Δυσκολεύει κι άλλο η λογιστική παρακολούθηση των αγροτών - Άλλη μια νέα υποχρεώση σχετικά με τις πωλήσεις νωπών και ευαλλοίωτων προϊόντων

Εύα Λιλιοπούλου
Λογίστρια Φοροτεχνικός


Γενικά
Με το πρόσφατα ψηφισθέν νομοσχέδιο για τη «διακίνηση και εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων», θεσπίζονται μεταξύ άλλων και τα εξής:
«Η βασική υποχρέωση που θεσπίζεται συνίσταται στη εξόφληση του τιµολογίου του παραγωγού εντός εξήντα ηµερών από την έκδοσή του….Το µοντέλο αυτό νομοθέτησης ακολουθείται ήδη από αρκετά ευρωπαϊκά κράτη, τα οποία προβλέπουν συγκεκριμένη προθεσμία πληρωμής αναφορικά µε ειδικές κατηγορίες προϊόντων, ιδίως τα νωπά και ευαλλοίωτα τρόφιμα, και αποκλείουν τη δυνατότητα συµβατικής παρέκκλισης επί ποινή προστίμων» (Επιστημονική Υπηρεσία της Βουλής).

«Πιο αναλυτικά, στον ευαίσθητο κλάδο της παραγωγής και εµπορίας νωπών και ευαλλοίωτων τροφίμων, παρατηρούνται διαχρονικά σημαντικές καθυστερήσεις στην εξόφληση των τιµολογίων µεταξύ αφενός του παραγωγού ως επί το πλείστον δηλαδή αγροτών ή µικρών και µεσαίων µεταποιητών και αφετέρου χονδρεμπόρων, διανομέων ή αλυσίδων καταστημάτων λιανικής πώλησης, µια πρακτική που δεν µπορεί να δικαιολογηθεί από τη φύση των συγκεκριμένων συναλλαγών. Η διάθεση των νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων στον τελικό καταναλωτή απαιτεί την ολοκλήρωση της στα µικρότερα δυνατά χρονικά περιθώρια λόγω της φύσης των προϊόντων και προϋποθέτει από τον καταναλωτή άμεση πληρωμή του τιµήµατος. Η αδικαιολόγητα µεγάλη καθυστέρηση εξόφλησης του παραγωγού και των µικρών και µεσαίων µεταποιητών καταλήγει στην έμμεση χρηματοδότηση των χονδρεμπόρων και των αλυσίδων καταστημάτων λιανικής πώλησης, οι οποίοι επωφελούμενοι της αυξημένης διαπραγματευτικής τους δύναμης, χρησιμοποιούν τα παρακρατούμενα χρηματικά ποσά για την εύκολη χρηματοδότηση δικών τους δραστηριοτήτων. Η ανωτέρω δυσλειτουργία της αγοράς έχει διαπιστωθεί και σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αφού µε την από 28.10.2009 Ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τη βελτίωση της λειτουργίας της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων στην Ευρώπη, επισημαίνεται ότι η ανισορροπία στη διαπραγματευτική ισχύ µεταξύ των συµβαλλόµενων µερών της αλυσίδας εφοδιασμού τροφίμων αποτελεί συχνό φαινόμενο, περιλαμβάνουσα µεταξύ άλλων καθυστερημένες πληρωμές των προµηθευτών τροφίμων». (Αιτιολογική Έκθεση).

Ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ την ημέρα ψήφισης του νομοσχεδίου στη Βουλή.

Οι προβλεπόμενες από το νόμο διαδικασίες, θα βοηθήσουν σίγουρα τη ρευστότητα των αγροτών, αλλά και θα προσθέσουν ακόμα άλλη μία υποχρέωση στους αγρότες, η οποία θα επηρεάσει σημαντικά την λογιστική παρακολούθηση αυτών.

Αναμένουμε την προβλεπόμενη από τον νόμο κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, η οποία θα ρυθμίσει αναλυτικά το θέμα.
 
Ειδικότερα από 1/1/2018, θα ισχύσουν τα εξής:

Προθεσμία εξόφλησης.

Έμπορος που προμηθεύεται νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα από παραγωγό ο οποίος εκδίδει τιμολόγιο, οφείλει να εξοφλεί το τιμολόγιο του παραγωγού μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την έκδοσή του.

