Αποτελέσματα live αναζήτησης

ΠΟΛ.1205/21.7.1998 Απαλλαγή αγροτών στη φορολογία κεφαλαίου - Κοινοποίηση σχετικών διατάξεων των Ν.2520/1997, Ν.2538/1997 και Ν.2601/1998


Δημοσιεύθηκε στις : [ 21-07-1998 ]
Κατηγορία: Φορολογία Εισοδήματος

ΠΟΛ.1205/21.7.1998
Απαλλαγή αγροτών στη φορολογία κεφαλαίου - Κοινοποίηση σχετικών διατάξεων των Ν.2520/1997, Ν.2538/1997 και Ν.2601/1998


 Αθήνα, 21 Iουλίου 1998
Αρ. Πρωτ.: 1086938/581/Β0013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
1. ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
α. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡ. ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ - ΤΜΗΜΑΤΑ Α' & Β'
β. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΚΩΔΙΚΑ ΒΙΒΛΙΩΝ ΚΑΙ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
2. ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ
3. Δ/ΝΣΗ ΜΗΤΩΟΥ - ΤΜΗΜΑΤΑ Α' & Β'

ΠΟΛ.: 1205

ΘΕΜΑ: Απαλλαγή αγροτών στη Φορολογία Κεφαλαίου-Κοινοποίηση Σχετικών Διατάξεων:

Κοινοποιούνται κατωτέρω οι διατάξεις:

1. Του Ν.2520/1997 (ΦΕΚ 173/Α'/1.9.1997) "Μέτρα για τους νέους αγρότες, σύσταση Οργανισμού Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης και άλλες διατάξεις".
2. Του Ν.2538/1997 (ΦΕΚ 242/Α'/1.12.1997) "Τροποποίηση της κείμενης νομοθεσίας για τα γεωργικά και κτηνιατρικά φάρμακα, ρύθμιση χρεών συνεταιριστικών οργανώσεων και άλλες διατάξεις".
3. Του Ν.2601/1998 (ΦΕΚ 81/Α'/15.4.1998) "Ενισχύσεις ιδιωτικών επενδύσεων για την οικονομική και περιφερειακή ανάπτυξη της χώρας και άλλες διατάξεις".

Με τις διατάξεις του Ν.2520/1997 θεσπίστηκαν, μεταξύ των άλλων, φορολογικές διευκολύνσεις (απαλλαγές) για τους νέους αγρότες που αφορούν τη φορολογία κεφαλαίου.
Ηδη, με τις διατάξεις του άρθρου 70 του Ν.2538/1997 και του άρθρου 13 του Ν.2601/1998, επήλθαν τροποποιήσεις στο Ν.2520/1997, με σκοπό τη βελτίωση της διαδικασίας εφαρμογής των ανωτέρω διατάξεων, οι οποίες ισχύουν από 1.9.1997 και καταλαμβάνουν υποθέσεις για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση γεννιέται από την ημερομηνία αυτή και μεταγενέστερα.
Με την παρούσα εγκύκλιό μας ερμηνεύουμε τις διατάξεις του Ν.2520/1997 που αφορούν θέματα φορολογίας κεφαλαίου, όπως έχουν τροποποιηθεί με τους ανωτέρω νόμους και ισχύουν.
Για διευκόλυνσή σας, στο τέλος της παρούσας, επισυνάπτουμε το κείμενο των προαναφερθεισών διατάξεων, καθώς και όλων των προγενέστερων διατάξεων που αφορούν γεωργικές απαλλαγές στη φορολογία κεφαλαίου, οι οποίες εξακολουθούν να ισχύουν.
Επίσης, επισυνάπτουμε τις υπ' αριθ. 306312/19.2.1998 (ΦΕΚ 218/Β'/6.3.1998), 310547/19.3.1998 (ΦΕΚ 321/Β'/3.4.1998), 322501/2290/19.5.1998 (ΦΕΚ 480/Β'/19.5.1998) και 337410/10.7.1998 (ΦΕΚ 712/Β'/14.7.1998) αποφάσεις των Υπουργών Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Γεωργίας, οι οποίες έχουν εκδοθεί κατ' εξουσιοδότηση των πιο πάνω νόμων και είναι απαραίτητες για την εφαρμογή τους. Επισημαίνουμε ότι στη φορολογία κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, οι απαλλαγές της παρ. 2 του άρθρου 29 του Ν.Δ.118/1973, καθώς και οι απαλλαγές της παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν.814/1978, μπορούν να ισχύσουν παράλληλα, εφόσον οι υπόχρεοι σε φόρο πληρούν όλες τις προϋποθέσεις που θέτουν οι προαναφερθείσες διατάξεις.
Δεδομένου ότι τα πρώτα εδάφια των προαναφερθέντων διατάξεων νόμων αναφέρονται στις απαλλαγές των αγροτών, τα δε τελευταία εδάφια στις απαλλαγές των νέων αγροτών, διευκρινίζεται ότι, σε περίπτωση που οι υπόχρεοι σε φόρο έχουν ταυτόχρονα την ιδιότητα του αγρότη και του νέου αγρότη, υποχρεούνται να επιλέξουν τις απαλλαγές της μιας εκ των δύο ιδιοτήτων. Δηλαδή, δεν μπορούν ταυτόχρονα να τύχουν της απαλλαγής ως αγρότες και της απαλλαγής ως νέοι αγρότες.

Π.χ. Νέος αγρότης που κληρονομεί τον αγρότη πατέρα του, μπορεί να τύχει των απαλλαγών της παρ. 27 του άρθρου 29 του Ν.Δ.118/1973 και της παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν.814/1978, παράλληλα, έχει όμως τη δυνατότητα να επιλέξει την απαλλαγή του με τις προϋποθέσεις είτε του αγρότη (πρώτα εδάφια των προαναφερθέντων νόμων), είτε του νέου αγρότη (τελευταία εδάφια των προαναφερθέντων νόμων). Στη φορολογία μεταβίβασης ακινήτων ο αγρότης άνω των 40 ετών, κατά την αγορά αγροτικής έκτασης, έχει τη δυνατότητα απαλλαγής από το ΦΜΑ, μόνο βάσει των προγενέστερων διατάξεων (του Ν.634/1977). Αντίθετα, ο νέος αγρότης (μέχρι 40 ετών) έχει τη δυνατότητα απαλλαγής από το ΦΜΑ, είτε με την ιδιότητα του αγρότη,
βάσει των προγενέστερων διατάξεων (Ν.634/1977), είτε με την ιδιότητα του νέου αγρότη βάσει των νέων διατάξεων (Ν.2520/1997). Υποχρεούται, όμως, να επιλέξει την απαλλαγή της μιας εκ των δύο ιδιοτήτων.

Π.χ. Νέος αγρότης αγοράζει για πρώτη φορά αγροτική έκταση εμβαδού 50 στρεμμάτων. Επειδή έχει και τις δύο ιδιότητες (του αγρότη και του νέου αγρότη), υποχρεούται να επιλέξει την απαλλαγή του με τις προϋποθέσεις είτε του αγρότη (Ν.634/1977), είτε του νέου αγρότη (Ν.2520/1997).

Ν.2520/1997

Αρθρο 1
Ορισμοί

Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν.2520/1997 δίνονται οι βασικοί ορισμοί των όρων αγρότης, νέος αγρότης, νεοεισερχόμενος νέος αγρότης και εργάτης γης. Για την εφαρμογή των διατάξεων του Ν.2520/1997, όπως ισχύουν, αλλά και για τη χορήγηση των λοιπών γεωργικών απαλλαγών στη φορολογία κεφαλαίου, σας διευκρινίζουμε τους πιο κάτω όρους για την ενιαία αντιμετώπισή τους:

Παράγραφος 1

Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του κοινοποιούμενου νόμου, ορίζεται ότι αγρότες είναι τα Φυσικά Πρόσωπα τα απασχολούμενα κατά κύρια απασχόληση με κάθε είδους αγροτική εργασία, η οποία τους αποφέρει τουλάχιστον το 50% του συνολικού καθαρού εισοδήματός τους (από κάθε πηγή, π.χ. ακίνητα, κινητές αξίες κ.λπ.) και τα οποία αφιερώνουν το μισό τουλάχιστον του χρόνου τους σε αγροτική δραστηριότητα. Η απόδειξη του ποσοστού του συνολικού καθαρού εισοδήματος που αποφέρει στους αγρότες η ενασχόλησή τους με αγροτικές δραστηριότητες, γίνεται από τον έλεγχο της οικείας δήλωσης φορολογίας εισοδήματος για όλο το χρονικό διάστημα, για το οποίο δεσμεύονται οι φορολογούμενοι να έχουν την ιδιότητα του αγρότη (10ετία ή 15ετία). Για το ίδιο αυτό χρονικό διάστημα απαιτείται ο έλεγχος της ύπαρξης της ιδιότητας του αγρότη.
Σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι ο υπόχρεος σε φόρο έχει απωλέσει την ιδιότητα του αγρότη, αίρεται η χορηγηθείσα απαλλαγή. Δεν αίρεται, όμως, η απαλλαγή, εφόσον συντρέξει λόγος ανώτερης βίας.
Ως αγρότες θεωρούνται και οι ασχολούμενοι με τη γεωργία, κτηνοτροφία, πτηνοτροφία, μελισσοκομία, σηροτροφία, αλιεία και δασοπονία. Επίσης και όσοι από τους ανωτέρω ασχολούνται συμπληρωματικά με τον
αγροτουρισμό, αγροτοβιομηχανία, παραδοσιακή βιοτεχνία και προστασία του φυσικού χώρου, εφόσον οι δραστηριότητες αυτές ασκούνται στα όρια της αγροτικής εκμετάλλευσης και στα πλαίσια εγκεκριμένου προγράμματος του Υπουργείου Γεωργίας.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις της περ. ε' του άρθρου 1 της υπ' αριθ. 337410/10.7.1998 κοινής απόφασης των Υπουργών Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, Εθνικής Οικονομίας, Οικονομικών και Γεωργίας, παρέχονται
πρόσθετοι εννοιολογικοί προσδιορισμοί για την ιδιότητα του αγρότη, ως ακολούθως:

Ως αγρότες νοούνται τα Φυσικά Πρόσωπα που ορίζονται στην παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν.2520/1997, που αντικαταστάθηκε με την παρ. 8 του άρθρου 13 του Ν.2601/1998, τα οποία, εκτός από τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εν λόγω διατάξεις, πρέπει να:

αα) Είναι νόμιμοι κάτοχοι αγροτικής εκμετάλλευσης.
ββ) Εχουν εγγραφεί στο Μητρώο Αγροτών και Αγροτικών Εκμεταλλεύσεων του Ν.2332/1995 (ΦΕΚ 181/Α'/1995).
γγ) Εχουν κύριο Ταμείο Ασφάλισης τον ΟΓΑ, με εξαίρεση:

- Τους δασεργάτες.
- Τους απασχολούμενους με αγροτουριστικές, αγροτοβιοτεχνικές δραστηριότητες και δραστηριότητες παραδοσιακής βιοτεχνίας.
- Τους περιστασιακούς εργάτες και μικροεπαγγελματίες, μόνιμους κατοίκους των μη ανεπτυγμένων τουριστικά ζωνών των ορεινών και μειονεκτικών οικισμών, πληθυσμού μέχρι 2.000 κατοίκων και υπό τον όρο ότι στο πρόσωπό τους πληρούνται οι λοιπές προϋποθέσεις.

Δεν θεωρούνται αγρότες:

- Οι μόνιμοι και με σύμβαση Ιδιωτικού Δικαίου αορίστου χρόνου υπάλληλοι του Δημοσίου ΝΠΔΔ, ΝΠΙΔ, καθώς και οι ιδιωτικοί υπάλληλοι.
- Οι ελεύθεροι επαγγελματίες, όπως εργολάβοι, βιοτέχνες κ.λπ.

Οι περιπτώσεις μικροεπαγγελματιών μόνιμων κατοίκων οικισμών, πληθυσμού κάτω των 2.000 κατοίκων, που βρίσκονται σε μη τουριστικές ζώνες των ορεινών και μειονεκτικών περιοχών, εξετάζεται αν πληρούν ή μη τις προϋποθέσεις της παρούσας περ. ε'.

Επισημαίνεται ότι, η ιδιότητα της παντρεμένης ή χήρας γυναίκας ως αγρότισσας, εξετάζεται αυτοτελώς σύμφωνα με τα παραπάνω, ανεξάρτητα από την αγροτική ιδιότητα του συζύγου, π.χ. σύζυγος ή χήρα αγρότη ή μη αγρότη μπορεί να θεωρηθεί αγρότισσα, εφόσον πληροί τις προαναφερθείσες προϋποθέσεις του νόμου. Ο υπόχρεος σε φόρο αγρότης, κατά την υποβολή της οικείας δήλωσης (φόρου κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών ή μεταβίβασης), υποχρεούται να προσκομίσει βεβαίωση για την αγροτική του ιδιότητα από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, όπως αυτή προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 2 της ανωτέρω κοινής Υπουργικής Απόφασης. Η βεβαίωση αυτή θα λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη από τη ΔΟΥ για το χαρακτηρισμό του υπόχρεου ως αγρότη.

