ΠΟΛ.1171/2.6.1998 Ηλεκτροδότηση οικοδομών

1. Με τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του Ν.1882/1990, όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με το άρθρο 53 του Ν.2065/1992, θεσπίστηκαν φορολογικές υποχρεώσεις επί ηλεκτροδότησης των ανεγειρόμενων οικοδομών και καθορίστηκε η εν γένει σχετική διαδικασία.

Ειδικότερα, με τις εν λόγω διατάξεις προβλέπεται συγκεκριμένος τρόπος προσδιορισμού του κόστους κατασκευής των οικοδομών, με βάση την αξία που προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων. Σε περίπτωση που τα δικαιολογητικά δαπανών ανέγερσης υπολείπονται του προσδιοριζόμενου κόστους κατασκευής, τότε ο ιδιοκτήτης της οικοδομής υποχρεούται να αποδώσει το ΦΠΑ που αναλογεί στις εργασίες που δεν καλύπτονται με σχετικά δικαιολογητικά, εφαρμοζομένων όσων ειδικότερα ορίζονται από τις υπόψη διατάξεις και τις σχετικές ερμηνευτικές εγκυκλίους τους (ΠΟΛ.1165, 1216/1990, 1232/1992 κ.λπ.). Οι παραπάνω διατάξεις καταλαμβάνουν τις οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν μέχρι 31.12.1994, δεδομένου ότι από 1.1.1995 και εντεύθεν έχουν εφαρμογή οι διατάξεις των άρθρων 35 και 36 του Ν.2238/1994, καθώς και της υπ' αριθ. 1137140/2439/ΠΟΛ.1277/5.12.1994 κοινής απόφασης των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ.

2. Με την υπ' αριθ. 1143470/10732/ΠΟΛ.1327/27.12.1995 εγκύκλιο δόθηκαν πρόσθετες οδηγίες για τον τρόπο προσδιορισμού του κόστους κατασκευής οικοδομών, των οποίων ζητείται ηλεκτροδότηση και οι οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν μέχρι 31.12.1994. Μεταξύ άλλων, με την εγκύκλιο αυτή διευκρινίστηκε ότι σε περίπτωση που η οικοδομική άδεια εκδόθηκε μεν μέχρι 31.12.1994, αλλά οι περισσότερες εργασίες, δηλαδή ποσοστό άνω του 50%, έγιναν ή γίνονται από 1.1.1995 και εντεύθεν, τότε ως βάση υπολογισμού για τον προσδιορισμό του κόστους κατασκευής λαμβάνεται υπόψη κατ' αρχήν η αξία μεταβίβασης ακινήτων κατά το χρόνο της προσκόμισης των σχετικών δικαιολογητικών, σύμφωνα με τις προϊσχύσασες διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 8 του Ν.1882/1990, όπως αυτές κατά τα ανωτέρω τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν, συγκρινομένου όμως περαιτέρω του προκύπτοντος κατά τον τρόπο αυτό κόστους με το ελάχιστο κόστος κατασκευής σύμφωνα με τις νέες διατάξεις του άρθρου 35 του Ν.2238/1994, από το οποίο το κόστος κατασκευής δεν μπορεί να είναι μεγαλύτερο. Διευκρινίστηκε, επίσης, ότι στις περιπτώσεις αυτές που το κόστος κατασκευής περιορίζεται κατά τα ανωτέρω στο ύψος του ελάχιστου κόστους κατασκευής, πέραν της διαδικασίας προσδιορισμού του κόστους, δεν θα ακολουθούνται οι λοιπές διαδικαστικές ενέργειες που επιβάλλονται από τις διατάξεις του άρθρου 35 του Ν.2238/1994 και την πιο πάνω κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και ΠΕ.ΧΩ.ΔΕ., αλλά θα ακολουθείται η διαδικασία που προβλέπεται από τις προϊσχύσασες διατάξεις και τις σχετικές εγκυκλίους τους.

3. Με βάση τα παραπάνω συνάγεται ότι, προκειμένου να προσδιορισθεί το κόστος κατασκευής σε περιπτώσεις οικοδομών που οι οικείες οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν μέχρι 31.12.1994, αλλά οι περισσότερες εργασίες έγιναν ή γίνονται από 1.1.1995 και εντεύθεν, εφαρμόζονται τα ακόλουθα:

- Προσδιορίζεται κατ' αρχήν το κόστος κατασκευής με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις και συγκεκριμένα από την αξία που προσδιορίζεται για την επιβολή του φόρου μεταβίβασης ακινήτων, μη υπολογιζόμενου συντελεστή εμπορικότητας, αφαιρείται η αξία του οικοπέδου, καθώς και ποσοστό 20% ως εμπορικό κέρδος, ειδικά σε περίπτωση ανέγερσης από τον ιδιοκτήτη.

