Αρ. πρωτ.: 2/4170/0026/13.1.2012 Αρ. πρωτ.: 2/4170/0026/13.1.2012

Αθήνα 13 Ιανουαρίου 2012
Αρ.Πρωτ.:2/ 4170/0026

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ
ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ
Δ/ΝΣΗ : 26η ΣΥΝΤ/ΣΜΟΥ & ΕΛΕΓΧΟΥ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΟΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΔΙΑΤΑΞΕΩΝ
TMHMA: Α΄και Β΄

Ταχ. Δ/νση : Κηφισίας 124 & Ιατρίδου 2
Ταχ. Κώδ. : 115 26 ΑΘΗΝΑ
Τηλέφωνο : 210 69 87 704 – 724 - 727 - 729
FAX : 210 69 87 730

ΘΕΜΑ: «Κοινοποίηση διατάξεων σχετικά με τον καθορισμό κατώτατου ύψους δαπανών που ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο»

1. Σας κοινοποιούμε το π.δ. 136/2011 «Καθορισμός κατώτατου ύψους των δαπανών που ελέγχονται από το Ελεγκτικό Συνέδριο», που δημοσιεύθηκε στο αριθ.267 ΦΕΚ/τεύχος Α/31-12-2011 και εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση των διατάξεων της παρ.2, του άρθρου 27, του ν.2362/1995 (Α.247), όπως αντικαταστάθηκε με το ταυτάριθμο άρθρο του ν.3871/2010 (Α.141).

2. Για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή του ανωτέρω π.δ/τος, παρέχουμε τις κατωτέρω διευκρινίσεις και οδηγίες:

I. ΓΕΝΙΚΑ

1.α. Όπως είναι γνωστό, όλες οι κρατικές δαπάνες υπόκεινται σε έλεγχο, για τη διασφάλιση της διάθεσης του δημόσιου χρήματος, από την εκτελεστική εξουσία με τον προσήκοντα σεβασμό και κατά τρόπο νόμιμο και διαφανή.
β. Στο πλαίσιο αυτό, κατά τη διαχείριση δημόσιων κονδυλίων πρέπει να τηρούνται απαρέγκλιτα οι αρχές: α) επαρκούς διαφάνειας (με τη μορφή αξιόπιστων και έγκαιρων πληροφοριών), β) ενδεδειγμένης υποχρέωσης λογοδοσίας, που καθιστά υπολόγους τους υπεύθυνους για τη λήψη αποφάσεων και τους αρμόδιους για τη διαχείριση των διαδικασιών και γ) κατάλληλου δημόσιου ελέγχου, προκειμένου να παρέχεται διασφάλιση και ενημέρωση σχετικά με τη χρήση των δημόσιων κονδυλίων και με τους κινδύνους στους οποίους εκτίθενται.
γ.i) Οι διενεργούμενοι επί της δημόσιας διαχείρισης έλεγχοι, κατατάσσονται σε διάφορες κατηγορίες, με βάση τα συγκεκριμένα κριτήρια που λαμβάνονται υπόψη.

Έτσι διακρίνουμε προληπτικούς και κατασταλτικούς ελέγχους, με σημείο αναφοράς το χρόνο της διενέργειας αυτών, εσωτερικούς και εξωτερικούς, ανάλογα με το βαθμό εξάρτησης του ελεγκτικού οργάνου από το διατάκτη της δαπάνης, ελέγχους επί των στοιχείων και επιτόπου κ.λπ.

ii) Σύμφωνα με τα ανωτέρω προληπτικός είναι ο έλεγχος που ασκείται πριν από την πληρωμή της δαπάνης, ενώ κατασταλτικός ο έλεγχος που διενεργείται μετά απ΄ αυτήν.

δ.i) Προς την κατεύθυνση αυτή θεσπίστηκαν οι διατάξεις του άρθρου 27, του ν.3871/2010, με τις οποίες παρέχεται η δυνατότητα για τον περιορισμό του προληπτικού ελέγχου του Ε.Σ. σε δαπάνες με ιδιαίτερο οικονομικό ενδιαφέρον, καθώς και σε δαπάνες που ως εκ της φύσεώς τους δεν κρίνεται σκόπιμο να ελέγχονται μόνο κατασταλτικά.

ii) Η απαλλαγή του Ε.Σ. από σημαντικό μέρος του προληπτικού ελέγχου θα οδηγήσει στην εξοικονόμηση πόρων και προσωπικού, προς όφελος του κατασταλτικού ελέγχου, περιορισμό της γραφειοκρατίας, άρση επικαλύψεων ελεγκτικών αρμοδιοτήτων και μείωση του χρόνου πληρωμής των πιστωτών των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.

