ΠΟΛ.1120/30.3.1993

Τα αφορολόγητα αποθεματικά επενδύσεων

30 Μάρ 1993

Taxheaven.gr
ΠΟΛ. 1120/30.3.93 Τα αφορολόγητα αποθεματικά επενδύσεων.

1. Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. α΄ του άρθρου 4 του ν.δ. 3834/1958, όπως ισχύουν μετά την τροποποίησή τους με την παράγραφο 2 του άρθρου 15 του ν. 2065/1962, αντικείμενο φόρου για τις ημεδαπές ανώνυμες εταιρίες είναι το συνολικό καθαρό εισόδημα ή κέρδος αυτών που προκύπτει στην ημεδαπή ή αλλοδαπή. Τα διανεμόμενα κέρδη λαμβάνονται από το υπόλοιπο των κερδών που απομένει κατά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου εισοδήματος, 35%.

2. Με την αριθμ. 1112918/10736/ΠΟΛ.1248/12.11.1992 ερμηνευτική εγκύκλιο του ν. 2065/1992 έγινε δεκτό ότι, το τακτικό αποθεματικό που υποχρεούνται να σχηματίζουν οι ανώνυμες εταιρίες με βάση τις διατάξεις του κ.ν. 2190/1920, υπολογίζεται σε κάθε περίπτωση στα καθαρά κέρδη του ισολογισμού μετά την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου εισοδήματος.
Περαιτέρω, και δεδομένου ότι τα κέρδη που διανέμουν ανώνυμες εταιρίες με οποιαδήποτε μορφή στους δικαιούχους είναι ελεύθερα φόρου εισοδήματος (καθαρά), προκύπτει ότι και ο υπολογισμός του προβλεπόμενου από το άρθρο 45 του κ.ν. 2190/1920 υποχρεωτικού πρώτο μερίσματος, καθώς και του μερίσματος που προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του ν. 876/1979 θα γίνεται με την αφαίρεση του αναλογούντος φόρου εισοδήματος προκειμένου να καθορισθεί το ποσό του μερίσματος που υποχρεούνται να διανείμει η ανώνυμη εταιρία από τα κέρδη της.

3. Ύστερα από τα πιο πάνω γενόμενα δεκτά, προκύπτει ότι το τακτικό αποθεματικό που σχηματίζουν οι ανώνυμες εταιρίες και τα κέρδη που διανέμουν (μερίσματα, αμοιβές μελών Δ.Σ., κέρδη στο εργατοϋπαλληλικό προσωπικό) είναι ελεύθερα φόρου, καθόσον προέρχονται από το υπόλοιπο των κερδών που προκύπτει μετά την αφαίρεση από αυτά του αναλογούντος φόρου εισοδήματος, ο οποίος αποτελεί εταιρικό βάρος της εταιρίας.
Κατά συνέπεια, τα ποσά του τακτικού αποθεματικού και των πράγματι διανεμομένων κερδών, προκειμένου προσδιορισμού των αδιανέμητων κερδών επί των οποίων υπολογίζεται το προβλεπόμενο από τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 1828/1989 και της αριθ. 1055503/πολ. 1119/ 1989 κοινής απόφασης των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, κατά περίπτωση ειδικό αφορολόγητο αποθεματικό επενδύσεων δεν μπορούν να εκπεσθούν καθαρά, επειδή για τα πιο πάνω ποσά η ανώνυμη εταιρία έχει υποχρέωση καταβολής φόρου εισοδήματος με συντελεστή 35%. Για το λόγο αυτό, θα πρέπει, προκειμένου για τον υπολογισμό του ειδικού αφορολογήτου αποθεματικού επενδύσεων, το τακτικό αποθεματικό και τα διανεμόμενα κέρδη να ανάγονται σε μικτά με την προσθήκη του φόρου εισοδήματος που αναλογεί στα ποσά αυτά και στη συνέχεια θα γίνεται η αφαίρεσή τους από τα κέρδη της εταιρίας.

