ημερομίσθια, συντάξεις κ.τ.λ., καθώς και από ορισμένες αμοιβές εισοδήματος από κινητές αξίες που καταβάλλονται στους δικαιούχους από 1 Μαρτίου 1992 και μετά.
Σχετικά με το παραπάνω θέμα σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:
Α. Ο υπολογισμός του φόρου που πρέπει να παρακρατείται
από τους μισθούς, τις πρόσθετες αμοιβές και τα ημερομίσθια, καθώς και από τις
συντάξεις που καταβάλλονται στους δικαιούχους από 1 Μαρτίου 1992 και μετά, θα με βάση τις διατάξεις της παραγρ. 1 του νομοσχεδίου που ήδη ψηφίστηκε από τη Boυλή.
Β. Με την παράγραφο 2 του άρθρου 1 του υπόψη νομοσχεδίου θεσπίζεται νέος τρόπος υπολογισμού του φόρου που παρακρατείται στο εισόδημα από κινητές αξίες, στις περιπτώσεις που αναφέρονται στην παράγραφο αυτή.
Γ. Ειδικότερα, οι διατάξεις του άρθρου 1 του υπόψη νομοσχεδίου
που αναφέρονται στον υπολογισμό του παρακρατούμενου φόρου, στις πιο πάνω
περιπτώσεις έχουν εξής:
Άρθρο 1
Παρακράτηση φόρου
1. Στο εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες ο φόρος παρακρατείται από εκείνον που
απασχολεί κατά σύστημα έμμισθο ή ημερομίσθιο από μισθωτές υπηρεσίες με
ποσοστό δέκα τοις προσωπικό είτε καταβάλλει συντάξεις, επιχορηγήσεις και κάθε
άλλη παρoxή. Η
παρακράτηση ενεργείται κατά την καταβολή και ο φόρος υπολογίζεται ως εξής:
α) Στους αμειβόμενους με μηνιαίο μισθό, τους συνταξιούχους και τους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες με σχέση μίσθωσης εργασίας πάνω από ένα έτος στον ίδιο εργοδότη ή με σχέση μίσθωσης εργασίας αορίστου χρόνου, μετά από προηγούμενη αναγωγή μισθού ή της σύνταξης ή του ημερομισθίου ή της αμοιβής που ορίζεται με άλλη βάση, σε ετήσιο καθαρό εισόδημα, με συντελεστή στο καθαρό μηνιαίο ποσό ως εξής:
Ετήσιο καθαρό εισόδημα Συντελεστής
(δραχμές) φόρου%
Μέχρι 1.600.000 0%
Από 1.600.001 – 2.000.000 2%
Από 2.000.001 – 2.500.000 3%
Από 2.500.001 – 3.000.000 4,5%
Από 3.000.000 – 3.500.000 6%
Από 3.500.001 – 4.500.000 8%
Από 4.500.001 – 5.500.000 12%
Από 5.500.001 – 7.000.000. 16%
Από 7.000.001 – 10.000.000 20%
Από 10.000.001 – 15.000.000 24%
Από 15.000.001 – και πάνω 30%
Το ποσό του φόρου που προκύπτει με βάση τους πιο πάνω συντελεστές μειώνεται ως εξής:
αα) για το σύζυγο με ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%), εφόσον δεν τον βαρύνουν παιδιά,
ββ) για το φορολογούμενο που είναι έγγαμος ή άγαμος ή χήρος ή διαζευγμένος στον οποίο έχει ανατεθεί επιμέλεια τέκνων, με τα ακόλουθα ποσοστά:
- δεκαπέντε τοις εκατό (15%) όταν βαρύνεται με ένα παιδί,
- είκοσι πέντε τοις εκατό (25%) όταν βαρύνεται με δύο παιδιά
- σαράντα τοις εκατό (40%) όταν βαρύνεται με τρία παιδιά,
- πενήντα πέντε τοις εκατό (55%) όταν βαρύνεται με τέσσερα παιδιά και πάνω
γγ) με τη σύζυγο που αποκτά εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες με ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%). Αν ο σύζυγος δεν αποκτά καθόλου εισόδημα ή αν η σύζυγος βαρύνεται με παιδιά από προηγούμενο γάμο, τα ποσοστά που αναφέρονται στην προηγούμενη υποπερίπτωση ββ, μειώνουν το φόρο που προκύπτει στο εισόδημα της συζύγου που είναι μισθωτός ή συνταξιούχος.
β) Στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο, οι οποίοι παρέχουν υπηρεσίες ορισμένου χρόνου άλλά διάρκειας μικρότερης από ένα έτος, με συντελεστή στο ακαθάριστο ποσό του ημερομισθίου, ο οποίος ορίζεται σε τρία τοις εκατό (3%) για ημερομίσθιο πάνω από έξι χιλιάδες (6.000) δραχμές.
γ) Στις καθαρές αμοιβές για υπερωριακή εργασία, επιχορηγήσεις,
επιδόματα, αποζημιώσεις και σε κάθε άλλου είδους πρόσθετες αμοιβές ή παροχές,
οι οποίες καταβάλλονται τακτικά ή έκτακτα και δεν συνεντέλλονται
με τις τακτικές αποδοχές, με συντελεστή ο οποίος ορίζεται σε δεκαπέντε τοις
εκατό (15%).
δ) Στα εισοδήματα που καταβάλλονται αναδρομικά, όπως αυτά
αναφέρονται στο άρθρ. 41, καθώς και στα χρηματικά ποσά της παραγρ. 5 του
άρθρο 40 του ν.δ. 3323/1955 (ΦΕΚ Α 214), με
συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό (15%) στο καταβαλλόμενο ποσό, ανεξάρτητα από
το έτος στο οποίο ανάγονται για να φορολογηθούν τα εισοδήματα αυτά.
ε) Στο καθαρό ποσό των συντάξεων ή άλλων παροχών, που
καταβάλλονται από ταμεία επικουρικά, μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοηθείας και
δεν εμπίπτουν στις διατάξεις της περιπτώσεως α' ανωτέρω, με συντελεστή ο οποίος
ορίζεται σε πέντε τοις εκατό (5%).
2. Έναντι του φόρου που αναλογεί στις αμοιβές και τα
ποσοστά των διοικητικών συμβούλων, των εκτός μισθού αμοιβών και ποσοστών
των διευθυντών ανωνύμων εταιριών, καθώς και στα κέρδη ανωνύμων εταιριών, που
διανέμονται με τη μορφή μετρητών στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό τους,
παρακρατείται φόρος με συντελεστή δεκαπέντε τοις εκατό(15%) στο καταβαλλόμενο
ποσό.
3. Για την εφαρμογή των πιο πάνω διατάξεων ισχύουν κατά
περίπτωση και οι διατάξεις των παραγράφων 1 και 2 του άρθρου 8, 10 έως και 19
του άρθρου 29, 2, 3 και 5 του άρθρου 43, καθώς και του άρθρου 44 του ν.δ. 3323/1955.
4. Από την έναρξη ισχύος του παρόντος καταργούνται οι
διατάξεις της παραγράφου 1, εκτός από το πρώτο εδάφιο της περιπτώσεως στ',
του άρθρου 43 του ν .δ. 3323/1955,
καθώς και κάθε άλλη διάταξη, που ορίζει διαφορετικά για τα
θέματα που ρυθμίζονται με το άρθρο 43 του ν.δ. 3323/1955.
5. Η ισχύς των διατάξεων αυτού του άρθρου αρχίζει από
1.3.1992 για τα πιο πάνω εισοδήματα, που καταβάλλονται στους δικαιούχους
από την ημερομηνία αυτή και μετά.
Δ. Ειδικότερα για την ορθή εφαρμογή των πιο πάνω
διατάξεων σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες:
Ως τέκνα που βαρύνουν το φορολογούμενο θεωρούνται:
α) Τα ανήλικα άγαμα τέκνα.
β) Τα ενήλικα άγαμα τέκνα τα οποία δεν έχουν υπερβεί το
εικοστό πέμπτο έτος της ηλικίας τους και σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές
ή σχολεία του εσωτερικού ή του εξωτερικού.