Προσοχή:
Κάθε συμφωνία μεταξύ των μερών, που είναι αντίθετη με τις διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου, θεωρείται άκυρη.
[ Η έκδοση του τιμολογίου περιορίζεται στον παραγωγό γιατί μόνο αυτός έχει συμφέρον από την έγκαιρη έκδοση και αποστολή του προς την αρμόδια αρχή. Στην περίπτωση των μικρών γεωργικών εκμεταλλεύσεων που δεν διαθέτουν τη σχετική υποδομή, η λύση μπορεί να δοθεί με την ένταξή τους σε συνεργατικά σχήματα που πληρούν τις προϋποθέσεις. Ο ορισμός ως ημερομηνίας έναρξης της προθεσμίας πληρωμής της ημερομηνίας έκδοσης του τιμολογίου, λειτουργεί υπέρ του παραγωγού και συμβάλλει στην μείωση του χρόνου πληρωμής του ( από Αιτιολογική) ] .

Ποιες συναλλαγές αφορά.

Κάθε συναλλαγή μεταξύ παραγωγών και εμπόρων, η οποία οδηγεί στην παράδοση νωπών και ευαλλοίωτων εγχώριων αγροτικών προϊόντων έναντι τιμήματος.

«Νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα» θεωρούνται τα εξής (Παράρτημα Ι του Νόμου ):

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ I Πίνακας προϊόντων του Κεφαλαίου Α'

Ντομάτες

Κρεμμύδια, ασκαλώνια, σκόρδα, πράσα

Κράμβες, κουνουπίδια, μπρόκολα, ραπανάκια, λάχανα

Μαρούλια, ραδίκια

Καρότα, γογγύλια, κοκκινογούλια

Αγγούρια

Πιπεριές

Μπιζέλια

Φασόλια

Κουκιά

Πατάτες

Γλυκοπατάτες

Μανιτάρια

Καρποί με κέλυφος

Μπανάνες

Σύκα

Αχλάδια

Εσπεριδοειδή

Σταφύλια

Πεπόνια, καρπούζια

Μήλα, αχλάδια, ακτινίδια και κυδώνια

Βερίκοκα, κεράσια, ροδάκινα, νεκταρίνια, δαμάσκηνα, ρόδια

Κρέατα βοοειδών

Κρέατα πουλερικών

Κρέατα κονίκλων

Κρέατα χοιροειδών

Κρέατα προβατοειδών, αιγοειδών

Γάλα νωπό t γάλα παστεριωμένο

Βασιλικός πολτός, Αλιεύματα

Αυγά πουλερικών με τσόφλι, Σαλιγκάρια

Φέτα

Τυριά

Γιαούρτι

Αλλαντικά

Έναρξη εφαρμογής
Η ισχύς των διατάξεων αρχίζει την 1η Ιανουαρίου 2018.

Ποιους Εμπόρους αφορά
[ Δείτε στην αρχή και την ανακοίνωση του ΥΠΑΑΤ ]

1) κάθε φυσικό ή νομικό πρόσωπο που αγοράζει, μεταποιεί ή διαμεσολαβεί στην αγορά, με σκοπό τη χονδρική ή τη λιανική πώληση νωπών και ευαλλοίωτων εγχώριων αγροτικών προϊόντων και έχει υποχρέωση εγγραφής στο Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011 (Α ΄89),

Σύμφωνα με το άρθρο 3 «Εγγραφή στο Μητρώο» του Ν. 3955/2011:
« 1. Στο Μητρώο έχουν υποχρέωση εγγραφής όλα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα, τα οποία δραστηριοποιούνται στην Επικράτεια ως έμποροι αγροτικών προϊόντων, εφοδίων και εισροών, εφόσον λάβουν Κωδικό Αριθμό Δραστηριότητας (Κ.Α.Δ.) στον Τομέα Α (ΓΕΩΡΓΙΑ, ΔΑΣΟΚΟΜΙΑ ΚΑΙ ΑΛΙΕΙΑ) και στις κατηγορίες 01 (Φυτική και ζωική παραγωγή, θήρα και συναφείς δραστηριότητες) και 02 (Δασοκομία και υλοτομία). Οι επαγγελματίες αγρότες, οι οποίοι έχουν εγγραφεί στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του ν. 3874/2010 (Α' 151) δεν υποχρεούνται να εγγραφούν και στο Μητρώο του παρόντος νόμου, ενώ οι διενεργούμενες από αυτούς εμπορικές πράξεις δεν υπάγονται στις διατάξεις του παρόντος, εφόσον αφορούν αποκλειστικά σε προϊόντα δικής τους παραγωγής. 2. Με την εγγραφή του στο Μητρώο ο ενδιαφερόμενος έμπορος αποκτά Ειδικό Αριθμό Εγγραφής (Ε.Α.Ε.), ο οποίος είναι μοναδικός για κάθε εγγεγραμμένο και πρέπει να αναγράφεται σε κάθε συναφή με τους σκοπούς του νόμου αυτού συναλλαγή του με το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων. Ο Ε.Α.Ε. αναφέρεται υποχρεωτικά σε κάθε εμπορική πράξη, συναφή με αγροτικά προϊόντα, εφόδια και εισροές ».