4. Για την καλύτερη κατανόηση των ανωτέρων παραθέτουμε το εξής παράδειγμα: Έστω ότι η ανώνυμη βιομηχανική εταιρία, εγκατεστημένη στην Αθήνα (περιοχή Α) πραγματοποίησε κατά τη διαχειριστική περίοδο 1/1/1992 - 31/12/1992 ακαθάριστα έσοδα 4.000.000.000, από τα οποία 3.000.000.000 δρχ. προέρχονται από τη βιομηχανική της δραστηριότητα, 900.000.000 δρχ. από τον εμπορικό κλάδο που διαθέτει και 100.000.000 δρχ. από τόκους εντόκων γραμματίων του Δημοσίου. Τα προκύψαντα βάσει ισολογισμού κέρδη είναι 800.000.000 δρχ. τα οποία, μετά τη φορολογική αναμόρφωση με την προσθήκη λογιστικών διαφόρων, διαμορφώνονται σε 840.000.000 δρχ. Το κατεβλημένο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρίας είναι 500.000.000 δρχ.
Η πρόταση του Δ.Σ. σχετικά με τη διανομή κερδών, προς τη Γ.Σ. των μετοχών περιλαμβάνει τα εξής: α) Σχηματισμό του κατά νόμο τακτικού αποθεματικού, β) Τη διανομή του κατά νόμου πρώτου μερίσματος και την καταβολή αμοιβών 30.000.000 δρχ. στα μέλη του Δ.Σ., γ) Σχηματισμό ειδικού αφορολογήτου αποθεματικού επενδύσεων, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 22 του ν. 1828/1989, προκειμένου να χρησιμοποιηθεί για την αγορά καινούριων μηχανημάτων.
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, θα έχουμε τα εξής: 1) Υπολογισμός τακτικού αποθεματικού:
- Καθαρά Κέρδη ισολογισμού 800.000.000 δρχ.
- Μείον αναλογών φόρος (800.000.000 Χ 35%) 280.000.000 δρχ.
- Υπόλοιπο κερδών 520.000.000 δρχ.
- Τακτικό αποθεματικό (520.000.000 Χ 5%) 26.000.000 δρχ.
- Υπόλοιπο κερδών 494.000.000 δρχ.
ΙΙ) Υπολογισμός πρώτου μερίσματος:
- Βάσει του άρθρου 45 του κ.ν. 2190/20 - 500.000.000 Χ 6% = 30.000.000
- Μείον αναλογών φόρος 10.500.000
- Καθαρό ποσό 19.500.000
- Βάσει του άρθρου 1 του ν. 876/1979 - 494.000.000 Χ 35% = 172.900.000
Εφόσον το μέρισμα που προέκυψε με τις διατάξεις του ν. 876/1979 είναι μεγαλύτερο του προκύπτοντος με το άρθρο 45 του ν. 2190/1920, η εταιρία υποχρεούται να διανείμει ως μέρισμα το μεγαλύτερο, ήτοι το ποσό 172.900.000 δρχ.
ΙΙΙ) Διανεμόμενα κέρδη:
- Μερίσματα 172.900.000
- Αμοιβές μελών Δ.Σ. 30.000.000 202.900.000 δρχ.
IV) Υπολογισμός ειδικού αφορολόγητου αποθεματικού επενδύσεων:
- Καθαρά κέρδη ισολογισμού 800.000.000
- Μείον τακτικό αποθεματικό Δρ. 26.000.000
Πλέον ο φόρος που αναλογεί στο τακτικό αποθεματικό Δρχ. 14.000.000 40.000.000 (26.000.000 Χ 35/65).
- Μείον διανεμόμενα κέρδη Δρ. 202.900.000
Πλέον ο φόρος που αναλογεί στα διανεμόμενα κέρδη (202.900.000 Χ 36/65) Δρχ. 109.253.840, 312.153.840, 352.153.840.
- Αδιανέμητα κέρδη 447.846.840.
- Ειδικό αφορολόγητο αποθεματικό άρθρου 22 του ν. 1828/1989 Δρχ. 134.353.840 (447.846.160 Χ 30%).
V) Προσδιορισμός φορολογητέων κερδών:
- Καθαρά κέρδη ισολογισμού 800.000.000 δρχ.
- Πλέον δηλωθείσες λογιστικές διαφορές 40.000.000 δρχ.
- Σύνολο δηλωθέντων καθαρών κερδών 840.000.000 δρχ.
- Μείον έσοδα αφορολόγητα 100.000.000 δρχ.
- Κέρδη χρήσεως 740.000.000 δρχ.
- Πλέον αφορολόγητα έσοδα που αναλογούν στα διανεμόμενα 25.362.500 (202.900.000 Χ 100.000.000/ 800.000.000).
- Πλέον φόρος που αναλογεί στα 25.362.500 13.656.730 (25.362.500 Χ 35/65).
- Κέρδη μετά φορολογική αναμόρφωση 779.019.230.
- Μείον Ειδικό Αφορολ. Αποθεματ. Επενδύσεων 134.353.840.
V) Φορολογητέα κέρδη 644.665.539

