ΠΟΛ.1062/7.4.2003 Αναλυτικές οδηγίες και διευκρινίσεις όσον αφορά τους όρους, τον τρόπο επιστροφής σε επιτηδευματίες φόρων, τελών, προστίμων και λοιπών εσόδων.

Αθήνα, 7 Απριλίου 2003
Αριθμ.Πρωτ.: 1033129/1920/330/0014

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΑΆ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ: 14η ΦΠΑ - ΤΜΗΜΑ ΑΆ
Δ/ΝΣΗ: 12η ΦΟΡΟΛ. ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ -ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄, Β΄
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 13η - ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ
ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄, Β΄, ΦΜΑΠ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 16η ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ
ΔΗΜΟΣΙΩΝ ΕΣΟΔΩΝ -ΤΜΗΜΑΤΑ Α΄, Ε΄
Β. ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛ. ΕΛΕΓΧΩΝ
Δ/ΝΣΗ 9η ΕΛΕΓΧΟΥ -ΤΜΗΜΑ Β΄

ΠΟΛ 1062

ΘΕΜΑ: Επιστροφή φόρων τελών, προστίμων και λοιπών εσόδων.

Προκειμένου να απλουστευθούν οι διαδικασίες επιστροφής στους δικαιούχους αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων τελών προστίμων και λοιπών εσόδων και για να υπάρχει ενιαία αντιμετώπιση από όλες τις ΔΟΥ σας πληροφορούμε τα ακόλουθα:

Για την επιστροφή των αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων τελών προστίμων και λοιπών εσόδων, ισχύουν οι διατάξεις της παραγράφου 2 του άρθρου 38 ν.1473/1984 (ΦΕΚ 127Α/94), όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 3 του ν.2120/1993 (ΦΕΚ 24Α/93) και συμπληρώθηκε με την παράγραφο 1 του άρθρου 35 ν.2214/1994 (ΦΕΚ 75Α/94) των άρθρων 34 και 41 του Κώδικα ΦΠΑ (κυρ. Ν.2859/2000) του Κώδικα Κληρονομιών (κυρ. Ν.2961/2001), του άρθρου 28 του Ν.2459/1997 και την παράγραφο 8 του αρ. 6 ν.2386/1996 (ΦΕΚ 43Α/96), καθώς και της ΑΥ01089911/7087 -19/0016/2.8.94 (ΦΕΚ 641 Β/94) που κοινοποιήθηκε με την ΠΟΛ.1249/1994.

Ι. ΦΠΑ
1. Διαδικασία και προϋποθέσεις επιστροφής του ΦΠΑ.

Η επιστροφή του ΦΠΑ κατά τα άρθρα 34 και 41 του κώδικα ΦΠΑ διενεργείται με τη διαδικασία που ορίζουν οι σχετικές αποφάσεις.
Αναλυτικά και προς διευκόλυνση των ενδιαφερομένων και των ΔΟΥ σημειώνουμε τα ακόλουθα:

Α. Επιστροφή ΦΠΑ.

Η επιστροφή του φόρου μπορεί να αφορά μία ή περισσότερες φορολογικές περιόδους ή ολόκληρη διαχειριστική περίοδο.
Όταν το αίτημα επιστροφής του φόρου αναφέρεται σε:
-εξαγωγές,
-πράξεις σχετικές με τη διεθνή δια κίνηση αγαθών,
-καθεστώς φορολ. αποθηκών,
-ειδικές απαλλαγές άρθρου 27,
-ενδοκοινοτικές παραδόσεις,
-αποκτήσεις επενδυτικών αγαθών,
-διαφορά συντελεστών,
-πράξεις για τις οποίες με αποφάσεις του υπουργού Οικονομικών προβλέπεται αναστολή καταβολής του φόρου,
τότε η επιστροφή πραγματοποιείται κατά 90% αμέσως με την υποβολή της αίτησης χωρίς προσωρινό έλεγχο, με βάση τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά. Το υπόλοιπο 10% επιστρέφεται μέσα στη διαχειριστική περίοδο υποβολής της εκκαθαριστικής δήλωσης μετά από προσωρινό έλεγχο.
Ειδικά στις περιπτώσεις που το συνολικό επιστρεπτέο ποσό (100%) μέσα σε όλη τη διαχειριστική περίοδο δεν υπερβαίνει τα 6.000 ευρώ, η επιστροφή θα γίνεται χωρίς προσωρινό έλεγχο, αλλά με βάση τα προσκομιζόμενα δικαιολογητικά. Σε κάθε περίπτωση, κατά την πρώτη επιστροφή θα διενεργείται προσωρινός έλεγχος, ανεξαρτήτως ποσού, προκειμένου ο υποκείμενος, να καταστεί δικαιούχος επιστροφής και να γραφτεί στο μητρώο δικαιούχων. Ο έλεγχος αυτός θα διενεργείται στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης, προκειμένου να διαπιστωθεί η δυνατότητα πραγματοποίησης των πράξεων για τις οποίες υποβλήθηκε το αίτημα επιστροφής.

