ΠΟΛ.1102/20.5.1992 Η απαλλαγή από το ΦΠΑ ορισμένων περιπτώσεων προμηθειών παροχής υπηρεσιών κ.α.
Δημοσιεύθηκε στις : [ 20-05-1992 ]
Κατηγορία: Φ.Π.Α.
ΠΟΛ.1102/20.5.1992
Η απαλλαγή από το ΦΠΑ ορισμένων περιπτώσεων προμηθειών παροχής υπηρεσιών κ.α.
ΠΟΛ.1102/20.5.1992 Η απαλλαγή από το ΦΠΑ ορισμένων περιπτώσεων προμηθειών παροχής υπηρεσιών κ.α.
ΠΟΛ. 1102/20.5.92 Η απαλλαγή από
το ΦΠΑ ορισμένων περιπτώσεων προμηθειών παροχής
υπηρεσιών κ.α.
Με την ακόλουθη εγκύκλιο
κοινοποιήθηκαν οι Γνωμ. Ν.Σ. Κ. 431/4.6.91 και 882/17.12.91
όπως έγιναν αποδεκτές από το υπουργείο
Οικονομικών και δόθηκαν οι ακόλουθες διευκρινήσεις.
1 . Απαλλάσσονται από το φόρο προστιθέμενης αξίας σύμφωνα
με τις περιπτώσεις κα, κβ και κγ
της παραγράφου 1 του άρθρου 18 του ν. 1642/86.
α) Η προμήθεια που εισπράττουν τα γραφεία που λειτουργούν
με άδεια της Τράπεζας Ελλάδος, ως ανταλλακτήρια συναλλάγματος,
από τράπεζες ή συναλλασσόμενους διότι η προμήθεια αυτή αντιστοιχεί σε υπηρεσίες
που περιλαμβάνονται στην περίπτ. κα' της πιο πάνω αναφερόμενης
διάταξης.
β) Η υπηρεσία διαμεσολάβησης προσώπων (τράπεζες, φυσικά πρόσωπα,
νομικά πρόσωπα) σε αγοραπωλησία μετοχών κ.λπ., διότι πρόκειται για υπηρεσία που
περιλαμβάνεται στην περίπτ. κβ'
της ως άνω διάταξης, ανεξάρτητα από το πρόσωπο για λογαριασμό του οποίου μεσολαβεί
(επενδυτής ή χρηματιστής).
γ) Η παροχή υπηρεσιών συμβούλων επενδύσεων για αγορά μετοχών,
ομολόγων κ.λπ., διότι πρόκειται για εργασία σχετικά με μετοχές, ομολογίες και
λοιπούς τίτλους που περιλαμβάνεται στην απαλλακτική διάταξη της περίπτ. κβ' του ίδιου ως άνω άρθρου.
δ) Η διάθεση μεριδίων αμοιβαίων κεφαλαίων από αντιπροσώπους,
οι οποίοι συμβάλλονται με τις εταιρίες διαχείρισης αμοιβαίων κεφαλαίων, σύμφωνα
με το Κεφάλαιο Β του ν. 1969/91 (ΦΕΚ 167/Ν 30.10.91) ως εργασία που
καλύπτεται από τη διάταξη της περίπτ. κγ' του προαναφερόμενου άρθρου.
2. Τέλος, δεν καλύπτεται από την απαλλαγή και επομένως υπάγεται
σε ΦΠΑ, σύμφωνα με την περίπτ.
κβ' της παραγρ. 1 του άρθρου 18, n ανάθεση σε τρίτους
της διαχείρισης και φύλαξης μετοχών, μεριδίων και λοιπών τίτλων.
Όταν όμως δεν υπάρχει σύμβαση ανάθεσης «διαχείρισης» επειδή
από την ως άνω διάταξη δεν προκύπτει άμεσα πότε μία πράξη συνιστά πράξη «διαχείρισης»
δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί γενικά και αφηρημένα το περιεχόμενο της μη
απαλλασσόμενης από το ΦΠΑ «διαχείρισης», αλλά το περιεχόμενο
αυτής θα προκύψει από την εκάστοτε έννομη σχέση από την οποία απορρέει η διαχείριση
των τίτλων αυτών.
Κατά συνέπεια, οι ΔΟΥ προκειμένου
να χαρακτηρίσουν αν μία πράξη συνιστά «διαχείριση» και επομένως αν είναι πράξη
υπαγόμενη ή όχι σε ΦΠΑ, είναι απαραίτητο να ερευνούν
κάθε φορά την έννομη σχέση από την οποία παρέχεται δικαίωμα εξουσίας επί των τίτλων.
Γνωμ. Ν.Σ.Κ.
