Αρθρα
Φορολογία μερισμάτων από και προς την αλλοδαπή
27 Σεπ 2008
Taxheaven.gr
Grant Thornton: Φορολογία μερισμάτων από και προς την αλλοδαπή
Του Μιχάλη Ζελενίτσα - Στελέχους του Φορολογικού Τμήματος της Grant Thornton
Μερίσματα από την αλλοδαπή
Νομικά πρόσωπα
Το εισόδημα από μερίσματα αλλοδαπής φορολογείται με τις γενικές διατάξεις και υπάρχει η δυνατότητα έκπτωσης του φόρου της αλλοδαπής (άρθρα 24, 105 και 109 του Ν. 2238/1994). Για μερίσματα που εισπράττει ημεδαπή μητρική εταιρεία από αλλοδαπή θυγατρική εταιρεία εκπίπτει, από το συνολικό ποσό του φόρου που αναλογεί στο φορολογούμενο εισόδημα και του συμπληρωματικού φόρου, το άθροισμα του ποσού του φόρου που τυχόν καταβλήθηκε ως φόρος εισοδήματος νομικού προσώπου, καθώς και του φόρου που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος, τόσο στο επίπεδο της θυγατρικής όσο και στο επίπεδο οποιασδήποτε άλλης θυγατρικής χαμηλότερου επιπέδου του ίδιου ή άλλου κράτους με αυτήν, κατά το μέρος το οποίο αναλογεί στα πιο πάνω μερίσματα που εισπράττει η ημεδαπή μητρική εταιρεία.
Για την απόδειξη του ύψους του φόρου που έχει καταβληθεί εκτός Ελλάδος για το ποσό του διανεμόμενου μερίσματος που τελικώς κτάται από την ημεδαπή ανώνυμη εταιρεία απαιτείται βεβαίωση εκδιδόμενη στη χώρα καταβολής του φόρου, από Ορκωτό Ελεγκτή ή άλλη αρμόδια αρχή της χώρας. Το ποσό του φόρου που εκπίπτει σύμφωνα με την περίπτωση αυτή δεν μπορεί να είναι ανώτερο από το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι πρέπει να πληρούνται σωρευτικά δύο προϋποθέσεις, η μητρική εταιρία να συμμετέχει με ποσοστό τουλάχιστον 10% από 01.01.2009 και μετά και η εν λόγω συμμετοχή να διατηρείται επί δύο τουλάχιστον συνεχή έτη. Με τις προϋποθέσεις αυτές δεν παρακρατείται φόρος 20% κατά την είσπραξη των μερισμάτων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 του Κ.Φ.Ε.
Σε περίπτωση που δεν ισχύει το παραπάνω ποσοστό, η ημεδαπή εταιρεία εκπίπτει μόνο το φόρο που παρακρατήθηκε ως φόρος επί του μερίσματος. Επίσης, ενεργείται παρακράτηση 20% από αυτόν που ενεργεί στην Ελλάδα την καταβολή, ο οποίος τον αποδίδει εφάπαξ, με την υποβολή δήλωσης στη δημόσια οικονομική υπηρεσία, στην περιφέρεια της οποίας έγινε η καταβολή των ποσών για τα οποία παρακρατήθηκε ο φόρος, μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου από την παρακράτηση του φόρου μήνα. Οι παραπάνω φόροι εκπίπτουν από το συνολικό ποσό του φόρου που αναλογεί στο φορολογούμενο εισόδημα και του συμπληρωματικού φόρου.
Σύμφωνα με αποφάσεις του Δ.Ε.Κ. υποθέσεις C-283/94, C-291/94 και C-292/94, για το κριτήριο της διετίας αναφέρεται:
"1) Κράτος μέλος δεν μπορεί να εξαρτά τη χορήγηση του φορολογικού πλεονεκτήματος του άρθρου 5, παράγραφος 1, της οδηγίας 90/435/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 23ης Ιουλίου 1990, σχετικά με το κοινό φορολογικό καθεστώς το οποίο ισχύει για τις μητρικές και τις θυγατρικές εταιρίες διαφορετικών κρατών μελών, από την προϋπόθεση να έχει συμμετάσχει η μητρική εταιρία, κατά τον χρόνο διανομής των κερδών, τουλάχιστον κατά 25 % στο κεφάλαιο της θυγατρικής για περίοδο τουλάχιστον ίση προς την καθορισθείσα από το εν λόγω κράτος μέλος δυνάμει του άρθρου 3, παράγραφος 2, της οδηγίας. Στα κράτη μέλη εναπόκειται να θεσπίσουν τους κανόνες που θα εξασφαλίζουν την τήρηση αυτής της ελαχίστης περιόδου συμμετοχής, σύμφωνα προς τις προβλεπόμενες στο εσωτερικό δίκαιο διαδικασίες. Εν πάση περιπτώσει, τα κράτη αυτά δεν υποχρεούνται, δυνάμει της οδηγίας, να χορηγούν το πλεονέκτημα ευθύς μόλις η μητρική εταιρία αναλάβει μονομερώς την υποχρέωση να τηρήσει την ελάχιστη περίοδο συμμετοχής.
2) Σε περίπτωση όπου κράτος μέλος έχει κάνει χρήση της ευχέρειας του άρθρου 3, παράγραφος 2, της προαναφερθείσας οδηγίας, οι μητρικές εταιρίες μπορούν να επικαλούνται απευθείας τα δικαιώματα που παρέχει το άρθρο 5, παράγραφοι 1 και 3, της ίδιας αυτής οδηγίας ενώπιον των εθνικών δικαστηρίων, εφόσον οι εταιρίες αυτές τηρούν την καθορισθείσα από το κράτος μέλος αυτό περίοδο συμμετοχής.