Β. Απαιτούμενα δικαιολογητικά για την επιστροφή χωρίς προσωρινό έλεγχο.

Ο υποκείμενος που υποβάλλει αίτηση επιστροφής ΦΠΑ, προκειμένου να τύχει επιστροφής του 90%, χωρίς προσωρινό έλεγχο πρέπει να προσκομίσει:

Β1. Εάν ενεργεί εξαγωγές:
- Φωτοαντίγραφα διασαφήσεων εξαγωγής (ΕΔΕ 3)
- Φωτοαντίγραφα τιμολογίων πώλησης
- Φωτοαντίγραφα φορτωτικών εγγράφων διακίνησης των αγαθών
- Φωτοαντίγραφο του Ειδικού Μητρώου Εξαγωγέων ΕΜΕ.

Β2. Εάν ενεργεί ενδοκοινοτικές παραδόσεις
- Φωτοαντίγραφα Δελτίων αποστολής και τιμολογίων πώλησης ή Δελτίων αποστολής - Τιμολογίων πώλησης
- Φωτοαντίγραφα εγγράφων αποδεικτικών για τη μεταφορά των αγαθών από την Ελλάδα στο άλλο κράτος-μέλος.

α. Μεταφορά με δημόσιας χρήσης μεταφορικά μέσα
- Φωτοαντίγραφο της φορτωτικής του μεταφορέα ή του μεταφορικού γραφείου, όπως προβλέπεται από τις διατάξεις του άρθρου 16 του ΚΒΣ,
- Φωτοαντίγραφο του CMR.

β. Μεταφορά με ιδιωτικής χρήσης μεταφορικά μέσα του πωλητή
- Φωτοαντίγραφα δελτίων αποστολής ή δελτίων αποστολής
- Τιμολογίων πώλησης, από τα οποία να προκύπτει ο αριθμός του αυτοκινήτου με το οποίο πραγματοποιήθηκε η μεταφορά.
- Φωτοαντίγραφα των παραστατικών τελών διέλευσης, ναύλων ή άλλων επιβαρύνσεων και δαπανών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη μεταφορά, τόσο εντός της χώρας όσο και εκτός αυτής, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο από το οποίο αποδεικνύεται η διέλευση του αυτοκινήτου από τον τόπο φόρτωσης, μέχρι τον τόπο παράδοσης των αγαθών στο άλλο κράτος μέλος.

γ. Μεταφορά με ιδιωτικής χρήσης μεταφορικά μέσα του αγοραστή
- Φωτοαντίγραφα των δελτίων αποστολής ή Δελτίων Αποστολής Τιμολογίων πώλησης από τα οποία να προ κύπτει ο αριθμός κυκλοφορίας του ΦΙΧ αυτοκινήτου του αγοραστή και υπογραφή του παραλαβόντος τα αγαθά.
- Φωτοαντίγραφα των παραστατικών ναύλων τελών διέλευσης ή άλλων επιβαρύνσεων και δαπανών που πραγματοποιήθηκαν κατά τη μεταφορά τόσο εντός της χώρας όσο και εκτός αυτής, καθώς και κάθε άλλο στοιχείο, από το οποίο αποδεικνύεται η άφιξη του αυτοκινήτου στην Ελλάδα, καθώς και η επιστροφή του στο άλλο κράτος-μέλος.

