Αρθρα

Περαίωση εκκρεμών υποθέσεων - Για τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας - Ποιες περιπτώσεις υπάγονται για τα έτη από 1997 μέχρι 2007

27 Ιούν 2009

Taxheaven.gr
Περαίωση εκκρεμών υποθέσεων
Για τον Φόρο Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας - Ποιες περιπτώσεις υπάγονται για τα έτη από 1997 μέχρι 2007

Tου φοροτεχνικού Γιωργου Δ. Χριστοπουλου

Θα δούμε τις λεπτομέρειες σχετικά με την περαίωση εκκρεμών υποθέσεων Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας (ΦΜΑΠ), που ως γνωστόν επεβλήθη το 1997 με το ν.2459/97. (σ.σ. θυμόμαστε την προαναγγελία με δηλώσεις του τότε πρωθυπουργού κ. Κώστα Σημίτη για τους «έχοντες και κατέχοντες»). Οι διατάξεις του ίσχυσαν μέχρι και το 2007, όταν καταργήθηκαν ενόψει του νέου φόρου κατοχής, του Ενιαίου Τέλους Ακίνητης Περιουσίας, του γνωστού σε όλους ΕΤΑΚ με το ν.3634/29-01-08.

Υπενθυμίζουμε ότι σε αντίθεση με το ΕΤΑΚ που αρχίζει από το πρώτο ευρώ, με εξαίρεση (για τα φυσικά πρόσωπα), τα εκτός σχεδίου γήπεδα και αγροτεμάχια και αφαίρεση, ως απαλλασσόμενου ποσού από τη συνολική αξία των κατοικιών, ποσού 200.000 και 100.000 ευρώ για τους έγγαμους και άγαμους αντίστοιχα, ο ΦΜΑΠ προέβλεπε φορολογία μετά το αφορολόγητο ποσό 487.200 ευρώ για τα νοικοκυριά και 243.600 ευρώ για τα νομικά πρόσωπα (αφαιρούντο και τα δάνεια που αφορούσαν τα ακίνητα).

Υπαγόμενες υποθέσεις

Στη ρύθμιση (άρθρο 46 ν.3763/27-05-09 και Εγκ.Υπ. Οικ. ΠΟΛ.1077/10.6.2009 και 1078/11-6-09), υπάγονται οι υποθέσεις που αφορούν τα έτη 1997 μέχρι και 2007 και εφόσον μέχρι την 27-5-2009, ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου: α) έχει υποβληθεί δήλωση ΦΜΑΠ και δεν έχει εκδοθεί πράξη καταλογισμού ή β) έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου ή γ) δεν έχει υποβληθεί δήλωση, αλλά έχει εκδοθεί και καταχωρισθεί στο οικείο βιβλίο φύλλο ελέγχου ή αυτό έχει κοινοποιηθεί μέχρι 27-5-2009.

Προσοχή: Σε αντίθεση με τις λοιπές υποθέσεις κεφαλαίου που είδαμε, όπου ο υπόχρεος πρέπει να υποβάλλει συμπληρωματική δήλωση μέχρι 31-12-2009, εδώ οι υποθέσεις ΦΜΑΠ, περαιώνονται οριστικά με αποκλειστική (οίκοθεν) ενέργεια του αρμόδιου εφόρου, χωρίς να αποκλείεται βέβαια το δικαίωμα και στον υπόχρεο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο) να ζητήσει την υπαγωγή του στη ρύθμιση αυτή, με αίτησή του, η οποία πρέπει να υποβληθεί μέχρι 30-09-2009.

Εκκαθαριστικό σημείωμα

Συνεπώς για την υλοποίηση της περαίωσης, ο έφορος συντάσσει εκκαθαριστικό σημείωμα, ο τύπος του οποίου έχει καθοριστεί με απόφαση του υπ. Οικονομικών (πολ.1077/10-06-2009), χωριστά για τα φυσικά και νομικά πρόσωπα. Θα δούμε πιο κάτω περισσότερα, αφού πρώτα σταθούμε σε ένα ενδιαφέρον ζήτημα, αυτό της σχέσης μας με την Εφορία και τη Διοίκηση γενικότερα.


Γιατί συχνά ο πολίτης αναγκάζεται να συμβιβάζεται για να μειώσει τα εξοντωτικά πρόστιμα ή οδηγείται στα φορολογικά δικαστήρια

Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι η προσδοκία του εκάστοτε υπουργού Οικονομικών να περάσει το μήνυμα στη Διοίκηση ώστε οι ενέργειές της προς τους πολίτες να υλοποιούνται αποτελεσματικά στο πλαίσιο και στο πνεύμα «της χρηστής διοίκησης και της εμπέδωσης κλίματος εμπιστοσύνης στις σχέσεις κράτους – πολίτη» έχει πολύ δρόμο να διανύσει ακόμα. Και όσο αυτό -πέρα από άλλες αιτίες, οφείλεται κυρίως στην πολυσυζητημένη πολυνομία και τύπο-γραφειοκρατία- δεν έχει λυθεί, τόσο τα ζητήματα του καθημερινού «πάρε - δώσε» με την εφορία, θα αυξάνουν στον πολίτη την ανασφάλεια και θα του αφαιρούν ερείσματα στη δημιουργία εμπιστοσύνης η οποία είναι συνώνυμη της φορολογικής συνείδησης.