2.α. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 98 (παρ. 1α) του ισχύοντος Συντάγματος, ο έλεγχος των δαπανών του Κράτους και των ο.τ.α. ή άλλων νομικών προσώπων ασκείται από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ε.Σ.).

β. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παρ.2, του ίδιου άρθρου προβλέπεται ότι, οι αρμοδιότητες του Ε.Σ. ρυθμίζονται και ασκούνται όπως νόμος ορίζει.

γ. Κατόπιν αυτών, είναι συνταγματικά δυνατό, να τίθενται με νόμο ή ως εν προκειμένω, κατ΄ εξουσιοδότηση νόμου, ο οποίος έχει εκδοθεί, σύμφωνα με την παρ.2, του άρθρου 98 του Συντάγματος, κατώτατα όρια σε κατηγορίες δαπανών, με ταυτόχρονη όμως διατήρηση του ελέγχου, χωρίς κατώτατο όριο, για άλλες δαπάνες, όπου τούτο επιτάσσεται από τη φύση τους ή από λόγους υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος.

3.α. Με το άρθρο 27, του ν.3871/2010 (Α.141), που αντικατέστησε το ταυτάριθμο άρθρο του ν.2362/1995 (Α.247), ορίζεται ειδικότερα ότι: αα) όλες οι δαπάνες του Δημοσίου, των ο.τ.α. (α΄ και β΄ βαθμού) και των λοιπών ν.π.δ.δ. καθώς και τα έσοδα αυτών, υπόκεινται σε έλεγχο από το Ε.Σ., σύμφωνα με τις διατάξεις που το διέπουν και τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα, ββ) ο ασκούμενος από το Ε.Σ. προληπτικός έλεγχος διενεργείται σύμφωνα με τις προαναφερόμενες διατάξεις και πραγματοποιείται σε δαπάνες το κατώτατο όριο των οποίων προσδιορίζεται με προεδρικό διάταγμα.

β. Όπως κρίθηκε από την Ολομέλεια του Ε.Σ. (Πρακτικά της 23ης Γενικής Συνεδρίασης της 21ης Οκτωβρίου 2011), οι διατάξεις του άρθρου 27, του ν.3871/2010, βάσει της νομοθετικής εξουσιοδότησης της οποίας εκδόθηκε όπως προαναφέρεται το κοινοποιούμενο π.δ/γμα, που παρέχει τη δυνατότητα ορισμού κατώτατων ορίων δαπανών για την άσκηση προληπτικού ελέγχου από το Ε.Σ. είναι καταρχήν συνταγματική, με την προϋπόθεση ότι τα τιθέμενα όρια θα οριστούν σε τέτοιο ύψος που δεν θα αναιρείται κατ΄ ουσία η αρμοδιότητα του Ε.Σ.

4.α. Στο πλαίσιο αυτό, εκδόθηκε το κοινοποιούμενο π.δ/γμα, με το οποίο καθορίζονται τα χρηματικά όρια των δαπανών, πέραν των οποίων το Ε.Σ. διενεργεί προληπτικό έλεγχο. Προβλέπονται, επίσης, οι κατηγορίες δαπανών, οι οποίες ελέγχονται κατ΄ εξαίρεση προληπτικά, ανεξαρτήτως ποσού.

Τέλος, οι εν λόγω νέες ρυθμίσεις δεν καταλαμβάνουν δαπάνες, οι οποίες, με ειδικές διατάξεις, έχουν εξαιρεθεί από τον προληπτικό έλεγχο του Ε.Σ.

β. Για την έκδοση του υπόψη π.δ/τος έχει διατυπωθεί, όπως απαιτείται από τις εξουσιοδοτικές διατάξεις (άρθρο 27, παρ.2, ν.3871/2010), η σύμφωνη γνώμη της Ολομέλειας του Ε.Σ. (Πρακτικά της Γεν. Συνεδρίασης της 7ης Δεκεμβρίου 2011).