Περισσότερα σχετικά με το «Μητρώο», μπορείτε να δείτε στην ηλεκτρονική διεύθυνση: http://www.minagric.gr/index.php/el/eservisesmenu-2/mhtrooemporonmenu

2) Αγροτικούς συνεταιρισμούς που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 19 του ν. 4384/2016 (Α΄ 78), οι οποίοι διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα μη μελών τους.

Ποιους παραγωγούς αφορά

1) Το φυσικό ή νομικό πρόσωπο, το οποίο παράγει νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα και είναι εγγεγραμμένο στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων (Μ.Α.Α.Ε.) της παρ. 1 του άρθρου 1του ν. 3874/2010 (Α΄ 151),

2) Τους αγροτικούς συνεταιρισμούς που είναι εγγεγραμμένοι στο Εθνικό Μητρώο Αγροτικών Συνεταιρισμών και άλλων συλλογικών φορέων του άρθρου 19 του ν. 4384/2016 (Α΄ 78), καθώς και τις αναγνωρισμένες ομάδες και οργανώσεις παραγωγών και οι ενώσεις οργανώσεων παραγωγών, που διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα των μελών τους,

3) Τις μεταποιητικές επιχειρήσεις αγροτικών προϊόντων, οι οποίες επεξεργάζονται και διαθέτουν στην αγορά νωπά και ευαλλοίωτα εγχώρια αγροτικά προϊόντα που προμηθεύουν σε αυτές παραγωγοί.
[ Οι μεταποιητικές επιχειρήσεις θεωρούνται συγχρόνως παραγωγοί και έμποροι καθώς όταν αγοράζουν εγχώρια προϊόντα από παραγωγούς είναι έμποροι και οφείλουν να εφαρμόσουν τις διατάξεις του παρόντος νόμου, όταν όμως αμέσως μετά από τη δική τους μικρή μεταποίηση, που δεν επηρεάζει το προϊόν ως προς την κατάταξή του στα νωπά και ευαλλοίωτα, το μεταπωλούν, είναι παραγωγοί. Θα ήταν άδικο να αγοράζουν πληρώνοντας τιμολόγια σε 60 μέρες και να εισπράττουν σε 180 ημέρες. Οι Αγροτικοί συνεταιρισμοί αντιμετωπίζονται ως παραγωγοί ή ως έμποροι ανάλογα με το αν διαθέτουν στην αγορά προϊόντα των μελών τους ή προϊόντα τρίτων ( από Αιτιολογική) ] .


Βήμα 1ο
Ο παραγωγός κοινοποιεί αμελλητί στην αρμόδια αρχή:

α) ηλεκτρονικό αντίγραφο του τιμολογίου που έχει εκδώσει και αφορά νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα,

β) ηλεκτρονικό αντίγραφο του σώματος της επιταγής, εφόσον η εξόφληση του οφειλόμενου ποσού πραγματοποιείται με έκδοση επιταγής και

γ) ηλεκτρονικά αντίγραφα των παραστατικών που καθορίζουν την τελική αξία της συναλλαγής, ( οφειλόμενο ποσό ).
«Οφειλόμενο ποσό»: το ποσό που πρέπει να καταβληθεί μέσα στην προθεσμία πληρωμής, συμπεριλαμβανομένων και των προβλεπόμενων από τη νομοθεσία φόρων, τελών και λοιπών επιβαρύνσεων που καθορίζονται στο τιμολόγιο, αφαιρούμενων των ποσών προκαταβολών, επιστροφών και εκπτώσεων επί του αναφερόμενου στο τιμολόγιο οφειλόμενου ποσού.
[ Επίσης σε περίπτωση ελαττωμάτων στα προϊόντα, θα υπάρξει αντίστοιχη μείωση του ποσού του τιμολογίου. Όλα τα παραστατικά θα συνοδεύουν το συγκεκριμένο τιμολόγιο, καθώς η αξία του τιμολογίου μείον την αξία των παραστατικών είναι η αξία της συναλλαγής ( από Αιτιολογική) ].