Αναφερθήκαμε στα δύο προηγούμενα μέρη στο πώς και το γιατί λιμνάζουν στις εφορίες, την τελευταία δεκαετία, πάνω από 800.000 υποθέσεις.

Είδαμε με το παράδειγμα της οδύσσειας αναγνώστη μας ότι από την έλλειψη σταθερής και απόλυτα συνεπούς διοικητικής διαδικασίας στο κλείσιμο υποθέσεων κληρονομιών με συμβιβασμό πολλοί έφοροι εκτιμούσαν την αξία του ακινήτου δυσανάλογα υψηλότερη από εκείνη που όρισε στην περιοχή το αντικειμενικό σύστημα, αναγκάζοντας τον φορολογούμενο ή να υποκύπτει σε συμβιβασμό για να μειώσει τα εξοντωτικά πρόστιμα, ή να οδηγηθεί στα φορολογικά δικαστήρια.


Η αποκαλυπτική μαρτυρία του ομότιμου καθηγητή Νομικής για τις αδυναμίες του συστήματος που ταλαιπωρεί τους πολίτες

Τη δυσαρμονία μεταξύ διοικητικής πρακτικής και της αρχής της χρηστής διοίκησης είχαμε από πέρυσι αναδείξει, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Δεν δυσκολευόμαστε να σημειώσουμε ότι με τη δίκαιη και «θεραπευτική» διάταξη αποκαθίσταται πλέον το χρόνιο αυτό ζήτημα ώστε να μπορούν να περαιώνονται στο εξής, όσες υποθέσεις ακινήτων εκκρεμούν και βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες σταδιακά επεκτείνεται το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας τους, (άρθρο 45 του ν.3763/27.5.2009 και εγκ. πολ.1076/10-06-2009).

Οι υπόχρεοι θα μπορούν να υποβάλλουν μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών από την εφαρμογή σε κάθε περιοχή του αντικειμενικού συστήματος, συμπληρωματική δήλωση και να αποδέχονται ως φορολογητέα αξία, εκείνη που προκύπτει με το αντικειμενικό σύστημα.

Μαρτυρία

«Αντιμετώπισα άγνοια ή αμηχανία και αναγκάστηκα να προσφύγω στα διοικητικά δικαστήρια». Οι παραπάνω επισημάνσεις αποκτούν αντικειμενικότητα όταν έχουν την «έξωθεν» καλή μαρτυρία των αναγνωστών μας. Τέτοιες απόψεις, όπως αυτές της επιστολής του κ. Φαίδωνα Κοζύρη, Ομ. Καθηγητή Νομικής των Πανεπιστημίων Θεσσαλονίκης και Ohio State, συμβάλλουν στην προσπάθεια του υπουργείου Οικονομικών να βοηθήσει τη Διοίκηση να βρει τον βηματισμό της, ώστε οι φορολογούμενοι πολίτες να νιώθουν ασφαλείς, καθόσον οι υποθέσεις τους θα αντιμετωπίζονται, δίκαια και αποτελεσματικά χωρίς ταλαιπωρία και προβληματικούς ελέγχους.

Η επιστολή

Γράφει λοιπόν ο κ. Κοζύρης:

Θα σας ενημερώσω πως έμπλεξε και μένα η ελλιπής γνώση του εμπράγματου δικαίου από τους αρμόδιους.

Διαθέτω εγώ και η γυναίκα μου την επικαρπία «από κοινού, εξ αδιαιρέτου και κατΆ ισομοιρίαν» επί διαμερίσματος 145 τ.μ. στην Καλαμαριά. Η ψιλή κυριότης ανήκει στις δύο κόρες μου που ζουν στην Αμερική και δεν έχουν απολύτως κανένα άλλο περιουσιακό στοιχείο στην Ελλάδα. Ο νόμος φορολογεί για τους κατοίκους του εξωτερικού κάθε ιδιοκτησία στην Ελλάδα ακόμα και την ελάχιστη όπως εδώ, χωρίς κανένα αφορολόγητο. Εστω, αν και ίσως αντισυνταγματική διάκριση.

Επιπλέον, δυστυχώς, η εφορία δεν καταλαβαίνει τη διαφορά ανάμεσα στην ιδιοκτησία ποσοστού δικαιώματος π.χ. 50%, οπότε και μεταβιβάσιμο είναι και μπορεί να υπόκειται σε λήξη, και στην ιδιοκτησία δικαιώματος «από κοινού, εξ αδιαιρέτου και κατΆ ισομοιρίαν» υπό άλλο καθεστώς όπως εδώ. Η επικαρπία μπορεί να είναι το ένα ή το άλλο. Στην πρώτη περίπτωση, όταν πεθάνει ο 50% επικαρπωτής, το μερίδιό του περνάει στους ψιλούς κυρίους ενώ στη δεύτερη το μερίδιο αυτό του 50% περνάει στον άλλο επικαρπωτή και ενώνεται με το δικό του και μόνο στον θάνατό του δεύτερου όλη η ιδιοκτησία περνάει στους ψιλούς κυρίους.

