ΠΟΛ.1188/1.7.1998

Αποδοχή της υπ αριθ. 787/1997 Γνωμοδότησης του Δ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους



Σχόλια:



1 Ιούλ 1998

Taxheaven.gr
Αθήνα 1 Ιουλίου 1998
Αρ.Πρωτ.: 1078251/385/Α0013

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝ.Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡ.ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ - ΤΜΗΜΑ Α'

ΠΟΛ.: 1188

ΘΕΜΑ: Αποδοχή της με αριθμό 787/97 γνωμοδότηση του Δ' Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους.

Σας κοινοποιούμε την υπ' αριθ. 787/1997 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (Ν.Σ.Κ.) (Δ' Τμήμα), η οποία έγινε δεκτή από τον Υφυπουργό Οικονομικών και παρακαλούμε για την εφαρμογή της.
Με τη Γνωμοδότηση αυτή γίνεται δεκτό ότι δεν υπόκεινται ούτε σε φόρο δωρεάς, ούτε σε φόρο εισοδήματος, οι παροχές που γίνονται από κοινωφελές Ιδρυμα προς τα απ' αυτό ωφελούμενα πρόσωπα, σε εκπλήρωση του σκοπού του. Δεν υπάγονται σε φόρο δωρεάς, γιατί γίνονται σε εκπλήρωση νόμιμης υποχρέωσης πηγάζουσας από την ιδρυτική πράξη ή τον οργανισμό του Ιδρύματος, αλλά ούτε και σε φόρο εισοδήματος, αφού φέρουν έντονα τα στοιχεία της φιλανθρωπικής συνεισφοράς και κοινωνικής περίθαλψης.

Αρ. Γνωμ.: 787/1997

Περίληψη ερωτήματος: Αν υπόκεινται σε φόρο δωρεάς ή εισοδήματος οι παροχές που γίνονται από κοινωφελές Ιδρυμα προς τα απ' αυτό ωφελούμενα πρόσωπα σ' εκπλήρωση του σκοπού του

Επί του παραπάνω ερωτήματος, το Ν.Σ.Κ. εγνωμοδότησε ως εξής:

Ι. Το παραπάνω ερώτημα έγινε με αφορμή την αντιπροσωπευτική περίπτωση του κοινωφελούς Ιδρύματος με την επωνυμία "Κοινωφελές Ιδρυμα Βρασίδα Σγούρδα και Ιακώβου Σκάση", που έχει σκοπό την οικονομική ανακούφιση της διαβιώσεως και θεραπείας σπαστικών παιδιών, την οικονομική βοήθεια πασχόντων συνανθρώπων από ανίατα νοσήματα, την υποβοήθηση γερόντων στερουμένων μέσων για την ιατρική τους περίθαλψη κ.λπ. Είναι, όμως, προφανές ότι, επειδή ο σκοπός των περισσοτέρων κοινωφελών Ιδρυμάτων είναι παρεμφερής, η λύση που θα δοθεί πρέπει να έχει γενική εφαρμογή.

ΙΙ. Στο άρθρο 116 Α.Κ. ορίζεται ότι: "Τα εκ του σκοπού του Ιδρύματος ωφελούμενα πρόσωπα έχουσι κατά τούτου αγωγήν...". Περαιτέρω, στο άρθρο 34, παρ. 1 του Ν.Δ.118/1973 περί φορολογίας κληρονομιών, δωρεών κ.λπ. ορίζεται ότι: "Κτήσις περιουσίας αιτία δωρεάς δια την επιβολήν του φόρου είναι: Α) Η εκ δωρεάς συνιστωμένης κατά τας διατάξεις του Αστικού Κώδικος. Β) Η εκ πάσης παροχής, παραχωρήσεως ή μεταβιβάσεως οιουδήποτε περιουσιακού στοιχείου άνευ ανταλλάγματος, έστω και αν δεν κατηρτίσθη έγγραφον...".
Εξάλλου, στο άρθρο 4 του Ν.2238/1994 "Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος", ορίζεται ότι:

"1. Εισόδημα, στο οποίο επιβάλλεται ο φόρος, είναι το εισόδημα που προέρχεται από κάθε πηγή ύστερα από την αφαίρεση των δαπανών για την απόκτησή του, όπως αυτό προσδιορίζεται ειδικότερα στα άρθρα 20 έως 51. Ο φόρος αυτού του νόμου, τα πρόστιμα και οι πρόσθετοι φόροι δεν αναγνωρίζονται για έκπτωση από το εισόδημα
αυτό.