431/91
Περίληψη ερωτήματος: Ποια η έκταση εφαρμογής των διατάξεων
των περιπτώσεων κα', κβ' και κγ'
της παρ. 1 του άρθρου 18 του ν. 1642/86 και ειδικότερα: 1) Ποιες από τις υπηρεσίες
που παρέχει η «εθνική Χρηματιστηριακή Α.Ε.» που ιδρύθηκε σύμφωνα με τον
.1806/88 και έχει ως σκοπό τη διεξαγωγή χρηματιστηριακών συναλλαγών, τη σύναψη
χρηματιστηριακών συμβάσεων, την αγορά αξιών για λογαριασμό της, την ανάληψη υπηρεσιών
αναδόχου σε δημόσια εγγραφή, την παροχή υπηρεσιών και συμβουλών σε επενδυτές
και εκδότες αξιών, τη διαχείριση χαρτοφυλακίου χρεογράφων, τη μεσολάβηση σε αγοραπωλησία
μετοχών, μεριδίων, ομολόγων, τίτλων κ.λπ. εμπίπτουν στις απαλλασσόμενες από
το ΦΠΑ διατάξεις της περ. κβ'
της παρ. 1 του άρθρου 18 του Ν. 1642/86. 2) Ποια η έννοια της διαχείρισης κατά
την ως άνω διάταξη και ποιες πράξεις εμπίπτουν στην έννοια αυτή. 3) Εάν απαλλάσσεται
από το ΦΠΑ το μέρος της αμοιβής που καταβάλλεται από
χρηματιστή σε τρίτο πρόσωπο, για υπηρεσίες διαμεσολάβησης του μεταξύ επενδυτών
και χρηματιστή για αγοραπωλησία μετοχών, ομολόγων, τίτλων κ.λπ.
4) Εάν η διαφορά (προμήθεια) που λαμβάνει ο ανταλλάσσων το συνάλλαγμα από τον πελάτη ή την Τράπεζα υπάγεται
στο ΦΠΑ ή απαλλάσσεται ως πράξη υπαγόμενη στις διατάξεις
της περιπτώσεως κα' της παρ. 1 του άρθρου 18 του Ν. 1642/86. 5) Εάν η από του
ΦΠΑ απαλλαγή των εργασιών των εταιριών διαχειρίσεως
αμοιβαίου κεφαλαίου και της ενεργούσης ως θεματοφύλακος
της τραπέζης κατά τις διατάξεις του ν.δ. 608/70 επιστηρίζεται στη διάταξη της περίπτ.
κγ της παρ. 1 του άρθρου 18 ή και στη διάταξη της περίπτ. κβ της αυτής παραγράφου.
6) Ποιο το ακριβές περιεχόμενο του όρου «διαχείρισης» κατά τη διάταξη αυτή. 7)
Πώς ακριβώς στοιχειοθετείται η απαλλαγή από ΦΠΑ της
Τράπεζας που ενεργεί ως θεματοφύλακας του αμοιβαίου κεφαλαίου σύμφωνα με το ν.δ. 608/70, αλλά και για τις υπηρεσίες μεσολάβησης σε αγορά
και πώληση μεριδίων του αμοιβαίου κεφαλαίου και τέλος 8) Εάν απαλλάσσεται από
το ΦΠΑ η αμοιβή που λαμβάνει οποιοδήποτε πρόσωπο για
τη διάθεση μεριδίων αμοιβαίου κεφαλαίου, το οποίο ενεργεί κατ' εντολή της εταιρίας
Διαχειρίσεως.
1. Από τις διατάξεις των περιπτ.
κα, κβ και κγ της παρ. 1 του
άρθρου του Ν. 1642/1986 «Για την εφαρμογή του φόρου προστιθέμενης αξίας και άλλες
διατάξεις» (ΦΕΚ 125/21.8.1986 τ. Α) ορίζεται ότι:
«1. Απαλλάσσονται από το φόρο: α) ... β) ... κα) οι εργασίες στις οποίες περιλαμβάνονται
και η διαπραγμάτευση, που αφορούν συνάλλαγμα, χαρτονομίσματα και νομίσματα, τα
οποία αποτελούν νόμιμα μέσα πληρωμής, με εξαίρεση τα νομίσματα και χαρτονομίσματα
για συλλογές, κβ) οι εργασίες στις οποίες περιλαμβάνεται
και η διαπραγμάτευση εκτός από τη φύλαξη και διαχείριση, που αφορούν μετοχές
ανώνυμων εταιριών, μερίδια, ομόλογα και λοιπούς τίτλους, με εξαίρεση τους τίτλους
παραστατικούς εμπορευμάτων, κγ) η διαχείριση των αμοιβαίων
κεφαλαίων που προβλέπουν οι διατάξεις του ν .δ. 608/1970 (ΦΕΚ
170).
ΙΙ. Από τη διατύπωση της άνω παρατιθέμενης διατάξεως της περ. κα της παρ. 1 του άρθρου
18 του ν. 1642/86, η οποία απαλλάσσει από το φόρο προστιθέμενης αξίας τις εργασίες
ως και τη διαπραγμάτευση που αφορούν συνάλλαγμα, χαρτονόμισμα και νόμισμα, τα
οποία αποτελούν νόμιμα μέσα πληρωμής, σαφώς προκύπτει ότι η διάταξη αυτή αναφέρεται
στις εργασίες και τη διαπραγμάτευση που αφορούν το χρήμα με τη στενή τούτου έννοια,
ήτοι τα αντικατάστατα (Α.Κ.