5. Τα ανωτέρω σχετικά με την αναγωγή του τακτικού αποθεματικού και των διανεμομένων κερδών σε μικτά ποσά θα έχουν ανάλογη εφαρμογή και κατά τον υπολογισμό αφορολόγητης έκπτωσης με βάση της διατάξεις του ν. 1892/1990 ή άλλων αναπτυξιακών νόμων.
Παράδειγμα. Έστω ότι ανώνυμη βιομηχανική εταιρία, εγκατεστημένη στο Άργος (Γ περιοχή) πραγματοποίησε κατά τη διαχειριστική περίοδο 1/1/1992 - 31/12/1992 ακαθάριστα έσοδα 5.000.000.000 δρχ. από τα οποία 4.900.000.000 δρχ, προήλθαν από τη βιομηχανική της δραστηριότητα και 100.000.000 δρχ. από τόκους εντόκων γραμματίων του Δημοσίου. Επίσης, εντός της χρήσης 1992, η εταιρία πραγματοποίησε νέες παραγωγικές επενδύσεις του ν. 1892/1990 ύψους 300.000.000 δρχ. Το προκύψαντα βάσει ισολογισμού κέρδη είναι 600.000.000 δρχ. τα οποία μετά τη φορολογική αναμόρφωση με την προσθήκη δαπανών μη αναγνωριζομένων προς έκπτωση, διαμορφώνονται σε 620.000.000 δρχ. Το κατεβλημένο μετοχή κεφάλαιο της εταιρίας ανέρχεται σε 800.000.000 δρχ.
Από το Δ.Σ. προτάθηκαν προς τη Γ.Σ. των μετοχών τα εξής:
α) Σχηματισμός του κατά νόμο τακτικού αποθεματικού β) Διανομή του κατά το νόμο πρώτου μερίσματος και καταβολή αμοιβών 19.500.000 δρχ. στα μέλη του Δ.Σ. γ) Σχηματισμός της δικαιούμενης αφορολόγητης έκπτωσης της ν. 1892/1990.
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα προκύπτουν τα εξής:
Ι) Υπολογισμός τακτικού αποθεματικού:
- Καθαρά κέρδη Ισολογισμού 600.000.000 δρχ.
- Μείον αναλογών φόρος (600.000.000 Χ 35%) 210.000.000 δρχ.
- Υπόλοιπο κερδών 390.000.000 δρχ.
- Τακτικό αποθεματικό (390.000.000 Χ 5%) 19.500.000 δρχ.
- Υπόλοιπο κερδών 370.500.000 δρχ.
ΙΙ) Υπολογισμός πρώτου μερίσματος:
- Βάσει του άρθρου 45 του κ.ν. 2190/20. 800.000.000 Χ 6% = 48.000.000 δρχ.
- Μείον αναλογών φόρος 16.800.000 δρχ.
- Καθαρό ποσό 31.200.000 δρχ.
Βάσει του άρθρου 1 του ν. 876/1979 370.500.000 Χ 35% = 129.675.000 δρχ.
Εφόσον το μέρισμα, που προέκυψε με τις διατάξεις του ν. 876/1979, είναι μεγαλύτερο του προκύπτοντος με το άρθρο 45 του κ.ν. 2190/20, η εταιρία υποχρεούται να διανείμει ως μέρισμα το μεγαλύτερο, δηλαδή το ποσό των 129.675.000 δρχ.
ΙΙ) Διανεμόμενα κέρδη:
- Μερίσματα 129.675.000
- Αμοιβές μελών Δ.Σ. 19.500.000, 149.175.000 δρχ.
