Σ.τ.Ε. 865/1991 Για να επιβληθεί το ανάλογο τέλος δανειακής συμβάσεως
προκειμένου περί δανείων εταίρων η μετόχων η άλλων προσώπων προς εμπορική
επιχείρηση
δεν απαιτείται δε να γίνεται σε αυτές και ρητή
μνεία ότι τα ποσά των καταθέσεων καταβλήθηκαν λόγω δανείου.
........................
6. Επειδή, κατά τη διάταξη του άρθρου 15 παρ. 5 περ. γ' του Κώδικος
των Νόμων περί Τελών Χαρτοσήμου, όπως η διάταξη αυτή ίσχυε πριν από
την τροποποίησή της με το άρθρο 43 του ν. 1041/1980
(ΦΕΚ 75), "...Προκειμένου περί δανείων χορηγουμένων
υπό των εταίρων ή μετοχών ή άλλων προσώπων προς
εμπορικάς εν γένει εταιρείας ή επιχειρήσεις και τ'
ανάπαλιν, οφείλεται το κατά τας γενικάς διατάξεις του παρόντος προσήκον
αναλογικόν τέλος, έστω και αν τα δάνεια ταύτα αποδεικνύονται εκ μόνης
τη εγγραφής εις τα βιβλία ...". Κατά δε το άρθρο 12 του ν.δ.
3717/1957 "Η αληθής έννοια των διατάξεων της περί
τελών χαρτοσήμου νομοθεσίας, καθ' όσον αφορά την
υπαγωγήν των εν αυτή αναφερομένων συμβάσεων, πράξεων
κ.λπ. εις τέλη χαρτοσήμου, είναι ότι ως έγγραφον αποδεικνύοντην
σύμβασιν, πράξιν κ.λπ. λογίζεται και πάσα σχετική εγγραφή εις τα
βιβλία των επιτηδευματιών, ήτιος και υποβάλλεται εις το οικείον δια
την ούτω αποδεικνυομένην δικαιοπραξίαν τέλος χαρτοσήμου ...". Από τις
διατάξεις αυτές προκύπτει ότι για την επιβολή τέλους χαρτοσήμου
δανειακής συμβάσεως, στις περιπτώσεις που δεν καταρτίσθηκε εγγράφως
δανειακή σύμβαση, απαιτείται να έχει γίνει
εγγραφή στα βιβλία της επιχειρήσεως, που να αναφέρεται σε συνομολόγηση συμβάσεως δανείου ή να
περιέχει τα συγκροτούντα τη σχέση του δανείου στοιχεία, ώστε από την
εγγραφή αυτή να προκύπτει η συνομολόγηση της συμβάσεως του δανείου.
7. Επειδή, στην προκειμένη περίπτωση, όπως προκύπτει από τη
συμπροσβαλλόμενη προδικαστική απόφαση (3739/1986), το διοικητικό
εφετείο δέχθηκε ότι στο υπ' αριθ. θεωρήσεως 5103/1975 της Η'
Οικονομικής Εφορίας βιβλίο ταμείου, το οποίο τηρήθηκε ως προσωρινό
βιβλίο μέχρι του χρόνου ιδρύσεως της τράπεζας (13.11.19750, είχαν
καταχωρηθεί καταθέσεις από τρίτους, συνολικού ύψους 18.449.797 δρχ.,
οι οποίες χρησιμοποιήθηκαν από την αναιρεσείουσα για
την αντιμετώπιση των εξόδων πρώτης εγκατάστασης
(αγορές παγίων, αποδοχές προσωπικού κ.λπ.). Μετά τη
σύσταση της ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας και την αποδέσμευση
των κεφαλαίων της , το εν λόγω ποσό επιστράφηκε στους δικαιούχους και έγιναν οι απαραίτητες εγγραφές αντιλογισμού. Η φορολογική αρχή, με την
αιτιολογία ότι οι καταθέσεις αυτές αποτελούν δάνειο των τρίτων προς
την αναιρεσείουσα, επέβαλε το τέλος χαρτοσήμου της
προαναφερόμενης διάταξης. Το διοικητικό πρωτοδικείο,
κατ'παραδοχή σχετικού λόγου προσφυγής της
αναιρεσείουσα, ακύρωσε κατά το μέρος αυτό την ένδικη πράξη, με την αιτιολογία ότι από τις σχετικές εγγραφές στο βιβλίο του
ταμείου δεν προκύπτει ότι από αυτές
αναφέρονται ρητά σε σχέση δανείου.
Το διοικητικό
εφετείο, επί σχετικού λόγου εφέσεως του Δημοσίου, δέχθηκε
ότι από τις εγγραφές στο προαναφερόμενο
βιβλίο, δηλαδή από τις εγγραφές καταθέσεων χρημάτων
για τις ανάγκες τη εταιρείας και από τις εγγραφές
επιστροφής αυτών με το σύστημα του αντιλογισμού, προκύπτουν όλα τα
στοιχεία της κατά το άρθρο 806 του Α.Κ. σύμβασης δανείου, δηλαδή
μεταβίβαση κατά κυριότητα σε άλλον χρημάτων ή άλλων αντικαταστατών
πραγμάτων με την υποχρέωση του λήπτη να αποδώσει άλλα πράγματα της
ίδιας ποσότητας και ποιόητας και ότι, από τις εγγραφές αυτές
αποδεικνύεται η σύμβαση δανείου, δεν απαιτείται δε να γίνεται σε
αυτές και ρητή μνεία ότι τα ποσά των καταθέσεων καταβλήθηκαν λόγω δανείου.
Κατ' ακολουθία έκρινε ότι νόμιμα επιβληθηκε εν προκειμένω από τη
φορολογική αρχή δανειακό τέλος χαρτοσήμου.
8. Επειδή με το περιεχόμενο αυτό, η προσβαλλόμενη απόφαση είναι κατά
το μέρος αυτό νομίμως και επαρκώς αιτιολογημένη, εφόσον το διοικητικό
εφετείο, κατ' εκτίμηση των σχετικών εγγράφων στο προσωρινό βιβλίο
ταμείου της υπό ίδρυση εταιρείας, συνήγαγε ότι από αυτές προκύπτουν
όλα τα στοιχεία της συμβάσεως δανείου (άρθρου 806 Α.Κ.) μεταξύ τρίτων και του φορέα της υπό ίδρυση τότε ανώνυμης τραπεζικής εταιρείας,
μεταξύ των οποίων και σχετική συμφωνία περί συνάψεως δανείου, δεν
απαιτείται δε από το νόμο οι σχετικές εγγραφές στα βιβλία να
αναφέρονται ρητά σε σύμβαση δανείου, τα δε περι του αντιθέτου
προβαλλόμενα με την κρινόμενη αίτηση πρέπει να αποριφθούν ως αβάσιμα.
Ειδικότερα, ο προβαλλόμενος λόγος αναίρεσης ότι τα εν λόγω ποσά
καταβλήθηκαν από τους ενδιαφερόμενους τρίτους, όχι αίτια δανείου,
αλλως αρραβώνας για την απόκτηση μετοχών της υπό ίδρυση τότε τραπεζικής
εταιρείας πρέπει να απορριφθεί ως απαράδεκτος, διότι πλήσσει την
εναγόμενη σε εκτίμηση των αποδείξεων κρίση του δικαστηρίου της
ουσίας, η οποία δεν υποκειται σε αναιρετικό έλεγχο.