Η εφαρμογή και αυτού του σκέλους θα εποπτεύεται από το Συμβούλιο Εποπτείας. Με προσθήκη που καταθέτουμε σήμερα, επεκτείνουμε το δικαίωμα βέτο του εκπροσώπου του Δημοσίου και για τις τράπεζες που έχουν ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια χωρίς τη συμμετοχή του Δημοσίου μέσω προνομιούχων μετοχών, αλλά θα κάνουν χρήση αυτού του σκέλους του Σχεδίου.
 

Τρίτο σκέλος του σχεδίου είναι η έκδοση ειδικών ομολόγων από το Δημόσιο ύψους έως 8 δισεκατομμυρίων ευρώ. Στο άρθρο 5 του σχεδίου νόμου προβλέπεται ρητά ότι η επιπλέον ρευστότητα που προκύπτει από αυτούς τους τίτλους προορίζεται αποκλειστικά για τη χρηματοδότηση μικρομεσαίων επιχειρήσεων και στεγαστικών δανείων με ανταγωνιστικούς όρους. Το Συμβούλιο Εποπτείας θα παρακολουθεί την εφαρμογή του άρθρου 5 και ως προς τη χορήγηση των δανείων, αλλά και ως προς τους όρους των δανείων. Προϋπόθεση για τη συμμετοχή και στο τρίτο σκέλος του Σχεδίου είναι η ικανοποιητική κεφαλαιακή επάρκεια.

 

Διευκρινίζεται ότι η δημιουργούμενη ρευστότητα ύψους 28 δισεκατομμυρίων ευρώ δεν συνιστά επιβάρυνση για τον κρατικό προϋπολογισμό. Η δημιουργούμενη ρευστότητα επιστρέφει εξ ολοκλήρου στη χρηματοδότηση της οικονομίας. Η συμμετοχή του Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των πιστωτικών ιδρυμάτων αποτελεί περιουσιακό στοιχείο του Έλληνα φορολογούμενου και δίνει στο Δημόσιο το δικαίωμα ελέγχου. Οι εγγυήσεις που δίδονται δεν αποτελούν στοιχείο ούτε του δημοσιονομικού ελλείμματος ούτε του δημοσίου χρέους. Τα ειδικά ομόλογα που θα εκδοθούν αντισταθμίζονται με αντίστοιχες καταθέσεις του Δημοσίου στο πιστωτικό σύστημα.
 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 

Με την επιτυχή εφαρμογή του σχεδίου, προβλέπεται ωφέλεια για τον Έλληνα φορολογούμενο και τον κρατικό προϋπολογισμό, καθώς το Δημόσιο θα εισπράξει από τις τράπεζες ποσό έως 500 εκατομμύρια ευρώ ετησίως. Τα έσοδα αυτά προκύπτουν από την απόδοση 10% των προνομιούχων μετοχών και τις προμήθειες για την παροχή των εγγυήσεων του Δημοσίου και την έκδοση των ειδικών ομολόγων.
 

Αυτή είναι η αλήθεια για το σχέδιο ενίσχυσης της ρευστότητας της οικονομίας. Στόχος, επαναλαμβάνω, είναι να μετριασθούν κατά το δυνατόν οι επιπτώσεις από τη διεθνή κρίση στους Έλληνες πολίτες, ιδιαίτερα στους οικονομικά ασθενέστερους. Να ωφεληθούν οι απλοί πολίτες. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις που χρειάζονται δάνεια. Οι μεγαλύτερες επιχειρήσεις που έχουν ανάγκη από πιστώσεις. Οι άνεργοι ή οι εργαζόμενοι που θα κινδυνεύσουν να βρεθούν στην ανεργία σε περίπτωση που δεν υπάρξει επαρκής χρηματοδότηση της οικονομίας. Τα νέα ζευγάρια που έχουν ήδη δανεισθεί ή που θέλουν να δανεισθούν για να αποκτήσουν το πρώτο τους σπίτι. Και το Δημόσιο θα αποκτήσει έναν μοχλό πίεσης στο πιστωτικό σύστημα για να ευνοηθούν ορισμένες κατηγορίες δανειοληπτών που έχουν ιδιαίτερα προβλήματα, όπως είναι αυτοί που έχουν στεγαστικό δάνειο και μένουν άνεργοι. Ήδη εκπονούμε κάποια ειδικά σχέδια. Αυτοί είναι οι στόχοι που έχουμε θέσει με το σχέδιο. Και το σχέδιο αυτό θα εφαρμοσθεί.