Παράγραφος 2

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του κοινοποιούμενου νόμου ορίζεται ότι νέοι αγρότες θεωρούνται εκείνοι οι αγρότες, που κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, δεν έχουν συμπληρώσει το 40ο έτος της ηλικίας τους.
Περαιτέρω, με τις διατάξεις του άρθρου 1 της περ. στ' της υπ' αριθ. 337410/10.7.1998 κοινής Υπουργικής Απόφασης, ορίζεται ότι ως νέοι αγρότες νοούνται τα Φυσικά Πρόσωπα που ορίζονται στην παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν.2520/1997, όπως συμπληρώθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997 και δεν έχουν υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας τους, τα οποία, εκτός από τις προϋποθέσεις που ορίζονται στις εν λόγω διατάξεις, πρέπει να πληρούν επιπροσθέτως και τις προϋποθέσεις της παρ. 1 του άρθρου 1 του Ν.2520/1997, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 8 του άρθρου 13 του Ν.2601/1998, καθώς και τις προϋποθέσεις των εδαφίων αα', ββ', γγ' της περ. ε' του άρθρου 1 της απόφασης. Για τον υπολογισμό της ηλικίας, ως αφετηρία λαμβάνεται υπόψη η 1η Ιανουαρίου
του έτους γέννησης, π.χ.:

α) Ο Α και ο Β γεννήθηκαν στις 28.1.1958 και αγοράζουν αγροτική έκταση, ο μεν Α στις 31.12.1997, ο δε Β στις 5.1.1998. Για την εφαρμογή των απαλλακτικών διατάξεων του Ν.2520/1997, ο Α θεωρείται ότι έχει την ιδιότητα του νέου αγρότη, γιατί κατά το χρόνο αγοράς (31.12.1997) δεν έχει υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας του (39 ετών), δεδομένου ότι ως αφετηρία για τον υπολογισμό της ηλικίας του λαμβάνεται η 1.1.1958. Ο Β δεν θεωρείται ότι έχει την ιδιότητα του νέου αγρότη, γιατί κατά το χρόνο αγοράς έχει υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας του.

β) Ο Γ γεννήθηκε στις 28.1.1958 και ο Δ στις 28.12.1958 και κληρονομούν τον πατέρα τους στις 5.5.1998. Για την εφαρμογή των απαλλακτικών διατάξεων του Ν.2520/1997, ούτε ο Γ, ούτε ο Δ θεωρούνται ότι έχουν την ιδιότητα του νέου αγρότη.

Ο υπόχρεος σε φόρο νέος αγρότης, κατά την υποβολή της οικείας δήλωσης, υποχρεούται να προσκομίσει βεβαίωση για την αγροτική του ιδιότητα από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, όπως αυτή προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 2 της ανωτέρω κοινής Υπουργικής Απόφασης.

Η βεβαίωση αυτή θα λαμβάνεται υποχρεωτικά υπόψη από τη ΔΟΥ για το χαρακτηρισμό του υπόχρεου ως αγρότη.

Παράγραφος 3

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. ζ' του άρθρου 1 της υπ' αριθ. 337410/10.7.1998 κοινής Υπουργικής Απόφασης, ως νεοεισερχόμενοι νέοι στον αγροτικό τομέα νοούνται τα Φυσικά Πρόσωπα που ορίζονται στην παρ. 3 του άρθρου 1 του Ν.2520/1997, όπως τροποποιήθηκε με τις παρ. 2 και 3 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997, τα οποία δεν έχουν υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας τους και για πρώτη φορά αρχίζουν τα αποκτούν τις προϋποθέσεις του νέου αγρότη, ως ακολούθως:

αα) Αποκτούν για πρώτη φορά εισοδήματα από την αξιοποίηση δικής τους αγροτικής εκμετάλλευσης.
Ωστόσο, δύναται να θεωρηθεί ότι πληροί την ιδιότητα του νεοεισερχόμενου και το πρόσωπο με μόνιμη εξωαγροτική απασχόληση και παράλληλη αξιοποίηση αγροτικής εκμετάλλευσης, εφόσον διακόψει οριστικά την εξωαγροτική του απασχόληση.

ββ) Αποκτούν για πρώτη φορά πρόσβαση σε εθνικά και κοινοτικά καθεστώτα ενισχύσεων ή ενεργειών που απαιτούν την ύπαρξη της ιδιότητας του αγρότη, όπως η έννοια ορίζεται στη περ. ε' του παρόντος άρθρου.

γγ) Προβαίνουν για πρώτη φορά σε ενέργειες που χαρακτηρίζουν την ιδιότητα του αγρότη, όπως η έννοια ορίζεται στην περ. ε' του παρόντος άρθρου.

δδ) Ο συνολικός χρόνος που διαθέτουν για τις εξωτερικές προς την εκμετάλλευσή τους δραστηριότητες δεν υπερβαίνει το ήμισυ του συνολικού χρόνου απασχόλησής τους.

εε) Ασφαλίζονται για πρώτη φορά στον ΟΓΑ, με εξαίρεση κατά περίπτωση τα παιδιά των αγροτών, τους εργάτες γης και δασεργάτες. Οπου στην παρούσα περ. στ' αναφέρεται ο όρος "πρώτη φορά", νοείται το εξεταζόμενο έτος ή το προηγούμενο.

Κατά παρέκκλιση των ανωτέρω, μπορεί να χαρακτηρισθεί νεοεισερχόμενος νέος στον αγροτικό τομέα και εκείνος του οποίου έχει εγκριθεί η αίτηση ένταξης στο καθεστώς του άρθρου 10 του Κανονισμού (Ε.Ε.) αριθ. 950/1997, έστω και αν για ένα έτος από την ημερομηνία υποβολής της αίτησης δεν πληροί τις προϋποθέσεις των εδαφίων αα' και γγ' της παρούσας περίπτωσης. Ο υπόχρεος σε φόρο, κατά την υποβολή της οικείας δήλωσης, υποχρεούται να
προσκομίσει βεβαίωση για την ιδιότητά του ως νεοεισερχόμενου νέου αγρότη από τη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης της οικείας Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, όπως αυτή προβλέπεται από την παρ. 2 της ανωτέρω κοινής Υπουργικής Απόφασης. Σε περίπτωση που έχει υποβάλει αίτηση για την ένταξή του στο καθεστώς του άρθρου 10 του Κανονισμού (Ε.Ε.) αριθ. 950/1997, τότε κατά την υποβολή της οικείας δήλωσης θα προσκομίζεται προσωρινά η "προέγκριση" μέχρι την έκδοση της σχετικής βεβαίωσης, όπως ορίζεται στο άρθρο 2 της υπ' αριθ. 337410/10.7.1998 κοινής Υπουργικής Απόφασης.

Σύμφωνα με την απόφαση αυτή, για την ένταξη στο πρόγραμμα [άρθρο 10 του Κανονισμού (Ε.Ε.) αριθ. 950/1997] απαιτείται η υποβολή αίτησης με τα συνημμένα δικαιολογητικά στη Διεύθυνση Αγροτικής Ανάπτυξης του Νομού, όπου είναι η μόνιμη κατοικία του ενδιαφερόμενου και μέσα σε ένα μήνα από αυτή χορηγείται έγγραφη αποδοχή (προέγκριση) της αίτησης ή έγγραφη απόρριψη αυτής. Επειδή η έκδοση της οριστικής απόφασης αποδοχής της αίτησης για ένταξη στο πρόγραμμα είναι χρονοβόρα (περίπου ένα έτος από την υποβολή της αίτησης), για το λόγο αυτό, κατά το χρόνο υποβολής της οικείας δήλωσης (κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών ή ΦΜΑ), θα συνυποβάλλεται η "προέγκριση" και θα δεσμεύεται ο φορολογούμενος με Υπεύθυνη Δήλωση του Ν.1599/1986 για την προσκόμιση της οριστικής έγκρισης ή της σχετικής βεβαίωσης. Επισημαίνεται ότι η ανωτέρω βεβαίωση θα λαμβάνεται υποχρεωτικά από τη ΔΟΥ για το χαρακτηρισμό του υπόχρεου ως νεοεισερχόμενου νέου αγρότη.

Στο νεοεισερχόμενο νέο αγρότη, για τη διατήρηση των φορολογικών ευεργετημάτων του Ν.2520/1997, για τα δύο πρώτα συνεχή έτη από την έναρξη της αγροτικής του απασχόλησης, δεν απαιτείται ο έλεγχος της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος αυτού και συγκεκριμένα δεν απαιτείται γι' αυτό το χρονικό διάστημα να αποκομίζει το
50% του συνολικού του εισοδήματος από την αγροτική του απασχόληση. Οι νεοεισερχόμενοι νέοι αγρότες, που λόγω της ιδιότητάς τους αυτής έτυχαν των φορολογικών ευεργετημάτων του Ν.2520/1997, υποχρεούνται για μια συνεχή 10ετία από την έναρξη της αγροτικής τους απασχόλησης να ασχολούνται κατά κύρια απασχόληση με αγροτικές εργασίες. Σε περίπτωση που πριν από την παρέλευση της 10ετίας δεν τηρήσουν την υποχρέωσή τους για κύρια αγροτική απασχόληση, υποχρεούνται να υποβάλουν στην αρμόδια ΔΟΥ την οικεία δήλωση (φόρου
κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή μεταβίβασης ακινήτων), μέσα σε 30 ημέρες από την παύση της απασχόλησής τους και επιβάλλεται από τη ΔΟΥ ο οικείος φόρος, την πληρωμή του οποίου διέφυγαν. Για την επιβολή του φόρου αυτού λαμβάνονται υπόψη οι αξίες των μεταβιβασθέντων αιτία θανάτου, δωρεάς, γονικής παροχής ή με επαχθή αιτία ακινήτων κατά το χρόνο διακοπής της αγροτικής απασχόλησης, ενώ φορολογικές κλίμακες λαμβάνονται εκείνες του χρόνου γένεσης φορολογικής υποχρέωσης (δηλαδή του θανάτου ή της σύνταξης του συμβολαιογραφικού εγγράφου δωρεάς ή γονικής παροχής).

Παράδειγμα

Νεοεισερχόμενος νέος αγρότης απαλλάσσεται από το φόρο δωρεάς το έτος 1998 και σταματά την αγροτική του απασχόληση το έτος 2001. Κατά το χρόνο παύσης της αγροτικής απασχόλησης θα επιβληθεί φόρος δωρεάς για τη μεταβιβασθείσα έκταση, με αξία εκείνη που θα ισχύει το έτος 2001 και φορολογικές κλίμακες του 1998. Αν δεν υποβληθεί η δήλωση από τον υπόχρεο, εκτός από την πληρωμή του φόρου που διέφυγε, επιβάλλεται από την οικεία ΔΟΥ και πρόστιμο ίσο με το 100% του φόρου αυτού (που διέφυγε), καθώς και οι πρόσθετοι φόροι που προβλέπονται από το Ν.2523/1997. Στην περίπτωση που μετά την παύση της αγροτικής απασχόλησης, κατά
τη διάρκεια της 10ετίας, ο υπόχρεος προτίθεται να προβεί - και μετά την πάροδο της 10ετίας - σε ανέγερση κτισμάτων που δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες της αγροτικής του εκμετάλλευσης, επί της αγροτικής του έκτασης, για την οποία έτυχε της απαλλαγής, δεν χορηγείται η άδεια της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας αν δεν προσκομισθεί - μεταξύ των άλλων - βεβαίωση της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκε η δήλωση διακοπής της αγροτικής απασχόλησης και καταβλήθηκε ολόκληρο το ποσό του φόρου, την πληρωμή του οποίου διέφυγε ο υπόχρεος. Σημειώνεται ότι, σε περίπτωση παύσης της αγροτικής απασχόλησης, επιβάλλεται φόρος για ολόκληρη την έκταση που έτυχε της απαλλαγής. Σε περίπτωση που ανεγείρονται κτίσματα σε μέρος της έκτασης που έτυχε της απαλλαγής, χωρίς ο νεοεισερχόμενος νέος αγρότης να διακόψει την αγροτική του απασχόληση, η απαλλαγή αίρεται για το τμήμα της έκτασης που απαιτείται για την ανέγερση του κτίσματος (κατά νόμο αρτιότητα της περιοχής κατά τις πολεοδομικές διατάξεις) και όχι για ολόκληρη την έκταση.
Δεν αναζητούνται οι τυχόν φόροι, ούτε επιβάλλεται πρόσθετος φόρος και πρόστιμο στους νεοεισερχόμενους νέους αγρότες που αποδεικνύουν ότι διέκοψαν την αγροτική τους απασχόληση πριν από την πάροδο της 10ετίας για λόγους ανώτερης βίας.

Λόγοι ανώτερης βίας

Σύμφωνα με πάγια νομολογία του Αρείου Πάγου, ανώτερη βία υπάρχει όταν η ανθρώπινη σκέψη και πρόνοια δεν μπορεί να προβλέψει και να προλάβει το επιζήμιο γεγονός, όπως σεισμοί, πυρκαγιές, έκτακτες θεομηνίες μη συνηθισμένες για την περιοχή, πόλεμοι, ασθένειες βαριάς μορφής, που ο ενδιαφερόμενος ήταν αδύνατο, κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, να προβλέψει. Πάντως, το θέμα της ανώτερης βίας δεν ορίζεται εννοιολογικά από το νόμο, αλλά θα αντιμετωπίζεται κατά περίπτωση από την αρμόδια ΔΟΥ ή από τα δικαστήρια, εφόσον η υπόθεση φθάσει ενώπιον αυτών. Ενδεικτικά, πραγματικά περιστατικά που μπορούν να χαρακτηρισθούν λόγοι ανώτερης
βίας είναι:

α) Ο θάνατος του δικαιούχου.
β) Η προσωρινή ή μόνιμη αναπηρία του δικαιούχου με ποσοστό αναπηρίας ίσο ή μεγαλύτερο του 67% ή τουλάχιστον η νοσηλεία του σε νοσοκομείο του εσωτερικού ή του εξωτερικού, για διάστημα άνω των έξι μηνών.
γ) Η αναγκαστική απαλλοτρίωση της περιουσίας για λόγους δημοσίου συμφέροντος και με τον όρο ότι η απαλλοτρίωση αυτή δεν ήταν δυνατό να προβλεφθεί κατά το χρόνο φορολογίας.
δ) Η σοβαρή καταστροφή των σταυλικών εγκαταστάσεων και ενδεχόμενα των λοιπών παγίων εγκαταστάσεων και του φυτικού κεφαλαίου των μόνιμων φυτειών από φυσικά αίτια ή απρόβλεπτες αντιξοότητες (σεισμοί, κατολισθήσεις, χιονοπτώσεις, πυρκαγιές, πλημμύρες κ.λπ.) και
ε) Η επιζωοτία (θάνατος) του ζωικού κεφαλαίου (σχετική η υπ' αριθ. 322501/2290/7.5.1998 Υπουργική Απόφαση που επισυνάπτεται).

