ΠΟΛ.1151/13.6.1994 Διευκρινίσεις για τη φορολόγηση των Repos

Αθήνα 13 Ιουνίου 1994
Αρ. Πρ. 1087436/10509/Β0012

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ & Δ. Π.
Δ/ΝΣΗ 12η
ΤΜΗΜΑ Β΄
Τηλέφωνο : 3477166 (εσωτ. 147)

ΠΟΛ 1151

ΘΕΜΑ : Αυτοτελής φορολογία των τόκων που προκύπτουν κατά την εξωχρηματιστηριακή πώληση εντόκων γραμματίων ή ομολόγων του Δημοσίου με ειδική συμφωνία επαναγοράς ή επαναπώλησης.

108743/10509/ΠΟΛ.1151/13.6.1994

Σύμφωνα με τις διατάξεις των δύο τελευταίων εδαφίων της παραγράφου 1 του άρθρου 21 του ν.1921/1991, όπως αυτά προστέθηκαν με την παραγρ. ΙΙ του άρθρου 19 του ν. 2214/1994 (ΦΕΚ. Α 75) για την εφαρμογή των διατάξεων της παραγράφου αυτής, θεωρούνται τόκοι καταθέσεων και τα εισοδήματα που προκύπτουν από πράξεις, όπως αυτές ορίζονται στις διατάξεις της παραγρ. 7 του άρθρου 15 του ν. 3632/1928, που προστέθηκαν με το άρθρο 74 του ν. 1969/1991, τα οποία λαμβάνουν οι δικαιούχοι φυσικά ή νομικά πρόσωπα. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών καθορίζεται η διαδικασία και κάθε άλλη αναγκαία λεπτομέρεια για την εφαρμογή
του προηγουμένου εδαφίου.

2. Περαιτέρω, με τις διατάξεις της παραγρ. 12 του άρθρου 19 του ν. 2214/1994 ορίζεται ότι, τα ανωτέρω εφαρμόζονται στα εισοδήματα που αποκτούν οι δικαιούχοι, από την έναρξη ισχύος του νόμου.

3. Με βάση τις διατάξεις της παραγρ. 4 του άρθρου 27 του ν.δ. 3323/55, για τους τόκους, από κάθε τίτλο εντόκου τοις μετρητοίς καταθέσεως ή εγγυήσεως, καθώς και από κάθε χρεωστικό τίτλο, χρόνος κτήσης αυτών θεωρείται ο χρόνος κατά τον οποίο αυτοί καθίστανται ληξιπρόθεσμοι και απαιτητοί.

4. Επίσης, με βάση τις διατάξεις των παραγρ. 2 και 3 του άρθρου 21 του ν.1921/1991, ο φόρος υπολογίζεται με συντελεστή 15% στο ποσό των τόκων που προκύπτουν και παρακρατείται από τον οφειλέτη αυτών κατά το χρόνο που γίνεται ο εκτοκισμός της κατάθεσης και αποδίδεται με εφάπαξ καταβολή στο Δημόσιο με την υποβολή δήλωσης από τον οφειλέτη των τόκων, στη Δημόσια Οικονομική Υπηρεσία, στην περιφέρεια της οποίας αυτός έχει την έδρα του κεντρικού, μέσα σε προθεσμία 15 ημερών από το τέλος του μήνα που υπολογίστηκαν οι τόκοι.

5. Εξάλλου, με τις διατάξεις της παραγρ. 7 του άρθρου 15 του ν.3632/1928 ορίζεται ότι, η εξωχρηματιστηριακή πώληση εντόκων γραμματίων ή ομολόγων του Δημοσίου ή ομολογιών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών με οποιεσδήποτε ειδικές συμφωνίες, όπως ενδεικτικά, συμφωνίες επαναγοράς, επαναπωλήσεως και υπό
προθεσμία, είναι έγκυρη, εφόσον ο αγοραστής ή ο πωλητής ή και οι δύο είναι τράπεζες ή μέλη του Χρηματιστηρίου.