3) Το κοινοτικό δίκαιο δεν υποχρεώνει ένα κράτος μέλος το οποίο, κατά τη μεταφορά της οδηγίας στην εσωτερική έννομη τάξη, προέβλεψε ότι η ελάχιστη περίοδος συμμετοχής η οποία καθορίζεται κατ' εφαρμογή του άρθρου 3, παράγραφος 2, πρέπει να έχει συμπληρωθεί κατά τον χρόνο διανομής των κερδών τα οποία αποτελούν το αντικείμενο του καθορισθέντος με το άρθρο 5 φορολογικού πλεονεκτήματος, να αποζημιώσει τη μητρική εταιρία για τις ζημίες τις οποίες υπέστη λόγω της κατ' αυτόν τον τρόπο εσφαλμένης εφαρμογής του».
Το Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών έχει δεχθεί με σχετική διαταγή την έκπτωση σύμφωνα με τα παραπάνω του φόρου της αλλοδαπής χωρίς τη διατήρηση της συμμετοχής για δύο συνεχή έτη εκ των προτέρων.
Φυσικά πρόσωπα
Σύμφωνα με το νέο ψηφισθέν νομοσχέδιο «Ενίσχυση της διαφάνειας του Κρατικού Προϋπολογισμού, έλεγχος των δημοσίων δαπανών, μέτρα φορολογικής δικαιοσύνης και άλλες διατάξεις» τα μερίσματα που εισπράττονται μέχρι 31.12.2008 φορολογούνται με τις γενικές διατάξεις και υπάρχει η δυνατότητα έκπτωσης του φόρου της αλλοδαπής (άρθρα 4, 9, 10 και 24 του Ν. 2238/1994). Ο φόρος που αποδεδειγμένα καταβλήθηκε στην αλλοδαπή για το εισόδημα που προέκυψε σε αυτήν εκπίπτει και σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να είναι ανώτερος από το ποσό του φόρου που αναλογεί για το εισόδημα αυτό στην Ελλάδα.
Κατά την είσπραξη των μερισμάτων σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 54 του Κ.Φ.Ε. παρακρατείται φόρος 20% από αυτόν που ενεργεί στην Ελλάδα την καταβολή τους, ο οποίος τον αποδίδει εφάπαξ, με την υποβολή δήλωσης στη δημόσια οικονομική υπηρεσία, στην περιφέρεια της οποίας έγινε η καταβολή των ποσών για τα οποία παρακρατήθηκε ο φόρος, μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του επόμενου από την παρακράτηση του φόρου μήνα. Ο φόρος αυτός εκπίπτει από το ποσό του φόρου που αναλογεί στο συνολικό καθαρό εισόδημα.
Στα μερίσματα που εισπράττουν φυσικά πρόσωπα κάτοικοι Ελλάδος από 01.01.2009 και μετά από ανώνυμες εταιρείες της αλλοδαπής ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%). Με την παρακράτηση αυτή εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων για τα πιο πάνω εισοδήματα. Ο φόρος αποδίδεται από αυτόν που ενεργεί στην Ελλάδα την καταβολή τους σύμφωνα με την παραπάνω ανάλυση. Ο φόρος αυτός δεν εκπίπτει από το ποσό του φόρου που αναλογεί στο συνολικό καθαρό εισόδημα.
Μερίσματα προς την αλλοδαπή
Σύμφωνα με το παραπάνω ψηφισθέν νομοσχέδιο στα κέρδη που θα διανέμουν οι ημεδαπές ανώνυμες εταιρείες που εγκρίνονται από γενικές συνελεύσεις από την 01.01.2009 με τη μορφή μερισμάτων ή προμερισμάτων σε φυσικά ή νομικά πρόσωπα αλλοδαπά, θα ενεργείται παρακράτηση φόρου με συντελεστή δέκα τοις εκατό (10%). Με την παρακράτηση αυτή θα εξαντλείται η φορολογική υποχρέωση των δικαιούχων για τα πιο πάνω εισοδήματα.
Αν στα καθαρά κέρδη ημεδαπής ανώνυμης εταιρίας περιλαμβάνονται και μερίσματα από συμμετοχή της σε άλλες ανώνυμες εταιρίες, για τα οποία έχει διενεργηθεί παρακράτηση φόρου 10%, σε περίπτωση διανομής κερδών, θα αφαιρείται από το φόρο που υποχρεούται να καταβάλλει για τα διανεμόμενα κέρδη, το μέρος του ήδη παρακρατηθέντος φόρου που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη που προέρχονται από τα μερίσματα αυτά.
Η παρακράτηση ενεργείται κατά την καταβολή ή την εγγραφή των εισοδημάτων αυτών σε πίστωση των δικαιούχων και σε κάθε περίπτωση όχι αργότερα από ένα μήνα από την έγκριση του ισολογισμού από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Σε περίπτωση διανομής μερισμάτων από κέρδη προηγούμενων χρήσεων, η παρακράτηση φόρου ενεργείται μέσα σε ένα μήνα από τη λήψη της σχετικής απόφασης από τη γενική συνέλευση των μετόχων. Ο παρακρατηθείς φόρος αποδίδεται με την υποβολή δήλωσης στο δημόσιο εφάπαξ εντός του επόμενου μήνα από αυτόν εντός του οποίου έγινε η παρακράτηση.
Ειδικά, οι ημεδαπές εταιρείες δεν θα προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου επί των κερδών που διανέμουν προς εταιρείες άλλων κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των οποίων είναι θυγατρικές, με την προϋπόθεση η αλλοδαπή μητρική εταιρία να συμμετέχει με ποσοστό τουλάχιστον 10% και η εν λόγω συμμετοχή να διατηρείται επί δύο τουλάχιστον συνεχή έτη.
Taxheaven.gr