2. Για διευκόλυνσή σας, κατά τον έλεγχο υποθέσεων απαλλαγής των νέων και νεοεισερχόμενων νέων αγροτών από το ΦΜΑ, κληρονομιών, δωρεών και γονικών παροχών, σας παραθέτουμε εννοιολογικούς προσδιορισμούς όρων που αναφέρονται στις διατάξεις του Ν.2520/1997, όπως αυτοί ορίζονται με τις υπ' αριθ. 322501/2290/7.5.1998 και 337410/10.7.1998 κοινές Υπουργικές Αποφάσεις που επισυνάπτονται.

Κλάδοι του αγροτικού τομέα νοούνται:

1. Η γεωργία, δηλαδή:

α) Η φυτική παραγωγή.
β) Η ζωική παραγωγή, η οποία περιλαμβάνει την κτηνοτροφία, την πτηνοτροφία, τη σηροτροφία, τη μελισσοκομία και κάθε είδους εκτροφή και
γ) Η υδατοκαλλιέργεια σε δεξαμενές ξηράς, εφόσον ασκείται από αγρότες στα όρια της αγροτικής εκμετάλλευσης.

2. Η δασοπονία.

3. Η αλιεία, η οποία διακρίνεται σε: συλλεκτική αλιεία (θαλάσσια, πλην της υπερπόντιας εσωτερικών υδάτων και η σπογγαλιεία) και υδατοκαλλιέργεια (ιχθυοκαλλιέργεια, οστρακοκαλλιέργεια κ.λπ. γλυκών και αλμυρών νερών).

4. Ο αγροτουρισμός, η αγροτοβιομηχανία, η παραδοσιακή βιοτεχνία και η προστασία του περιβάλλοντος, εφόσον ασκούνται από αγρότες στα όρια της αγροτικής εκμετάλλευσης.

Αγροτική εργασία (απασχόληση) είναι η εργασία που προσφέρεται συστηματικά από Φυσικό Πρόσωπο για την επίτευξη οικονομικού αποτελέσματος και μπορεί να είναι:

α) Χειρωνακτικής φύσης στη δική του αγροτική εκμετάλλευση ή σε εκμεταλλεύσεις τρίτων, εφόσον πρόκειται για εργάτη γης και

β) Διοικητικής διαχειριστικής φύσης ή με χρήση μηχανών στη δική του αγροτική εκμετάλλευση.

Αγροτική εκμετάλλευση είναι η μονάδα παραγωγής προς πώληση ενός ή περισσοτέρων προϊόντων των κλάδων του αγροτικού τομέα υπό ενιαία διοίκηση και διαχείριση. Στις δραστηριότητες της αγροτικής εκμετάλλευσης (αγροτικές δραστηριότητες) περιλαμβάνονται:

α) Η πρωτογενής παραγωγή.
β) Η διακίνηση, μεταφορά, τυποποίηση, συσκευασία, μεταποίηση, αποθήκευση μέχρι το στάδιο της χονδρικής πώλησης, αποκλειστικά των προϊόντων που παράγει η εκμετάλλευση.
γ) Οι αγροτουριστικές, αγροτοβιοτεχνικές, δασικές δραστηριότητες και οι δραστηριότητες βιοτεχνίας και διατήρησης του φυσικού χώρου.
δ) Η λιανική και χονδρική πώληση των προϊόντων της πρωτογενούς παραγωγής και της πρώτης μεταποίησης.

3. Περαιτέρω, διευκρινίζουμε ότι έκταση για αγροτική ή μη χρήση, νοείται κάθε έκταση που βρίσκεται εκτός σχεδίου και που μπορεί να χρησιμοποιηθεί από τον κάτοχό της ή κάποιον τρίτο για την άσκηση αγροτικών δραστηριοτήτων (οι εντός σχεδίου πόλης ή οικισμού εκτάσεις αποτελούν οικόπεδα, σύμφωνα με τις πολεοδομικές διατάξεις). Η έκταση αυτή μπορεί να είναι μεμονωμένη ή να αποτελεί μέρος συγκροτημένης αγροτικής εκμετάλλευσης. Τέτοιες εκτάσεις μπορεί να είναι γεωργικές με φυτοκάλυψη ή όχι, χέρσες σε πολυετή αγρανάπαυση, βοσκότοποι και λιβαδικές εκτάσεις.
Επίσης, αγροτικές κατασκευές θεωρούνται αυτές που εξυπηρετούν τους αγρότες για τις αγροτικές τους εργασίες και μπορεί να είναι αγροικίες, αποθήκες, στάβλοι, υπόστεγα, βοηθητικές εγκαταστάσεις, περιφράξεις, περιτοιχίσεις, κλειστές δεξαμενές κ.λπ.

Αρθρο 2

Παράγραφος 4
Η παρ. 4 του άρθρου 2 του κοινοποιούμενου νόμου καταργήθηκε από τότε που ίσχυσε, με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997.

Παράγραφος 5

Με τις διατάξεις της παρ. 5 του άρθρου 2 του κοινοποιούμενου νόμου ορίζεται ότι, σε περίπτωση που περισσότεροι του ενός κληρονομούν εξ αδιαιρέτου μια αγροτική εκμετάλλευση, εφόσον μέσα σε ένα έτος από την αιτία θανάτου κτήση μεταβιβάσουν, με οποιαδήποτε αιτία (αντάλλαγμα, δωρεά, γονική παροχή), την πλήρη κυριότητα ή την επικαρπία της εκμετάλλευσης σε έναν από τους συγκληρονόμους, ο οποίος έχει την ιδιότητα του νέου αγρότη, επιστρέφεται ο τυχόν καταβληθείς φόρος κληρονομιάς, που επιμεριστικά αναλογεί στην αγροτική
εκμετάλλευση, σε όλους τους συγκληρονόμους και δεν οφείλεται φόρος για τη μεταβίβαση αυτή (φόρος μεταβίβασης, δωρεάς, γονικής παροχής). Επίσης, επιστρέφεται ο φόρος κληρονομιάς, εφόσον όλοι οι συγκληρονόμοι με συμβολαιογραφικό έγγραφο αποδεχθούν την αποκλειστική διαχείριση της αγροτικής εκμετάλλευσης από έναν από αυτούς συγκληρονόμο νέο αγρότη. Στα συμβολαιογραφικά έγγραφα μεταβίβασης, δωρεάς, γονικής παροχής ή αποδοχής της αποκλειστικής διαχείρισης, που συντάσσονται κατά τα παραπάνω, πρέπει να γίνεται ρητή μνεία ότι η αγροτική εκμετάλλευση δεν θα μεταβιβασθεί περαιτέρω ή δεν θα συσταθούν
εμπράγματα δικαιώματα σ' αυτή πριν την παρέλευση 10ετίας από την κτήση (με αντάλλαγμα, δωρεά, γονική παροχή) ή ότι ο νέος αγρότης θα διαχειριστεί την κληρονομιαία έκταση για μία τουλάχιστον 10ετία.
Οι απαλλαγές που προαναφέρθηκαν (από το φόρο κληρονομιών, μεταβίβασης, δωρεάς, γονικής παροχής) αίρονται αν, πριν την παρέλευση της 10ετίας, ο νέος αγρότης δεν διαχειρισθεί την κληρονομιαία έκταση ή μεταβιβάσει αυτή περαιτέρω ή συστήσει εμπράγματα δικαιώματα σ' αυτή. Στις περιπτώσεις αυτές, οι κληρονόμοι υποχρεούνται, μέσα σε 30 ημέρες από την παύση της διαχείρισης ή πριν τη μεταβίβαση ή τη σύσταση εμπράγματου δικαιώματος, να υποβάλουν τις οικείες δηλώσεις (φόρου κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή μεταβίβασης). Ως αξία, για την επιβολή του οικείου φόρου, λαμβάνεται η αξία της αγροτικής εκμετάλλευσης κατά το χρόνο άρσης της απαλλαγής, ενώ φορολογικές κλίμακες λαμβάνονται εκείνες του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης (δηλαδή του
θανάτου ή της σύνταξης του συμβολαιογραφικού εγγράφου, δωρεάς ή γονικής παροχής).
Κατά τη σύνταξη των συμβολαιογραφικών εγγράφων περαιτέρω μεταβίβασης της κυριότητας ή σύστασης εμπράγματων δικαιωμάτων επί αγροτικής εκμετάλλευσης, που έτυχε απαλλαγής, προσαρτάται από το συμβολαιογράφο πιστοποιητικό της αρμόδιας ΔΟΥ, ότι υποβλήθηκαν οι οικείες δηλώσεις και καταβλήθηκε ολόκληρος ο αναλογούν φόρος.
Μόνες εξαιρέσεις από τις πιο πάνω περιπτώσεις άρσης της απαλλαγής, είναι η μέσα στη 10ετία εκποίηση με αναγκαστικό πλειστηριασμό ή η αναγκαστική απαλλοτρίωση για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της έκτασης ή τμήματος αυτής ή ο θάνατος του νέου αγρότη. Στην τελευταία αυτή περίπτωση (θανάτου), η 10ετία πρέπει να συμπληρωθεί στο πρόσωπο των κληρονόμων του νέου αγρότη. Η ανέγερση κτισμάτων που δεν εξυπηρετούν την αγροτική εκμετάλλευση, πάνω στην έκταση που έτυχε της απαλλαγής, για την οποία απαιτείται έκδοση άδειας από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία, συνεπάγεται παύση της διαχείρισης από το νέο αγρότη και δεν εκδίδεται η άδεια, αν δεν προσκομισθεί το πιστοποιητικό της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκαν οι οικείες δηλώσεις και καταβλήθηκε ο φόρος κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή μεταβίβασης ακινήτων για το τμήμα της έκτασης που έτυχε της απαλλαγής και απαιτείται για την ανέγερση των κτισμάτων (κατά νόμο αρτιότητα της περιοχής
σύμφωνα με τις πολεοδομικές διατάξεις).

Παράγραφος 6

1. Με τις διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 2 του Ν.2520/1997, όπως αυτές αντικαταστάθηκαν με τις διατάξεις της παρ. 7 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997, προβλέπεται τετραπλασιασμός του ισχύοντος συντελεστή ΦΜΑ κατά την αγορά αγροτικών εκτάσεων κατά πλήρη κυριότητα ή κατ' επικαρπία ή ποσοστού αυτών, που πραγματοποιείται από Φυσικά Πρόσωπα μη αγρότες ή από Νομικά Πρόσωπα ή κατά την ανταλλαγή μεταξύ των ανωτέρω προσώπων, εφόσον οι εκτάσεις αυτές πρόκειται να χρησιμοποιηθούν έμμεσα ή άμεσα από τους αγοραστές ή τους ανταλλάσσοντες ή τρίτους για αγροτική χρήση. Εξαιρούνται του τετραπλασιασμού του φόρου οι περιπτώσεις μεταβίβασης αγροτικών εκμεταλλεύσεων από Φυσικά Πρόσωπα αγρότες, που πρόκειται να ενταχθούν στα προγράμματα πρόωρης συνταξιοδότησης αγροτών, στα πλαίσια εφαρμογής του άρθρου 10 του Κανονισμού (Ε.Ε.) αριθ. 950/1997, καθώς και η μεταβίβαση αγροτικών εκμεταλλεύσεων σε Νομικά Πρόσωπα κατά κύρια απασχόληση αγρότες, εφόσον σαν στόχο έχουν τη διαχείριση κοινής αγροτικής εκμετάλλευσης. Η ισχύς των διατάξεων αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν.2520/1997, άρχιζε από 1.9.1997 (ημέρα δημοσίευσής του). Επειδή, όμως, τόσο οι φορολογούμενοι, όσο και οι αρμόδιες Υπηρεσίες, ενημερώθηκαν καθυστερημένα για την έναρξη ισχύος των ανωτέρω διατάξεων, ήδη με την παρ. 9 του άρθρου 13 του Ν.2520/1997, αρχίζει από 1.10.1997. Συνεπώς, για μεταβιβάσεις που πραγματοποιήθηκαν στο ενδιάμεσο χρονικό διάστημα από 1.9.1997 μέχρι και 30.9.1997, δεν θα ισχύει ο τετραπλασιασμός του φόρου.

2. Ηδη με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου "Τροποποίηση και συμπλήρωση διατάξεων του Ν.2520/1997" του σχεδίου νόμου "Σύσταση Οργανισμού Πιστοποίησης Λογαριασμών, Οργανισμού Πληρωμών και Ελέγχου Κοινοτικών Ενισχύσεων Προσανατολισμού και Εγγυήσεων, Οργανισμού Πιστοποίησης και Επίβλεψης Γεωργικών
Προϊόντων, Γενικών Διευθύνσεων και θέσεων προσωπικού στο Υπουργείο Γεωργίας και Εταιρίας Αξιοποίησης Αγροτικής Γης Α.Ε. και άλλες διατάξεις", που κατατέθηκε στη Βουλή προς ψήφιση, η πιο πάνω διάταξη αντικαθίσταται από τότε που ίσχυσε (δηλαδή από 1.10.1997) και έχει ως ακολούθως:

"Κατά την αγορά αγροτικών εκτάσεων κατά πλήρη κυριότητα ή κατ' επικαρπία από Φυσικά Πρόσωπα αγρότες για αγροτική χρήση ή Νομικά Πρόσωπα κατά κύρια απασχόληση αγρότες, όπως η έννοια ορίζεται με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, εφόσον αυτά έχουν σαν στόχο τη διαχείριση κοινής αγροτικής εκμετάλλευσης, μειώνεται ο ισχύων συντελεστής ΦΜΑ στο ήμισυ αυτού. Η μείωση του προηγούμενου εδαφίου εφαρμόζεται μετά τη συμπλήρωση του ανώτατου ορίου είτε των απαλλασσόμενων στρεμμάτων, είτε της απαλλασσόμενης αξίας, όπως
προβλέπεται από την παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977 (ΦΕΚ 186/Α'), όπως ισχύει.
Οι διατάξεις των παρ. 4 και 5 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, όπως ισχύει, εφαρμόζονται και για τις μεταβιβάσεις της παρούσας παραγράφου".

