ΠΟΛ.1187/8.9.1992 ΠΟΛ.1187/8.9.1992

Όπως ήδη γνωρίζετε, στα πλαίσια των προσπαθειών των διαφόρων κρατών για προώθηση και διευκόλυνση των διεθνών συναλλαγών, καταρτίστηκαν διεθνείς φορολογικές συμβάσεις με κύριο αντικείμενο την αποφυγή της διπλής φορολογίας, για το λόγο ότι αποτελεί βασικό πρόβλημα στις φορολογικές σχέσεις μεταξύ των κρατών.

Οι φορολογικές αυτές συμβάσεις επιτρέπουν τη συνεργασία των φορολογικών διοικήσεων των συμβαλλομένων κρατών για τον προσδιορισμό της φορολογητέας ύλης και μερικές εξ αυτών και για την είσπραξη των φόρων, που αφορούν.

Μεταξύ των διμερών φορολογικών συμβάσεων, που έχει υπογράψει η χώρα μας με διάφορα κράτη, ιδιαίτερο ενδιαφέρον, από πλευράς είσπραξης, παρουσιάζουν οι μεταξύ Ελλάδας – Γαλλίας και Ελλάδας – Βελγίου συμβάσεις προς αποφυγή της διπλής φορολογίας εισοδήματος, για το λόγο ότι αρκετά συχνά οι φορολογικές διοικήσεις των συμβαλλομένων κρατών επικαλούνται την εφαρμογή των διατάξεων, που προβλέπουν την παροχή διοικητικής βοήθειας στην είσπραξη των εσόδων τους, από φόρο εισοδήματος φυσικών ή νομικών προσώπων και αποτελούν τους σχετικούς νόμιμους τίτλους, προκειμένου να επιδιωχθεί η είσπραξη σύμφωνα με τη νομοθεσία, που ισχύει για την είσπραξη των ιδίων εσόδων του κράτους, που παραλαμβάνει το νόμιμο τίτλο.

Για τη σωστή εφαρμογή των διατάξεων των παραπάνω συγκεκριμένων συμβάσεων παρέχουμε οδηγίες – διευκρινήσεις, οι οποίες όμως ισχύουν και για την εφαρμογή κάθε άλλης φορολογικής σύμβασης, η οποία ρυθμίζει θέμα είσπραξης του φόρου που αφορά.

Α. Περίπτωση επιδίωξης της είσπραξης φόρου εισοδήματος υπέρ Βελγικού ή Γαλλικού Δημοσίου

Σύμφωνα με τα οριζόμενα στις από 21.8.1963 και 24.5.1968 συμβάσεις μεταξύ Ελλάδας – Γαλλίας και Ελλάδας – Βελγίου αντίστοιχα, απαραίτητη προϋπόθεση, για τη διατύπωση του αιτήματος συνδρομής στην είσπραξη του φόρου εισοδήματος, είναι ο τίτλος είσπραξης να έχει καταστεί οριστικός, γεγονός που αποδεικνύεται με σχετική ένδειξη επ' αυτού.

Μετά την παραλαβή του νόμιμου τίτλου και τη διαπίστωση ότι συντρέχει η παραπάνω προϋπόθεση ερευνάται αν ο αναφερόμενος στον τίτλο οφειλέτης διαμένει στην Ελλάδα και στην αναγραφόμενη διεύθυνση, προκειμένου να γίνει δεκτό το αίτημα της συνδρομής για είσπραξη του εσόδου του αλλοδαπού Δημοσίου και να επιδιωχθεί η είσπραξή του από τη Δ.Ο.Υ., στην αρμοδιότητα της οποίας υπάγεται ο οφειλέτης.

Η είσπραξη επιδιώκεται, όπως ορίζεται στις σχετικές διατάξεις των συμβάσεων (άρθρο 24 της ελληνογαλλικής σύμβασης και άρθρο 27 της ελληνοβελγικής), με όλα τα μέτρα που προβλέπονται για την επιδίωξη της είσπραξης των εθνικών μας εσόδων.

Ύστερα λοιπόν από την επίσημη μετάφραση στην ελληνική γλώσσα του τίτλου είσπραξης και τη σύνταξη των περιληπτικών καταστάσεων από τη Δ16 Διεύθυνση υπουργ. Οικονομικών, ακολουθεί η διαδικασία της βεβαίωσης με στενή έννοια στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. και η εμφάνιση του εσόδου στα λογιστικά βιβλία (εισπρακτέων εσόδων) του Ελληνικού Δημοσίου, ως εσόδου τρίτου προσώπου, σε λογαριασμό εκτός προϋπολογισμού προκειμένου να νομιμοποιηθεί η προβλεπόμενη από τον ΚΕΔΕ επιδίωξη της είσπραξης με διοικητική εκτέλεση.