 
Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 

Σε όλες τις χώρες του κόσμου αναπτύσσεται κάποιος προβληματισμός για τα σχέδια ενίσχυσης της ρευστότητας του πιστωτικού συστήματος. Όλοι αναζητούμε την χρυσή τομή μεταξύ δύο στόχων: Από τη μία πλευρά, η εμπλοκή του Δημοσίου στην ενίσχυση της ρευστότητας να μην λειτουργήσει ως αντικίνητρο για την αποτελεσματικότητα και τον ανταγωνισμό των πιστωτικών ιδρυμάτων. Διότι, ακριβώς, δεν θέλουμε να υπάρχει μόνιμη εξάρτηση των τραπεζών από εγγυήσεις και κεφάλαια του δημοσίου. Από την άλλη πλευρά, επιδιώκουμε τη χορήγηση δανείων από το πιστωτικό σύστημα με ανταγωνιστικούς όρους στους συναλλασσόμενους, δηλαδή τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά. Αυτή την ισορροπία αναζητούμε όλοι μας. Και πιστεύω ότι με το παρόν Σχέδιο Νόμου την εξασφαλίζουμε.


Όσον αφορά την κατανομή της επιπλέον ρευστότητας των 28 δις. ευρώ, το βασικό κριτήριο για την κατανομή της είναι το μερίδιο των πιστωτικών ιδρυμάτων στις χορηγήσεις στην ελληνική αγορά.
 

Τις τελευταίες ημέρες αυτές οι αρμόδιοι από το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχουν συζητήσει αναλυτικά το σχέδιο και με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Γιατί η συμφωνία που έχουμε σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι θα πρέπει όλα τα σχέδια να είναι συντονισμένα, ώστε να μη χρησιμοποιηθεί από ένα κράτος - μέλος το σχέδιο σαν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι άλλου κράτους - μέλους. Τα μέτρα ενίσχυσης του χρηματοπιστωτικού συστήματος σε κάθε χώρα πρέπει να κινούνται πάνω στις ίδιες αρχές. Αυτό έχει συμφωνηθεί και στο ECOFIN και στη Σύνοδο Κορυφής.  Ήδη με κάποιες επιπλέον τεχνικές τροποποιήσεις που καταθέτουμε σήμερα, λαμβάνουμε υπόψη και κάποιες παρατηρήσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Και θα έχουμε την τελική έγκριση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πριν γίνει η συζήτηση του σχεδίου μας στην ολομέλεια της Βουλής.
 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι
 

Είναι ενδιαφέρον να δούμε τι κάνουν μερικές άλλες ευρωπαϊκές χώρες για το ίδιο θέμα. Διότι, δεν ανακαλύψαμε εμείς την πυρίτιδα.
 

Στη Γερμανία, στο σχέδιο που έχουν παρουσιάσει, προβλέπεται επίσης η έκδοση προνομιούχων μετοχών για τη συμμετοχή του γερμανικού Δημοσίου στο μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών. Επίσης δίδεται εγγύηση για τα δάνεια που παίρνουν οι τράπεζες, ενώ προβλέπεται και προσωρινή εξαγορά στοιχείων του ενεργητικού των τραπεζών. Για το διάστημα που θα εφαρμόζεται το σχέδιο απαγορεύεται η πληρωμή μερισμάτων –εκτός από τα μερίσματα που αφορούν στις μετοχές που θα κατέχει το Δημόσιο- και τίθεται πλαφόν στις αμοιβές των διοικητικών στελεχών των τραπεζών. Στο σχέδιο αυτό μπορεί να συμμετάσχει όποια γερμανική τράπεζα το επιθυμεί.
 

Στη Βρετανία, παρέχονται στις τράπεζες κεφάλαια υψηλής εξασφάλισης (Tier 1), ενώ δίδονται και εγγυήσεις για βραχυπρόθεσμα και μεσοπρόθεσμα δάνεια στις υγιείς τράπεζες που δυσκολεύονται να βρουν ρευστότητα στη διατραπεζική αγορά. Εφαρμόζονται αυστηρά οι κανόνες της εταιρικής διακυβέρνησης και τίθενται περιορισμοί στα περιθώρια δράσης των ανωτάτων στελεχών. Αυξάνεται το κεφάλαιο των τραπεζών με δημόσια προσφορά προνομιούχων μετοχών. Το Δημόσιο μπορεί να εξαγοράσει όσες μετοχές δεν αγοραστούν από ιδιωτικά κεφάλαια με έκπτωση 10%.
 

Στη Δανία δημιουργείται μηχανισμός εξαγοράς και εκκαθάρισης των τραπεζών που δεν πληρούν τις καταστατικές απαιτήσεις φερεγγυότητας. Ταυτόχρονα, το Δημόσιο της Δανίας εγγυάται για δύο χρόνια το σύνολο των καταθέσεων και των δανείων που λαμβάνουν οι τράπεζες. Οι τράπεζες απαγορεύεται να πληρώνουν μερίσματα, να προβαίνουν σε επαναγορά μετοχών και να παρέχουν δικαιώματα προαίρεσης μετοχών (stock options).
 