3. Για την εφαρμογή της πιο πάνω διάταξης, η έννοια του Νομικού Προσώπου κατά κύρια απασχόληση αγρότη, καθορίζεται με την υπ' αριθ. 306312/19.2.1998 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, την οποία και σας επισυνάπτουμε.

4. Σύμφωνα με το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 της ανωτέρω τροπολογίας, όταν η αγορά αγροτικών εκτάσεων πραγματοποιείται από Φυσικά Πρόσωπα αγρότες για αγροτική χρήση, επιβάλλεται συντελεστής ΦΜΑ μειωμένος στο ήμισυ του ακεραίου που ισχύει (δηλαδή 4,5% ή 5,5%), εφόσον αυτοί (αγοραστές - αγρότες) έχουν εξαντλήσει το ανώτατο όριο απαλλαγής (σε στρέμματα ή αξία), με βάση τις διατάξεις του Ν.634/1977, όπως ισχύει.
Διευκρινίζεται ότι η διάταξη αυτή έχει εφαρμογή όχι μόνο σε αγορά αγροτικών εκτάσεων, αλλά και σε πλειστηριασμό αυτών, δεδομένου ότι ο πλειστηριασμός κατά πάγια νομολογία εξομοιούται με αγορά, επί του οποίου εφαρμόζονται οι περί αγοράς κανόνες.
Ενόψει της εφαρμογής της νέας διάταξης, επισημαίνεται ότι αυτή καταλαμβάνει υποθέσεις ΦΜΑ, για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση (χρόνος σύνταξης του οριστικού συμβολαίου) γεννήθηκε από 1.10.1997, έστω και αν το οριστικό συμβόλαιο συντάσσεται σε εκτέλεση προσυμφώνου που έχει συνταχθεί πριν από την ισχύ των διατάξεων αυτών και θα ισχύσει από την ημερομηνία δημοσίευσης στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως του νομοσχεδίου (την οποία θα σας γνωρίσουμε με νεότερη εγκύκλιο).
Συνεπώς και για μεταβιβάσεις που πραγματοποιήθηκαν από 1.10.1997 και μέχρι τη δημοσίευση του υπό ψήφιση νομοσχεδίου, δεν θα ισχύει ο τετραπλασιασμός του φόρου και, σε τυχόν υποθέσεις που έχει ήδη επιβληθεί φόρος με τετραπλάσιο συντελεστή ΦΜΑ, θα πρέπει να προβείτε οίκοθεν σε νέα εκκαθάριση και διαγραφή ή επιστροφή του τυχόν βεβαιωθέντος ή καταβληθέντος φόρου, κατά περίπτωση. Επειδή ενδέχεται στο χρονικό διάστημα από 1.9.1997 (ημερομηνία δημοσίευσης του Ν.2520/1997) μέχρι και 30.9.1997 να έχει επιβληθεί τετραπλάσιος φόρος σε υποθέσεις ΦΜΑ, θα πρέπει και σ' αυτές να ενεργήσετε κατά τα ανωτέρω. Σύμφωνα με το τελευταίο εδάφιο της παρ. 2 της ανωτέρω τροπολογίας, ο μειωμένος συντελεστής ΦΜΑ δεν θα εφαρμόζεται για τις αγροτικές εκτάσεις της παρ. 4 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, όπως αυτή αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 5 του Ν.2520/1997 (λεπτομερείς οδηγίες για τις αγροτικές αυτές εκτάσεις παρέχονται στην παρ. 2 του άρθρου 5 του Ν.2520/1997).

Αρθρο 3

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού προστίθεται νέο εδάφιο μετά το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 29 του Ν.Δ.118/1973, όπως ισχύει, που ορίζει ότι από την αξία των κληρονομικών μεριδίων και κληροδοσιών κληρονόμων που υπάγονται στις Α' και Β' κατηγορίες, εκπίπτει και δεν φορολογείται ποσό τριπλάσιο προς το ισχύον κάθε φορά αφορολόγητο, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Η κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία αποτελείται κατά το μισό της αξίας της τουλάχιστον από γεωργικά ή κτηνοτροφικά περιουσιακά στοιχεία, με συνυπολογισμό και όλων των προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών και προικών που συστάθηκαν από τον κληρονομούμενο προς τον κληρονόμο ή κληροδόχο.
β) Ο κληρονομούμενος ήταν αγρότης.
γ) Ο κληρονόμος είναι νέος αγρότης και
δ) Η περιουσία περιέρχεται σε κατιόντες, ανιόντες ή σύζυγο του κληρονομούμενου.

Τα προσαυξημένα αφορολόγητα όρια ισχύουν και στη φορολογία δωρεών και γονικών παροχών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 44 του Ν.Δ.188/1973 και της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.1329/1983.

Αρθρο 4

Παράγραφος 1

Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου αυτού του κοινοποιούμενου νόμου, προστίθενται νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 1 του άρθρου 40 του Ν.814/1978, όπως ισχύει, που ορίζουν ότι από την αγοραία αξία κάθε στρέμματος γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης που μεταβιβάζεται αιτία θανάτου, μαζί με τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται πάνω σε αυτή και εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκμετάλλευσή της, δεν φορολογείται ποσό ίσο με το 75% της ανά στρέμμα αξίας μεταβιβαζόμενης έκτασης για κάθε κληρονόμο - κληροδόχο και συνολικά για ποσό μέχρι 150.000.000 δρχ. και για μέχρι 100 στρέμματα μεταβιβαζόμενης έκτασης, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Οι κληρονόμοι - κληροδόχοι είναι νέοι αγρότες, έστω και αν χρησιμοποιούν επιβοηθητικά τα μέλη της οικογένειάς τους ή και ξένους εργάτες.
β) Οι κληρονόμοι - κληροδόχοι είναι τέκνα, σύζυγοι, γονείς ή αδέλφια του κληρονομουμένου και
γ) Η έκταση χρησιμοποιείται αδιαλείπτως από τους κληρονόμους - κληροδόχους για 15 συναπτά έτη από την απόκτησή της, αποκλειστικά για αγροτική εκμετάλλευση.

Tονίζεται ότι η απαλλαγή της παραγράφου αυτής παρέχεται χωρίς να εξετάζεται η στρεμματική αξία των μεταβιβαζόμενων εκτάσεων, αντίθετα με τις παρεχόμενες στους λοιπούς αγρότες απαλλαγές του άρθρου 40 του Ν.814/1978, στις οποίες η στρεμματική αξία δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 2.000.000 δρχ.
Η καταλληλότητα και ο χαρακτήρας της έκτασης μαζί με τις εγκαταστάσεις της ως γεωργικής ή ως κτηνοτροφικής, αποδεικνύεται με βεβαίωση της αρμόδιας κατά τόπο Υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας, που επισυνάπτεται στη δήλωση φόρου κληρονομίας.
Οταν αποκτάται αιτία θανάτου ιδανικό μερίδιο γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης, για την πιο πάνω απαλλαγή λαμβάνονται υπόψη τα ποσοστά κάθε μεριδίου που αντιστοιχούν σε έκταση μέχρι 100 στρέμματα.
Τα πιο πάνω όρια των αφορολόγητων ποσών μπορούν να αυξάνονται ή μειώνονται, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται η κληρονομιαία έκταση, με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας.

Παράδειγμα

Ο Α αγρότης πεθαίνει στις 5.9.1997 και αφήνει μοναδικούς εξ αδιαθέτου κληρονόμους τη σύζυγό του Β, άνω των 40 χρόνων, κατά ποσοστό 1/4 και το γιο του Γ, κάτω των 40 χρόνων, κατά ποσοστό 3/4, ο οποίος είναι νέος αγρότης. Το 1996 ο Α είχε συστήσει γονική παροχή προς τον Γ, ένα διαμέρισμα αξίας 15.000.000 δρχ. και είχε καταβληθεί φόρος 262.500 δρχ. Η κληρονομιαία περιουσία αποτελείται από μια γεωργική έκταση 280 στρεμμάτων, στρεμματικής αξίας 2.500.000 δρχ.

Περιουσία της Β - συζύγου

(280 στρέμματα Χ 1/4) Χ 2.500.000 = αξία συνολική 175.000.000 δρχ. Δεν δικαιούται την απαλλαγή του άρθρου 40 του Ν.814/1978, αν και συντρέχουν όλες οι προϋποθέσεις, δεδομένου ότι η στρεμματική αξία υπερβαίνει τα 2.000.000 δρχ.
Δικαιούται, όμως, η Β την έκπτωση του διπλασίου αφορολογήτου του άρθρου 29 του Ν.Δ.118/1973, δηλαδή έκπτωση 9.000.000 δρχ. Το υπόλοιπο των 166.000.000 δρχ. υπόκειται σε φόρο κληρονομίας που ανέρχεται σε 33.775.000 δρχ.

Περιουσία του Γ - υιού

(280 στρέμματα Χ 3/4) Χ 2.500.000 = αξία συνολική 525.000.000 δρχ.
- Αναλογικά στο μερίδιο του Γ αντιστοιχούν (280 Χ 3/4) = 210 στρέμματα.
- Απαλλασσόμενη στρεμματική αξία 2.500.000 Χ 75% = 1.875.000 δρχ.
- Απαλλασσόμενα στρέμματα: 100
- Συνολική αξία απαλλασσομένων στρεμμάτων: 100 Χ 1.875.000 = 187.500.000 > 150.000.000.
- Επειδή η αξία των απαλλασσομένων στρεμμάτων είναι μεγαλύτερη του ανώτατου απαλλασσόμενου ορίου των 150.000.000 δρχ., η παρεχόμενη απαλλαγή περιορίζεται στην αξία των 150.000.000 δρχ.

Παράγραφος 2

Α. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 4 του κοινοποιούμενου νόμου αντικαθίστανται τα δύο πρώτα εδάφια της παρ. 4 του άρθρου 40 του Ν.814/1978, όπως τροποποιήθηκε με την παρ. 8 του Ν.2538/1997 και ορίζεται ότι οι γεωργικές απαλλαγές του άρθρου 40 του Ν.814/1978 ισχύουν τόσο στις κληρονομιές, όσο και στις κτήσεις αιτία δωρεάς και γονικής παροχής. Στην περίπτωση διαδοχικών μεταβιβάσεων γεωργικών κτηνοτροφικών εκτάσεων από τον ίδιο δικαιοπάροχο προς τον ίδιο δικαιοδόχο, κάθε μεταγενέστερη κτήση δεν υπόκειται σε φόρο, αν κατά
τις προγενέστερες μεταβιβάσεις δεν είχε συμπληρωθεί το ανώτατο όριο της απαλλαγής της παρ. 2 του άρθρου 40 του Ν.814/1978.
Στην πραγματικότητα, η διάταξη αυτή της παρ. 4 του άρθρου 40 του Ν.814/1978 έχει εφαρμογή από την έναρξη ισχύος της απαλλαγής του ίδιου αυτού άρθρου (40 του Ν.814/1978). Απλώς αναδιατυπώθηκε, ούτως ώστε να καλύπτει όλες τις πιθανές τροποποιήσεις της παρ. 2 του άρθρου 40 του Ν.814/1978.

Β. Με τις διατάξεις της παρ. 9 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997, προστίθεται νέο εδάφιο μετά το τέλος της παρ. 2 του άρθρου 40 του Ν.814/1978, η οποία αφορά όλες τις περιπτώσεις απαλλαγών του άρθρου αυτού (40 του Ν.814/1978), είτε αφορούν τους αγρότες, είτε αφορούν τους νέους αγρότες.
Σύμφωνα με τη νέα αυτή διάταξη, οι απαλλαγές του άρθρου 40 του Ν.814/1978 δεν αίρονται στην περίπτωση αναγκαστικού πλειστηριασμού ή αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της έκτασης ή τμήματος αυτής ή σε περίπτωση θανάτου του αγρότη, εφόσον η 15ετία συμπληρωθεί στο πρόσωπο των κληρονόμων αυτού. Επίσης, ορίζεται ότι, σε περίπτωση ανέγερσης κτισμάτων που δεν εξυπηρετούν την αγροτική εκμετάλλευση επί της αγροτικής έκτασης που έτυχε της απαλλαγής, μέσα στη 15ετία από την κτήση, για την έκδοση της άδειας οικοδομής απαιτείται η προσκόμιση του πιστοποιητικού της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκε η οικεία δήλωση και καταβλήθηκε ολόκληρος ο φόρος που επιμεριστικά αναλογεί.
Σημειώνεται ότι η απαλλαγή αίρεται για το τμήμα της έκτασης που μεταβιβάζεται, εκμισθώνεται ή αλλάζει χρήση και όχι για το σύνολο της έκτασης που έτυχε απαλλαγής. Ειδικά στην περίπτωση που η αλλαγή της χρήσης συνίσταται στην ανέγερση κτισμάτων που δεν εξυπηρετούν την αγροτική εκμετάλλευση, η απαλλαγή αίρεται για το τμήμα της έκτασης που απαιτείται για την ανέγερση του κτίσματος (κατά νόμο αρτιότητα της περιοχής σύμφωνα με τις πολεοδομικές διατάξεις).