950, 806) και αναλωτά (Α.Κ.
952) κινητά πράγματα τα οποία καθιερώνει η πολιτεία σαν υποχρεωτικό μέσο εξoφλήσεως
των υποχρεώσεων (Γ. Mπαλής Γ. Αρχ. 188, Ταμπάκης ΟΕ Γεωργ. Σταθ.
ΑΚ 291 11 αριθμ. 7, Γαζής,
Ερ. ΑΚ εισαγ. 291 αρ. 4, 5) είτε τούτο αποτελείται εκ μετάλλου (μεταλλικό)
είτε από χαρτονομίσματα. Το τελευταίο τούτο συνίσταται σε ανώνυμα γραμμάτια
είτε του κράτους είτε τραπεζικά. Ως εκ της αναφοράς δε της ως άνω διατάξεως και
σε συνάλλαγμα, είναι πρόδηλο ότι από την έννοια συνάλλαγμα στη διάταξη αυτή νοείται
το ξένο (αλλοδαπό) νόμισμα και όχι άλλοι τίτλοι παραστατικοί αξίας ως οι συναλλαγματικές,
οι τραπεζιτικές επιταγές, τα τοκομερίδια, μερισματόγραφα
και κ.λπ., τα οποία δίδονται αντί χρημάτων στις συναλλαγές ως και εν γένει κάθε
άλλο μέσο πληρωμής που περιλαμβάνεται στην ευρεία έννοια του χρήματος, η οποία
περιλαμβάνει καθετί που πραγματικά κυκλοφορεί στnν αγορά σαν μέτρο αξιών και σαν μέσο συναλλαγής.
Συνεπώς, κατ' εφαρμογήν της διατάξεως
αυτής κάθε εργασία ως και η διαπραγμάτευση που αφορούν ημεδαπό ή αλλοδαπό νόμισμα
(εξαιρουμένων των εργασιών και της διαπραγμάτευσης που αφορούν νομίσματα και
χαρτονομίσματα για συλλογές, απαλλάσσεται του ΦΠΑ) αξίας.
ΙΙΙ. Από το ΦΠΑ
απαλλάσσονται επίσης κατ' εφαρμογή της άνω παρατιθέμενης
διατάξεως της περ. κβ της παρ. 1 του άρθρου 18 του
ν. 1642/86 και οι εργασίες, στις οποίες περιλαμβάνεται και η διαπραγμάτευση, εκτός
από τη φύλαξη και τη διαχείριση, που αφορούν μετοχές ανωνύμων εταιριών, μερίδια
και λοιπούς τίτλους, με εξαίρεση τους τίτλους παραστατικούς εμπορευμάτων.
Είναι πρόδηλο ότι κατ' εφαρμογήν
της διατάξεως αυτής απαλλάσσονται από το ΦΠΑ οι εργασίες
και η διαπραγμάτευση εκτός από τη φύλαξη και τη διαχείριση, εν γένει τίτλων παραστατικών
αξίας, ως τούτο προκύπτει εκ της ενδεικτικής αναφοράς της διατάξεως αυτής σε
συγκεκριμένους τίτλους (μετοχή αν. εταιρ. μερίδια) αφενός
ακολούθως δε και γενικώς σε «λοιπούς τίτλους» εξ ου συνεπάγεται η βούληση του
νομοθέτη να χορηγήσει την απαλλαγή αυτή προκειμένου περί των ως άνω εργασιών και
τη διαπραγμάτευση που αφορούν εν γένει πάντες τους παραστατικούς τίτλους αξιών
και εκείνους που αποτελούν συνάλλαγμα, δηλαδή και τους τίτλους που γίνονται δεκτοί
στις συναλλαγές ως χρήμα (εν ευρεία εννοία) π.χ. επιταγές,
συναλλαγματικές, μερισματόγραφα, γραμμάτια εις διαταγήν κ.λπ. Εκ τούτων ενισχύεται και η ανωτέρω εκτεθείσα
άποψη ότι η περίπτωση και της εν προκειμένω διατάξεως περιορίζεται μόνον στη χορήγηση
της από το ΦΠΑ απαλλαγής στις υπό αυτής προβλεπόμενες
περιπτώσεις μόνο προκειμένου περί εργασιών που αφορούν το ημεδαπό και αλλοδαπό
νόμισμα (χρήμα εν στενή εννοία) και όχι προκειμένου
περί απαλλαγών αφορωσών το χρήμα εν ευρεία έννοια, αφού
περί των απαλλαγών που αφορούν αυτό μεριμνούν οι διατάξεις της εν προκειμένω
περιπτώσεως κβ της παρ. 1 του άρθρου 18, που αναφέρονται
γενικώς στους παραστατικούς αξιών τίτλους στους οποίους περιλαμβάνονται και τα
ως άνω μέσα πληρωμής
(συνάλλαγμα).