Η εμφάνιση του εσόδου στα εισπρακτέα βιβλία γίνεται υπό τον Τρεχούμενο Λογαριασμό Τρίτων – Βελγικό Δημόσιο, προκειμένου να έσοδο του Βελγικού Δημοσίου και υπό Τρεχούμενο Λογαριασμό Τρίτων – Γαλλικό Δημόσιο, όταν πρόκειται για έσοδο του Γαλλικού Δημοσίου.

Η χρηματική του αξία, η οποία αναγράφεται επί του τίτλου είσπραξης, αποτιμούμενη σε βελγικά φράγκα ή γαλλικά φράγκα, εμφανίζεται στα βιβλία μας σε λογιστικό ισότιμο δραχμής, σύμφωνα με τις οδηγίες, που παρέχει για κάθε περίπτωση η αρμόδια Δ/νση του υπουργείου Οικονομικών (Δ25 Γ.Λ.Κ.).

Για να γίνει κατανοητό αυτό αναφέρουμε το παράδειγμα οφειλής προς το Βελγικό Δημόσιο, ποσού 5.000 βελγικών φράγκων, για την επιδίωξη της είσπραξης του οποίου έχουμε παραλάβει το σχετικό τίτλο είσπραξης.

Το ποσό που θα βεβαιωθεί και θα μεταφερθεί στο δελτίο χρεών του οφειλέτη και στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων, με το χειρόγραφο ή μηχανογραφημένο σύστημα, θα είναι 5.000, το οποίο θα αφορά βελγικά φράγκα, αλλά θα εμφανίζεται με λογιστικό ισότιμο 5.000 δραχμών.

Στο στάδιο της είσπραξης ο οφειλέτης υποχρεούται να καταβάλει το οφειλόμενο ποσό με δραχμές, οι οποίες όμως θα μετατραπούν σε βελγικά φράγκα, βάσει της συναλλαγματικής ισοτιμίας δραχμής – βελγικού φράγκου της ημέρας της είσπραξης (σχετική ενημέρωση θα ζητάτε από την Τράπεζα της Ελλάδος).

Υποθέτουμε ότι ο οφειλέτης ή ο νόμιμος αντιπρόσωπός του, ύστερα από σχετική ειδοποίηση, προσέρχεται και καταβάλλει έναντι της οφειλής του το ποσό των 33.000 δραχμών, οι οποίες την ημέρα καταβολής αντιστοιχούν σε 1.000 βελγικά φράγκα. Οι λογιστικές εμφανίσεις του εισπραττομένου ποσού θα είναι οι παρακάτω:

- Στο αποδεικτικό είσπραξης θα αναγράφει συνολικά το ποσό των 33.000 δραχμών, αναλυόμενο σε κεφάλαιο και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, με την παρατήρηση ότι το ποσό αυτό την ημέρα της καταβολής ανιστοιχεί σε 1.000 βελγικά φράγκα.

- Στην ημερήσια κατάσταση του εκδότη, στην ανακεφαλαιωτική και τη μηνιαία, θα καταχωρηθεί το ποσό των 33.000 δραχμών, το οποίο στο τέλος του μήνα θα εμφανιστεί στα εισπρακτέα βιβλία στο λογαριασμό Τ.Λ. Τρίτου – Βελγικό Δημόσιο στη στήλη «εισπράξεις».

- Επειδή όμως στον ίδιο λογαριασμό, στη στήλη της βεβαίωσης, είχε καταχωρηθεί το ποσό των 5.000, που αφορούσε βελγικά φράγκα, αλλά λήφθηκε υπόψη με λογιστικό ισότιμο δραχμών, θα πρέπει για την τακτοποίηση του λογαριασμού να γίνει «οίκοθεν» βεβαίωση της διαφοράς του ποσού, που πληρώθηκε σε δραχμές, με το ποσό που, με βάση τη συναλλαγματική ισοτιμία της ημέρας της καταβολής, αντιστοιχούσε σε βελγικά φράγκα (δηλαδή 33.000 – 1.000 = 32.000 για «οίκοθεν» βεβαίωση).

Η διαδικασία αυτή θα ακολουθείται κάθε φορά, που θα γίνεται καταβολή μέχρι την ολική εξόφληση του οφειλόμενου ποσού.

- Το εισπραχθέν ποσό θα κατατίθεται στην Τράπεζα της Ελλάδος την ήμερα της είσπραξης με εντολή μεταφοράς, ύστερα από την έκδοση του σχετικού γραμ. συμψηφιστικής διαχ/σης, για να αποφεύγονται συναλλαγματικές διαφορές, που πιθανόν να προκύψουν τις επόμενες ημέρες.

Η Τράπεζα της Ελλάδος θα μεριμνά για την απόδοση των χρημάτων στο αρμόδιο αλλοδαπό Δημόσιο.

