Γνωμ. ΣΛΟΤ 9/321/11.02.04 Μέθοδος αποτίμησης συμμετοχών

Γνωμ. ΣΛΟΤ 9/321/11.02.04 Μέθοδος αποτίμησης συμμετοχών
ΣΧΕΤΙΚΑ: Επιστολή ελεγκτικής εταιρείας της 11-12-2003.

Α. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟ ΤΗΣ ΕΠΙΣΤΟΛΗΣ
Θέμα: Τρόπος Αποτίμησης συμμετοχών

Κύριοι,

Παρακαλούμε να έχουμε την άποψη σας στο ακόλουθο ερώτημα

Δεδομένα του θέματος

Ελληνική μητρική ανώνυμη εταιρεία συμμετέχει σε αλλοδαπές θυγατρικές εταιρείες μη εισηγμένες σε χρηματιστήριο. Οι θυγατρικές αυτές επιχειρήσεις (θυγατρικές 1ου βαθμού), ως εταιρείες συμμετοχών, αποτελούν καθ αυτές υποομίλους εταιρειών αφού με τη σειρά τους κατέχουν μετοχές άλλων αλλοδαπών βιομηχανικών ή εμπορικών εταιρειών, οι οποίες κατ' αυτόν τον τρόπο είναι επίσης συνδεδεμένες (θυγατρικές 2ου βαθμού) της Ελληνικής μητρικής εταιρείας. Παρομοίως υπάρχουν θυγατρικές βιομηχανικές ή εμπορικές επιχειρήσεις 3°" βαθμού κ.λ.π. Ενδεικτικά η δομή του ομίλου επιχειρήσεων, στον οποίο ηγείται η εν λόγω Ελληνική μητρική εταιρεία, με σχηματικό τρόπο απεικονίζεται στο Παράρτημα 1.

Νομοθετικό πλαίσιο

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις της σχετικής νομοθεσίας (κωδ. Ν 2190/1920) οι μετοχές ανωνύμων εταιρειών αποτιμούνται στην κατ είδος χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως τους και της τρέχουσας τιμής τους Στις περιπτώσεις που η τρέχουσα τιμή είναι χαμηλότερη της τιμής κτήσεως, θα πρέπει με τη διαφορά να σχηματίζονται προβλέψεις υποτίμησης συμμετοχών, με πίστωση αντίστοιχων αντίθετων λογαριασμών κατά κατηγορία τίτλων, σύμφωνα με τις οικείες διατάξεις Γενικού Λογιστικού Σχεδίου του Π.Δ. 1123/1980.

Ειδικότερα η νομοθεσία ορίζει ως τρέχουσα τιμή των μετοχών των θυγατρικών ανωνύμων εταιρειών, που δεν είναι εισηγμένες στο Χρηματιστήριο και συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τις διατάξεις του Νόμου, την εσωτερική λογιστική αξία των μετοχών των επιχειρήσεων αυτών, όπως προκύπτει από το νόμιμα συνταγμένο τελευταίο ισολογισμό τους.

Ερώτημα

Με βάση τα προαναφερόμενα και ενόψει του κλεισίματος του ατομικού (απλού) ισολογισμού της εν λόγω Ελληνικής μητρικής εταιρείας κατά την 31η Δεκεμβρίου 2003, παρακαλούμε να έχουμε την άποψη σας, στο ερώτημα ποιοι θα πρέπει να θεωρούνται ως «νόμιμα συνταγμένοι τελευταίοι ισολογισμοί», με βάση τους οποίους και θα γίνει ο προσδιορισμός της εσωτερικής λογιστικής αξίας μετοχών των θυγατρικών εταιρειών της προαναφερθείσας εταιρείας, σύμφωνα με τις διατάξεις της κείμενης νομοθεσίας:

α. Οι απλοί (ατομικοί) ισολογισμοί των πρωτοβάθμιων θυγατρικών εταιρειών, όπως αυτοί συντάσσονται στις χώρες που εδρεύουν οι εν λόγω αλλοδαπές θυγατρικές εταιρείες συμμετοχών, με βάση τα εκεί ισχύοντα λογιστικά πρότυπα.

β. Οι απλοί (ατομικοί) ισολογισμοί των πρωτοβάθμιων αλλοδαπών θυγατρικών εταιρειών, όπως αυτοί προκύπτουν μετά την προσαρμογή (διόρθωση) τους για την αποτίμηση των περιουσιακών τους στοιχείων με βάση τους ομοιόμορφους κανόνες αποτίμησης της μητρικής εταιρείας (κωδ. Ν. 2190/1920).

γ. Οι ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις των πρωτοβάθμιων θυγατρικών εταιρειών, όπως αυτές συντάσσονται στις χώρες όπου εδρεύουν οι εν λόγων αλλοδαπές θυγατρικές εταιρείες συμμετοχών, περιλαμβάνοντας σε αυτές, τις ενοποιημένες οικονομικές καταστάσεις των πρωτοβάθμιων θυγατρικών εταιρειών, και τα περιφερειακά στοιχεία, καθώς και τα αποτελέσματα του συνόλου των κατεχόμενων από αυτές αλλοδαπών υποθυγατρικών εταιρειών (θυγατρικές 2ου, 3ου βαθμού κ.λ.π).