Δεν απαλλάσσονται από το ΦΠΑ, κατά
ρητή επιταγή της διατάξεως αυτής, οι εργασίες και η διαπραγμάτευση που αφορούν
τίτλους παραστατικούς εμπορευμάτων (ως
π.χ. φορτωτικές, αποθετήρια) ομοίως δεν απαλλάσσονται του φόρου τούτου,
ρητώς εξαιρούμενης της απαλλαγής αυτή η φύλαξη των τίτλων τούτων ως επίσης και n διαχείριση
αυτών.
Υπό του νόμου, των ως
άνω διατάξεων της περ. κβ της παρ. 1 άρθρο
18 ν. 1642/86, δεν προκύπτει
ούτε άμεσα ούτε έμμεσα ποίον το κατ' αυτές περιεχόμενο του όρου «διαχείριση».
Ως εκ τούτου δε δύναται εκ των προτέρων να προσδιορισθεί γενικώς και αφηρημένως το περιεχόμενον της
μη απαλλασσόμενης από το ΦΠΑ «διαχειρίσεως» των εν
προκειμένω τίτλων, αλλά το περιεχόμενον αυτής θα προκύψει
εκ της εκάστοτε εννόμου σχέσεως εκ
της οποίας απορρέει η «διαχείριση» των τίτλων τούτων, λαμβανομένου υπόψη ότι κατ'
απόσπαση εκ του δικαιώματος κυριότητος εις το οποίο εμπεριέχεται και του οποίου
αποτελεί εκδήλωση, η «διαχείριση» ανάγεται σε αυτοτελώς ασκητό
δικαίωμα, το περιεχόμενο αυτής προσδιορίζεται επακριβώς, είτε από το νόμο (Α.Κ. 788 επόμ. 1096, 1501, 2020) είτε εκ της δικαιοπραξίας
από την οποία τούτο απορρέει.
Ενόψει όσων ανωτέρω εκτίθενται:
α) επί του πρώτου των ως άνω
ερωτημάτων αρμόζει η απάντησις ότι από τις υπηρεσίες
που παρέχει η «ΕΘΝΙΚΗ ΧΡΗΜΑΣΤΗΡΙΑΚΗ» σύμφωνα με τους
υπ' αυτής επιδιωκόμενους σκοπούς απαλλάσσονται του ΦΠΑ
όσες εκ των δραστηριοτήτων της εμπίπτουν στις ως άνω απαλλακτικές από το ΦΠΑ
διατάξεις περ. κα και κβ της παρ. 1 του άρθρου 18 ν.
1642/86. Τούτο θα κριθεί
από τη φύση των παρεχόμενων απ' αυτήν υπηρεσιών και όχι εκ του σκοπού τον οποίο
επιδιώκει n εταιρία και ως
εκ του οποίου μπορεί να παρέχει και υπηρεσίες της φύσεως αυτής.
Πρέπει συνεπώς να ερευνάται εκάστη των υπ' αυτής πράγματι
παρεχόμενων υπηρεσιών, προκειμένου να διαπιστωθεί αν δύναται να τύχει των ως άνω από το ΦΠΑ απαλλαγών.
β) Η επί του β' ερωτήματος απάντηση δίδεται αναλυτικά σε
όσα ανωτέρω εκτίθενται.
γ) Από το ΦΠΑ απαλλάσσεται το μέρος
της αμοιβής που καταβάλλεται από χρηματιστή σε τρίτο πρόσωπο για υπηρεσίες διαμεσολάβησής
του μεταξύ επενδυτών και χρηματιστή για αγοραπωλησία μετοχών, ομολόγων, τίτλων
κ.λπ., αφού η εργασία αυτή της διαμεσολάβησης αφορά τίτλους παραστατικούς αξίας
εμπίπτουσα στις άνω απαλλακτικές διατάξεις της περίπτ.
κβ της παρ. 1 άρθρου 18 ν. 1642/86. Συνεπώς, στο τρίτο ερώτημα αρμόζει καταφατική
απάντηση.
δ) Ομοίως επί του τέταρτου ερωτήματος αρμόζει καταφατική απάντηση,
αφού η προμήθεια που λαμβάνει ο ανταλλάσσων το συνάλλαγμα
από τον πελάτη του ή την τράπεζα αναφέρεται σε εργασία που αφορά το νόμισμα υπό
την κατά τις διατάξεις της περ. κα της παρ. 1 του άρθρου 18 έννοια αυτού, εμπίπτουσα
στις από τη διάταξη αυτή προβλεπόμενες απαλλαγές.
VI.
Εκ των προπαρατιθεμένων διατάξεων της περ. κγ της παρ. 1 του άρθρου 18 του ν. 1642/1986, σαφώς προκύπτει ότι
η διαχείριση των «αμοιβαίων κεφαλαίων» που προβλέπουν οι διατάξεις του ν .δ.