γ) Τα άγαμα τέκνα τα οποία δεν υπάγονται στην προηγούμενη
περίπτωση, εφόσον υπηρετούν τη στρατιωτική τους θητεία.
δ) Τα τέκνα που είναι άγαμα ή διαζευγμένα ή τελούν σε
κατάσταση χηρείας, εφόσον παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό(67%)
και πάνω από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία.
Τα πιο πάνω τέκνα θεωρείται ότι βαρύνουν το φορολογούμενο
εφόσον συνοικούν με αυτόν και το ετήσιο φορολογούμενο και απαλλασσόμενο
εισόδημά τους δεν υπερβαίνει το ποσό των εκατόν πενήντα χιλιάδων (150.000)
δραχμών ή το ποσό των τριακοσίων πενήντα χιλιάδων 050.000) δραχμών αν αυτά
παρουσιάζουν αναπηρία εξήντα επτά τοις εκατό(67%) και πάνω από διανοητική καθυστέρηση
ή φυσική αναπηρία.
Ε. Έτσι οι εκκαθαριστές μισθοδοσίας πρέπει να προβούν
στους ακόλουθους υπολογισμούς:
Θα προσδιορίσουν το καθαρό μηνιαίο εισόδημα του
δικαιούχου της 1ης Μαρτίου 1992 αφαιρώντας από το ακαθάριστο ποσό του μισθού
ή της σύνταξης μόνο τα ποσά των νομίμων κρατήσεων για ασφαλιστικές εισφορές,
τέλη χαρτοσήμου κ.λπ. οι οποίες βαρύνουν το μισθωτό ή το συνταξιούχο και
καταβλήθηκαν από αυτόν. Στη συνέχεια θα κάνουν αναγωγή του καθαρού μηνιαίου
εισοδήματος σε ετήσιο καθαρό εισόδημα, προκειμένου να προσδιορισθεί ο
συντελεστής φόρου που πρέπει να εφαρμοσθεί. Θα πολλαπλασιάσουν το καθαρό μηνιαίο
ποσό επί 14 (12 μισθοί + 1 μισθός, δώρο Χριστουγέννων + 1/2 μισθός δώρο Πάσχα + 1/2 μισθός επίδομα άδειας)
για να προσδιορίσουν το ετήσιο καθαρό ποσό από μισθούς ή συντάξεις που
αποκτούν οι δικαιούχοι. Το ποσό του ετήσιου καθαρού εισοδήματος από
μισθωτές υπηρεσίες με βάση το μισθό της 1ης Μαρτίου 1992 αποτελεί τη βάση επιλογής
του οικείου συντελεστή φόρου ο οποίος θα εφαρμοσθεί στο καθαρό ποσό του μηνιαίου
εισοδήματος για τον υπολογισμό του παρακρατούμενου φόρου που θα
παρακρατείται από τις αμοιβές (μισθούς - συντάξεις) που θα καταβληθούν στους
δικαιούχους στο διάστημα1 Μαρτίου έως 31 Δεκεμβρίου 1992. Σε περίπτωση
υπαλλήλου, που θα διορισθεί ή προσληφθεί μετά την 1.3.1992 ως βάση επιλογής του
οικείου συντελεστή φόρου για το υπόλοιπο διάστημα μέχρι 31.12.92 θα ληφθεί ο
μισθός της ημέρας προσλήψεως. Διευκρινίζεται ότι ο φόρος εισοδήματος δεν
εμπίπτει στην έννοια των «κρατήσεων» που βαρύνουν το δικαιούχο και συνεπώς
δεν εκπίπτει από το ακαθάριστο ποσό του μηνιαίου ή του ετήσιου εισοδήματος
του μισθωτού ή του συνταξιούχου. Τονίζεται επίσης ότι από το ακαθάριστο μηνιαίο
ποσό του μισθού ή της σύνταξης δε θα αφαιρούνται οι κρατήσεις δανείων και
τυχόν άλλες παρόμοιες κρατήσεις που δεν αφαιρούνται από το εισόδημα (π.χ. κρατήσεις
για συλλόγους, διατροφή κ.τ.λ.)
