Συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C‑221/20 και C‑223/20 Ειδικοί φόροι κατανάλωσης - Μπίρα - Άρθρο 4, παράγραφος 2 - Δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία - Δυνατότητα δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία να θεωρηθούν ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο - Υποχρέωση μεταφοράς στην εθνική έννομη τάξη

ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ (έβδομο τμήμα) της 28ης Οκτωβρίου 2021

«Προδικαστική παραπομπή – Φορολογία – Οδηγία 92/83/ΕΟΚ – Ειδικοί φόροι κατανάλωσης – Μπίρα – Άρθρο 4, παράγραφος 2 – Δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία – Δυνατότητα δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία να θεωρηθούν ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο – Υποχρέωση μεταφοράς στην εθνική έννομη τάξη»

Στις συνεκδικαζόμενες υποθέσεις C‑221/20 και C‑223/20,

με αντικείμενο αίτηση προδικαστικής αποφάσεως δυνάμει του άρθρου 267 ΣΛΕΕ, που υπέβαλε το Korkein hallinto-oikeus (Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο, Φινλανδία) με απόφαση της 20ής Μαΐου 2020, η οποία περιήλθε στο Δικαστήριο στις 28 Μαΐου 2020, στο πλαίσιο των δικών

A Oy (C‑221/20),

B Oy (C‑223/20),

παρισταμένης της:

Veronsaajien oikeudenvalvontayksikkö,

ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ (έβδομο τμήμα),

συγκείμενο από τους I. Ziemele (εισηγήτρια), πρόεδρο του έκτου τμήματος, ασκούσα καθήκοντα προέδρου του εβδόμου τμήματος, P. G. Xuereb και A. Kumin, δικαστές,

γενικός εισαγγελέας: E. Tanchev

γραμματέας: C. Strömholm, διοικητική υπάλληλος,

έχοντας υπόψη την έγγραφη διαδικασία και κατόπιν της επ’ ακροατηρίου συζητήσεως της 1ης Ιουλίου 2021,

λαμβάνοντας υπόψη τις παρατηρήσεις που υπέβαλαν:

–        οι A Oy και B Oy, εκπροσωπούμενες από τον J. Hopsu, varatuomari,

–        η Φινλανδική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την M. Pere,

–        η Ιταλική Κυβέρνηση, εκπροσωπούμενη από την G. Palmieri, επικουρούμενη από τον A. Maddalo, avvocato dello Stato,

–        η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εκπροσωπούμενη από την C. Perrin και τους I. Koskinen και M. Huttunen,

κατόπιν της αποφάσεως που έλαβε, αφού άκουσε τον γενικό εισαγγελέα, να εκδικάσει την υπόθεση χωρίς ανάπτυξη προτάσεων,

εκδίδει την ακόλουθη

Απόφαση

1        Οι αιτήσεις προδικαστικής αποφάσεως αφορούν την ερμηνεία του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά (ΕΕ 1992, L 316, σ. 21).

2        Οι αιτήσεις αυτές υποβλήθηκαν στο πλαίσιο διαδικασιών που κίνησαν οι A Oy (C‑221/20) και B Oy (C‑223/20), εταιρίες οι οποίες ασκούν δραστηριότητες ζυθοποιίας, σχετικά με την άρνηση που τους αντιτάχθηκε να θεωρηθούν ως ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο, προκειμένου να τύχουν μειωμένου ειδικού φόρου κατανάλωσης.

 Το νομικό πλαίσιο

 Το δίκαιο της Ένωσης

 Η οδηγία 92/83

3        Το άρθρο 4, παράγραφοι 1 και 2, της οδηγίας 92/83 ορίζει τα εξής:

«1.      Τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης, οι οποίοι μπορούν να διαφοροποιούνται ανάλογα με την ετήσια παραγωγή μπίρας που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία, με τους εξής περιορισμούς:

–        ο μειωμένος συντελεστής δεν εφαρμόζεται σε επιχειρήσεις η παραγωγή των οποίων υπερβαίνει τα [200 000] εκατόλιτρα μπίρας ετησίως,

–        ο μειωμένος συντελεστής, ο οποίος μπορεί να είναι χαμηλότερος από τον ελάχιστο συντελεστή, δεν πρέπει να υπολείπεται περισσότερο από 50 % του κανονικού εθνικού συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης.