Αρθρο 5

Παράγραφος 1

Α. Με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου αυτού του κοινοποιούμενου νόμου, προστίθενται νέα εδάφια στο τέλος της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, όπως ισχύει, που έχουν ως εξής:

Σε συμβάσεις αγοράς ή ανταλλαγής κυριότητας γεωργικών και κτηνοτροφικών εκτάσεων, μαζί με τις εγκαταστάσεις τους που εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκμετάλλευσή τους, απαλλάσσεται από το ΦΜΑ ποσό ίσο με το 75% της ανά στρέμμα αξίας της μεταβιβαζόμενης έκτασης και μέχρι 100 στρέμματα και κατά ανώτατο όριο
παρεχόμενης απαλλαγής 150.000.000 δρχ. για κάθε αγοραστή. Η απαλλαγή αυτή παρέχεται, είτε οι συμβάσεις γίνονται με μία, είτε με περισσότερες συμβολαιογραφικές πράξεις, με την προϋπόθεση ότι η μεταβίβαση γίνεται σε νέο κατά κύρια απασχόληση αγρότη, ηλικίας μέχρι 40 ετών.
Η προϋπόθεση της ηλικίας πρέπει να συντρέχει κατά το χρόνο γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, δηλαδή της σύνταξης του οριστικού συμβολαίου. Για τον υπολογισμό της ηλικίας, ως ημερομηνία γέννησης θα λαμβάνεται υπόψη η 1η Ιανουαρίου του έτους γέννησης. Τονίζεται ότι η απαλλαγή της παραγράφου αυτής παρέχεται χωρίς να εξετάζεται η στρεμματική αξία της αγοραζόμενης έκτασης, αντίθετα με την απαλλαγή που παρέχεται με τις ισχύουσες προγενέστερες διατάξεις του Ν.634/1977, σύμφωνα με τις οποίες η στρεμματική αξία δεν πρέπει να
υπερβαίνει το 1.000.000 δρχ.
Επίσης, η απαλλαγή αυτή παρέχεται και στην περίπτωση που ο δικαιούχος αγοραστής είναι κύριος γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης άνω των 100 στρεμμάτων. Δεν εξετάζεται, δηλαδή, εάν ο αγοραστής έχει στην κυριότητά του αγροτική έκταση μεγαλύτερη των 100 στρεμμάτων συνολικά, όπως αυτό απαιτείται (ως προϋπόθεση) για τη χορήγηση απαλλαγής, με τις προϊσχύουσες διατάξεις του Ν.634/1977. Κατά την αγορά ομόρων προς την ιδιοκτησία του αγοραστή εκτάσεων, η συνολική για κάθε αγοραστή απαλλασσόμενη έκταση αυξάνεται σε 120 στρέμματα. Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδανικού μεριδίου γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης προς έναν από τους συγκυρίους, η απαλλαγή από το ΦΜΑ παρέχεται για ολόκληρο το μεταβιβαζόμενο μερίδιο.
Και στις δύο πιο πάνω περιπτώσεις, η απαλλαγή παρέχεται με την προϋπόθεση ότι η απαλλασσόμενη αξία δεν υπερβαίνει τα 150.000.000 δρχ.
Οι διατάξεις των προηγουμένων εδαφίων της παραγράφου αυτής, δεν έχουν εφαρμογή στις περιπτώσεις κύρωσης ανωμάλων δικαιοπραξιών που προβλέπει το άρθρο 12 του Ν.634/1977.
Ο χαρακτηρισμός της μεταβιβαζόμενης έκτασης ως γεωργικής ή κτηνοτροφικής, θα αποδεικνύεται με βεβαίωση της αρμόδιας κατά τόπο Υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας, που θα συνυποβάλλεται με τη δήλωση ΦΜΑ.

Β. Με τις διατάξεις της παρ. 11 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997, προστίθεται εδάφιο στο τέλος του ογδόου εδαφίου της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, όπως αυτή τροποποιήθηκε με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν.2520/1997, που έχει ως ακολούθως:

"Κατά τη χορήγηση της απαλλαγής των νέων αγροτών, για τη συμπλήρωση του απαλλασσόμενου ορίου των 100 και 120 στρεμμάτων, συνυπολογίζονται και οι προγενέστερες μεταβιβάσεις (αγορές ή ανταλλαγές) γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων, για τις οποίες οι δικαιούχοι έτυχαν απαλλαγής τόσο ως αγρότες, όσο και ως νέοι αγρότες. Συνεπώς, όταν ο νέος αγρότης έχει τύχει απαλλαγής με τις προγενέστερες διατάξεις του Ν.634/1977, μπορεί να τύχει απαλλαγής με τις νέες διατάξεις (του Ν.2520/1997) μέχρι τη συμπλήρωση του ορίου των 100 ή 120 στρεμμάτων, χωρίς να εξετάζεται αν το συνολικό εμβαδόν των αγροτικών εκτάσεων που έχει στην κυριότητά του υπερβαίνει τα 100 στρέμματα".

Για πληρέστερη κατανόηση, σας παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

1. Ο Α, κατά κύριο επάγγελμα αγρότης, γεννήθηκε στις 10.7.1959 και προέβη σε αγορά αγροτικής έκτασης 97 στρεμμάτων στις 11.1.1998 (σύνταξη οριστικού συμβολαίου), με στρεμματική αξία 2.500.000 δρχ.
Κατ' εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων, ως αφετηρία για τον υπολογισμό της ηλικίας του λαμβάνεται η 1.1.1959, άρα έχει την ιδιότητα του νέου αγρότη, διότι κατά το χρόνο της αγοράς (11.1.1998) δεν έχει υπερβεί το 40ο έτος της ηλικίας του (39 ετών). Συνεπώς, θα απαλλαγεί κατά την αγορά των 97 στρεμμάτων για το 75% της στρεμματικής αξίας τους (των 2.500.000 δρχ.) και κατ' ανώτατο όριο παρεχόμενης απαλλαγής το ποσό των 150.000.000 δρχ. 97 Χ 2.500.000 = 242.500.000 Χ 0,75 = 181.875.000 > 150.000.000.
Επειδή το 75% της στρεμματικής αξίας των 97 στρεμμάτων υπερβαίνει το ανώτατο όριο απαλλαγής των 150.000.000 δρχ., η απαλλαγή που θα του χορηγηθεί είναι για 150.000.000 δρχ.
Συνεπώς, η υπόλοιπη αξία των 92.500.000 δρχ. (242.500.000 - 150.000.000 = 92.500.000) θα υποβληθεί σε φόρο.

2. Ο Χ, ηλικίας 36 ετών (νέος αγρότης), αγοράζει σήμερα αγροτική έκταση 80 στρεμμάτων με στρεμματική αξία 2.000.000 δρχ. Στο παρελθόν έχει τύχει απαλλαγής από το ΦΜΑ ως αγρότης με τις προγενέστερες διατάξεις του Ν.634/1977 για 40 στρέμματα. Η συνολική περιουσία του ανέρχεται σε 110 στρέμματα. Η απαλλαγή που θα του χορηγηθεί θα είναι για το εμβαδόν των 60 στρεμμάτων, δεδομένου ότι έχει ήδη τύχει απαλλαγής για τα 40 στρέμματα, τα οποία συνυπολογίζονται στην απαλλαγή.

80 Χ 2.000.000 = 160.000.000
60 Χ 2.000.000 = 120.000.000 Χ 0,75 = 90.000.000 < 150.000.000

Για την αξία των 90.000.000 δρχ. θα απαλλαγεί από το φόρο, ενώ για την υπόλοιπη αξία των 70.000.000 δρχ. (150.000.000 - 90.000.000 = 70.000.000) θα υποβληθεί σε φόρο.

3. Ο Β, ηλικίας 28 ετών, αγοράζει για πρώτη φορά αγροτική έκταση εμβαδού 30 στρεμμάτων με στρεμματική αξία 500.000 δρχ. Μπορεί να τύχει της απαλλαγής, είτε ως αγρότης με βάση τις προγενέστερες διατάξεις του Ν.634/1977, είτε ως νέος αγρότης με βάση τις νέες διατάξεις του Ν.2520/1997. Υποχρεούται, όμως, να επιλέξει μεταξύ των δύο απαλλαγών:

α) Απαλλαγή με τις προγενέστερες διατάξεις (του Ν.634/1977):

Συνολική αξία αγροτικής έκτασης: 30 Χ 500.000 = 15.000.000 δρχ. Παρέχεται απαλλαγή για ολόκληρο το ποσό των 15.000.000 δρχ., δεδομένου ότι η στρεμματική αξία δεν υπερβαίνει το 1.000.000 δρχ.

β) Απαλλαγή με τις νέες διατάξεις (του Ν.2520/1997):

30 Χ 500.000 = 15.000.000 Χ 0,75 = 11.250.000 < 150.000.000 δρχ. Παρέχεται απαλλαγή για το ποσό των 11.250.000 δρχ. Για το υπόλοιπο ποσό των 3.750.000 δρχ. θα καταβληθεί φόρος.

Συνεπώς, ο Β θα επιλέξει την απαλλαγή του με την ιδιότητα του αγρότη, βάσει των προγενέστερων διατάξεων, ως συμφέρουσα γι' αυτόν.

Παράγραφος 2

Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 5 του κοινοποιούμενου νόμου, αντικαθίσταται η παρ. 4 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, ως εξής:

"Η παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977 που προβλέπει απαλλαγή από το ΦΜΑ κατά την αγορά ή ανταλλαγή αγροτικών εκτάσεων, τόσο με τις προγενέστερες, όσο και με τις διατάξεις του κοινοποιούμενου νόμου, δεν εφαρμόζεται για τις γεωργικές εκτάσεις, όταν αυτές βρίσκονται ολικά ή μερικά σε ζώνη ακτίνας 300 μέτρων από
τον αιγιαλό και για τις κτηνοτροφικές, όταν αυτές βρίσκονται σε ζώνη ακτίνας 1.000 μέτρων ή όταν αυτές (γεωργικές και κτηνοτροφικές) εφάπτονται στο ρυμοτομικό σχέδιο πόλης ή κωμόπολης ή κοινότητας ή σε οικισμό.
Για τα μικρά νησιά, όπως αυτά προσδιορίζονται στην υπ' αριθ. 310547/19.3.1998 απόφαση του Υπουργού Γεωργίας, η οποία επισυνάπτεται στην παρούσα, ισχύουν διαφορετικές αποστάσεις και συγκεκριμένα για μεν τη γεωργία έως 200 μέτρα, για δε την κτηνοτροφία 400 μέτρα".

Παράγραφος 3

Α. Με τις διατάξεις της παρ. 3 του άρθρου 5 του κοινοποιούμενου νόμου, αντικαθίσταται η παρ. 5 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, ως εξής:

"Η προβλεπόμενη από την παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977 φορολογική απαλλαγή αίρεται, αν μέσα σε προθεσμία 15 ετών από τη μεταβίβαση, ο αγοραστής ή σε περίπτωση θανάτου αυτού οι κληρονόμοι του αλλάξουν χρήση ή εκμισθώσουν ή δεν καλλιεργήσουν την αγροτική έκταση για δύο συνεχόμενα έτη, στα οποία δεν υπολογίζεται η αναγκαστική αγρανάπαυση.
Στις περιπτώσεις αυτές, ο αγοραστής ή οι κληρονόμοι του υποχρεούνται, μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την αλλαγή της χρήσης, την εκμίσθωση ή τη συμπλήρωση της διετίας, να υποβάλουν δήλωση και να καταβάλουν ολόκληρο το φόρο που αναλογεί στην αγοραία αξία της έκτασης κατά το χρόνο αυτό.
Σε περίπτωση μεταβίβασης, εκμίσθωσης ή αλλαγής της χρήσης τμήματος μόνο της αγοραζόμενης έκτασης, η άρση της απαλλαγής θα αφορά μόνο το τμήμα αυτό. Δεν αίρεται η απαλλαγή επί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της εν λόγω έκτασης ή τμήματος αυτής.
Εάν η αλλαγή της χρήσης συνίσταται σε ανέγερση κτισμάτων που δεν εξυπηρετούν την αγροτική εκμετάλλευση, για την έκδοση άδειας από την αρμόδια Πολεοδομική Υπηρεσία, απαραίτητη προϋπόθεση είναι η προσκόμιση πιστοποιητικού της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκε δήλωση και καταβλήθηκε ολόκληρο το ποσό του αναλογούντος φόρου και προστίμου. Στην περίπτωση αυτή, σημειώνουμε ότι η απαλλαγή αίρεται για το τμήμα της έκτασης που απαιτείται για την ανέγερση του κτίσματος (κατά νόμο αρτιότητα της περιοχής, σύμφωνα με τις πολεοδομικές διατάξεις)".

Β. Με τις διατάξεις της παρ. 12 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997 αντικαθίσταται το προτελευταίο εδάφιο της παρ. 5 του άρθρου 13 του Ν.634/1977, όπως ισχύει και ορίζεται ότι δεν αίρεται η απαλλαγή σε περίπτωση αναγκαστικού πλειστηριασμού και αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της έκτασης ή
τμήματος αυτής.

Αρθρο 8
Διεύθυνση Κώδικα Βιβλίων και Στοιχείων

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού ορίζεται ότι οι νέοι αγρότες υποχρεούνται στην τήρηση των βιβλίων και στοιχείων που προβλέπονται από τις διατάξεις του ΚΒΣ (Π.Δ.186/1992). Δεν εισάγεται, δηλαδή, με τις διατάξεις αυτές καμία νέα υποχρέωση των νέων αγροτών.
Οδηγίες για τις υποχρεώσεις των αγροτών στην τήρηση βιβλίων και στοιχείων σας έχουν δοθεί με προγενέστερες εγκυκλίους μας (σχετική η υπ' αριθ. 1083247/480/0015/εγκύκλιος).

