ΠΟΛ.1237/11.9.2000 Κοινοποίηση της υπ αριθ 32/2000 Γνωμοδότησης Με τη γνωμοδότηση αυτή και σε ότι μας αφορά έγινε δεκτό ότι οι συμμετέχοντες σε διαγωνισμό ανάληψης εκτέλεσης δημόσιου έργου υποχρεούνται στην προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας στην υπηρεσία που προβλέπεται και, συνεπώς, θα πρέπει να χορηγείτε το εν λόγω αποδεικτικό, όπως εξάλλου σας είχαμε επισημάνει με την υπ αριθ. 1012015/685-11/0016/ΠΟΛ.1036/3.2.2000 εγκύκλιό μας.

Αθήνα , 11 Σεπτεμβρίου 2000
Αρ.Πρωτ.: 1071128/4751-11/0016

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝ.ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
16η Δ/ΝΣΗ (ΕΙΣΠΡ.ΔΗΜ.ΕΣΟΔΩΝ)
ΤΜΗΜΑ Α΄
Πληροφορίες: Όλγα Ζιάκκα
Τηλέφωνα: 3635963-3635480
Η.Π. 13/9/2000/ΑΧ

ΠΟΛ.: 1237

ΘΕΜΑ: Κοινοποίηση γνωμοδότησης αρ.32/2000.

1071128/4751-11/0016/ΠΟΛ.1237/11.9.2000


Σας κοινοποιούμε, όπως έχει, την υπ' αριθ. 32/2000 Γνωμοδότηση του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, που έγινε από κοινού αποδεκτή από τους Υπουργούς ΠΕΧΩΔΕ και Οικονομικών, για ενιαία εφαρμογή. Με τη γνωμοδότηση αυτή και σε ό,τι μας αφορά, έγινε δεκτό ότι οι συμμετέχοντες σε διαγωνισμό ανάληψης εκτέλεσης δημόσιου έργου υποχρεούνται στην προσκόμιση φορολογικής ενημερότητας (στην υπηρεσία που προβλέπεται) και, συνεπώς, θα πρέπει να χορηγείτε το εν λόγω αποδεικτικό, όπως εξάλλου σας είχαμε επισημάνει με την υπ' αριθ. 1012015/685-11/0016/ΠΟΛ.1036/3.2.2000 εγκύκλιό μας. -------*------- Αποδοχή γνωμοδότησης Νομικού Συμβουλίου του Κράτους για την υποχρέωση υποβολής αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας σε διαγωνισμούς δημόσιων έργων Δ.17γ/04/40/Φ.5.3/Εγκ.21/19.7.2000

1. Σε συνέχεια της υπ' αριθ. 17/28.6.2000 Εγκυκλίου μας, με την οποία σας κοινοποιήθηκε η υπ' αριθ. 32/2000 Γνωμοδότηση του Δ' Τμήματος του Ν.Σ.Κ., σχετικά με το αντικείμενο του θέματος, σας επανακοινοποιούμε τη γνωμοδότηση αυτή, η οποία γίνεται από κοινού αποδεκτή από τον Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ και τον Υφυπουργό Οικονομικών Απ. Φωτιάδη.

2. Ειδικότερα, με τη γνωμοδότηση αυτή, το Δ' Τμήμα του Ν.Σ.Κ. αποφαίνεται ομόφωνα ότι η διάταξη του άρθρου 4, παρ. 9 του Ν.1418/1984, που προστέθηκε με τη διάταξη του άρθρου 1, παρ. 6 του Ν.2229/1994, έχουσα ειδικό χαρακτήρα, ρυθμίζουσα ειδικότερο ζήτημα και αποβλέπουσα σε διαφορετικούς σκοπούς, εξακολουθεί να ισχύει και μετά την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 26 του Ν.1882/1990 με τις διατάξεις του άρθρου 18 του Ν.2753/1999 και τις διατάξεις της υπ' αριθ. 1109793/6134-11/0016/24.11.1999 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών.
Ως εκ τούτου, οι συμμετέχοντες σε διαγωνισμό ανάληψης εκτέλεσης δημόσιου έργου υποχρεούνται να υποβάλουν βεβαιώσεις των υπηρεσιών για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών και τη φορολογική ενημερότητα για τα δημόσια έργα που εκτελούν μόνοι τους ή σε κοινοπραξία.
Οι αρμόδιες, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, υπηρεσίες οφείλουν να τους χορηγούν τις σχετικές βεβαιώσεις και αποδεικτικά ενημερότητας, ειδικά για την περίπτωση που προβλέπεται από τη διάταξη αυτή.