608/1970 ήτοι «του συνόλου ενεργητικού εις μετρητά χρεώγραφα
και μετοχάς, ούτινος τα επί μέρους στοιχεία ανήκουν
εξ αδιαιρέτου εις πλείονας» κατά την έννοια τούτων τη διδομένη από την παρ. 1
του άρθρου 10 του ν.δ. 608/80, απαλλάσσονται από το
Φόρο Προστιθέμενης Αξίας κατ' εφαρμογήν της διατάξεως
αυτής ρητώς και ειδικώς προβλεπούσης τούτο.
Δε δύναται συνεπώς επί των καθ' έκαστα στοιχείων του ενεργητικού
τούτου ενόψει της άνω ειδικής ρυθμίσεως να τύχουν εφαρμογής οι άνω παρατιθέμενες διατάξεις της περ. κβ
της αυτής παρ. 1 του άρθρου 18 του Ν. τούτου 1642/1986, οι οποίες αναφέρονται
σε εργασίες οι οποίες αφορούν μετοχές ανωνύμων εταιριών, μετρητά, ομολογίες ή
άλλους τίτλους κ.λπ. οι οποίες όμως δεν αποτελούν στοιχεία «αμοιβαίων κεφαλαίων»
υπό την έννοια των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 10 του Ν.Δ. 608/1970, πολύ μάλλον καθόσον η διαχείριση των μη συνιστωσών
«Αμοιβαία Κεφάλαια» κατά τις διατάξεις του Ν.Δ.
608/70, μετοχών και λοιπών τίτλων της περίπτωσης κβ
του άρθρου τούτου 18 (παρ. 1 αυτού) δεν απολαμβάνει των από τις εν προκειμένω
διατάξεις προβλεπομένων απαλλαγών κατά τη ρητή περί τούτου επιταγή των διατάξεων
αυτών.
Ενόψει τούτου και δεδομένου ότι η κατά την άνω περίπτωση απαλλαγή
εκ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, της διατάξεως αυτής στενά ερμηνευομένης ως φορολογικής και μάλιστα θεσπιζομένης φορολογικήν απαλλαγήν (βλ. ΣτΕ 1922/52,
1315/49, 1082/49, 2358/47,
340/40), αφορά γενικώς τη διαχείριση των αμοιβαίων τούτων κεφαλαίων, ήτοι τας εργασίας και εν γένει πάσας τας
ενεργείας διαχειρίσεως των αμοιβαίων τούτων κεφαλαίων τας
κατά τας διατάξεις του Ν.Δ.
608/70 ενεργουμένας,
τη διαχείριση των οποίων κατά το άρθρο 10 παρ. 2 του Ν .Δ. 608/1980 έχει η Α.Ε. Διαχειρίσεως
ως διαχειριστικόν όργανον της οποίας, κατά τας διατάξεις του άρθρου 10 και επόμενα του Ν .Δ. 608/1970, ιδία δε των διατάξεων
των άρθρο 11 παρ. 1, 17 παρ. 1, 4, 19 παρ. 1 και 2, δρα και ενεργεί ο θεματοφύλακας
του Αμοιβαίου Κεφαλαίου (Τράπεζα), η αμοιβή αυτού (του θεματοφύλακος)
διά τη φύλαξιν του ενεργητικού
κεφαλαίου τούτου ως και η αμοιβή διάς τας υπ' αυτού αγοράς και πωλήσεις χρεογράφων και μετοχών διά το χαρτοφυλάκιον του Αμοιβαίου
Κεφαλαίου, απολαμβάνουν της εκ του Φόρου Προστιθέμενης Αξίας, προβλεπομένης από
την άνω διάταξη της περ. κγ της παρ. 1 του άρθρο
18 Ν. 1642/86 απαλλαγής, συνιστώσης αμοιβής αυτού δια
την ενέργειαν διαχειριστικών του Αμοιβαίου Κεφαλαίου
πράξεων.
Εξάλλου η αμοιβή της Α.Ε. Διαχειρίσεως διά την υπ' αυτής έκδοσιν και εξαγορά
μεριδίων του Αμοιβαίου Κεφαλαίου (άρθρ. 13 παρ. 1 και 20 παρ. 1 περ. ε
Ν .Δ. 608/1970) ως συνιστώσα
αμοιβή της εταιρίας αυτής δια την υπ' αυτής ενέργεια διαχειριστικών πράξεων του
κεφαλαίου τούτου ως είναι ο σχηματισμός και η αύξησις
τούτου διά της εκδόσεως μεριδίων ή της εκδόσεων νέων
μεριδίων ή η μείωσίς του δια της εξαγοράς εκδιδομένων
ήδη μεριδίων (βλ άρθρο 13, 14 και 15 Ν.Δ. 608/1970 και άρθρο 20 παρ. 2 περ. ε) υπόκεινται
εις την ως άνω απαλλαγήν της περ. κγ της παρ. 1 άρθρου 18 Ν. 1642/1986, αφού και οι πράξεις
αυτές αποτελούν διαχείριση του Αμοιβαίου Κεφαλαίου κατά το Ν.Δ. 608/70 (βλ
Γν. Ν.Δ. Υπ. ΟΙΚ. 889/88).