II. Επί του άρθρου 1

1.α. Επαναλαμβάνονται για συστηματικούς λόγους οι διατάξεις της παρ.1, του άρθρου 27, του ν. 2362/1995, όπως ισχύουν και τονίζεται ότι, ο ασκούμενος από το Ελεγκτικό Συνέδριο (Ε.Σ.) προληπτικός έλεγχος διενεργείται σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις και τα διεθνή ελεγκτικά πρότυπα.

β. Καθορίζονται, ανά κατηγορία ελεγχομένων φορέων και κατά χρηματικό ένταλμα, τα όρια των δαπανών πέραν των οποίων διενεργείται ο προαναφερόμενος έλεγχος. Ειδικότερα το κατώτατο ύψος των ελεγχόμενων, προληπτικά, δαπανών ορίζεται ως ακολούθως:

i) Στο ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) €, για τις δαπάνες της Κεντρικής Διοίκησης.

ii) Στο ποσό των δέκα χιλιάδων (10.000) €, για τις δαπάνες ν.π.δ.δ (όπου ασκείται προληπτικός έλεγχος).

iii) Στο ποσό των πέντε χιλιάδων (5.000) €, για τις δαπάνες των ο.τ.α. α’ βαθμού (Δήμων).

iv) Στο ποσό των δεκαπέντε χιλιάδων (15.000) €, για τις δαπάνες των ο.τ.α. β’ βαθμού [Περιφερειών, μετά την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 275, του ν.3852/2010 (Α.87)] και η οποία έχει ανασταλεί (άρθρο 282, παρ.17, του ν.3852/2010).

γ. Διευκρινίζεται ότι στα ποσά της προηγούμενης παραγράφου συμπεριλαμβάνεται και ο αναλογών Φ.Π.Α.

2.α. Εισάγεται εξαίρεση από τα ανωτέρω για τις δαπάνες, οι οποίες απορρέουν από συμβάσεις (έγγραφες ή μη) εκτέλεσης δημόσιων έργων, μελετών ή προμηθειών και υπηρεσιών με συμβατικό προϋπολογισμό που υπερβαίνει τα όρια της προηγούμενης παραγράφου, οι οποίες ελέγχονται προληπτικά, κατά την υποβολή του πρώτου λογαριασμού και μόνο ανεξαρτήτως του ύψους αυτού. Κατά τον ίδιο τρόπο ελέγχονται και οι τυχόν παρατάσεις και ανανεώσεις των συμβάσεων του πρώτου εδαφίου της παραγράφου αυτής, καθώς και οι συμπληρωματικές συμβάσεις παροχής υπηρεσιών και έργων.

β. Ελέγχονται επίσης προληπτικά, ανεξαρτήτως ποσού, οι δαπάνες για:

i)μισθοδοσία του πάσης φύσεως προσωπικού και μόνο όσον αφορά στο πρώτο χρηματικό ένταλμα, ii) πρόσθετες αμοιβές (υπερωρίες και αποζημιώσεις για κάθε αιτία) και iii) επιχορηγήσεις σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου.

3. Τέλος ορίζεται ότι, οι ανωτέρω ρυθμίσεις δεν καταλαμβάνουν δαπάνες οι οποίες με ειδικές διατάξεις έχουν εξαιρεθεί από τον προληπτικό έλεγχο του Ε.Σ. (π.χ. μισθοδοσία τακτικών δημόσιων υπαλλήλων, σταθερές και περιοδικού χαρακτήρα δαπάνες Δημοσίου κ.λπ.).

Επί του άρθρου 2:

Mε τις διατάξεις του άρθρου αυτού, ορίζεται η 1-1-2012, ως ημερομηνία έναρξης ισχύος του κοινοποιούμενου π.δ/τος.

Κατόπιν αυτού όλα τα χρηματικά εντάλματα που εκδίδονται μετά την ημερομηνία αυτή, θα θεωρούνται σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις από τις αρμόδιες προς τούτο υπηρεσίες του Ε.Σ.

III. Τελικές διευκρινήσεις

1.α. Οι κοινοποιούμενες διατάξεις αφορούν και στη θεώρηση των χρηματικών ενταλμάτων προπληρωμής και των επιτροπικών ενταλμάτων, καθώς και των συμψηφιστικών χρηματικών ενταλμάτων του Προγράμματος Δημοσίων Επενδύσεων του οικονομικού έτους 2011 και εξής.