Σημειώνεται ότι στα ποσά του φόρου που θα προκύψουν μετά
την 1.3.1992 δε θα συμψηφιστούν τα τυχόν επιπλέον ποσά που παρακρατήθηκαν από
τους μισθούς ή τις συντάξεις που καταβλήθηκαν στους δικαιούχους τον Ιανουάριο
και το Φεβρουάριο 1992. Ο συμψηφισμός
αυτών των ποσών θα γίνει στη δήλωση φορολογίας εισοδήματος του οικ. έτους1993 που θα υποβληθεί από τους δικαιούχους υπόχρεους.
Αντίθετα, εάν το Μάρτιο 1992 δεν έγινε παρακράτηση φόρου
με τις νέες διατάξεις αλλά με τις παλαιές, n τυχόν διαφορά θα τακτοποιηθεί τους
επόμενους μήνες Απρίλιο κ.λπ.
Για καλύτερη κατανόηση των ανωτέρω παραθέτουμε τα
ακόλουθα παραδείγματα:
1) Έστω ότι
ο Α' μισθωτός είναι άγαμος και λαμβάνει ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές δρχ. 230.000 και ότι οι κρατήσεις του υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων κ.λπ. ανέρχονται σε δρχ. 30.000.
Με βάση τα παραπάνω ο φόρος που πρέπει να παρακρατείται
κάθε μήνα από τις μηνιαίες καθαρές αποδοχές του μισθωτού από την επιχείρηση
θα υπολογισθεί ως κατωτέρω:
Αναγωγή σε ετήσιο
καθαρό εισόδημα
Ακαθάριστες μηνιαίες αποδοχές δρχ. 230.000
ΜΕΙΟΝ Κρατήσεις ασφαλιστικών ταμείων κ.τ.λ. δρχ. 30.000
Καθαρές μηνιαίες αποδοχές δρχ. 200.000
Ετήσιο καθαρό εισόδημα 200.000 χ 14 = 2.800.000
Συνεπώς ο συντελεστής παρακράτησης φόρου θα είναι 4,5%
που αντιστοιχεί στο ποσό ετήσιου
καθαρού εισοδήματος:
δρχ. 2.500.001-3.000.000.
Υπολογισμός φόρου που θα παρακρατείται κάθε μήνα:
Δρχ. 200.000 χ 4,5% =
9.000
Στο ποσό αυτού του φόρου δεν αναγνωρίζεται καμία μείωση.
Διευκρινίζεται ότι επί του ανωτέρω ποσού δε θα
υπολογισθεί και η μείωση 15% λόγω προεισπράξεως του φόρου που προεβλέπετο από τη διάταξη του δευτέρου εδαφίου της περιπτώσεως
στ' της παραγράφου 1 του άρθρου43 του ν.δ. 3323/1955, γιατί η διάταξη
αυτή καταργήθηκε με τη διάταξη της παραγράφου 4 του άρθρου 1 του φορολογικού
νομοσχεδίου που ήδη ψηφίστηκε από τη Boυλή.
2) Έστω ότι
ο ανωτέρω μισθωτός είναι έγγαμος με
σύζυγο χωρίς εισόδημα και δύο ανήλικα τέκνα.
Ο φόρος που πρέπει να του παρακρατείται κάθε μήνα
θα υπολογισθεί ως κατωτέρω:
Φόρος που αντιστοιχεί σύμφωνα με τα ανωτέρω στις μηνιαίες
του καθαρές αποδοχές δρχ. 9.000
ΜΕΙΟΝ Μείωση φόρου
Δρχ. 9.000 χ 25% = δρχ. 2.250
Φόρος που θα παρακρατείται δρχ. 6.750
3) Έστω ότι
και η σύζυγος του ανωτέρω φορολογουμένου είναι μισθωτός με μηνιαίες
ακαθάριστες αποδοχές δρχ. 170.000 και ότι οι κρατήσεις της υπέρ των ασφαλιστικών ταμείων ανέρχονται σε δρχ. 20.
000.
Με βάση τα ανωτέρω ο φόρος που πρέπει να παρακρατείται
κάθε μήνα θα υπολογισθεί ως κατωτέρω:
Αναγωγή σε ετήσιο καθαρό εισόδημα: Δρχ. 150.000 χ 14 = 2.100.000
Συνεπώς ο συντελεστής παρακράτησης φόρου είναι 3% στο
ποσό των μηνιαίων καθαρών αποδοχών.