- Το κατά τα ανωτέρω προσδιοριζόμενο κόστος κατασκευής συγκρίνεται με το ελάχιστο κόστος κατασκευής που προκύπτει κατ' εφαρμογή των νέων διατάξεων του άρθρου 35 του Ν.2238/1994.

- Αν από την πιο πάνω σύγκριση προκύπτει ότι είναι μικρότερο το βάσει των νέων διατάξεων ελάχιστο κόστος κατασκευής, τότε λαμβάνεται αυτό ως κόστος κατασκευής της οικοδομής, χωρίς όμως καμία περαιτέρω μείωση. Στην περίπτωση αυτή, ο ιδιοκτήτης της οικοδομής καλείται προς κάλυψη ολόκληρου του ποσού που κατά τα
ανωτέρω λαμβάνεται ως κόστος κατασκευής, για την κάλυψη δε αυτή λαμβάνονται υπόψη όλα γενικά τα δικαιολογητικά δαπανών ανέγερσης που υπολογίζονται και με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις (αγορές υλικών και παροχές υπηρεσιών εργολάβων και υπεργολάβων μετά ΦΠΑ, αμοιβές ημερομίσθιων εργατών και τεχνικών μετά των οικείων ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ.).

- Αν, όμως, από την παραπάνω σύγκριση προκύπτει ότι είναι μικρότερο το κόστος κατασκευής με βάση τις προϊσχύσασες διατάξεις, τότε λαμβάνεται αυτό ως κόστος κατασκευής της οικοδομής. Στην περίπτωση αυτή, αλλά και σε κάθε περίπτωση που ο υπόχρεος, ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της πιο πάνω σύγκρισης, επιλέξει, ως
έχει δικαίωμα, την εφαρμογή των κατά τα ανωτέρω παλαιότερων διατάξεων, είναι ευνόητο ότι έχουν επιπλέον εφαρμογή και οι διατάξεις του τελευταίου εδαφίου του άρθρου 53 του Ν.2065/1992, σύμφωνα με τις οποίες ο ιδιοκτήτης της οικοδομής δεν υποχρεούται να αποδώσει φόρο αν η διαφορά μεταξύ του προσδιοριζόμενου με βάση τις διατάξεις αυτές κόστους κατασκευής και της συνολικής αξίας των υποβαλλόμενων δικαιολογητικών ανέγερσης είναι μικρότερη του 20% του κόστους ή η αξία κατασκευής υπολείπεται του προσδιοριζόμενου κόστους, λόγω αποδεδειγμένης προσωπικής του απασχόλησης στην ανέγερση της οικοδομής ή μη ολοκλήρωση της κατασκευής της.

4. Ειδικά για οικοδομές εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας ακινήτων, για τις οποίες ζητείται ηλεκτροδότηση και οι οικείες οικοδομικές άδειες εκδόθηκαν μέχρι 31.12.1994, διευκρινίζονται συμπληρωματικά τα ακόλουθα:

- Αν με βάση τα σχετικά δικαιολογητικά που υποβάλλονται από τους ιδιοκτήτες στις ΔΟΥ (Εντυπο Ε283 κ.λπ.), προκύπτει ότι όλες οι οικοδομικές εργασίες ή το μεγαλύτερο μέρος αυτών, δηλαδή ποσοστό άνω του 50%, έγιναν μέχρι 31.12.1994, τότε ως κόστος κατασκευής λαμβάνεται η ισχύουσα κατά την ίδια ημερομηνία αξία μεταβίβασης ακινήτων, προσδιοριζόμενη κατά τις τότε ισχύουσες διατάξεις (λαμβανομένων δηλαδή υπόψη των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών της οικοδομής και των τεχνικών χαρακτηριστικών κάθε περιοχής), μη υπολογιζόμενης σε καμιά περίπτωση αξίας οικοπέδου και αφαιρουμένου ποσοστού 20% ως εμπορικού κέρδους, ειδικά σε περίπτωση ανέγερσης από τον ιδιοκτήτη.