Εξ όσων ανωτέρω εκτίθενται σαφώς προκύπτει ότι η από το ΦΠΑ απαλλαγή των εργασιών των εταιριών διαχειρίσεως Αμοιβαίων
Κεφαλαίων και της ενεργούσης ως θεματοφύλακος αυτής
Τραπέζης κατά τις διατάξεις του Ν.Δ. 608/70, επιστηρίζεται
μόνο επί των διατάξεων της περίπτ. κγ της εν προκειμένω παρ. 1 άρθρου 18 Ν. 1642/1986 και όχι και
επί των διατάξεων της περ. κβ, καίτοι φαινομενικώς οι
διατάξεις αυτές φαίνεται να επικαλούνται εν μέρει τουλάχιστον. Συνεπώς, επί του
πέμπτου ερωτήματος αρμόζει η ως άνω απάντηση στ) Η έννοια του όρου «διαχείριση»
κατά τη διάταξη της ως άνω περ. κγ προσδιορίζεται σαφώς
όπως προκύπτει και εξ όσων ανωτέρω εκτίθενται από τις διατάξεις του Ν.Δ. 688/1970 στις οποίες οφείλει να προσφύγει ο εφαρμοστής
του δικαίου, προκειμένου να διαπιστώσει εάν συγκεκριμένη εργασία αποτελεί διαχείριση
του Αμοιβαίου Κεφαλαίου κατά την έννοια των διατάξεων αυτών. Η απάντηση αυτή αρμόζει
στο έκτο από τα ως άνω ερωτήματα. Ζ) Εφόσον ανωτέρω εκτίθενται σαφώς προκύπτει
ότι η απαλλαγή της Τράπεζας που ενεργεί ως θεματοφύλακας του Αμοιβαίου Κεφαλαίου
αλλά και για τις υπηρεσίες της εκδόσεως και εξαγοράς μεριδίων του Αμοιβαίου Κεφαλαίου,
από το Φ.Π.Α. στοιχειοθετείται ως εκ του γεγονότος ότι ως θεματοφύλαξ
η Τράπεζα του Αμοιβαίου Κεφαλαίου σύμφωνα με τις άνω μνημονευόμενες διατάξεις
του Ν.Δ. 608/70
διενεργεί τις πράξεις αυτές εντός των πλαισίων των ρυθμίσεων του Ν
.Δ. τούτου ως όργανον της εταιρίας διαχειρίσεως Αμοιβαίων Κεφαλαίων, δηλαδή ενεργεί
διαχείριση του κεφαλαίου τούτου κατά τις διατάξεις του Ν.Δ/τος
τούτου. Τούτο συμβαίνει και για οποιοδήποτε άλλο πρόσωπο ενεργεί για τη διάθεση
μεριδίων του Αμοιβαίου Κεφαλαίου κατόπιν και εις εκτέλεση εντολής της εταιρίας
διαχειρίσεως του Αμοιβαίου Κεφαλαίου δυνάμει συμφωνίας μετά της εταιρίας περί
αντιπροσωπείας δια την πώλησιν των μεριδίων του Αμοιβαίου
Κεφαλαίου, κατ' άρθρον 12 παρ. 5 Ν.Δ. 608/70, διότι η ενέργεια του
προσώπου αυτού συνιστά διαχείριση του κεφαλαίου αυτού κατά τις διατάξεις του
Ν.Δ. 608/70
ως απαιτεί ο νόμος, η ως άνω διάταξη της περ. κγ.
Συνεπώς, η αμοιβή που λαμβάνει για τις κατά τα άνω υπηρεσίες
του το τρίτο αυτό πρόσωπο απαλλάσσεται του Φ.Π.Α. κατ' εφαρμογήν
της ως άνω διατάξεως της περίπτ. κγ, αφού συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής των. .
Γνωμ. Ν.Σ.Κ.
882/91
Περίληψη ερωτήματος: «α) Ποια είναι η έννοια της διαχείρισης
κατά τη διάταξη της περ. κβ της παρ. 1 του άρθρου
18 Ν. 1642/86. 6) Εάν αποτελεί εργασία απαλλασσόμενη με την ως άνω διάταξη (περ.
κβ παρ. 1 άρθρου 18) η παροχή επενδυτικών συμβούλων
που δίδονται προς επενδυτές να επενδύσουν σε μετοχές και όχι π.χ. σε ακίνητο.
γ) Με την υπ' αριθμ. 431/91 γνωμοδότηση γίνεται δεκτό ότι απαλλάσσεται από Φ.Π.Α.
το μέρος της αμοιβής που καταβάλλεται από χρήματα ή σε τρίτο πρόσωπο για υπηρεσίες
διαμεσολάβησής του μεταξύ επενδυτών και χρηματιστή για αγοραπωλησία μετοχών, ομολόγων,
τίτλων κ.λπ. (παραγρ. ΙΙΙ, περ. γ' της ως άνω γνωμοδότησης).