Διεύθυνση Μητρώου

Οι νέοι αγρότες, που σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου αυτού υποχρεούνται στην τήρηση βιβλίων και στοιχείων του ΚΒΣ, υποχρεούνται πριν από τη θεώρησή τους να υποβάλουν στην αρμόδια ΔΟΥ δήλωση ενάρξεως εργασιών, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1α' του άρθρου 29 του Ν.1642/1986 και την υπ' αριθ. 1068526/2620/Δ.Μ./ΑΥΟ (ΦΕΚ 634/Β'). Επίσης, οι νέοι αγρότες οι υπαγόμενοι στο ειδικό καθεστώς του άρθρου 33 του Ν.1642/1986 για τη θεώρηση φορολογικών στοιχείων του ΚΒΣ υποχρεούνται στην
υποβολή δήλωσης απόδοσης ΑΦΜ, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 13 του άρθρου 2 της υπ' αριθ. 1027411/842/Δ.14/26.2.1998 ΑΥΟ (ΦΕΚ 193/Β') και με τις οδηγίες που έχουν δοθεί με την υπ' αριθ. 1050563/1800/Δ.Μ/εγκύκλιο.

Αρθρο 10

Με τις διατάξεις του άρθρου αυτού, όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 10 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997 και ισχύει, ορίζεται ότι, εφόσον κατά κύριο επάγγελμα αγρότης (όχι μόνο ο νέος αγρότης), που αποκτά με οποιαδήποτε αιτία (κληρονομιά, δωρεά, γονική παροχή, αγορά, διανομή ή ανταλλαγή) κατά πλήρη κυριότητα ή
επικαρπία ενιαία βιώσιμη αγροτική εκμετάλλευση, σύμφωνα με τα κριτήρια βιωσιμότητας κατά περιοχή και μέσα σε έξι μήνες από την απόκτησή της την εντάσσει σε λειτουργούσα αποτελεσματικά ομάδα παραγωγών ή αγροτικό συνεταιρισμό και εφόσον διασφαλίζεται η επί μία 10ετία συνεχής λειτουργία αυτής, ο οικείος φόρος που βεβαιώθηκε ή καταβλήθηκε για την απόκτησή της (κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή μεταβίβασης), διαγράφεται ή επιστρέφεται, κατά περίπτωση. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι ο αγρότης - κατά τα παραπάνω - να έχει αποκτήσει το πράσινο πιστοποιητικό, το οποίο χορηγείται από τον Υπουργό Γεωργίας μετά τη φοίτηση των αγροτών στον Οργανισμό Γεωργικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης, Κατάρτισης και Απασχόλησης (ΟΓΕΕΚΑ) "ΔΗΜΗΤΡΑ", σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 11 και 12 του Ν.2520/1997. Τα κριτήρια βιωσιμότητας των αγροτικών εκμεταλλεύσεων κατά περιοχή, ορίζονται κάθε φορά με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας. Ο αγρότης υποχρεούται να υποβάλει Υπεύθυνη Δήλωση του Ν.1599/1986 στον Προϊστάμενο της αρμόδιας ΔΟΥ για την επί μία 10ετία συνεχή λειτουργία της αγροτικής εκμετάλλευσης και συντάσσει συμπληρωματική συμβολαιογραφική πράξη δωρεάς, γονικής παροχής, μεταβίβασης με αντάλλαγμα ή αποδοχή κληρονομιάς, που μεταγράφεται νόμιμα, στην οποία αναγράφεται η χορήγηση της απαλλαγής από τον οικείο φόρο και ότι η αγροτική εκμετάλλευση δεν θα μεταβιβασθεί περαιτέρω και δεν θα συσταθούν εμπράγματα δικαιώματα επ' αυτής πριν την παρέλευση της 10ετίας.
Αν ο αγρότης, που έτυχε των απαλλαγών που προαναφέρθηκαν, μέσα στη 10ετία από την κτήση, μεταβιβάσει περαιτέρω με οποιαδήποτε αιτία την αγροτική εκμετάλλευση, για την οποία έτυχε της απαλλαγής ή συστήσει εμπράγματα δικαιώματα σ' αυτή ή σταματήσει τη λειτουργία της, οι απαλλαγές αίρονται. Στις περιπτώσεις αυτές, ο αγρότης υποχρεούται, μέσα σε 30 ημέρες από τη διακοπή της λειτουργίας ή πριν την περαιτέρω μεταβίβαση ή τη σύσταση εμπράγματων δικαιωμάτων, να υποβάλει την οικεία δήλωση (κληρονομιάς, δωρεάς, γονικής παροχής ή μεταβίβασης) και να καταβάλει το φόρο που έτυχε απαλλαγής. Ως αξία για την επιβολή του οικείου φόρου, λαμβάνεται η αξία της αγροτικής εκμετάλλευσης κατά το χρόνο άρσης της απαλλαγής, ενώ φορολογικές κλίμακες
λαμβάνονται εκείνες του χρόνου γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης (δηλαδή του θανάτου ή της σύνταξης του συμβολαιογραφικού εγγράφου δωρεάς ή γονικής παροχής). Στα συμβόλαια που συντάσσονται κατά τα παραπάνω (μεταβίβασης της κυριότητας ή σύστασης εμπράγματων δικαιωμάτων σε εκτάσεις που έτυχαν απαλλαγής), πρέπει να προσαρτάται από το συμβολαιογράφο πιστοποιητικό της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκαν οι οικείες δηλώσεις και καταβλήθηκε ολόκληρο το ποσό του φόρου που αναλογεί. Δεν αίρονται οι απαλλαγές στις περιπτώσεις αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της έκτασης ή τμήματος αυτής ή σε περίπτωση θανάτου του αγρότη που έχει αποκτήσει το πράσινο πιστοποιητικό, εφόσον όμως η 10ετία συμπληρωθεί στο πρόσωπο των κληρονόμων αυτού.

Αρθρο 25

Παράγραφος 1

Σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 25 του κοινοποιούμενου νόμου, ορίζεται ότι απαλλάσσονται από το ΦΜΑ οι αγροτικές εκτάσεις, τόσο κατά την αγορά τους από τις εταιρίες χρηματοδοτικής μίσθωσης, όσο και κατά την οριστική μεταβίβαση της κυριότητας των αγροτικών εκτάσεων από τις εταιρίες αυτές προς τους αγρότες στη λήξη της χρηματοδοτικής μίσθωσης.

Αρθρο 30
Εναρξη ισχύος

Ολες οι διατάξεις που προαναφέρθηκαν, ισχύουν από 1.9.1997, ημερομηνία δημοσίευσης του Ν.2520/1997 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, σύμφωνα με το άρθρο 30 του Ν.2520/1997 και το άρθρο 70, παρ. 14 του Ν.2538/1997. Καταλαμβάνουν, δηλαδή, όλες τις υποθέσεις φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών και μεταβίβασης ακινήτων, για τις οποίες η φορολογική υποχρέωση (θάνατος, σύνταξη οικείου συμβολαίου) γεννιέται από την ημερομηνία αυτή και μεταγενέστερα. Κατ' εξαίρεση, οι διατάξεις της παρ. 6 του άρθρου 2 του Ν.2520/1997 ισχύουν για τις υποθέσεις που η φορολογική υποχρέωση γεννιέται από 1.10.1997 (παρ. 9 του άρθρου 13 του Ν.2601/1998).
Ολες οι διατάξεις των άρθρων 2, 3, 4 και 5 του Ν.2520/1997 είναι περιορισμένης διάρκειας και θα ισχύουν για επτά χρόνια από την έναρξη ισχύος τους, δηλαδή για υποθέσεις που η φορολογική υποχρέωση θα γεννηθεί μέχρι και την 1.9.2004. Οι διατάξεις του άρθρου 10 του Ν.2520/1997 θα ισχύουν για δέκα χρόνια από την έναρξη ισχύος τους, δηλαδή για υποθέσεις που η φορολογική υποχρέωση θα γεννηθεί μέχρι και την 1.9.2007.
Οι ΔΟΥ, στις οποίες κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλούνται να έχουν τα προαναφερθέντα υπόψη τους κατά την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων νόμου. Επισημαίνεται ότι, για τη χορήγηση των απαλλαγών στους αγρότες (νέους και μη), θα εφαρμόζονται τα αναφερόμενα στην παρούσα. Κάθε άλλη προγενέστερη εγκύκλιός μας για θέματα γεωργικών απαλλαγών δεν ισχύει κατά το μέρος που έρχεται σε αντίθεση με την παρούσα.
Επίσης, το ΥΠΕΧΩΔΕ, στο οποίο κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλείται να ενημερώσει τις αρμόδιες περιφερειακές Υπηρεσίες του για την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων της αρμοδιότητάς του.


Αρθρο 29, Ν.Δ.118/1973

2. Από την αξία των κληρονομικών μερίδων και κληροδοσιών, κληρονόμων που υπάγονται στις Α' και Β' κατηγορίες, εκπίπτεται και δεν φορολογείται ποσό διπλάσιο προς το αφορολόγητο, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Η κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία αποτελείται, κατά το μισό τουλάχιστον της αξίας της, από γεωργικά ή κτηνοτροφικά περιουσιακά στοιχεία, με συνυπολογισμό και όλων των προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών και προικών που συστάθηκαν από τον κληρονομούμενο προς τον κληρονόμο ή κληροδόχο.

β) Ο κληρονομούμενος ασχολιόταν κατά κύριο επάγγελμα σε γεωργικές γενικώς εργασίες.

γ) Ο κληρονόμος είναι ανήλικος ή ασχολείται κατά κύριο επάγγελμα σε γεωργικές γενικώς εργασίες και δ) Η περιουσία περιέρχεται σε κατιόντες ή ανιόντες ή σύζυγο του κληρονομουμένου (βλέπε Σημείωση 1).

Από την αξία των κληρονομικών μερίδων και κληροδοσιών, κληρονόμων που υπάγονται στις Α' και Β' κατηγορίες, δεν φορολογείται ποσό τριπλάσιο προς το αφορολόγητο, εφόσον συντρέχουν αθροιστικά οι ακόλουθες προϋποθέσεις:

α) Η κληρονομική μερίδα ή κληροδοσία αποτελείται κατά το μισό τουλάχιστον της αξίας της από γεωργικά ή
κτηνοτροφικά περιουσιακά στοιχεία, με συνυπολογισμό και όλων των προγενέστερων δωρεών, γονικών παροχών και προικών, που συστάθηκαν από τον κληρονομούμενο προς τον κληρονόμο ή κληροδόχο.

β) Ο κληρονομούμενος ήταν αγρότης.

γ) Ο κληρονόμος είναι νέος αγρότης και

δ) Η περιουσία περιέρχεται σε κατιόντες ή ανιόντες ή σύζυγο του κληρονομουμένου (βλέπε Σημείωση 2).

Σημειώσεις:
1. Το πρώτο εδάφιο τέθηκε όπως έχει αντικατασταθεί με το άρθρο 114, παρ. 3 του Ν.2362/1995 και ισχύει από 2.10.1995 για κληρονομιές και από 9.11.1995 για δωρεές και γονικές παροχές.
2. Το δεύτερο εδάφιο προστέθηκε με το άρθρο 3 του Ν.2520/1997 και ισχύει από 1.9.1997.


Αρθρο 40, Ν.814/1978

Εξαιρέσεις εκ του φόρου κληρονομιών, δωρεών, προικών

1. Από την αγοραία αξία κάθε στρέμματος μεταβιβαζόμενης αιτία θανάτου γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης, μαζί με τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται πάνω σ' αυτήν και εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκμετάλλευσή της και εφόσον η αξία αυτή δεν υπερβαίνει τα 2.000.000 δρχ., δεν φορολογείται το μέχρι 1.000.000 δρχ. τμήμα της, για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο και συνολικά για ποσό μέχρι 30.000.000 δρχ. και μέχρι 80 στρέμματα μεταβιβαζόμενης έκτασης, εάν:

α) Οι κληρονόμοι ή κληροδόχοι είναι τέκνα (εκ νομίμου γάμου, εξώγαμα έναντι της μητρός, αναγνωρισθέντα έναντι του πατρός, νομιμοποιηθέντα έναντι αμφοτέρων των συζύγων, θετά), σύζυγος, γονείς ή αδελφοί του κληρονομουμένου.

β) Οι κληρονόμοι ή κληροδόχοι ασχολούνται προσωπικώς και κατά κύριο επάγγελμα εις την γεωργίαν ή κτηνοτροφίαν, έστω και αν έτι ούτοι χρησιμοποιούν επιβοηθητικώς τα μέλη της οικογενείας των ή και ξένους εργάτας.

Η καταλληλότης εκτάσεώς τινος, μετά των επ' αυτής εγκαταστάσεων, δια γεωργικήν ή κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν, αποδεικνύεται δια βεβαιώσεως της αρμοδίας Διευθύνσεως του Υπουργείου Γεωργίας, εκδιδομένης ατελώς και επισυναπτομένης εις την δήλωσιν κληρονομίας.

γ) Η έκτασις χρησιμοποιείται υπό των κληρονόμων ή κληροδόχων αδιαλείπτως επί 15 συναπτά έτη από της κτήσεώς της, αποκλειστικώς δια γεωργικήν ή κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν.
Προκειμένου περί κτήσεως ιδανικού μεριδίου γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκτάσεως, δια την μη υπαγωγήν εις φόρον, λαμβάνονται υπ' όψιν τα ποσοστά εκάστου μεριδίου, τα αντιστοιχούντα εις έκτασιν μέχρι 40 στρεμμάτων (βλέπε Σημείωση 1).
Από την αγοραία αξία κάθε στρέμματος μεταβιβαζόμενης λόγω κληρονομικής διαδοχής γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης, μαζί με τις εγκαταστάσεις που βρίσκονται πάνω σε αυτήν και εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκμετάλλευσή της, δεν φορολογείται ποσό που ισούται με το 75% της ανά στρέμμα αξίας μεταβιβαζόμενης
έκτασης για κάθε κληρονόμο ή κληροδόχο και συνολικά για μέχρι ποσό 150.000.000 δρχ. και για μέχρι 100 στρέμματα μεταβιβαζόμενης έκτασης, εφόσον συντρέχουν οι εξής προϋποθέσεις:

α) Οι κληρονόμοι ή κληροδόχοι είναι νέοι αγρότες, έστω και αν χρησιμοποιούν επιβοηθητικά τα μέλη της οικογένειάς τους ή και ξένους εργάτες.