Βάσει των διατάξεων αυτών, οι τράπεζες και τα μέλη του Χρηματιστηρίου Αξιών Αθηνών (χρηματιστηριακές εταιρίες ή χρηματιστές) συνάπτουν με πελάτες τους (φυσικά ή νομικά πρόσωπα) έγγραφες συμφωνίες επαναγοράς (Πράξεις Repos), σύμφωνα με τις οποίες, πωλούν σε αυτούς έντοκα γραμμάτια ή ομόλογα του Δημοσίου ή ομολογίες εισηγμένες στο Χρηματιστήριο Αξιών Αθηνών, με την υποχρέωση να επαναγοράσουν τους τίτλους αυτούς μετά την παρέλευση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος σε προσυμφωνημένη τιμή επαναγοράς, καθώς και έγγραφες συμφωνίες επαναπωλήσεως (πράξεις Reverse Repo), σύμφωνα με τις οποίες οι πελάτες των τραπεζών (ή χρηματιστηριακών εταιριών ή χρηματιστών), πωλούν τους πιο πάνω τίτλους στις τράπεζες, στις χρηματιστηριακές εταιρίες ή στους χρηματιστές, με την υποχρέωση να επαναγοράσουν αυτούς μετά την παρέλευση συγκεκριμένου χρονικού διαστήματος σε προσυμφωνημένη τιμή.

Λόγω της αυξημένης τιμής επαναγοράς των εντόκων γραμματίων, των ομολόγων του ελληνικού Δημοσίου ή Ομολογιών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο προκύπτει εισόδημα, το οποίο κτάται στη μεν πρώτη περίπτωση (Πράξεις Repos), από τους πελάτες των τραπεζών ή των μελών του Χρηματιστηρίου, στη δε δεύτερη περίπτωση (πράξεις Reverse Repos) από τις τράπεζες ή τα μέλη του Χρηματιστηρίου.

Τα εισοδήματα αυτά εξομοιούνται, σύμφωνα με τις διατάξεις του προτελευταίου εδαφίου της παραγρ. 1 του άρθρου 21 του ν.1921/1991, με τους τόκους καταθέσεων, των οποίων ο χρόνος κτήσης είναι αυτός κατά τον οποίο καθίστανται ληξιπρόθεσμοι και απαιτητοί, σύμφωνα με την παραγρ. 4 του άρθρου 27 του ν.δ. 3323/1955, δηλαδή ο χρόνος επαναγοράς των τίτλων.

6. Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι, οι τράπεζες και τα μέλη του Χρηματιστηρίου υποχρεούνται κατά το χρόνο που επαναγοράζουν τους τίτλους (με προσκόμιση από τους πελάτες της χορηγηθείσας βεβαίωσης από τις τράπεζες) είτε με καταβολή μετρητών, είτε με πίστωση του λογαριασμού του δικαιούχου, να προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου 15% στο μέρος του τιμήματος επαναγοράς που αποτελεί την απόδοση των τίτλων για το δικαιούχο, δηλαδή επί της διαφοράς που προκύπτει μεταξύ της τιμής επαναγοράς και της τιμής της αρχικής πώλησης των τίτλων. Ο
φόρος αυτός θα παρακρατείται για τα εισοδήματα (τόκοι) που κτώνται από την επομένη της δημοσίευσης του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή από 12/5/1994 και μετά, ανεξάρτητα αν η σχετική συμφωνία επαναγοράς είχε συναφθεί πριν από τη δημοσίευση του νόμου (1053285/10430/11-5-1994 τηλεγράφημά μας).
Επομένως, στις περιπτώσεις που η πράξη "Repo" έγινε πριν από τη δημοσίευση του νόμου στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως π.χ. 1/3/1994 και η επαναγορά των τίτλων γίνει μετά την 11/5/1994 π.χ. την 20/5/1994, υπάρχει υποχρέωση παρακράτησης φόρου 15% σε ολόκληρο το ποσό του εισοδήματος που θα καταβληθεί ή θα πιστωθεί
στο όνομα του δικαιούχου και όχι μόνο στο ποσό που αφορά το χρονικό διάστημα 12/5/1994 - 20/5/1994