Ερωτάται εάν η άποψη αυτή διαφοροποιείται ή όχι ανάλογα με το αν ο μεσολαβών
λαμβάνει την αμοιβή από τον επενδυτή για λογαριασμό του οποίου ενεργεί ή αν ο
μεσολαβών λαμβάνει την αμοιβή από το χρηματιστή, ο οποίος εκτελεί την εντολή του
επενδυτού».
Ι. Από τις διατάξεις της περ. κβ'
της παρ. 1 του άρθρου 18 Ν. 1642/86 «Για την εφαρμογή του Φόρου Προστιθέμενης
Αξίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 125/21.8.86 τ. Α) ορίζεται
ότι:
«1. Απαλλάσσονται από το φόρο:
α) ... β) οι εργασίες στις οποίες περιλαμβάνεται και η διαπραγμάτευση
εκτός από τη φύλαξη και διαχείριση, που αφορούν μετοχές ανωνύμων εταιριών, μερίδια,
ομολογίες και λοιπούς τίτλους, με εξαίρεση τους τίτλους παραστατικούς εμπορευμάτων».
ΙΙ. Ερμπνευομένης
της ως άνω διατάξεως, δια της υπ' αριθμ. 431/91 γνωμοδοτήσεως, εγένετο δεκτό, ότι υπό του νόμου, της ως άνω διατάξεως της
περ. κβ της παρ. 1 άρθρον 18 Ν. 1642/86, δεν πρόκειται
ούτε άμεσα ούτε έμμεσα ποίον το κατ' αυτήν περιεχόμενο του όρου «διαχείριση».
Ως εκ τούτου δε δύναται εκ των προτέρων να προσδιορισθεί γενικώς και αφηρημένως το περιεχόμενον της μη
απαλλασσομένης από το Φ.Π.Α. «διαχειρίσεως» των περί
ων η διάταξις αυτή τίτλων, αλλά το περιεχόμενο αυτής
θα προκύψει εκ της εκάστοτε εννόμου σχέσεως εκ της οποίας απορρέει η «διαχείριση»
των τίτλων τούτου, λαμβανομένου υπόψη ότι όταν κατ' απόφαση εκ του δικαιώματος
κυριότητας εις το οποίο εμπεριέχεται και του οποίου αποτελεί εκδήλωση η «διαχείριση»
ανάγεται σε αυτοτελώς ασκητό δικαίωμα, το περιεχόμενο
αυτής προσδιορίζεται επακριβώς είτε από το νόμο (π.χ. ΑΚ
788 επόμ. μ. 1096, 1501, 2020) είτε εκ της δικαιοπραξίας από την οποία τούτο απορρέει.
Ενόψει τούτων, περαιτέρω, και όσον αφορά το εν προκειμένω
τιθέμενο πρώτο ερώτημα, τούτο δεν αφορά την κατά την ως άνω διάταξη «έκταση»
της διαχείρισης επί του οποίου εδόθη απάντηση με την ως άνω γνωμοδότηση υπ' αριθμ.
431/91, αλλά τα εννοιολογικά στοιχεία της κατά τη διάταξη αυτήν «διαχείρισης»
άτινα μη ειδικότερον προσδιοριζόμενα
υπό του νόμου, θα πρέπει να γίνει δεκτόν ότι συνίσταται
εις τη δια συγκεκριμένης πράξεως εκδήλωση ασκήσεως δικαιώματος επί του πράγματος,
ήτοι διενεργείας επί τούτου πάσης φύσεως νομικών ή υλικών πράξεων, το είδος των
οποίων όπως ήδη εγένετο δεκτόν
δια της κατά τα άνω γνωμοδοτήσεως εξαρτάται εκ της εκτάσεως της εξουσίας διαχειρίσεως
όπως αυτή προσδιορίζεται εκ της εννόμου σχέσεως από την οποία απορρέει. Οιαδήποτε
συνεπώς πράξη εκφράζουσα την εξουσίαν αυτήν αποτελεί
διαχείριση υπό την έννοια της ως άνω διατάξεως. Διευκρινίζεται πάντως ότι δυνάμει
της ως άνω διατάξεως υπόκειται σε Φ.Π.Α. μη απολαμβάνουσα της κατά την άνω διάταξιν απαλλαγής προδήλως η ανάθεση της φυλάξεως και της
διαχειρίσεως των μετόχων Α.Ε. μεριδίων και λοιπών τίτλων σε τρίτο πρόσωπο, δηλ.
αυτή η σύμβαση της εις τρίτον αναθέσεως της διαχείρισης των τίτλων τούτων (όπως
επίσης και η σύμβαση φυλάξεως αυτών). Είναι συνεπώς αδιάφορο, διά την εξεύρεσιν εκ της κατά τη
διάταξιν αυτήν απαλλαγής, το περιεχόμενο της εξαιρουμένης
της απαλλαγής αυτής συμβάσεως διαχειρίσεως των περί ων η διάταξη αυτή τίτλων.