β) Οι κληρονόμοι ή κληροδόχοι είναι τέκνα, σύζυγοι, γονείς ή αδελφοί του κληρονομουμένου και

γ) Η έκταση χρησιμοποιείται αδιαλείπτως από τους κληρονόμους ή κληροδόχους για 15 συναπτά έτη από την απόκτησή της, αποκλειστικά για αγροτική εκμετάλλευση.

Η καταλληλότητα και ο χαρακτήρας της έκτασης, μαζί με τις εγκαταστάσεις της, ως γεωργικής ή κτηνοτροφικής, αποδεικνύεται με βεβαίωση της αρμόδιας κατά τόπο Υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας, που επισυνάπτεται στη δήλωση κληρονομίας. Προκειμένου περί κτήσεως ιδανικού μεριδίου γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης, για την υπαγωγή σε φόρο λαμβάνονται υπόψη τα ποσοστά εκάστου μεριδίου που αντιστοιχούν σε έκταση μέχρι 100 στρέμματα.

Με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Οικονομικών και Γεωργίας, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, μπορεί, ανάλογα με την περιοχή που βρίσκεται η κληρονομούμενη έκταση, να αυξάνονται ή να μειώνονται τα όρια των αφορολόγητων ποσών της παρούσας παραγράφου (βλέπε Σημείωση 2).

2. Εν περιπτώσει, εν όλω ή εν μέρει, αλλαγής της χρήσεως ή εκμισθώσεως εκτάσεων, αίτινες δεν υπήχθησαν εις φόρον κατά την παρ. 1 του παρόντος άρθρου ή μη καλλιεργείας τούτων επί δύο συναπτά έτη υπό του κληρονόμου ή κληροδόχου, προ της παρόδου των 15 ετών, ο κληρονόμος ή κληροδόχος υποχρεούται, εντός
προθεσμίας 30 ημερών από της αλλαγής της χρήσεως ή της εκμισθώσεως ή της λήξεως της διετούς προθεσμίας, εις την υποβολήν δηλώσεως με την κατά τον χρόνον τούτον αγοραίαν αξίαν των και την καταβολήν του επιμεριστικώς αναλογούντος επί των εκτάσεων τούτων φόρου κληρονομίας. Η διάταξη του προηγούμενου εδαφίου δεν έχει εφαρμογή επί αναγκαστικού πλειστηριασμού ή επί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της έκτασης ή τμήματος αυτής ή σε περίπτωση θανάτου του νέου αγρότη, εφόσον η
15ετία συμπληρωθεί στο πρόσωπο των κληρονόμων αυτού (βλέπε Σημείωση 3). Αν η κατά το πρώτο εδάφιο αλλαγή χρήσης συνίσταται σε ανέγερση κτισμάτων που δεν εξυπηρετούν την αγροτική εκμετάλλευση, για την οποία απαιτείται έκδοση άδειας της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας, η άδεια αυτή δεν χορηγείται αν δεν προσκομισθεί το πιστοποιητικό της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκε η οικεία δήλωση και καταβλήθηκε ολόκληρος ο φόρος (βλέπε Σημείωση 3).

3. Απαγορεύεται η μεταβίβασις γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκτάσεως, ήτις δεν υπήχθη εις φόρον κατά την παρ. 1 του παρόντος άρθρου, πλην της αιτία δωρεάς ή προικός τοιαύτης, προς τα εν τη αύτη παραγράφω πρόσωπα, προ της παρόδου της προθεσμίας των 15 ετών, άνευ υποβολής δηλώσεως με την κατά τον χρόνον τούτον αγοραίαν αξίαν της και καταβολής ολοκλήρου του επιμεριστικώς αναλογούντος φόρου επί της αξίας της εκτάσεως ταύτης.

4. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου εφαρμόζονται ανάλογα και επί γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων που αποκτώνται αιτία δωρεάς (εν ζωή ή αιτία θανάτου) ή γονικής παροχής ή προίκας που είχε συσταθεί κατά τα άρθρα 1406, 1412 έως και 1414 του Αστικού Κώδικα. Για μεταβίβαση γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων αιτία δωρεάς, γονικής παροχής, προίκας και αιτία θανάτου, εφόσον οι μεταβιβάσεις έγιναν από τον ίδιο δικαιοπάροχο προς τον ίδιο δικαιοδόχο, κάθε μεταγενέστερη αυτών δεν υπόκειται σε φόρο, αν στις προγενέστερες μεταβιβάσεις
δεν είχε συμπληρωθεί το κατά την παρ. 1 του άρθρου αυτού ανώτατο όριο απαλλαγής (βλέπε Σημείωση 4).
Το αυτό ισχύει και προκειμένου περί μεταβιβάσεων αιτία δωρεάς και προικός και θανάτου, εφ' όσον αι μεταβιβάσεις εγένοντο υπό του αυτού προσώπου προς την υπέρ ης η προιξ. Επί προικός, αι προϋποθέσεις των περ. β' και γ' της παρ. 1 του παρόντος άρθρου, δέον να συντρέχουν εν τω προσώπω του προικολήπτου.

5. Απαγορεύεται η σύνταξις συμβολαιογραφικού εγγράφου μεταβιβάζοντος την κυριότητα ή συνιστώντος εμπράγματα δικαιώματα επί γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκτάσεως, ήτις δεν υπήχθη εις φόρον κατά την παρ. 1 του παρόντος άρθρου, αν δεν προσαρτηθή υπό του συμβολαιογράφου εις το παρ' αυτού συντασσόμενον συμβόλαιον βεβαίωσις του αρμοδίου Οικονομικού Εφόρου, περί υποβολής δηλώσεως και καταβολής ολοκλήρου του ποσού του επιμεριστικώς αναλογούντος επί της εκτάσεως φόρου.

6. Οι συμβολαιογράφοι υποχρεούνται, όπως, το πρώτον πενθήμερον εκάστου μηνός, αποστέλλουν εις την αρμοδίαν Διεύθυνσιν του Υπουργείου Γεωργίας, αντίγραφον ατελώς, δαπάναις των συμβαλλομένων, των εντός του αμέσως προηγούμενου μηνός καταρτισθέντων υπ' αυτών, κατά τα άνω, συμβολαίων και πράξεων αποδοχής κληρονομίας.

7. Προκειμένου περί κτήσεων γεωργικών ή κτηνοτροφικών εκτάσεων, μη υποκειμένων κατά τας διατάξεις του παρόντος άρθρου εις φόρον, εν τη υποβαλλομένη υπό του υποχρέου φορολογική δηλώσει γίνεται ρητή μνεία ότι η κτηθείσα έκτασις είναι γεωργική ή κτηνοτροφική και ότι θα χρησιμοποιηθεί αδιαλείπτως και κατά αποκλειστικότητα δια γεωργικήν ή κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν επί 15 συναπτά έτη από της κτήσεώς της. Ωσαύτως, η ρητή αύτη μνεία, δέον απαραιτήτως να περιλαμβάνηται και εις τα συντασσόμενα συμβόλαια δωρεάς ή προικός, ως και εις τας πράξεις αποδοχής της κληρονομίας ή κληροδοσίας.

8. Κατά των παραβατών των διατάξεων του παρόντος άρθρου επιβάλλονται αι υπό των διατάξεων του άρθρου 55 του Ν.1641/1919 "περί φορολογίας των κληρονομιών, δωρεών, προικών και κερδών εκ λαχείων", ως επανετέθησαν εν ισχύι δια του άρθρου 1 του Ν.Δ.81/1974 "περί καταργήσεως του Ν.Δ.248/1973, επαναφοράς και
συμπληρώσεως διατάξεων φορολογικών τινων νόμων και παροχής φορολογικών διευκολύνσεων", ως και αι υπό του άρθρου 117 του Ν.Δ.118/1973 "περί Κώδικος Φορολογίας κληρονομιών, δωρεών, προικών και κερδών εκ λαχείων" προβλεπόμεναι κυρώσεις.

9. Επί των υποθέσεων του παρόντος άρθρου και δια θέματα μη ρυθμιζόμενα υπ' αυτού εφαρμόζονται αι διατάξεις του Ν.Δ.118/1973, ως αύται τροποποιηθείσαι ισχύουν.

Σημειώσεις:

1. Το πρώτο μέρος του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 ισχύει μέχρι τη λέξη "εάν" αντικαταστάθηκε με το άρθρο 35, παρ. 2 του Ν.2065/1992 και ισχύει από 30.6.1992.
2. Τα τελευταία εδάφια της παρ. 1 προστέθηκαν με το άρθρο 4, παρ. 1 του Ν.2520/1997 και ισχύουν από 1.9.1997.
3. Τα δύο τελευταία εδάφια της παρ. 2 προστέθηκαν με το άρθρο 70, παρ. 9 του Ν.2538/1997 και ισχύουν από 1.9.1997.
4. Τα δύο πρώτα εδάφια της παρ. 4 τέθηκαν όπως αντικαταστάθηκαν με το άρθρο 70, παρ. 8 του Ν.2538/1997.
5. Η προθεσμία των 15 ετών τέθηκε με το άρθρο 16, παρ. 2 του Ν.1591/1986 και ισχύει από 24.4.1986.


Αρθρο 13, Ν.634/1977

2. Συμβάσεις αγοράς ή ανταλλαγής κυριότητας γεωργικών και κτηνοτροφικών εκτάσεων, μαζί με τις εγκαταστάσεις τους, που εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκμετάλλευσή τους, εφόσον η κατά στρέμμα αγοραία αξία τους δεν υπερβαίνει το 1.000.000 δρχ., απαλλάσσονται από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων για το μέχρι
500.000 δρχ. τμήμα της κατά στρέμμα αγοραίας αξίας τους και μέχρι και εμβαδόν 40 στρεμμάτων συνολικά για κάθε αγοραστή, είτε οι συμβάσεις γίνονται με μία, είτε με περισσότερες συμβολαιογραφικές πράξεις (βλέπε Σημείωση 1). Η απαλλαγή παρέχεται εφόσον ο δικαιούχος δεν έχει γεωργική ή κτηνοτροφική έκταση μεγαλύτερη από 100 στρέμματα (βλέπε Σημείωση 2). Επί μεταβιβάσεως εξ επαχθούς αιτίας ομόρων προς ιδιοκτησίαν του αγοραστού εκτάσεων, η συνολικώς δι' έκαστον αγοραστήν απαλλασσομένη έκτασις αυξάνεται εις 80 στρέμματα.
Ωσαύτως, επί μεταβιβάσεως ιδανικού μεριδίου γεωργικής ή κτηνοτροφικής εκτάσεως, προς τινα των συγκυρίων, η απαλλαγή παρέχεται δι' ολόκληρον το μεταβιβαζόμενον μερίδιον.
Αι διατάξεις των προηγουμένων εδαφίων δεν εφαρμόζονται επί των δικαιοπραξιών περί ων το άρθρο 12 του παρόντος νόμου.
Η καταλληλότης εκτάσεώς τινος δια γεωργικήν ή κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν μετά των επ' αυτής εγκαταστάσεων αποδεικνύεται δια βεβαιώσεως εκδιδομένης ατελώς υπό της αρμοδίας Υπηρεσίας του Υπουργείου Γεωργίας, ήτις επισυνάπτεται εις την δήλωσιν ΦΜΑ.
Σε συμβάσεις αγοράς ή ανταλλαγής κυριότητας γεωργικών και κτηνοτροφικών εκτάσεων, μαζί με τις εγκαταστάσεις τους, που εξυπηρετούν αποκλειστικά την εκμετάλλευσή τους, απαλλάσσεται από το ΦΜΑ ποσό που ισούται με το 75% της ανά στρέμμα αξίας μεταβιβαζόμενης έκτασης και μέχρι 100 στρέμματα και για 150.000.000 δρχ. κατά ανώτατο όριο για κάθε αγοραστή, είτε οι συμβάσεις γίνονται με μία, είτε με περισσότερες συμβολαιογραφικές πράξεις, υπό την προϋπόθεση ότι η μεταβίβαση γίνεται σε νέο κατά κύρια απασχόληση αγρότη,
ηλικίας μέχρι 40 ετών (βλέπε Σημείωση 3).
Για μεταβίβαση από επαχθή αιτία ομόρων προς την ιδιοκτησία του αγοραστή εκτάσεων, η συνολική για κάθε αγοραστή απαλλασσόμενη έκταση αυξάνεται σε 120 στρέμματα (βλέπε Σημείωση 3).
Για τη συμπλήρωση του ορίου των 100 και 120 στρεμμάτων, αντίστοιχα, συνυπολογίζονται οι προγενέστερες μεταβιβάσεις που έτυχαν απαλλαγής (βλέπε Σημείωση 4).
Σε περίπτωση μεταβίβασης ιδανικού μεριδίου γεωργικής ή κτηνοτροφικής έκτασης προς έναν από τους συγκύριους, η απαλλαγή από το ΦΜΑ παρέχεται για ολόκληρο το μεταβιβαζόμενο μερίδιο (βλέπε Σημείωση 3).
Οι διατάξεις των προηγούμενων εδαφίων δεν εφαρμόζονται στις δικαιοπραξίες του άρθρου 12 του παρόντος νόμου.
Ο χαρακτήρας της μεταβιβαζόμενης έκτασης ως γεωργικής ή κτηνοτροφικής, αποδεικνύεται με βεβαίωση της αρμόδιας κατά τόπο Γεωργικής Υπηρεσίας, που επισυνάπτεται στη δήλωση ΦΜΑ (βλέπε Σημείωση 3).