3. Της εγκυκλίου αυτής να λάβουν γνώση όλοι οι υπάλληλοι που ασχολούνται, αφενός, με διαγωνισμούς δημόσιων έργων και, αφετέρου, με την έκδοση αποδεικτικών φορολογικής ενημερότητας. -------*------- Αρ. Γνωμ.: 32/2000 Περίληψη ερωτήματος: Εάν η διάταξη του άρθρου 4, παρ. 9 του Ν.1418/1984, που προστέθηκε με τη διάταξη του άρθρου 1, παρ. 6 του Ν.2229/1994, εξακολουθεί να ισχύει και μετά την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 26 του Ν.1882/1990 με τις διατάξεις του άρθρου 18 του Ν.2753/1999 και τις διατάξεις της υπ' αριθ. 1109793/6134-11/0016/24.11.1999 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών και, ως εκ τούτου, οι συμμετέχοντες σε διαγωνισμό ανάληψης εκτέλεσης δημόσιου έργου υποχρεούνται να υποβάλουν βεβαιώσεις των υπηρεσιών για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών και τη φορολογική ενημερότητα για τα δημόσια έργα που εκτελούν μόνοι τους ή σε κοινοπραξία, οι δε αρμόδιες, κατά τις ισχύουσες διατάξεις, υπηρεσίες οφείλουν να τους χορηγούν τις σχετικές βεβαιώσεις ή αποδεικτικά ενημερότητας, ειδικά για την περίπτωση αυτή.
Επί του ερωτήματος αυτού, το Δ' Τμήμα του Ν.Σ.Κ. γνωμοδότησε ως ακολούθως:
 Με τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν.1882/1990 (ΦΕΚ 43/Α') "Μέτρα για την περιστολή της φοροδιαφυγής, διαρρυθμίσεις στην άμεση και έμμεση φορολογία και άλλες διατάξεις", ορίσθηκε ότι:
"1. Με αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών, που δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, επιτρέπεται να επιβάλλονται κατά οφειλετών, που δεν έχουν εκπληρώσει τις από οποιαδήποτε αιτία οφειλές τους προς το Δημόσιο, περιορισμοί και απαγορεύσεις, που ανάγονται στις κάθε φύσεως συναλλαγές, πράξεις ή ενέργειες αυτών είτε με τους ιδιώτες, είτε με το Δημόσιο, δήμους - κοινότητες, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, ιδρύματα κάθε κατηγορίας, οργανισμούς, τράπεζες, επιχειρήσεις δημόσιας ή κοινής ωφέλειας και γενικά τον ευρύτερο δημόσιο τομέα, όπως αυτός καθορίζεται από την ισχύουσα νομοθεσία.
2. Ως συναλλαγή, πράξη ή ενέργεια, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, νοείται ενδεικτικώς:
α) Η είσπραξη χρημάτων,
β) η σύναψη συμβάσεων δανείων,
γ) η λήψη διοικητικών αδειών (π.χ. κυκλοφορίας αυτοκινήτων, οικοδομικής, κ.λπ.),
δ) ο εκτελωνισμός εμπορευμάτων,
ε) η αγοραπωλησία ακινήτων ή σύσταση σ' αυτά εμπράγματων δικαιωμάτων, η αγοραπωλησία αυτοκινήτων ή θαλάσσιων σκαφών ή αεροσκαφών, κατά τις ισχύουσες διατάξεις,
στ) η συμμετοχή σε διαγωνισμό ή δημοπρασία.
 3. Η εκπλήρωση των οφειλών προς το Δημόσιο, κατά τις διατάξεις της παραγράφου 1 του παρόντος, αποδεικνύεται με αποδεικτικό ενημερότητας, που εκδίδεται......
4. Τα της ισχύος του αποδεικτικού, ......, οι τυχόν εξαιρέσεις ή απαλλαγές από την υποχρέωση προσκόμισης του αποδεικτικού, καθώς και κάθε άλλη λεπτομέρεια για την εφαρμογή του παρόντος άρθρου, καθορίζονται με τις ως άνω κανονιστικές αποφάσεις του Υπουργού Οικονομικών. ......".

