Κοινοποίηση μερικών διατάξεων του Ν. 2515/1997 - Συγχώνευση Πιστωτικών Ιδρυμάτων κ.λπ.
Κοινοποιούμε κατωτέρω τις διατάξεις των άρθρων 16, 22 περίπτωση Β' και 34 του Ν. 2515/1997 "Ασκηση επαγγέλματος λογιστή φοροτεχνικού, λειτουργία Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών (Σ.Ο.Ε.) και άλλες διατάξεις", που δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α' 154/25.7.1997) και παρέχουμε οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή αναφορικά με θέματα αρμοδιότητάς μας:
Αρθρο 16
Συγχώνευση πιστωτικών ιδρυμάτων
1. Με τις διατάξεις του άρθρου 16 ρυθμίζονται θέματα συγχώνευσης πιστωτικών ιδρυμάτων κατά την έννοια του άρθρου 2 του Ν. 2076/1992. Οι διατάξεις του άρθρου αυτού σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο 3 δεν εφαρμόζονται στα πιστωτικά ιδρύματα που αναφέρονται στο άρθρο 3 παράγραφοι 2 και 3 του Ν.2076/1992, δηλαδή στην Τράπεζα της Ελλάδος, το Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, την Ε.Τ.Β.Α., το Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων, στα Πιστωτικά ιδρύματα που εδρεύουν και λειτουργούν σε άλλα Κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ενωσης έχουν ρητά εξαιρεθεί από τις κοινοτικές οδηγίες που αφορούν την ανάληψη και άσκηση δραστηριότητας πιστωτικού ιδρύματος καθώς και στα πιστωτικά ιδρύματα που συνιστώνται και λειτουργούν με τη μορφή αμιγούς πιστωτικού συνεταιρισμού.
Ειδικότερα, αναφορικά με φορολογικά θέματα, επισημαίνονται τα εξής:
α) Με τις διατάξεις της παραγράφου 9 παρέχονται απαλλαγές των αναφερομένων στις διατάξεις αυτές πράξεων και συναλλαγών, από κάθε φόρο, τέλος χαρτοσήμου ή άλλο τέλος, εισφορά ή δικαιώματος υπέρ του Δημοσίου ή τρίτου, συμπεριλαμβανομένων των αμοιβών, αναλογικών και παγίων δικαιωμάτων, επιδομάτων ή άλλων τελών υπέρ των υποθηκοφυλάκων.
Ειδικά για το φόρο συγκέντρωσης κεφαλαίων δεν παρέχονται ιδιαίτερες απαλλαγές αλλά εφαρμόζονται οι σχετικές με το φόρο αυτό διατάξεις του Ν.1676/1986 και της παραγράφου 41 του άρθρου 15 του Ν.2166/1993 που αφορά στην επιβολή φόρου συγκέντρωσης κεφαλαίων στην τυχόν προκύπτουσα από τη συγχώνευση υπεραξία.
β) Σύμφωνα με τις διατάξεις της παραγράφου 11 ουδεμία φορολογική υποχρέωση δημιουργείται (επομένως ούτε από τέλη χαρτοσήμου) για το νέο πιστωτικό ίδρυμα που συνίσταται με τη συγχώνευση ή για το απορροφόν και το απορροφόμενο πιστωτικό ίδρυμα, καθώς και για τους μετόχους τους, συνεπεία της συγχώνευσης ιδίως για τυχόν εμφανιζόμενες υπεραξίες που προκύπτουν από τη συγχώνευση. Για τις υπεραξίες, όμως, αυτές επιβάλλεται φόρος συγκέντρωσης κεφαλαίων με την επιφύλαξη των διατάξεων του άρθρου 18 του Ν.1676/1986.
γ) Με τις διατάξεις της παραγράφου 15, στις συγχωνεύσεις τραπεζικών ανωνύμων εταιριών μεταξύ τους, ή τραπεζικής ανώνυμης εταιρίας και θυγατρικής της εταιρίας διαχειρίσεως στοιχείων ενεργητικού και παθητικού, εφαρμόζονται από 25.7.1997 οι διατάξεις των παραγράφων 9 έως και 12 του κοινοποιούμενου άρθρου 16 και όχι οι διατάξεις του καταργούμενου άρθρου 6 του Ν.2292/1953.