3. Η περί ης η προηγουμένη παράγραφος απαλλαγή, παρέχεται μόνον εις Φυσικά Πρόσωπα ασχολούμενα προσωπικώς ή δια των μελών της οικογενείας των και κατά κύριον επάγγελμα εις την γεωργίαν ή κτηνοτροφίαν, έστω και αν έτι ταύτα χρησιμοποιούν επιβοηθητικώς και ξένους εργάτες υπό τον όρον ότι η αγοραζομένη έκτασις θα χρησιμοποιήται υπ' αυτών από της μεταβιβάσεως ανελλιπώς επί 15 τουλάχιστον έτη κατ' αποκλειστικότητα δια γεωργικήν ή κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν.

4. Η διάταξη της παρ. 2 του παρόντος άρθρου δεν εφαρμόζεται για τις γεωργικές και κτηνοτροφικές εκτάσεις, που βρίσκονται ολικά ή μερικά σε ζώνη ακτίνας 300 και 1.000 μέτρων αντίστοιχα από τον αιγιαλό ή εφάπτονται στο ρυμοτομικό σχέδιο πόλης ή κωμόπολης ή κοινότητας ή σε οικισμό.
Με απόφαση του Υπουργού Γεωργίας προσδιορίζονται για τα μικρά νησιά διαφορετικές αποστάσεις. Για μεν τη γεωργία έως 200 μέτρα, για δε την κτηνοτροφία 400 μέτρα (βλέπε Σημείωση 5).

5. Η προβλεπόμενη από την παρ. 2 του παρόντος άρθρου φορολογική απαλλαγή αίρεται, αν μέσα σε προθεσμία 15 ετών από τη μεταβίβαση, η έκταση που μεταβιβάσθηκε άλλαξε χρήση, εκμισθώθηκε ή δεν καλλιεργήθηκε για δύο συνεχόμενα έτη, στα οποία δεν υπολογίζεται η αναγκαστική αγρανάπαυση, από τον αγοραστή ή τους κληρονόμους του. Στις περιπτώσεις αυτές ο αγοραστής ή οι κληρονόμοι του, υποχρεούνται μέσα σε προθεσμία 30 ημερών από την αλλαγή της χρήσης, την εκμίσθωση ή τη συμπλήρωση της διετίας, να υποβάλουν δήλωση και να καταβάλουν ολόκληρο το φόρο που αναλογεί επί της κατά το χρόνο αυτό, αγοραίας αξίας της έκτασης.
Η διάταξη του προηγουμένου εδαφίου δεν έχει εφαρμογή επί αναγκαστικού πλειστηριασμού και επί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης για δημόσια ωφέλεια ολόκληρης της εν λόγω έκτασης ή τμήματος αυτής (βλέπε Σημείωση 6).
Εάν η, κατά το πρώτο εδάφιο, αλλαγή χρήσης συνίσταται σε ανέγερση κτισμάτων κ.λπ., για την οποία απαιτείται η έκδοση άδειας της αρμόδιας Πολεοδομικής Υπηρεσίας, η άδεια αυτή δεν χορηγείται αν δεν προσκομισθεί πιστοποιητικό της αρμόδιας ΔΟΥ ότι υποβλήθηκε η κατά το εδάφιο τούτο δήλωση και καταβλήθηκε ολόκληρο το ποσό του αναλογούντος ΦΜΑ (βλέπε Σημείωση 7).

6. Απαγορεύεται η μεταβίβασις εκτάσεως, η οποία έτυχε της υπό της παρ. 2 του παρόντος άρθρου απαλλαγής, προ της παρόδου της υπό της παρ. 3 του παρόντος άρθρου προθεσμίας, άνευ υποβολής δηλώσεως και καταβολής ολοκλήρου του φόρου μεταβιβάσεως του αναλογούντος επί της αγοραίας αξίας της εκτάσεως κατά τον χρόνον υποβολής της δηλώσεως.

7. Απαγορεύεται η κατάρτισις συμβολαιογραφικής πράξεως, αφορώσης μεταβίβασιν εκτάσεων, περί ης η προηγουμένη παράγραφος, άνευ προσαρτήσεως εις αυτή βεβαιώσεως του αρμόδιου Οικονομικού Εφόρου, περί υποβολής υπό του πωλητού δηλώσεως και καταβολής του αναλογούντος ΦΜΑ.

8. Κατά των μη συμμορφουμένων προς τας διατάξεις των παρ. 6 και 7 του παρόντος άρθρου, επιβάλλονται αι υπό του άρθρου 15 του δια του Ν.1587/1950 κυρωθέντος Α.Ν.1521/1950 "περί φόρου μεταβιβάσεως ακινήτων", ως ισχύει, προβλεπόμεναι κυρώσεις.

9. Επί μεταβιβάσεως εκτάσεως, η οποία απαλλάσσεται του ΦΜΑ, κατά τας διατάξεις του παρόντος άρθρου, εν τη οικεία φορολογική δηλώσει, ως και εν τω συμβολαίω, γίνεται ρητή μνεία περί της υποχρεώσεως του αγοραστού, όπως χρησιμοποιή ταύτην ανελλιπώς και κατ' αποκλειστικότητα δια γεωργικήν ή κτηνοτροφικήν εκμετάλλευσιν, μέχρι συμπληρώσεως 15 ετών από της αγοράς.

10. Το πρώτον πενθήμερον εκάστου μηνός, οι συμβολαιογράφοι αποστέλλουν εις την οικείαν Διεύθυνσιν Γεωργίας, αντίγραφον ατελώς, δαπάναις των συμβαλλομένων, των συναφθέντων εντός του αμέσως προηγουμένου μηνός κατά τα άνω συμβολαίων.

Σημειώσεις:
1. Το πρώτο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977 τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 34 του Ν.2065/1992.
2. Το δεύτερο εδάφιο της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977 προστέθηκε με την παρ. 14 του άρθρου 24 του Ν.1828/1989.
3. Το εδάφιο αυτό της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν.634/1977 προστέθηκε με την παρ. 1 του άρθρου 5 του Ν.2520/1997.
4. Το εδάφιο αυτό προστέθηκε με την παρ. 11 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997.
5. Η παρ. 4 τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 2 του άρθρου 5 του Ν.2520/1997.
6. Το τρίτο εδάφιο της παρ. 5 τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 12 του άρθρου 70 του Ν.2538/1997.
7. Η παρ. 5 τέθηκε όπως αντικαταστάθηκε με την παρ. 3 του άρθρου 5 του Ν.2520/1997.

 

Η υπηρεσία ή η ενέργεια που ζητήσατε, είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».

Εάν δεν έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να εγγραφείτε σαν μέλος, μπορείτε να επιλέξετε πάνω δεξιά την επιλογή «Εγγραφή».

Αν είστε εγγεγραμμένο μέλος, έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες πατήστε εδώ.

Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων» του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο (πλέον Φ.Π.Α.)

Δείτε τις λοιπές συνδρομητικές υπηρεσίες και τα προϊόντα του κόμβου:

► «Επίλυσις» (υπηρεσία απάντησης προσωπικών ερωτημάτων)

► «Webinars» (υπηρεσία παρακολούθησης διαδικτυακών σεμιναρίων)

► «Full pack» (όλες οι υπηρεσίες «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων», «Επίλυσις» και «Webinars» σ' ένα οικονομικό «πακέτο»)

Εφαρμογές «Cloud CRM & myData», «Ψηφιακό ωράριο», «Express ισολογισμός».

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας σ' έναν από τους παρακάτω τηλεφωνικούς αριθμούς:

210 67 73 722, 210 82 23 705, 216 70 02 616, 216 70 02 617 και 216 70 02 618

 

 

Η υπηρεσία ή η ενέργεια που ζητήσατε, είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».

Εάν δεν έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να εγγραφείτε σαν μέλος, μπορείτε να επιλέξετε πάνω δεξιά την επιλογή «Εγγραφή».

Αν είστε εγγεγραμμένο μέλος, έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες πατήστε εδώ.

Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων» του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο (πλέον Φ.Π.Α.)

Δείτε τις λοιπές συνδρομητικές υπηρεσίες και τα προϊόντα του κόμβου:

► «Επίλυσις» (υπηρεσία απάντησης προσωπικών ερωτημάτων)

► «Webinars» (υπηρεσία παρακολούθησης διαδικτυακών σεμιναρίων)

► «Full pack» (όλες οι υπηρεσίες «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων», «Επίλυσις» και «Webinars» σ' ένα οικονομικό «πακέτο»)

Εφαρμογές «Cloud CRM & myData», «Ψηφιακό ωράριο», «Express ισολογισμός».

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας σ' έναν από τους παρακάτω τηλεφωνικούς αριθμούς:

210 67 73 722, 210 82 23 705, 216 70 02 616, 216 70 02 617 και 216 70 02 618

 

 

Η υπηρεσία ή η ενέργεια που ζητήσατε, είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».

Εάν δεν έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να εγγραφείτε σαν μέλος, μπορείτε να επιλέξετε πάνω δεξιά την επιλογή «Εγγραφή».

Αν είστε εγγεγραμμένο μέλος, έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες πατήστε εδώ.

Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων» του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο (πλέον Φ.Π.Α.)

Δείτε τις λοιπές συνδρομητικές υπηρεσίες και τα προϊόντα του κόμβου:

► «Επίλυσις» (υπηρεσία απάντησης προσωπικών ερωτημάτων)

► «Webinars» (υπηρεσία παρακολούθησης διαδικτυακών σεμιναρίων)

► «Full pack» (όλες οι υπηρεσίες «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων», «Επίλυσις» και «Webinars» σ' ένα οικονομικό «πακέτο»)

Εφαρμογές «Cloud CRM & myData», «Ψηφιακό ωράριο», «Express ισολογισμός».

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας σ' έναν από τους παρακάτω τηλεφωνικούς αριθμούς:

210 67 73 722, 210 82 23 705, 216 70 02 616, 216 70 02 617 και 216 70 02 618

 

Προσωπικές σημειώσεις για αυτή την απόφαση

 

Η υπηρεσία ή η ενέργεια που ζητήσατε, είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».

Εάν δεν έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να εγγραφείτε σαν μέλος, μπορείτε να επιλέξετε πάνω δεξιά την επιλογή «Εγγραφή».

Αν είστε εγγεγραμμένο μέλος, έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες πατήστε εδώ.

Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων» του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο (πλέον Φ.Π.Α.)

Δείτε τις λοιπές συνδρομητικές υπηρεσίες και τα προϊόντα του κόμβου:

► «Επίλυσις» (υπηρεσία απάντησης προσωπικών ερωτημάτων)

► «Webinars» (υπηρεσία παρακολούθησης διαδικτυακών σεμιναρίων)

► «Full pack» (όλες οι υπηρεσίες «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων», «Επίλυσις» και «Webinars» σ' ένα οικονομικό «πακέτο»)

Εφαρμογές «Cloud CRM & myData», «Ψηφιακό ωράριο», «Express ισολογισμός».

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας σ' έναν από τους παρακάτω τηλεφωνικούς αριθμούς:

210 67 73 722, 210 82 23 705, 216 70 02 616, 216 70 02 617 και 216 70 02 618

 

Πρόσφατες αποφάσεις στην κατηγορία

 

Η υπηρεσία ή η ενέργεια που ζητήσατε, είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».

Εάν δεν έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να εγγραφείτε σαν μέλος, μπορείτε να επιλέξετε πάνω δεξιά την επιλογή «Εγγραφή».

Αν είστε εγγεγραμμένο μέλος, έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες πατήστε εδώ.

Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων» του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο (πλέον Φ.Π.Α.)

Δείτε τις λοιπές συνδρομητικές υπηρεσίες και τα προϊόντα του κόμβου:

► «Επίλυσις» (υπηρεσία απάντησης προσωπικών ερωτημάτων)

► «Webinars» (υπηρεσία παρακολούθησης διαδικτυακών σεμιναρίων)

► «Full pack» (όλες οι υπηρεσίες «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων», «Επίλυσις» και «Webinars» σ' ένα οικονομικό «πακέτο»)

Εφαρμογές «Cloud CRM & myData», «Ψηφιακό ωράριο», «Express ισολογισμός».

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας σ' έναν από τους παρακάτω τηλεφωνικούς αριθμούς:

210 67 73 722, 210 82 23 705, 216 70 02 616, 216 70 02 617 και 216 70 02 618

 

 

Η υπηρεσία ή η ενέργεια που ζητήσατε, είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».

Εάν δεν έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να εγγραφείτε σαν μέλος, μπορείτε να επιλέξετε πάνω δεξιά την επιλογή «Εγγραφή».

Αν είστε εγγεγραμμένο μέλος, έχετε κάνει είσοδο (login) στον κόμβο και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές υπηρεσίες πατήστε εδώ.

Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων» του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο (πλέον Φ.Π.Α.)

Δείτε τις λοιπές συνδρομητικές υπηρεσίες και τα προϊόντα του κόμβου:

► «Επίλυσις» (υπηρεσία απάντησης προσωπικών ερωτημάτων)

► «Webinars» (υπηρεσία παρακολούθησης διαδικτυακών σεμιναρίων)

► «Full pack» (όλες οι υπηρεσίες «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων», «Επίλυσις» και «Webinars» σ' ένα οικονομικό «πακέτο»)

Εφαρμογές «Cloud CRM & myData», «Ψηφιακό ωράριο», «Express ισολογισμός».

Για περισσότερες πληροφορίες, μπορείτε να επικοινωνήσετε μαζί μας σ' έναν από τους παρακάτω τηλεφωνικούς αριθμούς:

210 67 73 722, 210 82 23 705, 216 70 02 616, 216 70 02 617 και 216 70 02 618

 

Δημιουργία νέας κατηγορίας

Κατηγορίες προσωπικής βιβλίοθήκης