Αναμένοντας την απάντηση σας επί του διατυπωθέντος ερωτήματος παραμένουμε στη διάθεση σας για την παροχή οποιασδήποτε διευκρίνησης ή πρόσθετης πληροφορίας χρειασθείτε. Για το σκοπό αυτό παρακαλούμε όπως επικοινωνήσετε με τον κύριο Α..... Π....., τηλέφωνο: .......), ή με τον κύριο Δ....... Σ......, τηλέφωνο: ...............

Β. Η ΓΝΩΜΗ ΤΟΥ ΣΛΟΤ ΣΤΟ ΠΑΡΑΠΑΝΩ ΘΕΜΑ ΕΙΝΑΙ Η ΕΞΗΣ:

α. Σύμφωνα με τα οριζόμενο στην παραγρ. 2.2.112 υποποραγρ. 6α Π.Δ 1123/1980 «οι συμμετοχές σε Ανώνυμες εταιρίες ..... αποτιμώνται ..........στη συνολικά χαμηλότερη τιμή μεταξύ της τιμής κτήσεως και της τρέχουσας τιμής τους. Στην περίπτωση αποτιμήσεως στην τρέχουσα τιμή, αυτή για τη νέα χρήση σαν τιμή κτήσεως. Ως τρέχουσα τιμή ορίζεται:
α.α. Για τους εισαγμένους στο χρηματιστήριο τίτλους ο μέσος όρος της επίσημης τιμής τους κατά τον τελευταίο μήνα της χρήσεως.
α.β. Για τους μη εισαγμένους στο χρηματιστήριο τίτλους:
- Αν πρόκειται για μετοχές Ανωνύμων εταιριών, η εσωτερική λογιστική που προκύπτει από τον δημοσιευμένο τελευταίο Ισολογισμό της εταιρείας για τις μετοχές της οποίας πρόκειται να γίνει αποτίμηση.

(ε) Στην περίπτωση που ο τελευταίος δημοσιευμένος Ισολογισμός με βάση τον οποίο έγινε η αποτίμηση των μη εισαγμένων στο χρηματιστήριο μετοχών ή συμμετοχών, δεν έχει ελεγχθεί από αναγνωρισμένο κατά νόμο λογιστή, στο κάτω μέρος του Ισολογισμού της οικονομικής μονάδας που έχει τις συμμετοχές και τα χρεόγραφα αναγράφεται σημείωση που αναφέρει ότι στις συμμετοχές και τα χρεόγραφα περιλαμβάνονται και Μετοχές Ανωνύμων Εταιριών η συμμετοχή σε λοιπές (πλην Α.Ε.), επιχειρήσεις αξίας κτήσεως (ή αποτιμήσεως) Ευρώ...... και ....... και αντίστοιχα, μη εισαγμένες στο χρηματιστήριο και ότι ο Ισολογισμός με βάση τον οποίο έγινε ο προσδιορισμός της εσωτερικής λογιστικής αξίας αυτών των μετοχών και συμμετοχών, δεν έχει ελεγχθεί από αναγνωρισμένο κατά νόμο Λογιστή.

β. Ο κωδικ. Νόμος 2190/1920 στο άρθρο 43 παραγρ. 6 περιλαμβάνει όμοιες διατάξεις με αυτές του Π.Δ. 1123/1980, στο οποίο μάλιστα παραπέμπει σχετικά με την αποτίμηση των συμμετοχών και χρεογράφων.
γ. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 139 του Κ.Ν. 2190/1920  που προστέθηκε με το άρθρο 13 του Νόμου 3229/2004 (ΦΕΚ 38Α/10.2.2004) «οι εταιρίες που συντάσσουν οικονομικές καταστάσεις σύμφωνα με τα υιοθετούμενα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα, έχουν το δικαίωμα να αποκλίνουν από τις διατάξεις των νόμων που αφορούν κανόνες αποτίμησης όπου οι κανόνες αυτοί έρχονται σε αντίθεση με τους κανόνες αποτίμησης, που προδιαγράφονται από Λογιστικά Πρότυπα». Επίσης «οι διατάξεις των άρθρων 42α, 42β, 42γ, 42δ, 42ε, 43, 43α, 105 και 107- του ΚΝ 2190/1920- και κάθε άλλη αντίθετη νομοθετική διάταξη δεν έχουν εφαρμογή στην περίπτωση των εταιριών που συντάσσουν, είτε υποχρεωτικά είτε προαιρετικά, οικονομικές καταστάσεις με βάση τα υιοθετημένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα».
δ. Με βάση τα αναφερόμενα προηγούμενα:
δα. εφ' όσον η ελληνική εταιρία εφαρμόζει τα υιοθετημένα από την Ευρωπαϊκή Ένωση Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα είτε υποχρεωτικά είτε προαιρετικά - θα ακολουθήσει κατά την αποτίμηση των συμμετοχών της και την σύνταξη των Λογιστικών της καταστάσεων, τα οριζόμενα από τα πρότυπα αυτά.
δβ. Εφ' όσον η εταιρία δεν εφαρμόζει τα Διεθνή Λογιστικά Πρότυπα θα σταματήσει τις συμμετοχές της σύμφωνα με τις διατάξεις της Ελληνικής Νομοθεσίας( Π.Δ. 1123/1980, ΚΝ 2190/1920) και αυτό αφορά τις συμμετοχές της στις συγκεκριμένες εταιρείες που συμμετέχει αμέσως.
Αυτών των εταιριών έχει αγοράσει τις μετοχές και με τη αξία κτήσεως τους θα συγκριθεί είτε η χρηματιστηριακή τους αξία, είτε η εσωτερική Λογιστική τους αξία.