2. Το εισόδημα, ανάλογα με την πηγή της προέλευσής του, διακρίνεται κατά τις επόμενες κατηγορίες, ως εξής:

Α-Β. Εισόδημα από ακίνητα.
Γ. Εισόδημα από κινητές αξίες.
Δ. Εισόδημα από εμπορικές επιχειρήσεις.
Ε. Εισόδημα από γεωργικές επιχειρήσεις.
ΣΤ. Εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες.
Ζ. Εισόδημα από υπηρεσίες ελευθέριων επαγγελμάτων και από κάθε άλλη πηγή".

ΙΙΙ. Σύμφωνα με τη διδόμενη, από τη θεωρία και τη νομολογία, ερμηνεία των παραπάνω διατάξεων, κατ' αρχήν η παροχή εκ μέρους του Ιδρύματος προς τα ωφελούμενα πρόσωπα, δεν έχει χαρακτήρα δωρεάς, ούτε το Ιδρυμα είναι έναντι των προσώπων αυτών δωρητής, αλλά η ενέργειά του αποτελεί εκπλήρωση υποχρεώσεως που απορρέει από το σκοπό που έχει τάξει ο ιδρυτής, παρά το γεγονός ότι τα πρόσωπα αυτά λαμβάνουν εκ χαριστικής δικαιοπραξίας παροχή του ιδρυτού μέσων του Ιδρύματος.
Περαιτέρω, κατά την πάγια νομολογία του Σ.τ.Ε. (3206/1983, 2993/1986 κ.ά.), κατά την έννοια της διατάξεως της παρ. 1 του άρθρου 34 του Ν.Δ.118/1973, ως δωρεά φορολογείται πάσα παροχή περιουσιακού στοιχείου άνευ ανταλλάγματος, εφ' όσον γίνεται οικειοθελώς και όχι σ' εκπλήρωση νομίμου υποχρεώσεως, ασχέτως της ειδικωτέρας προθέσεως του παρέχοντος το περιουσιακό στοιχείο ή του λόγου για τον οποίο παρέχεται τούτο.
Εξάλλου ως εισόδημα φορολογείται, έστω και αν δεν κατονομάζεται ρητώς στο νόμο, το αντάλλαγμα της προσωπικής εργασίας ή οι καρποί περιουσιακών στοιχείων του φορολογουμένου, εφ' όσον υφίσταται περιοδικότητα και διαρκώς εκμεταλλεύσιμη πηγή τούτου και όχι κάθε προσαύξηση της περιουσίας του, εκτός αν αυτή δυνάμει διατάξεως νόμου λογίζεται ως εισόδημα, για την υπαγωγή στο φόρο (Γνωμοδότηση Ολ. Ν.Σ.Κ. 573/1994).

IV. Εν προκειμένω, εφ' όσον η παροχή του κοινωφελούς Ιδρύματος προς τα ωφελούμενα απ' αυτό πρόσωπα, γίνεται σ' εκπλήρωση νομίμου υποχρεώσεως πηγάζουσας από την ιδρυτική πράξη ή τον οργανισμό του Ιδρύματος, δεν είναι δυνατό να φορολογηθεί ως δωρεά.
Περαιτέρω, όμως, η ίδια παροχή δεν είναι δυνατό να χαρακτηρισθεί ως φορολογητέο εισόδημα του ωφελούμενου προσώπου, καθ' όσον ούτε τα χαρακτηριστικά του εισοδήματος, όπως προεξετέθησαν, φέρει (αντάλλαγμα προσωπικής εργασίας ή καρποί περιουσιακών στοιχείων με χαρακτήρα περιοδικότητας και διάρκειας), αλλά ούτε
και από το φορολογικό νόμο χαρακτηρίζεται ως εισόδημα, αλλά αντίθετα φέρει έντονα τα στοιχεία της φιλανθρωπικής συνεισφοράς και της κοινωνικής περιθάλψεως.

V. Κατόπιν τούτων, το Ν.Σ.Κ. γνωμοδοτεί ότι δεν υπόκεινται σε φόρο δωρεάς ή εισοδήματος οι παροχές κοινωφελούς Ιδρύματος προς τα ωφελούμενα απ' αυτό πρόσωπα, που γίνονται σ' εκπλήρωση του σκοπού του Ιδρύματος.


Taxheaven.gr