Για να αποφεύγονται τυχόν παραλείψεις, που ίσως οδηγήσουν στην καθυστερημένη απόδοση των εισπραττομένων εσόδων, την άσκοπη αλληλογραφία μεταξύ των εμπλεκομένων υπηρεσιών, καθώς και την ενδεχόμενη ταλαιπωρία του οφειλέτη, εφιστούμε την προσοχή σας στα εξής:

- Στην εντολή μεταφοράς προς την Τράπεζα της Ελλάδος θα πρέπει να αναγράφεται το ακριβές συνολικό ποσό, που εισπράχθηκε, το ποσό που αναλογεί σε κεφάλαιο και προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, η αιτία της πληρωμής, ο αριθμός του τίτλου είσπραξης (αν υπάρχει), το ονοματεπώνυμο του οφειλέτη και ο λογαριασμός του αλλοδαπού Δημοσίου, που πρέπει να πιστωθεί.

Όσον αφορά το λογαριασμό αυτό, τον οποίο υποχρεωτικά πρέπει να μνημονεύετε στην εντολή μεταφοράς, θα τον αναζητάτε στους τίτλους είσπραξης, επί των οποίων αναγράφεται, όταν πρόκειται για έσοδα του Βελγικού Δημοσίου, και διαφέρει από τίτλο σε τίτλο.

Προκειμένου για απόδοση εισπραττομένων ποσών υπέρ του Γαλλικού Δημοσίου θα αναγράφετε επί της εντολής μεταφοράς τον αριθ. 613023 του λογαριασμού, που τηρεί στην Τράπεζα της Ελλάδος το Γαλλικό Δημόσιο και στον οποίο κατατίθενται οι κάθε είδους εισπράξεις υπέρ αυτού, που πραγματοποιούνται στην Ελλάδα.

Αναφερόμενοι στο θέμα της επιβάρυνσης των συγκεκριμένων εσόδων με προσαυξήσεις εκπρόθεσμης καταβολής, θέλουμε να επισημάνουμε ότι θα συμβουλεύεστε γι' αυτό του τίτλους είσπραξης. Όσον αφορά τα έσοδα υπέρ του Βελγικού Δημοσίου, το ποσοστό της προσαύξησης αναγράφεται επί του τίτλου είσπραξης, καθώς και η ημερομηνία έναρξης της επιβάρυνσης, η οποία τις περισσότερες φορές προηγείται της εμφάνισης του εσόδου στα δικά μας λογιστικά βιβλία. Όσον αφορά τα έσοδα του Γαλλικού Δημοσίου δεν αναγράφεται συνήθως στους τίτλους είσπραξης ποσοστό προσαύξησης εκπρόθεσμης καταβολής ή κάποια σχετική παρατήρηση, με συνέπεια να εισπράττεται μόνο κεφάλαιο.

Σημαντικό στοιχείο αποτελεί και ο χρόνος παραγραφής του εσόδου, που και αυτός αναγράφεται επί του τίτλου είσπραξης και ο οποίος λαμβάνεται υπόψη, προκειμένου να προβείτε στις νόμιμες ενέργειες για τη διακοπή του.

Β. Περίπτωση επιδίωξης της είσπραξης του φόρου εισοδήματος από αλλοδαπό Δημόσιο υπέρ του Ελληνικού Δημοσίου

Κάθε φορά που επικαλείστε τις διατάξεις των φορολογικών συμβάσεων, τις σχετικές με την παροχή διοικητικής βοήθειας στον τομέα της είσπραξης των φόρων και ζητάτε τη συνδρομή του συμβαλλόμενου κράτους, θα πρέπει μαζί με την αίτηση συνδρομής να υποβάλετε και τα παρακάτω δικαιολογητικά:

- Αντίγραφο του τίτλου είσπραξης ή απόσπασμα αυτού, «εις διπλούν», επί του οποίου, σε ιδιαίτερη στήλη, θα σημειώνεται η ημερομηνία έναρξης των προσαυξήσεων εκπρόθεσμης καταβολής, το ποσοστό αυτών και η ημερομηνία συμπλήρωσης του χρόνου παραγραφής.

- Βεβαίωση επί του τίτλου είσπραξης ότι η απαίτηση του Ελληνικού Δημοσίου είναι οριστική και τελεσίδικη.

- Πλήρη στοιχεία του οφειλέτη και συγκεκριμένα ακριβή διεύθυνση διαμονής του, δεδομένου ότι αυτή αποτελεί στοιχείο καθοριστικό για την παραλαβή του τίτλου είσπραξης.

Τα δικαιολογητικά αυτά θα αποστέλλονται στο συμβαλλόμενο κράτος μέσω της Δ16 Διεύθυνσης Εσόδων υπουργείου Οικονομικών.

Τέλος, εφιστούμε την προσοχή σας στο είδος του φόρου, για την είσπραξη του οποίου ζητείται η συνδρομή, η οποία περιορίζεται μόνο στο φόρο, που αφορά η σύμβαση και εφόσον το προβλέπει συγκεκριμένη διάταξη αυτής.