Β3. Για όλες τις υπόλοιπες περιπτώσεις.
- Φωτοαντίγραφα τιμολογίων και στοιχείων διακίνησης
- Τα απαιτούμενα δικαιολογητικά κατά περίπτωση που ορίζονται από τη σχετική περί επιστροφής ΦΠΑ απόφαση όπως:
Στην περίπτωση κατασκευής ακινήτων ως επενδυτικών αγαθών, φωτοαντίγραφο της αδείας οικοδομής, καθώς και επιμετρήσεις εκτελεσθεσών εργασιών, από τον επιβλέποντα μηχανικό, από τις οποίες να προ κύπτει αναλυτικά κατά τμήμα του έργου που ζητείται η επιστροφή, το είδος των εργασιών κατά ποσότητα και μονάδα μέτρησης. Στην περίπτωση διενέργειας πράξεων που απαλλάσσονται του φόρου ή για τις οποίες προβλέπεται αναστολή καταβολής, φωτοαντίγραφο του απαιτούμενου δικαιολογητικού με βάση το οποίο πραγματοποιήθηκε η συναλλαγή χωρίς ΦΠΑ (ειδικό Διπλότυπο Δελτίο Απαλλαγής, Δελτίο Προμήθειας Υλικών και αντικειμένων, βεβαίωση της ΔΟΥ για πραγματοποίηση συναλλαγής με την διαδικασία της ΑΥΟ Π. 2869/2389/ΠΟΛ.137/1987).
Β4. Επιπλέον σε όλες τις περιπτώσεις επιστροφής και για κάθε περίπτωση συναλλαγής που υπερβαίνει τα 15.000 ευρώ, να προσκομίζονται φωτοαντίγραφα εμβασμάτων ή σχετικών εγγράφων των τραπεζών που μεσολαβήσαν για την εξόφληση ή για τη νόμιμη εκχώρηση του συναλλάγματος ή στοιχεία που αποδεικνύουν τον συμψηφισμό των εκατέρωθεν υποχρεώσεων. Τα συγκεκριμένα δικαιολογητικά θεωρούνται τα πλέον κρίσιμα όλων και εξετάζονται πριν από κάθε άλλο προκειμένου να γίνει η επιστροφή χωρίς προσωρινό έλεγχο.
Β5. Σημειώνεται ότι ο σκοπός της προσκόμισης των προαναφερόμενων αποδεικτικών στοιχείων και ιδιαίτερα των τραπεζικών εγγράφων είναι να δημιουργηθεί η βάσιμη πεποίθηση για την πραγματοποίηση της συναλλαγής.
Σε περίπτωση έλλειψης κάποιων από τα προαναφερόμενα Δικαιολογητικά, ο φορολογούμενος θα ενημερώνεται εγγράφως για τα παραστατικά που λείπουν ως έχει το συνημμένο υπόδειγμα και εφόσον δεν τα προσκομίσει η επιστροφή θα διενεργείται ύστερα από προσωρινό έλεγχο, εντός δύο μηνών κατά 100%.

Γ. Ουσιαστικές παραβάσεις. Τακτικός έλεγχος.
Επισημαίνεται ότι στην περίπτωση που υπάρχουν παραβάσεις που επισύρουν την απόρριψη ως ανακριβών των βιβλίων και στοιχείων της επιχείρησης, η επιστροφή αναστέλλεται έως τη διενέργεια του τακτικού ελέγχου, με έκδοση μερικής ή οριστικής πράξης, ο οποίος πρέπει να διενεργείται αμέσως μόλις υποβληθούν οι σχετικές δηλώσεις και να ολοκληρώνεται εντός έξι μηνών. Σε περίπτωση ειδικών δυσχερειών με αιτιολογημένη γνώμη της ελεγκτικής αρχής μπορεί ο έλεγχος να παρατείνεται κατά ανώτατο όριο, για άλλους έξι μήνες.

II. ΛΟΙΠΟΙ ΦΟΡΟΙ

1. Έγκριση για διενέργεια της επιστροφής.