Υπό την αντίθετον εκδοχήν
οι προβλεπόμενες από την ως άνω διάταξιν απαλλαγές
θα αποτελούν γράμμαν κενόν εφόσον οιονδήποτε περιεχομένου
πράξις επί του πράγματος (τίτλων εν προκειμένω) συνιστά
διαχείριση τούτων.
Συνεπώς, στο πρώτο από τα άνω ερωτήματα αρμόζει η κατά τα
ανωτέρω απάντηση.
ΙΙΙ. Κατά την άνω παρατιθέμενη διάταξη της περ. κβ'
της παρ. 1 του άρθρου 18 του ν. 1642/86, απαλλάσσονται του εν προκειμένου Φόρου
Προστιθέμενης Αξίας οι εργασίες στις οποίες περιλαμβάνονται και η διαπραγμάτευση...
που αφορούν μετοχές ανωνύμων εταιριών, ομολογίες και λοιπούς τίτλους...
Από τη διάταξη αυτή που απαλλάσσει του Φ.Π.Α. όλες ανεξαιρέτως
τις εργασίες και τη διαπραγμάτευση πλην της φυλάξεως και διαχειρίσεως που αφορούν
μετοχές ανωνύμων εταιριών, σαφώς προκύπτει ότι απαλλάσσεται του φόρου τούτου οιανδήποτε
εργασία αφορώσα εν γένει τις μετοχές αυτές αφού δεν
περιορίζεται η απαλλαγή αυτή σε ειδικότερη κατηγορία εργασιών. Συνεπώς, και η
παροχή επενδυτικών συμβουλών που δίδονται σε επενδυτές για να επενδύσουν σε μετοχές
αποτελεί εργασία που αφορά τις μετοχές αυτές απαλλασσόμενη κατά την ως άνω διάταξη
του Φ.Π.Α. Συνεπώς, επί του β' των ως άνω ερωτημάτων αρμόζει καταφατική απάντηση.
VI.
Εφόσον από την ως άνω διάταξη απαλλάσσονται του Φ.Π.Α. οι εργασίες που αφορούν
μετοχές αν. εταιριών, είναι διάφορο το πρόσωπον που καταβάλλει την αμοιβή διά την ενέργεια εργασιών της κατηγορίας αυτής προκειμένου
να χορηγηθεί η ως άνω απαλλαγή. Συνεπώς, η αμοιβή του μεσολαβούντος προσώπου
σε αγοραπωλησία μετοχών δεν υπόκειται σε Φ.Π.Α. και όταν η αμοιβή του αυτή δεν
καταβάλλεται από χρηματιστή αλλά από τον επενδυτή.
Επομένως και στο τρίτο ερώτημα αρμόζει καταφατική απάντηση.
Want to see comments? Unfortunately this feature requires cookies currently not allowed by your settings. You may click here to change them if you wish to use this feature.
Προσοχή!
Η υπηρεσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη
του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».
Εάν δεν είστε μέλος στον κόμβο πατήστε εδώ για περισσότερα.
Αν είστε μέλος και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές
υπηρεσίες πατήστε εδώ.
Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική
υπηρεσία του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο.
Προσοχή!
Η υπηρεσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη
του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».
Εάν δεν είστε μέλος στον κόμβο πατήστε εδώ για περισσότερα.
Αν είστε μέλος και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές
υπηρεσίες πατήστε εδώ.
Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική
υπηρεσία του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο.
Προσοχή!
Η υπηρεσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη
του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».
Εάν δεν είστε μέλος στον κόμβο πατήστε εδώ για περισσότερα.
Αν είστε μέλος και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές
υπηρεσίες πατήστε εδώ.
Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική
υπηρεσία του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο.
Προσωπικές σημειώσεις για αυτή την απόφαση
Προσοχή!
Η υπηρεσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη
του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».
Εάν δεν είστε μέλος στον κόμβο πατήστε εδώ για περισσότερα.
Αν είστε μέλος και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές
υπηρεσίες πατήστε εδώ.
Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική
υπηρεσία του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο.
Πρόσφατες αποφάσεις στην κατηγορία
Προσοχή!
Η υπηρεσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη
του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».
Εάν δεν είστε μέλος στον κόμβο πατήστε εδώ για περισσότερα.
Αν είστε μέλος και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές
υπηρεσίες πατήστε εδώ.
Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική
υπηρεσία του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο.
Προσοχή!
Η υπηρεσία αυτή είναι διαθέσιμη μόνο στα εγγεγραμμένα μέλη
του κόμβου με πρόσβαση στη συνδρομητική υπηρεσία «Αρχείο Νόμων και Αποφάσεων».
Εάν δεν είστε μέλος στον κόμβο πατήστε εδώ για περισσότερα.
Αν είστε μέλος και θέλετε να αποκτήσετε πρόσβαση στις συνδρομητικές
υπηρεσίες πατήστε εδώ.
Δείτε όλα όσα προσφέρει η συνδρομητική
υπηρεσία του κόμβου με χρέωση μόνο 100,00 ευρώ το χρόνο.