Προσοχή:
Ο παραγωγός δεν αποστέλλει στην αρμόδια αρχή τα ηλεκτρονικά στοιχεία, εφόσον το οφειλόμενο ποσό έχει εξοφληθεί με μετρητά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία όρια συναλλαγών για την εξόφληση με μετρητά ( δηλαδή τιμολόγιο με καθαρή αξία έως 500 ευρώ ) .
[ Είναι αυτονόητο ότι η εξόφληση του οφειλόμενου ποσού γίνεται με τους προβλεπόμενους στην κείμενη νομοθεσία τρόπους (με κατάθεση σε τραπεζικό λογαριασμό μέσω χρεωστικών, πιστωτικών καρτών κ.λπ., με έκδοση επιταγής ή με μετρητά, σύμφωνα με τα προβλεπόμενα στην κείμενη νομοθεσία όρια συναλλαγών για την εξόφληση με μετρητά) ( από Αιτιολογική ) ] .

Βήμα 2ο
Η αρμόδια αρχή, σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Ηλεκτρονικής Διακυβέρνησης του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και, κατά περίπτωση, με κάθε άλλη δημόσια αρχή, διενεργεί τους ελέγχους σχετικά με την τήρηση των διατάξεων .

Βήμα 3ο
Η αρμόδια αρχή αποστέλλει τα ηλεκτρονικά στοιχεία που της έχουν αποσταλεί, στις αντίστοιχες τράπεζες για έλεγχο της καταβολής του τιμήματος σε τραπεζικό λογαριασμό ή εξόφλησης της επιταγής. Οι τράπεζες, μετά τον έλεγχο, διαβιβάζουν στην αρμόδια αρχή τη λίστα με τα τιμολόγια ή τις επιταγές που δεν έχουν εξοφληθεί.

Προσοχή:
Για τις συναλλαγές, που αφορούν νωπά και ευαλλοίωτα αγροτικά προϊόντα δεν ισχύει το τραπεζικό απόρρητο ως προς τη διαπίστωση της εμπρόθεσμης καταβολής του οφειλόμενου ποσού.
Με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων ρυθμίζεται κάθε θέμα σχετικό με τη διαδικασία των ελέγχων, τη δαπάνη αυτών, τη διαδικασία ενημέρωσης της αρμόδιας αρχής, τη διαδικασία και τις τεχνικές προδιαγραφές για τη διαβίβαση και την ασφάλεια, καθώς και την επεξεργασία των στοιχείων .

Αρμόδια αρχή
Αρμόδια αρχή για τον έλεγχο τήρησης και εφαρμογής των διατάξεων είναι η Διεύθυνση Γεωτεχνικών Ελέγχων και Επιθεωρήσεων του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων.

Κυρώσεις
α) Έμπορος
1. Αν ο έμπορος δεν εξοφλήσει το τιμολόγιο του παραγωγού μέσα σε εξήντα (60) ημέρες από την έκδοσή του, του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το τριάντα τοις εκατό  (30%) της αξίας του τιμολογίου.

2. Αν ο έμπορος υποπέσει στην παράβαση για τρίτη φορά, διαγράφεται για ένα (1) έτος από το Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011 και δεν του επιτρέπεται η εμπορία νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων κατά το χρονικό διάστημα της διαγραφής του.

3. Εφόσον διαπιστωθεί ότι ο έμπορος δεν είναι εγγεγραμμένος στο Μητρώο, του επιβάλλεται και το πρόστιμο της περίπτωσης α' της παρ. 3 του άρθρου 6 του ν. 3955/2011.

4. Αν ο έμπορος συνεχίζει την εμπορία των νωπών και ευαλλοίωτων αγροτικών προϊόντων κατά το χρονικό διάστημα της διαγραφής του από το Ενιαίο Μητρώο Εμπόρων Αγροτικών Προϊόντων, Εφοδίων και Εισροών του ν. 3955/2011, του επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο ύψους εκατό χιλιάδων (100.000) ευρώ.

β) Παραγωγός
Αν ο παραγωγός δεν διαβιβάσει τα ηλεκτρονικά στοιχεία ( τιμολόγιο και επιταγή ) , του επιβάλλεται πρόστιμο ίσο με το πέντε τοις εκατό (5%) της αξίας του τιμολογίου.

Προσοχή:
Τα πρόστιμα που επιβάλλονται βεβαιώνονται ως δημόσια έσοδα, εισπράττονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων (Κ.Ε.Δ.Ε.) και αποτελούν έσοδα του Ταμείου Γεωργίας και Κτηνοτροφίας.