Για την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων λοιπών φόρων άνω του ποσού των 29.347 ευρώ από το Τμήμα Εσόδων μετά την έκδοση νόμιμου τίτλου, απαιτείται έγκριση από την κεντρική υπηρεσία του Υπουργείου (Δ/νση Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων) σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Π.Δ. 347/1986 (ΦΕΚ 154/Α/86).
Στο έγγραφο με το οποίο θα ζητείται η έγκριση από την κεντρική υπηρεσία του υπουργείου, θα αναγράφεται ο δικαιούχος, η δραστηριότητα του, ο ΑΦΜ του, το ποσό που θα επιστραφεί (ολογράφως και αριθμητικώς), το ΑΦΕΚ με βάση το οποίο προκύπτει η επιστροφή και το είδος του φόρου που επιστρέφεται. Επίσης στο έγγραφο της έγκρισης επισυνάπτεται απαραίτητα συμπληρωμένο το πληροφοριακό έντυπο, που σας κοινοποιήθηκε με το 1074287/4312/2001 έγγραφο μας. Το έντυπο αυτό θα επισυνάπτεται και στο αντίγραφο του ΑΦΕΚ, που παραμένει στο τμήμα εσόδων της ΔΟΥ ακόμη και για τα ποσά που επιστρέφονται χωρίς να απαιτείται έγκριση από το υπουργείο.

2. Αναστολή εκτέλεσης της επιστροφής.

Η επιστροφή των ποσών στους δικαιούχους διενεργείται το συντομότερο δυνατό, εκτός αν ο δικαιούχος έχει υποπέσει σε σοβαρές φορολογικές παραβάσεις που ορίζονται περιοριστικά, όπως:
- Είναι εκδότης πλαστών, εικονικών ή νοθευμένων φορολογικών στοιχεί ων ή λήπτης εικονικών ή νοθευμένων φορολογικών στοιχείων ή διέπραξε ουσιαστικές παραβάσεις του ΚΒΣ, που επισύρουν την ανακρίβεια των βιβλίων και στοιχείων.
- Η δικαιούχος επιχείρηση έχει σταματήσει να λειτουργεί ή έχει υποβληθεί αίτηση για κήρυξη της σε κατάσταση πτώχευσης. Αν συντρέχουν οι παραπάνω περιπτώσεις μεμονωμένα ή αθροιστικά, η εκτέλεση της επιστροφής αναστέλλεται, προκειμένου να διενεργηθεί τακτικός φορολογικός έλεγχος στο δικαιούχο. Η απόφαση για την αναστολή εκτέλεσης της επιστροφής η οποία είναι μικρής διάρκειας (το νομικό πλαίσιο επιτρέπει μέχρι 12 μήνες) εκδίδεται από το όργανο που είναι αρμόδιο να εγκρίνει και την επιστροφή. Η καθυστέρηση εκτέλεσης της επιστροφής προκειμένου να διενεργηθεί έλεγχος, πέραν του χρονικού ορίου που ορίζεται στις διατάξεις του άρθρου 3 Ν.2120/1993, έχει ως συνέπεια την καταβολή τόκου στο δικαιούχο (για το ποσό που τελικά επιστρέφεται), το δε επιτόκιο είναι αυτό των τριμήνων γραμματίων του Δημοσίου.
Επισημαίνεται ότι δεν αποτελεί κριτήριο για αναστολή εκτέλεσης της επιστροφής μόνο το γεγονός ότι ο δικαιούχος έχει να ελεγχθεί για πολλές χρήσεις.

III. ΓΕΝΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

1. Συμψηφισμός επιστρεφομένου φάρου με οφειλές προς το Δημόσιο.

Αν ο δικαιούχος της επιστροφής έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το Δημόσιο, διενεργείται υποχρεωτικά συμψηφισμός του επιστρεφομένου ποσού,
κατά το μέρος που καλύπτεται η οφειλή, σύμφωνα με τις διατάξεις του, άρθρου 83 του ΚΕΔΕ.

2. Έλεγχος της νομιμότητας της επιστροφής.

1 Κατά τακτά χρονικά διαστήματα (το πολύ κάθε τρίμηνο) θα επιλέγεται από τις Διευθύνσεις Φορολογικών Ελέγχων, ΦΠΑ, και είσπραξης Δημοσίων, Εσόδων δείγμα υποθέσεων από το σύνολο των επιστροφών που έχουν διενεργηθεί το αμέσως προηγούμενο χρονικό διάστημα και θα αποστέλλεται στην Οικονομική Επιθεώρηση για διενέργεια ελέγχου. Το δείγμα θα αφορά μικρό ποσοστό των υποθέσεων επιστροφής (1-3%) και θα επιλέγεται είτε τυχαία, είτε με βάση το είδος της επιστροφής ή το ύψος του επιστρεφομένου ποσού ή τη δραστηριότητα του δικαιούχου. Ο ανωτέρω έλεγχος θα διεξάγεται από ομάδα επιθεωρητών σε πολλές ΔOY ταυτόχρονα και θα αφορά τη διαπίστωση της τήρησης των νομίμων διαδικασιών έκπτωσης των φόρων, ορθής εκκαθάρισης ΑΦΕΚ νομιμοποίησης δικαιούχου κ.λπ.

3. Αρμόδια Ελεγκτική Υπηρεσία για τη διενέργεια των προσωρινών ελέγχων.

1 Αναφορικά με το είδος των ενδεδειγμένων φορολογικών ελέγχων, σε περιπτώσεις επιστροφών φόρων, προστίμων κτλ., διευκρινίζεται ότι θα διενεργείται ο κατά περίπτωση προσήκων τακτικός, σε περιπτώσεις ουσιαστικών παραβάσεων που επισύρουν την απόρριψη των βιβλίων και στοιχείων της επιχείρησης ως ανακριβών, ή προσωρινός φορολογικός έλεγχος όπως αυτοί ορίζονται από τις οικεί ες διατάξεις νόμων και Υπουργικών Αποφάσεων.
Ο προσωρινός έλεγχος θα διενεργείται από την αρμόδια ΔΟΥ και ανεξάρτητα αν η υπόθεση υπάγεται για, τον τακτικό έλεγχο σε Ελεγκτικό Κέντρο, έχοντας υπόψη την 1057037/1181/Α000/ΠΟΛ.1150/12.5.1998 ΑΥΟ, όπως τροποποιήθηκε με τις 1089529/ 1366/A0006/28.7.1998 και 1052446/7121/ΔΕ-Β'/ΠΟΛ.1206/7.6.2000 ΑΥΟ, καθώς και την 1089634/5020/ΔΣΣΦΕ-Β'/ΠΟΛ.1209/28.7.1998 διαταγή του Υπουργείου Οικονομικών, βάσει των οποί ων ο προσωρινός έλεγχος σε επιχειρήσεις με βιβλία Γ κατηγορίας χωρικής αρμοδιότητας ΔΟΥ Β' τάξεως θα διενεργείται από τις ΔΟΥ Α' τάξεως.
Σε περίπτωση όμως που η υπόθεση ελέγχεται ήδη από το αρμόδιο Ελεγκτικό Κέντρο, οι ΔΟΥ θα γνωστό ποιούν το σχετικό αίτημα επιστροφής φόρων, έγκαιρα στο Ελεγκτικό Κέντρο προκειμένου να διενεργηθεί και ο απαιτούμενος προσωρινός έλεγχος από την ίδια ελεγκτική υπηρεσία. Επίσης, διευκρινίζεται ότι σε περίπτωση επιστροφής φόρων κτλ., ύστερα από απόφαση Διοικητικού Δικαστηρίου, πρέπει να εκτελείται η δικαστική απόφαση, και στη συνέχεια να διενεργείται ο ενδεδειγμένος έλεγχος, εφόσον από τα στοιχεία που έχει στη διάθεση της η ΔΟΥ συντρέχει λόγος ελέγχου κατά προτεραιότητα.

4. Επιστροφή φόρων κεφαλαίου.

Όλα τα οριζόμενα πιο πάνω στις ενότητες II και III ισχύουν και κατά την επιστροφή αχρεωστήτως καταβληθέντων φόρων κεφαλαίου (κληρονομιών, δωρεών, γονικών παροχών, μεταβίβασης ακινήτων και μεγάλης ακίνητης περιουσίας), εφόσον ο δικαιούχος της επιστροφής είναι επιτηδευματίας.

5. Κάθε αντίθετη οδηγία με την παρούσα εγκύκλιο παύει να ισχύει μετά την έκδοση αυτής.