Με τις ανωτέρω διατάξεις και με το σκοπό να καταστεί ευχερέστερη η είσπραξη των δημόσιων εσόδων, παρεσχέθη στον Υπουργό Οικονομικών η εξουσιοδότηση όπως με αποφάσεις του επιβάλλει κατά των οφειλετών που δεν έχουν εκπληρώσει τις από οποιαδήποτε αιτία οφειλές τους προς το Δημόσιο, περιορισμούς και απαγορεύσεις που ανάγονται στις κάθε φύσεως συναλλαγές, πράξεις ή ενέργειες αυτών με ιδιώτες ή με το Δημόσιο, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ και γενικότερα υπηρεσίες και φορείς του ευρύτερου Δημόσιου τομέα. Οι συναλλαγές, πράξεις ή ενέργειες αυτές απαριθμούνται ενδεικτικώς στην παρ. 2 της ανωτέρω διάταξης, με την έννοια ότι στον Υπουργό Οικονομικών εναπόκειται, στα πλαίσια της εξουσιοδότησης, να προβλέψει στις εκδιδόμενες αποφάσεις του και άλλες περιπτώσεις για τις οποίες θα ισχύουν απαγορεύσεις και περιορισμοί.
Η εκπλήρωση των οφειλών προς το Δημόσιο αποδεικνύεται με αποδεικτικό ενημερότητας που εκδίδεται από την αρμόδια ΔΟΥ. Στις ανωτέρω διατάξεις έγιναν, με μεταγενέστερους νόμους, οι εξής συμπληρώσεις και τροποποιήσεις που ενδιαφέρουν την προκείμενη υπόθεση:
α) Με τη διάταξη του άρθρου 9, παρ. 3 του Ν.2503/1997 επεκτάθηκε η υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας, κατά τις ανωτέρω διατάξεις και προκειμένου περί οφειλών προς Δήμους, Κοινότητες και Νομαρχιακές Αυτοδιοικήσεις.
β) Με τη διάταξη του άρθρου 25, παρ. 2 του Ν.2648/1998 προστέθηκε εδάφιο στην παρ. 1 του άρθρου 26 του Ν.1882/1990, που έχει ως εξής: "Οι διατάξεις του προηγούμενου εδαφίου ισχύουν και για τους υπόχρεους υποβολής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, απόδοσης φόρου προστιθέμενης αξίας και παρακρατούμενου φόρου μισθωτών υπηρεσιών".
γ) Με τη διάταξη του άρθρου 18, παρ. 1 του Ν.2753/1999 (ΦΕΚ 249/Α') "Απλοποιήσεις και ελαφρύνσεις στη φορολογία εισοδήματος και άλλες διατάξεις", η οποία ορίζει ότι:
"1. Η παράγραφος 2 του άρθρου 26 του Ν.1882/1990 (ΦΕΚ 43 Α') αντικαθίσταται ως εξής: "2. Ως συναλλαγή, πράξη ή ενέργεια, κατά την παράγραφο 1 του παρόντος, νοείται ενδεικτικώς:
α) Η είσπραξη χρημάτων.
β) Η από κάθε αιτία μεταβίβαση ακινήτων ή παραχώρηση σε αυτά εμπράγματων δικαιωμάτων.
γ) Η από κάθε αιτία μεταβίβαση κινητών, όπως αυτοκινήτων, μοτοσικλετών, θαλασσίων σκαφών, αεροσκαφών κ.λπ.
δ) Η μεταφορά συναλλάγματος.
ε) Η σύναψη συμβάσεων δανείων."...". Οπως, σαφώς, προκύπτει με την τελευταία ως άνω διάταξη εξαιρείται της ενδεικτικής απαρίθμησης της παρ. 2 του άρθρου 26 του Ν.1882/1990, η συμμετοχή σε διαγωνισμό ή δημοπρασία.