Στη συνέχεια, η απόδοση του παρακρατούμενου φόρου 15% θα γίνεται στο Δημόσιο, εντός του πρώτου δεκαπενθημέρου του επόμενου από την παρακράτηση μήνα, στην αρμόδια για τη φορολογία της τράπεζας ή της χρηματιστηριακής εταιρίας ή του χρηματιστού, Δημόσιας Οικονομικής Υπηρεσίας.

Περαιτέρω, τονίζεται ότι για τους τόκους που προκύπτουν από πράξεις Reverse Repos, δεν θα γίνεται παρακράτηση φόρου από το φυσικό ή νομικό πρόσωπο - πελάτη της τράπεζας ή του μέλους του Χρηματιστηρίου (χρηματιστηριακής εταιρίας ή χρηματιστές) καθόσον, με την παραγρ. 2 της αριθ. 1053286/10431/ΠΟΛ.1110/11.5.1994 ΑΥΟ, που εκδόθηκε κατά εξουσιοδότηση των διατάξεων του τελευταίου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 21 του ν.1921/1991, ορίσθηκε, για λόγους απλοποίησης των διαδικασιών και εξασφάλισης των συμφερόντων του Δημοσίου, ότι οι Τράπεζες που αποκτούν το εισόδημα θα αποδίδουν τον αναλογούντα φόρο 15%, μέσα στην προθεσμία που ορίζει ο νόμος στην αρμόδια για τη φορολογία ΔΟΥ. Είναι αυτονόητο ότι την ίδια υποχρέωση για απόδοση του φόρου έχουν και χρηματιστηριακές εταιρίες ή οι χρηματιστές.

7. Επίσης, με τις διατάξεις της παραγρ. 3 της αριθμ. 1053286/10431/ΠΟΛ.1110/11.5.1994 ΑΥΟ ορίζεται ότι, υποχρέωση για παρακράτηση φόρου υπάρχει και στις περιπτώσεις που οι τράπεζες προβαίνουν στην επαναγορά των ίδιων τίτλων που είχαν πωλήσει στους πελάτες τους, ανεξάρτητα αν στο συμφωνητικό πώλησης των
εντόκων γραμματίων ομολόγων του Δημοσίου που καταρτίζεται μεταξύ αγοραστή και πωλητή αναφέρεται ρητά ή όχι υποχρέωση της τράπεζας για επαναγορά των τίτλων, καθώς και ο χρόνος πραγματοποίησης της πράξης αυτής.

Επί του θέματος αυτού διευκρινίζουμε τα εξής:

Στην περίπτωση που η τράπεζα προβεί σε πώληση εντόκων γραμματίων ή ομολόγων του Δημοσίου μεταγενέστερα του χρόνου έκδοσης αυτών, σε πελάτες της χωρίς να αναφέρεται στο συμφωνητικό η επαναγορά τους, αλλά στη συνέχεια μετά ορισμένο χρονικό διάστημα προβαίνει στην επαναγορά των ίδιων τίτλων είτε ολικά είτε
μερικά, υπάρχει υποχρέωση παρακράτησης φόρου 15% στο ποσό του εισοδήματος που προκύπτει μεταξύ της τιμής πώλησης και τιμής επαναγοράς των τίτλων αυτών. Κατά την επαναγορά των τίτλων θα πρέπει να προσκομίζεται από τον πελάτη και να παραδίνεται στην τράπεζα η βεβαίωση της αγοραπωλησίας των τίτλων, την οποία είχε λάβει αυτός κατά τη σύναψη της σχετικής συμφωνίας.

Οι βεβαιώσεις αυτές θα τοποθετούνται από την τράπεζα σε ιδιαίτερο φάκελο, προκειμένου να είναι ευχερής ο έλεγχος για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων του νόμου αυτού.