ΙΙΙ) Υπολογισμός αφορολόγητης έκπτωσης Ν. 1892/1990:
- Αξία επένδυσης που αναγνωρίζεται προς έκπτωση 225.000.000 δρχ. (300.000.000 Χ 75%).
- Καθαρά κέρδη ισολογισμού 600.000.000 δρχ.
- Πλέον δηλωθείσες λογιστικές διαφορές 20.000.000 δρχ.
- Συνολικά δηλωθέντα κέρδη 620.000.000 δρχ.
- Μείον τακτικό αποθεματικό 19.500.000 πλέον ο φόρος που αναλογεί στο τακτικό αποθεματικό (19.500.000 Χ 35/65) 10.500.000, 30.000.000.
- Μείον διανεμόμενα κέρδη 149.175.000 πλέον ο φόρος που αναλογεί στα διανεμόμενα (149.175.000 Χ 35/65), 80.325.000, 229.500.000, 259.500.000
- Υπόλοιπο Κερδών 360.500.000 δρχ.
- Αδιανέμητα Κέρδη που αναλογούν στο βιομηχανικό κλάδο 353.290.000 (360.500.000 Χ 4.900.000.000/ 5.000.000.000).
Αφορολόγητη έκπτωση 353.290.000 Χ 75% = 264.967.500 περιοριζόμενη στο ύψος των 225.000.000. δρχ.
IV) Προσδιορισμός φορολογητέων κερδών:
- Καθαρά κέρδη βάσει ισολογισμού 600.000.000 δρχ.
- Πλέον δηλωθείσες λογιστικές διαφορές 20.000.000 δρχ.
- Σύνολο δηλωθέντων καθαρών κερδών 620.000.000 δρχ.
- Μείον έσοδα αφορολόγητα 100.000.000 δρχ.
- Κέρδη χρήσεως 520.000.000
- Πλέον αφορολ. έσοδα που αναλογούν στα διανεμόμενα 24.862.500 δρχ. (149.175.000Χ 100.000.000)/ 600.000.000.
- Πλέον φόρος που αναλογεί στο ποσό 13.387.500 δρχ. των 24.862.500 δρχ. (24.862.500 Χ 35/65).
- Κέρδη μετά φορολογική αναμόρφωση 558.250.000 δρχ.
- Μείον αφορολόγητη έκπτωση άρθρου 12 ν. 1892/1990 225.000.000
Φορολογητέα κέρδη 333.250.000

6. Τέλος, προκειμένου για εταιρίες περιορισμένης ευθύνης το ειδικό αφορολόγητο αποθεματικό επενδύσεων θα υπολογίζεται στα καθαρά κέρδη του ισολογισμού μετά την αφαίρεση από αυτά του σχηματιζόμενου τακτικού αποθεματικού και των τυχόν απολήψεων.
Στις απολύσεις δεν συμπεριλαμβάνεται η προβλεπόμενη από τις διατάξεις της παρ. 2 του άρθρου 10 του ν.δ. 3843/1958 επιχειρηματική αμοιβή, καθόσον αυτή δεν είναι καταβαλλόμενο ποσό, στους διαχειριστές εταίρους αλλά καθιερώθηκε μόνο για τον τρόπο φορολογίας των καθαρών κερδών της ΕΠΕ. Επίσης, ως τακτικό αποθεματικό θα λαμβάνεται το ποσό που προκύπτει από την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 24 του ν. 3190/1955 (τουλάχιστον το εικοστό των καθαρών κερδών).



Taxheaven.gr