β. Για τις συνεχιζόμενες δαπάνες του πρώτου εδαφίου, της παρ.2α, καθώς και της υποπερίπτωσης (i), της παρ.2β, του άρθρου 1, του κοινοποιούμενου π.δ/τος, για τις οποίες έχει ασκηθεί προληπτικός έλεγχος από το Ε.Σ. μέχρι την έναρξη του παρόντος (31-12-2011), σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις, εφαρμόζονται οι νέες ρυθμίσεις και κατά συνέπεια τα σχετικά χρηματικά εντάλματα που εκδίδονται από 1-1-2012 και εξής, δεν υπόκεινται σε προληπτικό έλεγχο από το Ε.Σ.

2. Τα αντίγραφα των χρηματικών ενταλμάτων, τακτικών, επιτροπικών και προπληρωμής του Κρατικού Προϋπολογισμού, που δεν υπόκεινται κατά τις κοινοποιούμενες διατάξεις στον προληπτικό έλεγχο του Ε.Σ., μετά των συνημμένων σ’ αυτά δικαιολογητικών, διαβιβάζονται στις οικείες Υπηρεσίες Επιτρόπου του Ε.Σ. για την άσκηση του κατασταλτικού ελέγχου, σύμφωνα με την ακόλουθη διαδικασία:

α. Τα τακτικά χρηματικά εντάλματα μαζί με τα συνημμένα σ’ αυτά δικαιολογητικά, αποστέλλονται εντός του επόμενου από την έκδοση αυτών μήνα και συνοδεύονται από κατάσταση, στην οποία αναγράφονται τα ακόλουθα στοιχεία:
- Αύξων αριθμός
- Αριθμός χρηματικού εντάλματος
- Ονοματεπώνυμο δικαιούχου
- Ποσό χρηματικού εντάλματος
- Παρατηρήσεις

Οι παραπάνω καταστάσεις καταρτίζονται, κατά οικονομικό έτος και φορέα, χωριστά για κάθε κατηγορία χρηματικών ενταλμάτων (κύριου διατάκτη, δευτερεύοντα διατάκτη, προϋπολογισμού δημ. επενδύσεων).

Στην στήλη των παρατηρήσεων και έναντι από το χρηματικό ένταλμα που τυχόν δεν αποστέλλεται στο Ε.Σ. αναγράφονται οι λόγοι της μη αποστολής του.

β. Τα χρηματικά εντάλματα προπληρωμής και τα επιτροπικά εντάλματα, μαζί με τις εγκριτικές αποφάσεις του διατάκτη, αποστέλλονται μέσα στην ανωτέρω προθεσμία και συνοδεύονται από κατάσταση, στην οποία αναγράφονται για μεν τα χρηματικά εντάλματα προπληρωμής τα στοιχεία της προηγούμενης παραγράφου και επί πλέον η χρονολογία λήξης της προθεσμίας απόδοσης λογαριασμού, για δε τα επιτροπικά εντάλματα ο αύξων αριθμός, ο αριθμός του επιτροπικού, ο δευτερεύων διατάκτης και το ποσό.

γ. Οι καταστάσεις της προηγούμενης παραγράφου συντάσσονται σε δύο (2) αντίτυπα και παραδίδονται στον οικείο Επίτροπο του Ε.Σ., ο οποίος κρατά το ένα και επιστρέφει το δεύτερο αυθημερόν στην αποστέλλουσα υπηρεσία, με βεβαιωτική πράξη επί της κατάστασης περί της παραλαβής των χρηματικών ενταλμάτων (τακτικών και προπληρωμής), καθώς και των επιτροπικών ενταλμάτων.

3. Η αποστολή των χρηματικών ενταλμάτων των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, που δεν υπόκεινται, επίσης, στον προληπτικό έλεγχο του Ε.Σ., διενεργείται σύμφωνα με την ισχύουσα διαδικασία.

4.α. Επί των χρηματικών ενταλμάτων που δεν αποστέλλονται προς θεώρηση στο Ε.Σ., θα πρέπει να τίθεται είτε μηχανογραφικά είτε κατά άλλο τρόπο, η ένδειξη «Αθεώρητο από το Ελεγκτικό Συνέδριο, βάσει του π.δ.136/2011».