δ) Με τις διατάξεις της παραγράφου 17 στη μεταβίβαση, από πιστωτικό ίδρυμα κλάδου, μέρους ή τμήματος της επιχείρησης ή υποκαταστήματός του προς άλλο πιστωτικό ίδρυμα εφαρμόζονται οι διατάξεις της παραγράφου 4 του άρθρου 5 και της παραγράφου 4 του άρθρου 8 του Ν.1642/1986 και επομένως στην αξία της κατά τα ανωτέρω μεταβίβασης κλάδου, μέρους κ.λπ., εφόσον η μεταβίβαση αυτή είναι εκτός πεδίου εφαρμογής Φ.Π.Α., επιβάλλονται τέλη χαρτοσήμου 2% (πλέον εισφορά Ο.Γ.Α. 20%) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 15 παρ. 1α' του Κώδικα Τελών Χαρτοσήμου.
ε) Με τις διατάξεις της παραγράφου 18 καταργούνται οι διατάξεις των άρθρων 1 έως 15 του Ν.2292/1953 που αφορούσαν τις συγχωνεύσεις των ανωνύμων Τραπεζικών εταιριών με εξαίρεση το άρθρο 2 του ανωτέρου νόμου, όπως αντικαταστάθηκε με την παράγραφο 7 του άρθρου 26 του Ν.2076/1992, που αφορά την εκπροσώπηση στις Γενικές συνελεύσεις, των μετόχων της Τράπεζας της Ελλάδος, των νομικών προσώπων δημοσίου δικαίου, των Δημόσιων Οργανισμών, των οργανισμών κοινής ωφέλειας και των Ασφαλιστικών Ταμείων που είναι μέτοχοι των ανωτέρω προσώπων, καθώς και το άρθρο 3 του ίδιου ως άνω νόμου 2292/1953, που αφορά την εξαίρεση από την απαγόρευση χρήσης των ανωνύμων Τραπεζικών εταιριών των τίτλων "Ακαδημία", "Ακαδημαϊκόν", "Εθνικόν", ως προσωνυμίας.
2. Τα ανωτέρω σύμφωνα με τις διατάξεις του κοινοιποιούμενου άρθρου 34 ισχύουν από 25.7.1997 ημερομηνία δημοσίευσης του νόμου στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ Α'/154/25.7.1997).
Αρθρο 22, Περίπτ. Β'
Με τις διατάξεις της κοινοποιούμενης περίπτωσης β' του άρθρου 22, από 1.9.1997 μειώνεται από 4% σε 3% ο ειδικός φόρος Τραπεζικών εργασιών που επιβάλλεται στα έσοδα των προσώπων του άρθρου 8 του Ν.1676/1986 (ημεδαπών ανωνύμων τραπεζικών εταιριών, που λειτουργούν σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.5076/1931, της Τράπεζας της Ελλάδος και των αλλοδαπών ανωνύμων Τραπεζικών εταιριών που λειτουργούν νόμιμα στην Ελλάδα). Ειδικότερα:
Η μείωση του ειδικού φόρου Τραπεζικών εργασιών αφορά το φόρο για όλα τα έσοδα των Τραπεζών στα οποία επιβάλλεται ο φόρος αυτός (τόκους, προμήθειες, μεσιτείες, προεξοφλήματα, νομισματικές ή συναλλαγματικές διαφορές, διαφορές τιμήματος και κάθε φύσης εισοδήματα ή ωφέλειες) ανεξάρτητα από το πρόσωπο που καταβάλλει τα αντίστοιχα ποσά (επιχειρήσεις, νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, ιδιώτες κ.λπ.) ή από τον τρόπο που προκύπτουν τα έσοδα αυτά και από το χρόνο που καταρτίστηκαν οι σχετικές συμβάσεις από τις οποίες προέκυψαν τα έσοδα, από την υπαγωγή ή μη των συμβάσεων στο φόρο 3% στην περίπτωση που οι συμβάσεις είχαν καταρτισθεί πριν την κατάργηση του Ε.Φ.Τ.Ε. των συμβάσεων, και την εξασφάλισή τους με υποθήκη, ενέχυρο κ.λπ.