Η ανωτέρω υποχρέωση παρακράτησης φόρου 15% υπάρχει και όταν η προσκομιζόμενη βεβαίωση αγοραπωλησίας τίτλων στην τράπεζα, προκειμένου να γίνει η εξόφληση των αναγραφομένων τίτλων, έχει εκδοθεί από διαφορετικό υποκατάστημα της ίδιας τράπεζας.

Τα ανωτέρω αναφερόμενα έχουν ανάλογη εφαρμογή και όταν οι σχετικές συμβάσεις συνάπτονται από χρηματιστηριακές εταιρίες ή τους χρηματιστές με τους πελάτες τους.

8. Για την ορθή εφαρμογή των διατάξεων των παραγρ. 11 και 12 του άρθρου 19 του ν. 2214/1994 και για τη διευκόλυνση του ελέγχου θα πρέπει:

α) Οι τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρίες και οι χρηματιστές να τηρούν, κατά περίπτωση, χωριστό φάκελο δικαιολογητικών (αριθμημένα συμφωνητικά, αριθμημένες βεβαιώσεις - επιστολές, ή οποιαδήποτε άλλη σχετική συμφωνία, καθώς και το αντίγραφο του σχετικού γραμματίου εισπράξεως ή εντάλματος πληρωμής, κατά
περίπτωση, στο οποίο θα αναγράφονται τα στοιχεία της συναλλαγής) για κάθε κατηγορία εξωχρηματιστηριακής πώλησης εντόκων γραμματίων ή ομολόγων του Δημοσίου ή ομολογιών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο δηλαδή για αα) συμφωνίες επαναγοράς (Repo), ββ) συμφωνίες επαναπώλησης (Reverse Repo), γγ) συμφωνίες
πώλησης χωρίς την υποχρέωση επαναγοράς.

β) Οι τράπεζες, χρηματιστηριακές εταιρίες ή χρηματιστές υποχρεούνται να αποδίδουν τον παρακρατούμενο φόρο 15% στο Δημόσιο με ιδιαίτερη δήλωση με την ένδειξη "Δήλωση απόδοσης παρακρατούμενου φόρου από πράξεις "repos". Στις περιπτώσεις όμως που, όπως αναφέραμε και πιο πάνω, οι καταβάλλοντες το εισόδημα στους δικαιούχους δεν προβαίνουν σε παρακράτηση φόρου, αλλά έχουν υποχρέωση τον αναλογούντα φόρο να αποδίδουν στο Δημόσιο οι τράπεζες και τα μέλη του Χρηματιστηρίου (χρηματιστηριακές εταιρίες ή χρηματιστές), θα υποβάλεται για τα εισοδήματα αυτά ιδιαίτερη δήλωση με την ένδειξη: "Δήλωση απόδοσης φόρου από πράξεις Reverse Repos".

γ) Οι αρμόδιες για τον έλεγχο των τραπεζών και χρηματιστηριακών εταιριών ή των χρηματιστών ΔΟΥ υποχρεούνται να προβαίνουν σε συχνούς δειγματοληπτικούς ελέγχους των δικαιολογητικών των εξωχρηματιστηριακών πράξεων πωλήσεων εντόκων γραμματίων ή ομολόγων του Δημοσίου, που πρέπει να τηρούνται σύμφωνα με τα πιο πάνω, ώστε να ελέγχεται η ορθή παρακράτηση και απόδοση του φόρου από τις
τράπεζες και χρηματιστηριακές εταιρίες.

9. Τέλος, διευκρινίζεται ότι δεν υπάρχει υποχρέωση παρακράτησης φόρου 15%, στις περιπτώσεις που οι εξωχρηματιστηριακές πράξεις πώλησης εντόκων γραμματίων, ομολόγων του Δημοσίου ή ομολογιών εισηγμένων στο Χρηματιστήριο, γίνονται μεταξύ τραπεζών.