2.      Για την εφαρμογή των μειωμένων συντελεστών ο όρος “ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο” σημαίνει ζυθοποιείο το οποίο είναι νομικώς και οικονομικώς ανεξάρτητο από οποιοδήποτε άλλο ζυθοποιείο και χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις του, δεν λειτουργεί δε βάσει αδείας εκμεταλλεύσεως. Ωστόσο, όταν δύο η περισσότερα μικρά ζυθοποιεία συνεργάζονται και η συνδυασμένη ετήσια παραγωγή τους δεν υπερβαίνει 200 000 εκατόλιτρα, τα ζυθοποιεία αυτά μπορούν να θεωρούνται ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο.»

 Η οδηγία 92/84

4        Η έβδομη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας 92/84/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την προσέγγιση των συντελεστών των ειδικών φόρων κατανάλωσης για τα αλκοολούχα ποτά και την αλκοόλη (ΕΕ 1992, L 316, σ. 29), έχει ως εξής:

«[Εκτιμώντας ότι] διαφέρουν οι μέθοδοι φορολογίας της μπίρας μεταξύ των κρατών μελών και ότι ενδείκνυται να επιτραπεί η διατήρηση της διαφοράς αυτής, ιδιαίτερα με τη θέσπιση ελάχιστου συντελεστή που θα συνδέεται τόσο με το αρχικό ειδικό βάρος όσο και με την περιεκτικότητα του προϊόντος σε αλκοόλη».

 Το φινλανδικό δίκαιο

5        Το άρθρο 9, πρώτο και τρίτο εδάφιο, του alkoholi- ja alkoholijuomaverolaki (1471/1994) [νόμου περί φορολογίας οινοπνεύματος και οινοπνευματωδών ποτών (1471/1994)], όπως ίσχυε μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2014, ορίζει τα εξής:

«Σε περίπτωση που ο υποκείμενος στον φόρο μπορεί να αποδείξει με τρόπο αξιόπιστο ότι η μπίρα παρήχθη σε επιχείρηση η οποία είναι νομικώς και οικονομικώς ανεξάρτητη από οποιεσδήποτε άλλες επιχειρήσεις του ίδιου τομέα δραστηριότητας και η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα 10 000 000 λίτρα, ο φόρος επί των αλκοολούχων ποτών που επιβάλλεται στην μπίρα μειώνεται:

1)      κατά 50 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από την επιχείρηση κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα 200 000 λίτρα·

2)      κατά 30 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από την επιχείρηση κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους υπερβαίνει τα 200 000 αλλά όχι τα 3 000 000 λίτρα·

3)      κατά 20 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από την επιχείρηση κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους υπερβαίνει τα 3 000 000 αλλά όχι τα 5 500 000 λίτρα·

4)      κατά 10 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από την επιχείρηση κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους υπερβαίνει τα 5 500 000 αλλά όχι τα 10 000 000 λίτρα.

[…]

Σε περίπτωση που δύο ή περισσότερα ζυθοποιεία κατά την έννοια της παραγράφου 1 συνεργάζονται στον παραγωγικό ή επιχειρησιακό τομέα, τούτο δεν σημαίνει ότι υφίσταται μεταξύ τους σχέση νομικής ή οικονομικής εξαρτήσεως. Ως συνεργασία στον παραγωγικό ή επιχειρησιακό τομέα θεωρούνται η προμήθεια πρώτων υλών και υλικών που απαιτούνται για την παρασκευή της μπίρας, καθώς και η συσκευασία της μπίρας, η εμπορική προώθηση και η διανομή της. Η εφαρμογή του παρόντος εδαφίου προϋποθέτει, ωστόσο, ότι η συνδυασμένη παραγωγή μπίρας από τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα 10 000 000 λίτρα.»

6        Το άρθρο 9, πρώτο και τρίτο εδάφιο, του νόμου περί φορολογίας οινοπνεύματος και οινοπνευματωδών ποτών, όπως ισχύει από 1ης Ιανουαρίου 2015, προβλέπει τα εξής:

«Σε περίπτωση που ο υποκείμενος στον φόρο μπορεί να αποδείξει με τρόπο αξιόπιστο ότι η μπίρα παρήχθη σε ζυθοποιείο το οποίο είναι νομικώς και οικονομικώς ανεξάρτητο από οποιαδήποτε άλλα ζυθοποιεία, χρησιμοποιεί χωριστές εγκαταστάσεις σε σχέση με άλλα ζυθοποιεία, δεν λειτουργεί βάσει αδείας εκμεταλλεύσεως και η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα 15 000 000 λίτρα, ο φόρος επί των αλκοολούχων ποτών που επιβάλλεται στην μπίρα μειώνεται:

1)      κατά 50 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από το ζυθοποιείο κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα 500 000 λίτρα·

2)      κατά 30 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από το ζυθοποιείο κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους υπερβαίνει τα 500 000 αλλά όχι τα 3 000 000 λίτρα·

3)      κατά 20 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από το ζυθοποιείο κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους υπερβαίνει τα 3 000 000 αλλά όχι τα 5 500 000 λίτρα·

4)      κατά 10 %, εφόσον η ποσότητα μπίρας που έχει παραχθεί από το ζυθοποιείο κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους υπερβαίνει τα 5 500 000 αλλά όχι τα 10 000 000 λίτρα.

[…]

Σε περίπτωση που δύο ή περισσότερα ζυθοποιεία κατά την έννοια της παραγράφου 1 συνεργάζονται στον παραγωγικό ή επιχειρησιακό τομέα, τούτο δεν σημαίνει ότι υφίσταται μεταξύ τους σχέση νομικής ή οικονομικής εξαρτήσεως. Ως συνεργασία στον παραγωγικό ή επιχειρησιακό τομέα θεωρούνται η προμήθεια πρώτων υλών και υλικών που απαιτούνται για την παρασκευή της μπίρας, καθώς και η συσκευασία της μπίρας, η εμπορική προώθηση και η διανομή της. Η εφαρμογή του παρόντος εδαφίου προϋποθέτει, ωστόσο, ότι η συνδυασμένη παραγωγή μπίρας από τις επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τα 15 000 000 λίτρα.»

 Οι διαφορές της κύριας δίκης και τα προδικαστικά ερωτήματα

7        Κατά τα έτη 2015 και 2016, η Tulli (διεύθυνση τελωνείων και ειδικών φόρων κατανάλωσης, Φινλανδία) διενήργησε ελέγχους στις εταιρίες A και B, οι οποίες ασκούσαν, μεταξύ άλλων, δραστηριότητες ζυθοποιίας, όσον αφορά τον οφειλόμενο από αυτές φόρο αλκοολούχων ποτών και αλκοόλης για τα χρονικά διαστήματα από την 1η Μαΐου 2013 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2015 (όσον αφορά την A) και από την 1η Ιανουαρίου 2013 έως τις 31 Δεκεμβρίου 2014 (όσον αφορά την Β).

8        Καίτοι οι A και B στις δηλώσεις τους σχετικά με τον φόρο αλκοολούχων ποτών και αλκοόλης είχαν δηλώσει φορολογητέες παραδόσεις μπύρας στην ομάδα προϊόντων για την οποία ο φόρος είναι μειωμένος κατά 50 %, η διεύθυνση τελωνείων και ειδικών φόρων κατανάλωσης έκρινε ότι οι εν λόγω εταιρίες δεν μπορούσαν να τύχουν της μειώσεως αυτής, δεδομένου ότι δεν μπορούσαν να θεωρηθούν ως νομικώς και οικονομικώς ανεξάρτητα ζυθοποιεία κατά την έννοια του άρθρου 9 του νόμου περί φορολογίας οινοπνεύματος και οινοπνευματωδών ποτών, ιδίως διότι αμφότερες ανήκαν εν μέρει σε τρίτο πρόσωπο, το οποίο κατείχε, συγχρόνως, διευθυντική θέση σε αυτές. Εξάλλου, η ως άνω αρχή υπενθύμισε, όσον αφορά την από κοινού φορολόγηση των A και B, ότι ο Φινλανδός νομοθέτης είχε επιλέξει συνειδητά να μη συμπεριλάβει στο εν λόγω άρθρο 9 τη δυνατότητα δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία να θεωρούνται ως ένα και μόνο ζυθοποιείο. Ως εκ τούτου, με διορθωτικές πράξεις επιβολής φόρου που εξέδωσε στις 9 Δεκεμβρίου 2016, η εν λόγω αρχή επέβαλε στις A και B προσαυξήσεις φόρου και πρόστιμα.

9        Δεδομένου ότι οι διοικητικές προσφυγές τους δεν έγιναν δεκτές, τόσο η A όσο και η B άσκησαν ένδικες προσφυγές ενώπιον του Helsingin hallinto-oikeus (διοικητικού πρωτοδικείου Ελσίνκι, Φινλανδία). Με αποφάσεις της 5ης Νοεμβρίου 2018, το εν λόγω δικαστήριο απέρριψε τις ανωτέρω προσφυγές, με το σκεπτικό, αφενός, ότι οι A και B δεν δικαιούνταν να τύχουν εφαρμογής του μειωμένου συντελεστή φόρου τον οποίο προβλέπει το άρθρο 9 του νόμου περί φορολογίας οινοπνεύματος και οινοπνευματωδών ποτών και, αφετέρου, όσον αφορά την από κοινού φορολόγηση, ότι η Δημοκρατία της Φινλανδίας δεν είχε μεταφέρει στο εσωτερικό δίκαιο το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 και ότι δεν ήταν υποχρεωμένη να το πράξει.

10      Τόσο η A όσο και η B άσκησαν αιτήσεις αναιρέσεως ενώπιον του αιτούντος δικαστηρίου, του Korkein hallinto-oikeus (Ανωτάτου Διοικητικού Δικαστηρίου, Φινλανδία).

11      Το ως άνω δικαστήριο επισημαίνει ότι δεν υφίσταται σαφής απάντηση στο ερώτημα κατά πόσον ένα κράτος μέλος, το οποίο εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης για την μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία κατά την έννοια του άρθρου 4 της οδηγίας περί διαρθρώσεων, υποχρεούται να εφαρμόζει επίσης τη διάταξη του άρθρου 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας ή κατά πόσον η εφαρμογή της διατάξεως αυτής επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του κράτους μέλους.

12      Υπό τις συνθήκες αυτές, το Korkein hallinto-oikeus (Ανώτατο Διοικητικό Δικαστήριο) αποφάσισε να αναστείλει την ενώπιόν του διαδικασία και να υποβάλει στο Δικαστήριο τα ακόλουθα προδικαστικά ερωτήματα, τα οποία έχουν πανομοιότυπη διατύπωση στις υποθέσεις C‑221/20 και C‑223/20:

«1)      Έχει το άρθρο 4 της οδηγίας [92/83] την έννοια ότι κράτος μέλος το οποίο δυνάμει της διατάξεως αυτής εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία υποχρεούται να εφαρμόζει επίσης τη διάταξη σχετικά με την από κοινού φορολόγηση των μικρών ζυθοποιείων που προβλέπεται στο άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της ως άνω οδηγίας ή η εφαρμογή της τελευταίας αυτής διατάξεως επαφίεται στη διακριτική ευχέρεια του εν λόγω κράτους μέλους;

2)      Παράγει το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ άμεσο αποτέλεσμα;»

 Η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου

13      Με απόφαση της 14ης Ιουλίου 2020, ο Πρόεδρος του Δικαστηρίου αποφάσισε τη συνεκδίκαση των υποθέσεων C‑221/20 και C‑223/20 προς διευκόλυνση της έγγραφης και της προφορικής διαδικασίας και προς έκδοση κοινής αποφάσεως.

 Επί των προδικαστικών ερωτημάτων

 Επί του πρώτου προδικαστικού ερωτήματος

14      Με το πρώτο προδικαστικό ερώτημα, το αιτούν δικαστήριο ζητεί, κατ’ ουσίαν, να διευκρινιστεί αν το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 έχει την έννοια ότι η διάταξη αυτή πρέπει υποχρεωτικώς να εφαρμόζεται από κράτος μέλος το οποίο εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία, σύμφωνα με το άρθρο 4, παράγραφος 1, και παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας αυτής.

15      Κατ’ αρχάς, επισημαίνεται ότι, χωρίς τυπικώς να αμφισβητήσουν το παραδεκτό των υπό κρίση αιτήσεων προδικαστικής αποφάσεως, οι προσφεύγουσες της κύριας δίκης, με τις παρατηρήσεις τους, υποστήριξαν κατ’ ουσίαν ότι, αντίθετα προς τις διαπιστώσεις που περιλαμβάνονται στις διορθωτικές πράξεις επιβολής φόρου της 9ης Δεκεμβρίου 2016 οι οποίες μνημονεύονται στη σκέψη 8 της παρούσας αποφάσεως, από τις νομοθετικές εργασίες που οδήγησαν στη θέσπιση των διατάξεων που παρατίθενται στις σκέψεις 5 και 6 της παρούσας αποφάσεως δεν προέκυπτε ότι το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 δεν είχε μεταφερθεί στο φινλανδικό δίκαιο. Ομοίως, με τις γραπτές παρατηρήσεις της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε αμφιβολίες ως προς το κατά πόσον οι εν λόγω διατάξεις, λαμβανομένου υπόψη του γράμματός τους, μπορούσαν να συνιστούν μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο του εν λόγω άρθρου 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος.

16      Εντούτοις, υπενθυμίζεται ότι, κατά πάγια νομολογία, δεν εναπόκειται στο Δικαστήριο να ερμηνεύει εθνικές διατάξεις, δεδομένου ότι μια τέτοια ερμηνεία εμπίπτει πράγματι στην αποκλειστική αρμοδιότητα των εθνικών δικαστηρίων (πρβλ. απόφαση της 5ης Ιουνίου 2018, Grupo Norte Facility, C‑574/16, EU:C:2018:390, σκέψη 32 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

17      Επομένως, το Δικαστήριο δεν είναι αρμόδιο να αποφανθεί επί του ζητήματος αν οι διατάξεις του άρθρου 9, τρίτο εδάφιο, του νόμου περί φορολογίας οινοπνεύματος και οινοπνευματωδών ποτών, ως ίσχυαν πριν από την 1η Ιανουαρίου 2015 και ως ισχύουν μετά την ημερομηνία αυτή, συνιστούν μεταφορά στο εσωτερικό δίκαιο του άρθρου 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83.

18      Αντιθέτως, στο Δικαστήριο απόκειται να απαντήσει στο υποβληθέν από το αιτούν δικαστήριο ερώτημα εκκινώντας από την παραδοχή στην οποία αυτό στηρίχθηκε, κατά την οποία το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 δεν μεταφέρθηκε στο φινλανδικό δίκαιο.

19      Συναφώς υπενθυμίζεται, κατ’ αρχάς, ότι, για την ερμηνεία διάταξης του δικαίου της Ένωσης, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη όχι μόνον το γράμμα της οικείας διάταξης, αλλά και το πλαίσιο στο οποίο αυτή εντάσσεται και η εν γένει οικονομία της ρύθμισης της οποίας αποτελεί μέρος, καθώς και οι σκοποί που αυτή επιδιώκει (απόφαση της 30ής Ιανουαρίου 2020, Tim, C‑395/18, EU:C:2020:58, σκέψη 36 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

20      Σύμφωνα με το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας 92/83, τα κράτη μέλη μπορούν να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παρασκευάζεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία των οποίων η παραγωγή δεν υπερβαίνει τα 200 000 εκατόλιτρα μπίρας ετησίως, υπό την προϋπόθεση ότι ο μειωμένος αυτός συντελεστής δεν υπολείπεται περισσότερο από 50 % του κανονικού εθνικού συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης.

21      Το άρθρο 4, παράγραφος 2, της ως άνω οδηγίας διευκρινίζει, στην πρώτη περίοδο, ότι ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο είναι ένα ζυθοποιείο το οποίο είναι νομικώς και οικονομικώς ανεξάρτητο από οποιοδήποτε άλλο ζυθοποιείο και χρησιμοποιεί τις εγκαταστάσεις του, δεν λειτουργεί δε βάσει αδείας εκμεταλλεύσεως, και προσθέτει, στη δεύτερη περίοδο, ότι, «ωστόσο, όταν δύο η περισσότερα μικρά ζυθοποιεία συνεργάζονται και η συνδυασμένη ετήσια παραγωγή τους δεν υπερβαίνει 200 000 εκατόλιτρα, τα ζυθοποιεία αυτά μπορούν να θεωρούνται ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο».

22      Από το γράμμα του άρθρου 4, παράγραφος 2, της οδηγίας 92/83 και, ειδικότερα, από το επίρρημα «[ω]στόσο» που περιλαμβάνεται στη δεύτερη περίοδο της παραγράφου αυτής και εισάγει παρέκκλιση από τον ορισμό της πρώτης περιόδου της παραγράφου, προκύπτει ότι δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία τα οποία συνεργάζονται μπορούν, παρά το γράμμα της πρώτης περιόδου, να θεωρηθούν ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο κατά την έννοια της διατάξεως αυτής, ανεξαρτήτως της υπάρξεως μεταξύ τους σχέσεως νομικής ή οικονομικής εξαρτήσεως, υπό την προϋπόθεση ότι τα εν λόγω μικρά ζυθοποιεία δεν αποτελούν, στην πραγματικότητα, οικονομικό όμιλο του οποίου η παραγωγή υπερβαίνει τα όρια που καθορίζονται στο άρθρο 4 της εν λόγω οδηγίας. Πράγματι, σκοπός του κριτηρίου της ανεξαρτησίας είναι να διασφαλιστεί ότι επωφελούνται όντως του μειωμένου συντελεστή φόρου τα ζυθοποιεία των οποίων το μέγεθος συνιστά μειονέκτημα, και όχι εκείνα που ανήκουν σε κάποιον όμιλο (απόφαση της 2ας Απριλίου 2009, Glückauf Brauerei, C‑83/08, EU:C:2009:228, σκέψη 29 και εκεί μνημονευόμενη νομολογία).

23      Περαιτέρω, το Δικαστήριο έχει επισημάνει ότι σκοπός της οδηγίας 92/83 είναι να αποτραπεί το ενδεχόμενο χορηγήσεως του πλεονεκτήματος της μειώσεως του ειδικού φόρου κατανάλωσης σε ζυθοποιεία των οποίων το μέγεθος και οι δυνατότητες παραγωγής θα μπορούσαν να αποτελέσουν αιτία προκλήσεως στρεβλώσεων στην εσωτερική αγορά (απόφαση της 2ας Απριλίου 2009, Glückauf Brauerei, C‑83/08, EU:C:2009:228, σκέψη 26). Ο σκοπός αυτός, όμως, ουδόλως θίγεται από την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία των οποίων η συνδυασμένη παραγωγή δεν υπερβαίνει τα όρια που καθορίζει το άρθρο 4 της οδηγίας αυτής.

24      Στο πλαίσιο αυτό, από το σύνολο των προεκτεθέντων δεν μπορεί να συναχθεί ότι το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 πρέπει υποχρεωτικώς να εφαρμόζεται από κράτος μέλος το οποίο εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία κατά την έννοια του άρθρου 4, παράγραφος 2, πρώτη περίοδος, της οδηγίας αυτής.

25      Συγκεκριμένα, από το γράμμα του άρθρου 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83, και ειδικότερα από τη φράση «μπορούν να θεωρούνται», προκύπτει ότι ο νομοθέτης της Ένωσης προέβλεψε τη δυνατότητα και όχι την υποχρέωση ενός κράτους μέλους να θεωρεί δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία που συνεργάζονται και των οποίων η συνδυασμένη ετήσια παραγωγή δεν υπερβαίνει τα 200 000 εκατόλιτρα ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο, έστω και αν το εν λόγω κράτος μέλος έχει κάνει χρήση της δυνατότητας, την οποία προβλέπει το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, να εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία των οποίων η παραγωγή δεν υπερβαίνει τα 200 000 εκατόλιτρα ετησίως.

26      Η γραμματική αυτή ερμηνεία του άρθρου 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 επιρρωννύεται από την οικονομία του εν λόγω άρθρου 4 στο σύνολό του. Συγκεκριμένα, ενώ η παράγραφος 1 του εν λόγω άρθρου προβλέπει τη δυνατότητα των κρατών μελών να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία, όπως αυτά ορίζονται στην πρώτη περίοδο της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου, η δεύτερη περίοδος της εν λόγω παραγράφου 2, μετριάζει τα όσα ορίζονται στην παράγραφο 1, καθόσον προβλέπει ότι τα κράτη μέλη έχουν επίσης τη δυνατότητα να θεωρούν δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία τα οποία συνεργάζονται ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο, υπό την προϋπόθεση ότι η συνδυασμένη ετήσια παραγωγή τους δεν υπερβαίνει τα 200 000 εκατόλιτρα, τούτο δε παρά το γεγονός ότι δεν εμπίπτουν στην έννοια του «ανεξάρτητου μικρού ζυθοποιείου» την οποία προβλέπει η πρώτη περίοδος.

27      Συναφώς, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι το άρθρο 4 της οδηγίας 92/83, καθόσον προβλέπει την εφαρμογή μειωμένου συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης για την μπίρα που παράγεται από μικρά ανεξάρτητα ζυθοποιεία υπό ορισμένες προϋποθέσεις, εισάγει παρέκκλιση από την εφαρμογή του κανονικού συντελεστή του ειδικού φόρου κατανάλωσης όσον αφορά την μπίρα, πράγμα που σημαίνει ότι οι προϋποθέσεις εφαρμογής του εν λόγω μειωμένου συντελεστή ειδικού φόρου κατανάλωσης πρέπει να ερμηνεύονται στενά (απόφαση της 4ης Ιουνίου 2015, Brasserie Bouquet, C‑285/14, EU:C:2015:353, σκέψη 19).

28      Η ως άνω απαίτηση επιβάλλει να μην επεκτείνεται υποχρεωτικώς το πεδίο εφαρμογής του άρθρου 4 της εν λόγω οδηγίας σε καταστάσεις οι οποίες δεν εμπίπτουν στο πεδίο εφαρμογής του, εκτός αν τα κράτη μέλη έχουν ασκήσει τη δυνατότητα που τους παρέχει το άρθρο αυτό.

29      Εξάλλου, η ερμηνεία που παρατίθεται στη σκέψη 25 της παρούσας αποφάσεως είναι σύμφωνη με το πλαίσιο στο οποίο εντάσσεται το άρθρο 4 της οδηγίας 92/83. Συναφώς, το Δικαστήριο έχει κρίνει ότι είναι δικαιολογημένο να λαμβάνεται υπόψη η οδηγία 92/84 που ορίζει τον ελάχιστο συντελεστή του ειδικού φόρου καταναλώσεως επί της μπίρας, του οποίου η διάρθρωση καθορίζεται από την πρώτη των οδηγιών αυτών (πρβλ. απόφαση της 17ης Μαΐου 2018, Kompania Piwowarska, C‑30/17, EU:C:2018:325, σκέψη 34). Πλην όμως, η έβδομη αιτιολογική σκέψη της οδηγίας 92/84 διαλαμβάνει ότι οι μέθοδοι φορολογήσεως της μπίρας διαφέρουν μεταξύ των κρατών μελών και επισημαίνει ότι ενδείκνυται να επιτραπεί η διατήρηση της διαφοράς αυτής.

30      Κατόπιν των προεκτεθέντων, στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα πρέπει να δοθεί η απάντηση ότι το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83 έχει την έννοια ότι κράτος μέλος το οποίο θέτει σε εφαρμογή τη δυνατότητα, την οποία προβλέπει το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, να εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία δεν υποχρεούται να θεωρεί δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία τα οποία συνεργάζονται και των οποίων η συνδυασμένη ετήσια παραγωγή δεν υπερβαίνει τα 200 000 εκατόλιτρα ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο.

 Επί του δευτέρουπροδικαστικού ερωτήματος

31      Λαμβανομένης υπόψη της απαντήσεως που δόθηκε στο πρώτο προδικαστικό ερώτημα, παρέλκει η απάντηση στο δεύτερο προδικαστικό ερώτημα.

 Επί των δικαστικών εξόδων

32      Δεδομένου ότι η παρούσα διαδικασία έχει ως προς τους διαδίκους της κύριας δίκης τον χαρακτήρα παρεμπίπτοντος που ανέκυψε ενώπιον του εθνικού δικαστηρίου, σε αυτό εναπόκειται να αποφανθεί επί των δικαστικών εξόδων. Τα έξοδα στα οποία υποβλήθηκαν όσοι υπέβαλαν παρατηρήσεις στο Δικαστήριο, πλην των ως άνω διαδίκων, δεν αποδίδονται.

Για τους λόγους αυτούς, το Δικαστήριο (έβδομο τμήμα) αποφαίνεται:

Το άρθρο 4, παράγραφος 2, δεύτερη περίοδος, της οδηγίας 92/83/ΕΟΚ του Συμβουλίου, της 19ης Οκτωβρίου 1992, για την εναρμόνιση των διαρθρώσεων των ειδικών φόρων κατανάλωσης που επιβάλλονται στην αλκοόλη και τα αλκοολούχα ποτά, έχει την έννοια ότι κράτος μέλος το οποίο θέτει σε εφαρμογή τη δυνατότητα, την οποία προβλέπει το άρθρο 4, παράγραφος 1, της οδηγίας αυτής, να εφαρμόζει μειωμένους συντελεστές ειδικού φόρου κατανάλωσης στην μπίρα που παράγεται από ανεξάρτητα μικρά ζυθοποιεία δεν υποχρεούται να θεωρεί δύο ή περισσότερα μικρά ζυθοποιεία τα οποία συνεργάζονται και των οποίων η συνδυασμένη ετήσια παραγωγή δεν υπερβαίνει τα 200 000 εκατόλιτρα ως ένα και μόνο ανεξάρτητο μικρό ζυθοποιείο.

(υπογραφές)