Επίσης η μείωση του φόρου από 4% σε 3% αφορά και τα έσοδα των Τραπεζών που προκύπτουν από συμβάσεις που εξακολουθούν να υπάγονται σε τέλη χαρτοσήμου (π.χ. ενέγγυες πιστώσεις).
Αντίθετα η μείωση του φόρου δεν αφορά:
α) τα τέλη χαρτοσήμου που επιβάλλονται, σε ορισμένα έσοδα των τραπεζών (π.χ. μισθώματα από ακίνητα) που υπόκεινται στα τέλη αυτά.
β) τα τέλη χαρτοσήμου που επιβάλλονται στα έσοδα (τόκους κ.λπ.) των λοιπών πιστωδοτικών ιδρυμάτων (Ταχυδρομικό Ταμιευτήριο, Ταμείο Παρακαταθηκών και Δανείων κ.λπ.).
Οπως ρητά ορίζεται στην παράγραφο 2 της κοινοποιούμενης περίπτωσης Β' η μείωση του ειδικού φόρου τραπεζικών εργασιών από 4% σε 3% ισχύει από 1 Σεπτεμβρίου 1997 και καταλαμβάνει έσοδα για τα οποία η φορολογική υποχρέωση γεννάται από την ημερομηνία αυτή.
Κρίσιμο όμως στοιχείο για την υπαγωγή των εσόδων στον ειδικό φόρο τραπεζικών εργασιών με συντελεστή 3%, σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις, δεν είναι ο χρόνος είσπραξης από την τράπεζα των σχετικών εσόδων ούτε ο χρόνος κατάρτισης των συμβάσεων από τις οποίες απέρρευσαν τα έσοδα, αλλά ο χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης.
Επομένως, ενόψει των οριζομένων στις διατάξεις της περίπτ. γ' του άρθρου 9 του Ν.1676/1986, όπως αντικαταστάθηκε με τις διατάξεις του άρθρου 27 παρ. 4 του Ν.2076/1992, εφόσον τα έσοδα των τραπεζών γίνουν αντικείμενο δικαιώματος ωρίμου να ασκηθεί μέχρι 31.8.1997 θα υπαχθούν στον ειδικό φόρο τραπεζικών εργασιών με συντελεστή 4%, ενώ εάν γίνουν αντικείμενο δικαιώματος ωρίμου να ασκηθεί από 1.9.1997 θα υπαχθούν στο φόρο με συντελεστή 3%. Εξαιρετικά οι επισφαλείς ή μη εισπράξιμοι τόκοι απαιτήσεων που ορίζει το άρθρο μόνο του Α.Ν.396/1968, για τους οποίους η φορολογική υποχρέωση γεννιέται κατά τη λογιστικοποίησή τους στα βιβλία των τραπεζών θα υπαχθούν στο φόρο 4% εάν η λογιστικοποίηση γίνει μέχρι 31.8.1997 ενώ εάν η λογιστικοποίηση γίνει από 1.9.1997 θα υπαχθούν στο μειωμένο φόρο 3%.
Εφόσον σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 48 του Ν.1914/1990, όπως αντικαταστάθηκε με τις διατάξεις της παρ. 1 του άρθρου 23 του Ν.2093/1992, η φορολογική υποχρέωση για καταβολή ειδικού φόρου τραπεζικών εργασιών γεννήθηκε μέχρι 31.8.1997 λόγω διαπίστωσης μέχρι τότε ότι δεν πραγματοποιήθηκε η εξαγωγή που χρηματοδοτήθηκε, η περίπτωση θα υπαχθεί σε φόρο 4%. Εάν η διαπίστωση αυτή γίνει από 1.9.1997 θα οφείλεται φόρος με συντελεστή 3%.
Σημειώνουμε ότι η διάταξη της περίπτ. β' του άρθρου 16 του Ν.1676/1986, που προβλέπει τη μη επιβολή τελών χαρτοσήμου στα παρεπόμενα σύμφωνα των ανωτέρων εσόδων, εξακολουθεί να ισχύει.