Μηνιαίος φόρος δρχ. 150.000 χ 3% = 4.500
ΜΕΙΟΝ: Μείωση φόρου
4.500 χ 10% = δρχ. 450
Φόρος που πρέπει να παρακρατείται κάθε μήνα δρχ. 4.050
4) Έστω ότι
φορολογούμενος με τρία ανήλικα τέκνα
δεν αποκτά μέσα στη xρήση
κανένα εισόδημα και ότι η σύζυγός
του είναι συνταξιούχος, με καθαρή
μηνιαία σύνταξη 240.000 δρχ.
Ο φόρος που πρέπει να παρακρατείται από τη σύνταξη θα υπολογισθεί ως εξής:
Αναγωγή σε ετήσια καθαρή σύνταξη: δρχ. 240.000 χ 14 = 3.360.000
Συντελεστής παρακράτησης φόρου 6%
Υπολογισμός μηνιαίου φόρου:
δρχ. 240.000 χ 6% = 14.400
ΜΕΙΟΝ: Μείωση φόρου με βάση τα τέκνα τους
δρχ. 14.400 χ 40% = 5.760
Φόρος που θα παρακρατείται μηνιαίως 8.640 δρχ.
ΣΤ. Στους αμειβόμενους με ημερομίσθιο οι οποίοι παρέχουν
υπηρεσίες ορισμένου χρόνου, αλλά διάρκειας μικρότερης από ένα έτος, το ποσό
παρακράτησης υπολογίζεται με την εφαρμογή συντελεστή στο ακαθάριστο ποσό του ημερομισθίου,
ο οποίος ορίζεται σε τρία τοις εκατό (3%) για ημερομίσθιο πάνω από έξι
χιλιάδες (6.000) δραχμές.
Έτσι όταν το ακαθάριστο ποσό του ημερομισθίου είναι π.χ.:
- 5.500 δρχ., δεν παρακρατείται κανένα ποσό φόρου
- 7.000 δρχ., το παρακρατούμενο ποσό φόρου είναι 210
δρχ., δηλαδή 7.000 χ 3% = 210 δρχ.
Τονίζεται ότι σε περίπτωση που στον ημερομίσθιο εργάτη
καταβάλλονται και πρόσθετες αμοιβές (π.χ. υπερωρίες, επίδομα παραγωγής κ.λπ.)
ο συντελεστής παρακράτησης του φόρου θα υπολογίζεται στο μέσο ημερομίσθιο.
Ζ. Στις καθαρές αμοιβές για υπερωριακή εργασία, επιχορηγήσεις,
επιδόματα, αποζημιώσεις και στις κάθε άλλου είδους πρόσθετες αμοιβές ή
παροχές οι οποίες καταβάλλονται τακτικά ή έκτακτα και δε συνεντέλλονται
με τις τακτικές αποδοχές, εφόσον αυτές θεωρούνται εισόδημα από μισθωτές υπηρεσίες
και συνεπώς υπάγονται σε φορολογία, ο παρακρατούμενος φόρος υπολογίζεται με
συντελεστή 15% στο συνολικό καθαρό ποσό, όσο και αν είναι αυτό.
Η παρακράτηση του φόρου ενεργείται ανεξαρτήτως εάν το
ύφος του συνολικού ποσού των τακτικών και πρόσθετων αποδοχών του δικαιούχου
είναι τέτοιο ώστε ο φόρος υπολογιζόμενος με βάση τους πιο πάνω συντελεστές
απέδιδε μεγαλύτερο ποσό ή να είναι αφορολόγητο λόγω ποσού. Επομένως, ο παρακρατούμενος
φόρος υπολογίζεται αυτοτελώς σε κάθε πρόσθετη αμοιβή, χωρίς να λαμβάνονται
υπόψη οι τυχόν τακτικές αποδοχές του μισθωτού.
Διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση που οι πρόσθετες αμοιβές
και ο μισθός καταβάλλονται στο μισθωτό μαζί, σε μια κατάσταση, δηλαδή είναι
ενσωματωμένες στο μισθό, η παρακράτηση του φόρου θα γίνεται στο συνολικό καθαρό
ποσό, με βάση τους συντελεστές φόρου που αναφέρονται στην περίπτ. α' της παραγράφου 1 του άρθρου 1 του υπόψη νομοσχεδίου.
Η. Με τις διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου αυτού
προβλέπεται παρακράτηση φόρου με συντελεστή 15% έναντι του φόρου που
αναλογεί στις αμοιβές και τα ποσοστά που καταβάλλονται στα μέλη του διοικητικού
συμβουλίου, στις αμοιβές και τα ποσοστά εκτός μισθού, των διευθυντών
ανωνύμων εταιριών και στις αμοιβές που καταβάλλονται στο εργατοϋπαλληλικό
προσωπικό από τα καθαρά κέρδη της ανώνυμης εταιρίας. Επομένως, οι ανώνυμες
εταιρίες που καταβάλλουν από 1 Μαρτίου 1992 και εφεξής αμοιβές και ποσοστά από
τα κέρδη στους πιο πάνω δικαιούχους (που αποτελούν εισόδημα από κινητές αξίες
για τα πρόσωπα αυτά), έχουν υποχρέωση να παρακρατούν φόρο επί του
καταβαλλόμενου ποσού με συντελεστή 15%, χωρίς όμως να υπολογίζουν συμπληρωματικό
φόρο 3%.
Διευκρινίζεται ότι για τα λοιπά εισοδήματα από κινητές
αξίες που αποκτούν οι δικαιούχοι και τα οποία ορίζονται στα άρθρα 25 και 26
του ν.δ. 3323/1955,
εξακολουθούν να ισχύουν, όσον αφορά την παρακράτηση φόρου, τα προβλεπόμενα
από τις διατάξεις των άρθρων29 του ν.δ. 3323/1955 και του 15 του ν.δ. 3843/1958.
Θ. Για τον τρόπο υπολογισμού του φόρου που παρακρατείται
στα εισοδήματα που καταβάλλονται αναδρομικά, όπως αυτά αναφέρονται στο
άρθρο 41 του ν.δ. 3323/1955, στα χρηματικά ποσά της παραγρ. 5 του άρθρου
40 του ίδιου ν .δ/τος, καθώς επίσης και στο καθαρό
ποσό των συντάξεων ή άλλων παροχών που καταβάλλονται από ταμεία επικουρικά,
μετοχικά, αρωγής ή αλληλοβοηθείας δε χρειάζεται να δοθούν ειδικότερες οδηγίες,
καθόσον οι σχετικές διατάξεις είναι σαφείς.
Ι. Διευκρινίζεται ότι ο φόρος που παρακρατείται από τις
αμοιβές των αξιωματικών του Ε.Ν. και του ιπτάμενου
προσωπικού της πολιτικής αεροπορίας θα υπολογίζεται με βάση τις διατάξεις της
παραγρ. 4 του άρθρου 9 του ν.δ. 3323/1955 και θα αποδίδεται
στις προθεσμίες που ορίζονται στην παράγρ. 3 του
άρθρου 44 του ν.δ. 3323/1955.
Τέλος, σημειώνεται ότι ενόψει της συμπληρώσεως της
οικείας οριστικής δήλωσης με τον αριθμό φορολογικού μητρώου (ΑΦΜ) των εργαζομένων, οι εργοδότες πρέπει να ζητούν από
τώρα, μεταξύ των άλλων στοιχείων, και τον αριθμό αυτό.
ΙΑ. Παρακαλούμε όπως η διαταγή αυτή, με τη φροντίδα των αρμόδιων υπηρεσιών και διευθύνσεων των υπουργείων και των Νομαρχιών, να κοινοποιηθεί σε όλους τους εκκαθαριστές μισθοδοσίας ώστε η παρακράτηση του φόρου να γίνεται κανονικά από αυτούς και οι φορολογικές ελαφρύνσεις που προβλέπονται να παρασχεθούν άμεσα στους δικαιούχους μισθωτούς και συνταξιούχους.