- Αντίθετα, αν προκύπτει ότι το μεγαλύτερο μέρος των εργασιών έγιναν ή γίνονται από 1.1.1995 και εντεύθεν, τότε ως κόστος κατασκευής λαμβάνεται η ισχύουσα κατά το χρόνο προσκόμισης των σχετικών δικαιολογητικών αξία μεταβίβασης ακινήτων, προσδιοριζόμενη κατά τις ισχύουσες κατά το χρόνο αυτό διατάξεις, μη υπολογιζομένης σε καμιά περίπτωση αξίας οικοπέδου και αφαιρουμένου ποσοστού 20% ως εμπορικού κέρδους, ειδικά σε περίπτωση ανέγερσης από τον ιδιοκτήτη, η οποία όμως δεν μπορεί να υπερβαίνει το ελάχιστο κόστος κατασκευής κατά τις διατάξεις του άρθρου 35 του Ν.2238/1994, εφαρμοζομένων και εν προκειμένω ανάλογα, σε ό,τι αφορά τη λοιπή διαδικασία, των διευκρινίσεων της προηγούμενης περ. 3.
Οπως εξάλλου είναι γνωστό, από 30.12.1996 και εντεύθεν προβλέπεται και για τα κτίσματα εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού, αντικειμενικός τρόπος προσδιορισμού της φορολογητέας αξίας μεταβίβασής τους, ο οποίος συνίσταται στην εφαρμογή ορισμένης κατά περιοχή τιμής εκκίνησης, αυξομειούμενης βάσει συγκεκριμένων συντελεστών, ανάλογα με την περίπτωση. Συνεπώς, προκειμένου να προσδιορισθεί κατά τα προεκτεθέντα το κόστος κατασκευής οικοδομών για τις οποίες ισχύει ο πιο πάνω τρόπος προσδιορισμού της αξίας μεταβίβασης ακινήτων, η αξία μεταβίβασης θα υπολογίζεται με βάση τις ισχύουσες σχετικές διατάξεις περί φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων (υπ' αριθ. 112485/479/Γ0013/ΠΟΛ.1310/3.12.1996,
1129488/478/Γ0013/ΠΟΛ.1313/3.12.1996 ΑΥΟ κ.λπ.), με τη διευκρίνιση ότι, αποκλειστικά για την εφαρμογή της παρούσας, δεν θα εφαρμόζονται επί της κατά περίπτωση τιμής εκκίνησης συντελεστές αποπεράτωσης, παλαιότητας και ειδικών συνθηκών.

5. Σε ό,τι αφορά τον καταλογισμό των φόρων και την εν γένει επιβολή κυρώσεων σε σχέση με την εφαρμογή των ως άνω διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 8 του Ν.1882/1992, όπως αυτές κατά τα ανωτέρω τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν, επισημαίνεται ότι, εφόσον συντρέχει περίπτωση, εφαρμόζονται οι ισχύουσες γενικές διατάξεις που αναφέρονται σε μη απόδοση ή σε ανακριβή ή εκπρόθεσμη απόδοση ΦΠΑ, κατά περίπτωση.
Ειδικότερα, χρόνος γένεσης της φορολογικής υποχρέωσης, εν προκειμένω, θεωρείται η ημερομηνία υποβολής στη ΔΟΥ των δικαιολογητικών και σχετικής έγκρισης παροχής του ηλεκτρικού ρεύματος. Εντός δύο μηνών από της ημερομηνίας αυτής, ο ιδιοκτήτης της οικοδομής υποχρεούται να υποβάλει δήλωση και να αποδώσει τα μη αποδοθέντα κατά την ανέγερση της οικοδομής ποσά ΦΠΑ. Κατά συνέπεια, η μη υποβολή της πιο πάνω δήλωσης, παρά το γεγονός ότι προκύπτουν προς απόδοση ποσά ή η υποβολή ανακριβούς δήλωσης ή η εκπρόθεσμη υποβολή αυτής, σε χρόνο μεταγενέστερο της δίμηνης προθεσμίας, επισύρουν, από πλευράς επιβολής προσθέτων
φόρων και λοιπών εν γένει κυρώσεων, όλες γενικά τις συνέπειες που συνεπάγεται η μη απόδοση ή η ανακριβής απόδοση ή η εκπρόθεσμη απόδοση ΦΠΑ, κατά τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις.

Είναι ευνόητο ότι οι διατάξεις του Ν.2523/1997 περί διοικητικών και ποινικών κυρώσεων κ.λπ. έχουν ανάλογη εφαρμογή και επί των υποθέσεων των ως άνω διατάξεων της παρ. 2 του άρθρου 8 του Ν.1882/1990, όπως αυτές τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν.