ΠΟΛ.1241/18.10.2001 Παροχή οδηγιών σχετικά με την αναγραφή των τιμών στα φορολογικά στοιχεία, ενόψει τηςχρησιμοποίησης του ευρώ ως νομίσματος στις συναλλαγές από 1.1.2002. - Λοιπές διευκρινίσεις για θέματα που αφορούν την εφαρμογή του ευρώ σχετικά με τηντήρηση των βιβλίων.

Αθήνα, 18 Οκτωβρίου 2001
Αρ.Πρωτ.: 1097305/775/0015

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ 15η ΒΙΒΛΙΩΝ & ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ
ΤΜΗΜΑΤΑ: ΑΆ – ΒΆ – ΓΆ
Πληροφορίες: Κ. Αγκιναρασταχάκης - Ε. Σαϊτης
Τηλέφωνο: 3610065, 3638389

ΠΟΛ.: 1241

ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών σχετικά με την αναγραφή των τιμών στα φορολογικά στοιχεία, ενόψει της χρησιμοποίησης του ευρώ ως νομίσματος στις συναλλαγές από 1.1.2002. - Λοιπές διευκρινίσεις για θέματα που αφορούν την εφαρμογή του ευρώ σχετικά με την τήρηση των βιβλίων.

ΓΕΝΙΚΑ

Ως γνωστόν η Ελλάδα αποτελεί το 12° μέλος των Κ-Μ της Ζώνης ευρώ και διανύει το μεταβατικόστάδιο του ενιαίου ευρωπαϊκού νομίσματος από την 1-1-2001 σε λογιστική μόνομορφή, το οποίο λήγει στις 31-12-2001, οπότε και εισέρχεται από 1.1.2002 στοοριστικό καθεστώς κυκλοφορίας του ευρώ και σε φυσική μορφή. Επειδή από την1.1.2002 μέχρι και την 28.2.2002 μαζί με το ευρώ θα κυκλοφορεί παράλληλα και ηδραχμή, με την παρούσα ρυθμίζονται θέματα σχετικά με την αναγραφή τιμών σταφορολογικά στοιχεία κατά το διάστημα αυτό (1/1/2002-28/2/2002), ενώ συγχρόνωςδίνονται και ορισμένες διευκρινίσεις, πάνω σε θέματα των φορολογικών βιβλίων,λόγω της από 1.1.2002 εφαρμογής του ευρώ.

Ι. ΤΡΟΠΟΣ ΑΝΑΓΡΑΦΗΣ ΤΩΝ ΤΙΜΩΝ ΣΤΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

1. Με τιςδιατάξεις του άρθρου 1 του ν. 2842/2000 (ΦΕΚ 207/Α') τίθενται οι γενικοίκανόνες εναρμόνισης και αντικατάστασης της δραχμής από το ευρώ και ορίζεται τοδιάστημα παράλληλης κυκλοφορίας ευρώ και δραχμής από 1/1/2002 - 28/2/2002, κατά το οποίο το πρώην εθνικό νόμισμα θααποσύρεται και το ευρώ θα τίθεται σε κυκλοφορία. Από την 1.3.2002 αρχίζει η αποκλειστική κυκλοφορία του ευρώ, ενώ στις υπηρεσιακές διαδικασίες και σε όλατα δημόσια και ιδιωτικά έγγραφα και παραστατικά θα χρησιμοποιείται αποκλειστικά το ευρώ από 1.1.2002.

2. Περαιτέρω με τις διατάξεις του άρθρου 15 του ως άνω νόμου και προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο σκοπός της εξοικείωσης της αγοράς στη νέα νομισματική μονάδα (ευρώ) που θα αντικαταστήσει τη δραχμή, καθιερώθηκε η υποχρέωση της διπλής αναγραφής τωντιμών σε επίπεδο τελικού καταναλωτή κατά το μεταβατικό στάδιο το οποίο λήγει στις 31-12-2001.

Ειδικότερα: Α. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΓΕΝΙΚΑ

Με βάση τις προαναφερόμενες διατάξεις του άρθρου 15 του ν.2842/2000, όπως εξειδικεύτηκαν με την αριθμ. Ζ1-412/30-10-2000 Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) των Υπουργών Ανάπτυξης και Οικονομικών και ερμηνεύτηκαν με την εγκύκλιο μας ΠΟΛ.1286/6-12-2000, η υποχρέωση διπλής αναγραφής των τιμών στα φορολογικά στοιχεία άρχισε την 1.1.2001 και λήγει στις 28.2.2002, οι δε υπόχρεοι σε διπλή αναγραφή διακρίθηκαν σε δύο κατηγορίες με διαφοροποιημένες ανά κατηγορία υποχρεώσεις.

Συμπερασματικά,όπως προκύπτει από τις ως άνω διατάξεις και την ερμηνεία τους, η υποχρέωση διπλής αναγραφής τιμών στα φορολογικά στοιχεία κατά το διάστημα της διπλής κυκλοφορίας του ευρώ και της δραχμής ήτοι από 1.1.2002 έως και 28.2.2002,ενόψει της τήρησης όλων των κατηγοριών βιβλίων του Κ.Β.Σ. (Α, Β, Γ) σε νόμισμα ευρώ από 1.1.2002, υφίσταται ΜΟΝΟ για τις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθώνκαι υπηρεσιών (και αποδείξεις επιστροφής) που εκδίδονται μηχανογραφικά η με φορολογική ταμειακή μηχανή ή σύστημα του ν. 1809/1988 και ΜΟΝΟ για το τελικό ποσό της συναλλαγής.

Αυτονόητο είναι ότι, οι αξίες (τιμές) κατ' είδος αγαθών και υπηρεσιών, σ' όσες περιπτώσεις απαιτείται περιγραφή (υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίου αποθήκης, πρόγραμμα εστιατορίου Φ.Τ.Μ. κ.λπ.) ή ανάλυση κατά συντελεστή Φ.Π.Α., αναγράφονται σεευρώ, χωρίς υποχρέωση αναγραφής και σε δραχμές.

Άρα εξαντιδιαστολής προκύπτει ότι εξαιρούνται από την υποχρέωση διπλής αναγραφής τωντιμών από 1.1.2002 έως και 28.2.2002: Τα στοιχεία αξίας χονδρικής πώλησης Οι αποδείξεις δαπανών

Οι χειρογράφως εκδιδόμενες αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών.

Τα εισιτήριαπου εκδίδονται μέσω ηλεκτρονικού συστήματος κρατήσεων θέσεων κατά τα ειδικότερα αναφερόμενα στις διατάξεις του άρθρου 6 παρ. 2 τηςΖ1 -412/26-10-2000 Κ.Υ.Α.

Οι αποδείξεις παροχής υπηρεσιών (εισιτήρια κ.λπ.) που εκδίδουν τα τουριστικά - ταξιδιωτικά γραφεία καθώς και τα δελτία συμμετοχής του άρθρου 13α παρ. 2 του Κ.Β.Σ.,ανεξάρτητα από τον τρόπο έκδοσης τους, δεδομένου ότι η ως άνω κατηγορία επιτηδευματιών δεν υποχρεούται σε χρήση Φ.Τ.Μ. (Α.Υ.Ο. ΠΟΛ. 1164/30-6-94).

Στα ως άνω φορολογικά στοιχεία οι αξίες (τιμές) των ειδών αγαθών και υπηρεσιών τόσο κατ'είδος (όπου απαιτείται περιγραφή) ή ανάλυση κατά συντελεστή Φ.Π.Α., όσο και στοτελικό ποσό της συναλλαγής, αναγράφονται από 1.1.2002 σε ευρώ, χωρίς υποχρέωση αναγραφής και σε δραχμές.

Επισημάνσεις -Διευκρινίσεις

Ι. Ότιαναφέρεται ανωτέρω και ισχύει κατά περίπτωση για τη διπλή αναγραφή των τιμώνστις αποδείξεις λιανικής πώλησης και παροχής υπηρεσιών κατά το διάστημα τηςπαράλληλης κυκλοφορίας του ευρώ και της δραχμής ήτοι από 1.1.2002 έως και28.2.2002, ισχύει αναλόγως και για τα παραστατικά λιανικής πώλησης αγαθών καιυπηρεσιών που εκδίδονται με διάφορους τίτλους (π.χ. λογαριασμοί) κατ' εφαρμογήτων διατάξεων του άρθρου 13 παρ. 4 του Κ.Β.Σ. (π.δ. 186/1992).

II. Για τη μη συμμόρφωσημε τα ανωτέρω, επιβάλλονται οι κυρώσεις του άρθρου 20 του ν. 2842/2000.

III. Σεπερίπτωση ύπαρξης αποθεμάτων φορολογικών στοιχείων (θεωρημένων ή αθεώρητων), μεπροεκτυπωμένη την αξία ή την τιμή μονάδος σε δραχμές, γίνεται δεκτό με τηνπαρούσα ότι, μπορούν να χρησιμοποιηθούν μέχρι εξαντλήσεως, με την απαραίτητηπροϋπόθεση ότι πριν από την έκδοση τους θα τίθεται εντύπως ή με σφραγίδα σε όλατα αντίτυπα η αξία ή η τιμή μονάδος σε ευρώ με εμφανή διαγραφή των δραχμών ήεναλλακτικά με αναγραφή των αξιών ή τιμών σε ευρώ, επίσης εντύπως ή μεσφραγίδα, σε ιδιαίτερη στήλη εφόσον είναι αυτό εφικτό.



Β. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΤΑΜΕΙΑΚΕΣ ΜΗΧΑΝΕΣ του ν.1809/1988.

1. Από 1.1.2002όλες οι Φορολογικές Ταμειακές Μηχανές (Φ.Τ.Μ.) ή συστήματα που έχουν λάβειάδεια καταλληλότητας από την ειδική διακομματική επιτροπή του άρθρου 7 του ν.1809/1988, υποχρεούνται να λειτουργούν με νόμισμα βάσης το ευρώ. Ιδιαίτερα γιατο χρονικό διάστημα από 1.1.2002 - 28.2.2002 οι εκδιδόμενες αποδείξεις λιανικήςπώλησης ή παροχής υπηρεσιών από τις εν λόγω Φ.Τ.Μ. ή συστήματα θα πρέπει νααναγράφουν υποχρεωτικά την αντιστοιχία του συνολικού πληρωτέου ποσού και σεδραχμές. Η υποχρέωση αυτή δεν αφορά τις τυχόν οριακές περιπτώσεις αδυναμίαςπαλαιών Φ.Τ.Μ., για τις οποίες είχαν κατατεθεί φάκελοι αναβάθμισης σε ευρώ,πριν από τις 26.10.2000 (αναγραφή του τελικού πληρωτέου ποσού μόνο σε ευρώ).

Αυτονόητο είναιότι σε περίπτωση που από τις διατάξεις του Κ.Β.Σ. απαιτείται η αναγραφή τωντιμών (αξιών) με ανάλυση κατ' είδος (υπόχρεοι σε τήρηση βιβλίου αποθήκης,πρόγραμμα εστιατορίου κ.λπ.) ή κατά συντελεστή Φ.Π.Α., οι εν λόγω τιμές (αξίες)αναγράφονται υποχρεωτικά σε ευρώ, σε όλες τις ως άνω περιπτώσεις Φ.Τ.Μ. ήσυστημάτων.

2. Οι κάτοχοι ήχρήστες εγκεκριμένων, σύμφωνα με τα ανωτέρω, Φ.Τ.Μ. ή συστημάτων πρέπει ναφροντίσουν για την έγκαιρη μετατροπή τους και το αργότερο μέχρι 10.1.2002, ώστενα είναι δυνατή η λειτουργία τους με νόμισμα βάσης το ευρώ. Συνιστάται επίσης ηέγκαιρη ενημέρωση και εξοικείωση τους, σε θέματα χειρισμών, με νόμισμα βάσης τοευρώ.

3. Από 1.1.2002ανακαλείται η άδεια καταλληλότητας, διάθεσης και λειτουργίας, σε όσες Φ.Τ.Μ. ήσυστήματα έχει χορηγηθεί άδεια με βάση τις παλαιές τεχνικές προδιαγραφές πουπροβλεπόταν από την Α.Υ.Ο. Σ1659/104/1988 (ΦΕΚ 497/Β) και δεν έχουν δυνατότηταλειτουργίας με νόμισμα βάσης το ευρώ, βάσει των ισχυουσών νέων τεχνικώνπροδιαγραφών που ορίζονται με την Α.Υ.Ο. 1144860/370/0015/ΠΟΛ.1314/29-12-1998(ΦΕΚ 1338/Β). Οι κάτοχοι των ως άνω Φ.Τ.Μ. ή συστημάτων θα πρέπει να δηλώσουντην οριστική παύση λειτουργίας τους, λόγω ασυμβατότητας με το ευρώ, στηναρμόδια Δ.Ο.Υ. το αργότερο μέχρι 31-12-2002 σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται απότην 1117441/328/0015/ΠΟΛ.1312/22-12-2000 εγκύκλιο μας.

Γ. ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΠΙΣΥΜΑΝΣΕΙΣ

Διπλή αναγραφήτιμών μετά την 1.1.2002 (οριστικό καθεστώς ευρώ)

I. Φορολογικά στοιχεία

Από 1.1.2002έως και 28.2.2002 το τελικό ποσό συναλλαγής, θα αναγράφεται υποχρεωτικά σε ευρώκαι δραχμές, μόνο στις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών (καιστις αποδείξεις επιστροφής) που εκδίδονται:

1.1. Με μηχανογραφικό τρόπο (Η/Υ).

1.2. Με φ.τ.μ. ή σύστημα του ν.1809/1988.

Οι αξίες(τιμές) κατ' είδος αγαθών και υπηρεσιών, σε όσες περιπτώσεις απαιτείταιπεριγραφή ή ανάλυση κατά συντελεστή Φ.Π.Α., αναγράφονται σε ευρώ.

II. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ - ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΙΣ ΕΠΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

Με αφορμήορισμένα ερωτήματα που έχουν τεθεί, σχετικά με την από 1.1.2002 εφαρμογή τουευρώ, διευκρινίζονται τα εξής:

1 · ΑΠΟΓΡΑΦΗ - ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Σε συνέχεια τηςεγκυκλίου 1104968/50/ΠΟΛ. 1286/6-12-2000, επισημαίνεται ότι, οι επιχειρήσεις,οι οποίες υπέβαλαν ανέκκλητη δήλωση και τήρησαν τα βιβλία τους σε ΕΥΡΩ εντός του 2001, για τουλάχιστον μία φορολογική περίοδο (μήνα), θα συντάξουν τόσο τηναπογραφή όσο και τον ισολογισμό της χρήσης που λήγει μέσα στο 2001, σε ευρώ.

Οι λοιποίεπιτηδευματίες που τήρησαν τα βιβλία τους σε δραχμές θα συντάξουν την απογραφήκαι τον ισολογισμό της χρήσης που λήγει μέσα στο 2001 σε δραχμές.

2. ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΔΡΑΧΜΕΣ ΣΕ ΕΥΡΩ Α) Τρόπος μετάβασης

Με την εγκύκλιο1028192/223/0015/ΠΟΛ.1117/26-4-2001 δόθηκε η δυνατότητα στις επιχειρήσεις οιοποίες θα τηρήσουν τα βιβλία τους σε ΕΥΡΩ εντός του 2001 αρμόδια Δ.Ο.Υ. το αργότερο μέχρι 31-12-2002 σύμφωνα με τη διαδικασία που προβλέπεται από την1117441/328/0015/ΠΟΛ.1312/22-12-2000 εγκύκλιο μας.Γ. ΤΕΛΙΚΕΣ ΕΠΙΣΥΜΑΝΣΕΙΣ

Διπλή αναγραφήτιμών μετά την 1.1.2002 (οριστικό καθεστώς ευρώ)

I. Φορολογικά στοιχεία

Από 1.1.2002έως και 28.2.2002 το τελικό ποσό συναλλαγής, θα αναγράφεται υποχρεωτικά σε ευρώκαι δραχμές, μόνο στις αποδείξεις λιανικής πώλησης αγαθών και υπηρεσιών (καιστις αποδείξεις επιστροφής) που εκδίδονται:

1.1. Με μηχανογραφικό τρόπο (Η/Υ).

1.2. Μεφ.τ.μ. ή σύστημα του ν.1809/1988.

Οι αξίες(τιμές) κατ' είδος αγαθών και υπηρεσιών, σε όσες περιπτώσεις απαιτείταιπεριγραφή ή ανάλυση κατά συντελεστή Φ.Π.Α., αναγράφονται σε ευρώ.

II. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ - ΔΙΕΥΚΡΙΝΙΖΕΙΣ ΕΠΙ ΘΕΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΑΦΟΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΕΥΡΩ

Με αφορμήορισμένα ερωτήματα που έχουν τεθεί, σχετικά με την από 1.1.2002 εφαρμογή τουευρώ, διευκρινίζονται τα εξής:

1 · ΑΠΟΓΡΑΦΗ - ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ

Σε συνέχεια τηςεγκυκλίου 1104968/50/ΠΟΛ. 1286/6-12-2000, επισημαίνεται ότι, οι επιχειρήσεις,οι οποίες υπέβαλαν ανέκκλητη δήλωση και τήρησαν τα βιβλία τους σε ΕΥΡΩ εντόςτου 2001, για τουλάχιστον μία φορολογική περίοδο (μήνα), θα συντάξουν τόσο τηναπογραφή όσο και τον ισολογισμό της χρήσης που λήγει μέσα στο 2001, σε ευρώ.

Οι λοιποίεπιτηδευματίες που τήρησαν τα βιβλία τους σε δραχμές θα συντάξουν την απογραφήκαι τον ισολογισμό της χρήσης που λήγει μέσα στο 2001 σε δραχμές.

2. 2. ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΔΡΑΧΜΕΣΣΕ ΕΥΡΩ

Α) Τρόπος μετάβασης

Με την εγκύκλιο1028192/223/0015/ΠΟΛ.1117/26-4-2001 δόθηκε η δυνατότητα στις επιχειρήσεις οιοποίες θα τηρήσουν τα βιβλία τους σε ΕΥΡΩ εντός του 2001 (μεταβατικό στάδιο) ναμετατρέψουν τα δεδομένα των βιβλίων τους σε ευρώ εκτός του τρόπου πουαναφέρεται στην εγκύκλιο 1104968/ΠΟΛ. 1286/6-12-2000 (μετατροπή υπολοίπων τωνλογαριασμών) και με μετατροπή όλων των κινήσεων (εγγραφών -καταχωρήσεων) τουπροηγούμενου διαστήματος της χρήσης ή με την μετατροπή της χρέωσης και τηςπίστωσης σε ευρώ.

Ταδιαλαμβανόμενα στην παραπάνω εγκύκλιο (ΠΟΛ.1117/2001) μπορεί να έχουν ανάλογηεφαρμογή και για τις επιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική περίοδος δεν λήγειστις 31-12-2001 αλλά άλλη ημερομηνία (π.χ. 30-6-2001) και θα τηρήσουνυποχρεωτικά τα βιβλία τους σε ευρώ από την 1.1.2002 (δηλαδή κατά την διάρκειατης διαχειριστικής περιόδου). Οι επιχειρήσεις δηλαδή αυτές μπορεί ναμετατρέψουν τα δεδομένα των βιβλίων τους σε Ευρώ με μετατροπή των υπολοίπων τωνλογαριασμών της 31.12.2001 ή με μετατροπή όλων των κινήσεων (εγγραφών -καταχωρήσεων του προηγούμενου διαστήματος της χρήσης) ή με μετατροπή τηςχρέωσης και της πίστωσης σε ευρώ. Βέβαια οι διαφορές στρογγυλοποίησης θακαταχωρούνται σε νεοανοιγόμενο υπολογαριασμό του λογ. 81.00 ή 81.01 κατά ταειδικότερα αναφερόμενα στην εγκύκλιο 1104968/50/ΠΟΛ. 1286/6-12-2000, ανεξάρτητααπό τον τρόπο μετάβασης που θα επιλεγεί.

Β) Χρόνος Μετάβασης

α) Οιεπιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική τους περίοδος λήγει στις 31/12 θακαταχωρήσουν (εκτυπώσουν) την εγγραφή ανοίγματος των βιβλίων (σε ευρώ) και θαμεταφέρουν τα υπόλοιπα των λογαριασμών (σε ευρώ) στους λογαριασμούς της νέαςχρήσης στην προθεσμία κλεισίματος του ισολογισμού (άρθρο 17 παρ. 8 Κ.Β.Σ.).

β) Οιεπιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική περίοδος δεν λήγει στις 31.12.2001 αλλάάλλη ημερομηνία έχουν υποχρέωση να καταχωρήσουν την εγγραφή ανοίγματος τωνβιβλίων (σε ευρώ) μέχρι 15.2.2002 και να μεταφέρουν - εκτυπώσουν τα υπόλοιπατων λογαριασμών σε ευρώ της 31/12 μέχρι 28.2.2002 (χρόνος εκτύπωσης ΓενικούΚαθολικού - Ισοζυγίου Γενικού -Αναλυτικών Καθολικών μηνός Ιανουαρίου).

Για τηνδιευκόλυνση των παραπάνω επιχειρήσεων κατά το πρώτο στάδιο εφαρμογής του ευρώκαι επειδή η ανωτέρω υποχρέωση δημιουργείται άπαξ, λαμβανομένης υπόψη και τηςπροθεσμίας που ισχύει για τις επιχειρήσεις των οποίων η διαχειριστική περίοδοςλήγει στις 31/12 και προκειμένου να αποφευχθεί η υποβολή αιτήσεων στις Δ.Ο.Υ.για παράταση των ανωτέρω προθεσμιών σύμφωνα με τις ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΩΝ ΤΑΞΕΩΣ.

Ως γνωστόν οιλογαριασμοί τάξεως {ομάδα 10, (0)}είναι ειδικοί λογαριασμοί στους οποίουςαπεικονίζονται χρήσιμες πληροφορίες, γεγονότα και στατιστικά στοιχεία, χωρίς ναεπιφέρουν άμεση μεταβολή στα περιουσιακά στοιχεία της επιχείρησης. Έτσι τυχόνδιαφορές στρογγυλοποίησης που θα προκύψουν κατά την μετατροπή σε ευρώ τωνλογαριασμών αυτών δεν μπορεί να εμφανιστούν σε υπολογαριασμούς των λογαριασμών81.00 ή 81.01 όπως αναφέρεται στην εγκύκλιο μας 1104968/ΠΟΛ. 1286/6.12.2000 γιατους υπόλοιπους λογαριασμούς, αλλά η εξίσωση της χρέωσης και πίστωσης αυτώνμπορεί να γίνεται εξωλογιστικά.