β. Για τις δαπάνες που ελέγχονται προληπτικά κατά την υποβολή του πρώτου λογαριασμού ή κατά την έκδοση του πρώτου χρηματικού εντάλματος, αναγράφεται επί των επόμενων σχετικών χρηματικών ενταλμάτων, ο αριθμός του χρηματικού εντάλματος που ελέγχθηκε προληπτικά και θεωρήθηκε από το Ε.Σ.

5. Τέλος, επισημαίνονται τα εξής:

α. Οι θεσπιζόμενες με το υπόψη π.δ/γμα ρυθμίσεις αποτελούν οπωσδήποτε ουσιώδη καινοτομία που στοχεύει στην εξυπηρέτηση των σύγχρονων αναγκών της διοίκησης και εξασφαλίζει την ταχεία απορρόφηση των πιστώσεων προς αντιμετώπιση των σχετικών αναγκών, απλουστεύει τις διαδικασίες εκτέλεσης του προϋπολογισμού των ελεγχόμενων προληπτικά φορέων και επιταχύνει το ρυθμό πληρωμής των δαπανών αυτών, που θα αποτρέψει την δημιουργία εύλογων διαμαρτυριών των δικαιούχων πιστωτών και την καταβολή τόκων υπερημερίας.

β.i) Ο ασκούμενος κατά τις διατάξεις των άρθρων 23 και 26, του ν. 2362/1995 (Α.247) κ.λπ. προληπτικός έλεγχος των Υπηρεσιών Δημοσιονομικού Ελέγχου (Υ.Δ.Ε.) επί των ελεγχόμενων δαπανών, αποτελεί σημαντικότατη δραστηριότητα επειδή, πλην των άλλων, αποτρέπει την πληρωμή μη σύννομων δαπανών και διασφαλίζει τις συναλλαγές και τα συμφέροντα των πιστωτών, με την αποτροπή μελλοντικών καταλογισμών.

ii) Μετά τον ποσοτικό περιορισμό του προληπτικού ελέγχου των δαπανών από το Ελεγκτικό Συνέδριο, βάσει των κοινοποιούμενων διατάξεων, η προαναφερόμενη αρμοδιότητα των Υ.Δ.Ε. αποκτά έτι περαιτέρω ιδιαίτερη σημασία. Για το λόγο αυτό οι αρμόδιοι εκκαθαριστές και ελεγκτές των δαπανών που ελέγχονται από τις Υ.Δ.Ε., κατά τις κείμενες διατάξεις, θα πρέπει να ασκούν τα καθήκοντα τους με αυξημένη προσοχή και υπευθυνότητα προς αποφυγή προβλημάτων (π.χ. κατατμήσεις δαπανών κ.λπ), κατά την άσκηση του κατασταλτικού ελέγχου από το Ε.Σ.

iii) Τα ανωτέρω ισχύουν και για τα αρμόδια όργανα των Οικονομικών Υπηρεσιών των λοιπών φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.

γ. Κατά την άσκηση του προληπτικού ελέγχου, από τις Υ.Δ.Ε. και τις αρμόδιες Οικονομικές Υπηρεσίες και ειδικότερα κατά την κρίση της νομιμότητας των ελεγχόμενων δαπανών, θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψη και να αποτελεί καθοριστικό παράγοντα, η νομολογία που έχει διαπλαστεί με τις σχετικές αποφάσεις του Ε.Σ.

δ. Θέματα ερμηνείας των κοινοποιούμενων διατάξεων ως προς την υπαγωγή ή μη συγκεκριμένων δαπανών στον προληπτικό έλεγχο του Ε.Σ. θα επιλύονται κατόπιν συνεννόησης με τις αρμόδιες Υπηρεσίες Επιτρόπων αυτού.

Η εγκύκλιος αυτή έχει αναρτηθεί και είναι διαθέσιμη στην ιστοσελίδα του Γ.Λ.Κράτους (www.minfin.gr).

Ο ΑΝΑΠΛΗΡΩΤΗΣ ΥΠΟΥΡΓΟΣ
ΦΙΛΙΠΠΟΣ ΣΑΧΙΝΙΔΗΣ

Ακριβές Αντίγραφο
Ο Προϊστάμενος της 26ης Διεύθυνσης
Ε. Βεκρής