Ετσι, στο Ε9 οι δύο ψιλοί κύριοι δηλώνουν ο καθένας ένα δικαίωμα ψιλής κυριότητας 50% και όχι 25% και 25% διότι δεν αποκτούν κανένα δικαίωμα στον θάνατο του πρώτου επικαρπωτή, μόνο με τον θάνατο του δεύτερου επικαρπωτή υπεισέρχονται ο καθένας στο 50% της όλης επικαρπίας.

Αλλά στου κουφού την πόρτα όσο θέλεις βρόντα! Αντιμετώπισα άγνοια ή αμηχανία και αναγκάστηκα να προσφύγω στα διοικητικά δικαστήρια.

Με τιμή,

Φ. Κοζυρης


Μέχρι τις 31 Οκτωβρίου 2009 η προθεσμία για την περαίωση των υποθέσεων ΦΜΑΠ

Αντίθετα με τις λοιπές υποθέσεις κεφαλαίου, που είδαμε στα προηγούμενα δύο μέρη, για τις οποίες η περαίωση τρέχει μέχρι 31/12/2009, εδώ για τις υποθέσεις Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας, τις βασικές λεπτομέρειες των οποίων καταγράφουμε σήμερα, πρέπει μέχρι 31/10/2009 ο αρμόδιος έφορος να έχει εκδώσει και επιδώσει το εκκαθαριστικό σημείωμα στον υπόχρεο (φυσικό ή νομικό πρόσωπο).

Πότε η αξία προσαυξάνεται με 10% και πότε μειώνεται με 10%;

α) στις περιπτώσεις που έχει υποβληθεί δήλωση ΦΜΑΠ το αντίστοιχο έτος περαιώνεται με βάση την αξία της δήλωσης προσαυξημένη κατά 10%,

β) στις περιπτώσεις που έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου, η περαίωση γίνεται εφόσον, ο υπόχρεος αποδεχθεί την αξία του φύλλου ελέγχου μειωμένη κατά 10%, με την προϋπόθεση ότι η προκύπτουσα αξία δεν μπορεί να είναι μικρότερη από τη δηλωθείσα αξία πλέον 10% και,

γ) στις περιπτώσεις όπου δεν έχει υποβληθεί δήλωση, αλλά έχει εκδοθεί και καταχωρισθεί στο οικείο βιβλίο φύλλο ελέγχου ΦΜΑΠ, ή έχει κοινοποιηθεί φύλλο ελέγχου μέχρι τη δημοσίευση του νόμου, οι υποθέσεις περαιώνονται βάσει της αξίας που έχει προσδιοριστεί στο φύλλο ελέγχου μειωμένη κατά 10%.

Οι υπόχρεοι -φυσικά και νομικά πρόσωπα- που θα αποδεχθούν την περαίωση, απαλλάσσονται από την καταβολή οποιουδήποτε πρόσθετου φόρου, προστίμου ή άλλης κύρωσης για τα ακίνητά τους που έχουν υπαχθεί στις ρυθμίσεις αυτές.

Μέσα σε 10 ημέρες από την επίδοση του εκκαθαριστικού ΦΜΑΠ από τον αρμόδιο έφορο, πρέπει να προσέλθει ο υπόχρεος αν θέλει να περαιώσει, προκειμένου να το αποδεχθεί, καταβάλλοντας ταυτόχρονα το 10% του συνολικού ποσού περαίωσης. Το υπόλοιπο ποσό καταβάλλεται σε 12 ίσες μηνιαίες δόσεις (όχι μικρότερες των 100 ευρώ), από τις οποίες η πρώτη την τελευταία εργάσιμη ημέρα του επόμενου μήνα. Αν καταβληθεί το σύνολο μέσα στην προθεσμία της πρώτης δόσης παρέχεται έκπτωση 5%

Προϋποθέσεις

Για να πραγματοποιηθεί σύμφωνα με τα πιο πάνω η περαίωση πρέπει πρώτα να μην εξαιρείται η υπόθεση. Υποθέσεις που εξαιρούνται από τη ρύθμιση είναι οι εξής: α) όταν δεν έχει υποβληθεί δήλωση ΦΜΑΠ το οικείο έτος, β) όταν έχει υποβληθεί μερική δήλωση και δεν έχει ακολουθήσει υποβολή αρχικής δήλωσης και γ) όταν έχει ασκηθεί προσφυγή που εκκρεμεί στα διοικητικά δικαστήρια (σχετικές οδηγίες του υπ. Οικονομικών βλέπε στις εγκυκλίους που προαναφέρθηκαν).

Taxheaven.gr