Στην Ιρλανδία, δίδεται κρατική εγγύηση σε όλες τις καταθέσεις, τα ομόλογα και τα δάνεια που λαμβάνουν οι τράπεζες. Αλλά, φυσικά, επιβάλλονται περιορισμοί στον τρόπο που θα γίνει χρήση των εγγυήσεων αυτών. Επίσης, προβλέπεται ένας μηχανισμός τιμολόγησης των υπηρεσιών εγγυοδοσίας του Δημοσίου.
 

Όπως είναι προφανές, το σχέδιο της ελληνικής Κυβέρνησης για την ενίσχυση της ρευστότητας της οικονομίας κινείται στο ίδιο πλαίσιο με εκείνα των άλλων κρατών – μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γι αυτό και σε αυτές τις χώρες υπήρξαν αντιδράσεις εκ μέρους των τραπεζών, όπου μπήκαν όροι οι οποίοι περιορίζουν την διανομή κερδών, είτε τα μπόνους και τις αμοιβές των στελεχών, όπως μπαίνουν και στην Ελλάδα.  Όμως, πιστεύω ότι στη διαδρομή του χρόνου θα αποδειχθεί ότι οι αντιδράσεις δεν έχουν τόσο μεγάλη σημασία μπροστά στην πορεία των εξελίξεων.
 

Θέλω να ξεκαθαρίσω και πάλι ότι το ελληνικό σχέδιο,  όπως και όλα τα σχέδια των εταίρων μας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, είναι εθελοντικό. Η κατ αρχήν συζήτηση που έγινε στη χώρα μας με όλες τις μεγάλες τράπεζες, που έχουν σημασία για τη λειτουργία του συστήματος, ήταν ότι βλέπουν θετικά τη δημιουργία αυτού του συστήματος. Πιστεύω ότι οι παράγοντες του ελληνικού τραπεζικού συστήματος θα αρθούν στο ύψος των περιστάσεων σε αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο. Διότι, αν δεν διοχετευθούν τα κεφάλαια που προβλέπουμε με το σχέδιο ενίσχυσης της ρευστότητας στην οικονομία, αυτό θα είναι εις βάρος της ανάπτυξης της οικονομίας και εις βάρος των πολιτών.
 

Κυρίες και κύριοι συνάδελφοι,
 

Ήδη υπάρχουν θετικές ενδείξεις ότι τα μέτρα που αποφασίσαμε φέρνουν αποτελέσματα. Τα επιτόκια στη διατραπεζική αγορά άρχισαν να μειώνονται μετά από ένα μεγάλο διάστημα ανόδου και επικράτησε ηρεμία μεταξύ των καταθετών. Ωστόσο, η διαδικασία ομαλοποίησης του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος θα έχει διάρκεια και θα πρέπει στο μεταξύ να προετοιμαστούμε για όλους τους ενδεχόμενους κινδύνους.
 

Οι αρνητικές διεθνείς οικονομικές εξελίξεις απαιτούν από εμάς συνεχή επαγρύπνηση και εγρήγορση. Οι αβεβαιότητες που δημιουργούνται, η έλλειψη της ρευστότητας, ο κλονισμός των χρηματιστηριακών αξιών, η επίδραση της κρίσης και στις αναπτυσσόμενες οικονομίες, είναι παράγοντες που γίνονται ασφαλώς αισθητοί και στην ελληνική οικονομία. Δημιουργούνται επιπλέον κίνδυνοι από την αύξηση των περιθωρίων των επιτοκίων και από την επιβράδυνση της διεθνούς οικονομίας. Επηρεάζονται αρνητικά σημαντικοί εξωστρεφείς τομείς της, όπως είναι ο τουρισμός και η ναυτιλία. Οι παράγοντες αυτοί ασφαλώς επηρεάζουν την κατανάλωση, τις επενδύσεις και το ρυθμό ανάπτυξης της οικονομίας μας. Ωστόσο, οι μέχρι τώρα επιπτώσεις στην οικονομία μας είναι μικρότερες από όσο σε άλλες χώρες της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
 

Απέναντι σε αυτά τα ενδεχόμενα εμείς βαδίζουμε με σύνεση, σοβαρότητα αλλά και αποφασιστικότητα. Με τις μεταρρυθμίσεις των τελευταίων ετών, η ελληνική οικονομία έχει αυξημένες αντιστάσεις απέναντι στην κρίση. Και με τις πρωτοβουλίες που πήραμε το τελευταίο διάστημα θωρακίζουμε ακόμη περισσότερο την οικονομία μας.

 

Σας ευχαριστώ για την προσοχή σας.