 Ακολούθως, εκδόθηκε η υπ' αριθ. 1109793/6134-11/0016/24.11.1999 Απόφαση του Υπουργού Οικονομικών (ΦΕΚ 2134/Β'/8.12.1999) "Αποδεικτικό ενημερότητας για χρέη και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο", η οποία επίσης δεν προβλέπει υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό ή δημοπρασία.
Κατόπιν αυτών, η Γενική Γραμματεία Πληροφορικών Συστημάτων του Υπουργείου Οικονομικών, με το υπ' αριθ. 1763/30.11.1999 έγγραφό της, ενημέρωσε τις αρμόδιες οικονομικές υπηρεσίες του Υπουργείου Οικονομικών, μεταξύ άλλων, ότι καταργήθηκε με τις ανωτέρω διατάξεις η υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας για τη συμμετοχή σε διαγωνισμό ή δημοπρασία.
Στο μεταξύ, με τη διάταξη του άρθρου 1, παρ. 6 του Ν.2229/1994, προστέθηκε η παρ. 9 στο άρθρο 4 του Ν.1418/1984 "Δημόσια έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων", σύμφωνα με την οποία: "Κατά την κατάθεση προσφοράς κάθε προσφέρουσα εργοληπτική επιχείρηση υποχρεούται, ...... να υποβάλλει βεβαιώσεις των υπηρεσιών για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών και την φορολογική ενημερότητα για τα δημόσια έργα που εκτελεί μόνη της ή σε κοινοπραξία. Η μη προσκόμιση των ανωτέρω στοιχείων αποτελεί λόγο αποκλεισμού της επιχείρησης από τον διαγωνισμό και επιβολής των προβλεπομένων από το νόμο διοικητικών ποινών".
Η διάταξη αυτή συμπορεύεται προς τις ρυθμίσεις της Οδηγίας (ΕΟΚ) αριθ. 93/37/14.6.1993 του Συμβουλίου "περί συντονισμού των διαδικασιών για τη σύναψη των συμβάσεων δημοσίων έργων", κατά την οποία (άρθρο 24, περ. ε' και στ') ο εργολήπτης δύναται να αποκλεισθεί από συμμετοχή σε διαγωνισμό για την ανάληψη εκτέλεσης δημόσιου έργου, λόγω μη εκπλήρωσης υποχρεώσεων καταβολής εισφορών κοινωνικής ασφάλισης ή πληρωμής φόρων, σύμφωνα με τη νομοθεσία της χώρας εγκατάστασής του ή της χώρας της αναθέτουσας αρχής.
 Το ίδιο προβλέπεται και από τη διάταξη του άρθρου 24, παρ. ε' του Π.Δ.23/1993 "Προσαρμογή της ελληνικής νομοθεσίας για τα δημόσια έργα προς τις διατάξεις των Οδηγιών 71/304, 71/305, 76/669, 89/440 και 89/665". Από τη μελέτη της ανωτέρω διάταξης του άρθρου 4, παρ. 9 του Ν.1418/1984 προκύπτει ότι αυτή ρυθμίζει ειδικό ζήτημα και συγκεκριμένα αναφέρεται σε ειδικότερη κατηγορία προσώπων (εργολήπτες δημόσιων έργων), πράξης (συμμετοχή σε διαγωνισμό ανάληψης εκτέλεσης δημόσιου έργου) και οφειλών (εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και φορολογικές υποχρεώσεις προς το Δημόσιο, για τα δημόσια έργα που οι εργολήπτες εκτελούν μόνοι τους ή σε κοινοπραξία).
Επομένως, είναι ανεξάρτητη και αυτοτελής, σε σχέση με τις ρυθμίσεις και το σκοπό που επιδιώκεται με τις διατάξεις του άρθρου 26 του Ν.1882/1990, αποβλέπουσα, εκτός των άλλων, στην ανάδειξη κατά τους διαγωνισμούς δημόσιων έργων, οικονομικώς αξιόπιστων αναδόχων και τη δημιουργία συνθηκών υγιούς ανταγωνισμού. Υπέρ της ανωτέρω άποψης συνηγορεί και το γεγονός ότι κατά το χρόνο θέσπισης της ανωτέρω διάταξης δια του άρθρου 1, παρ. 6 του Ν.2229/1994, η διάταξη του άρθρου 26 του Ν.1882/1990, όπως είχε τότε (1994), προέβλεπε την υποχρέωση προσκόμισης αποδεικτικού ενημερότητας χρεών προς το Δημόσιο, προκειμένου περί συμμετοχής σε διαγωνισμούς και δημοπρασίες. Κατά συνέπεια, ο νομοθέτης, εάν δεν απέβλεπε μ' αυτή σε ρύθμιση ειδικότερου ζητήματος και την εξυπηρέτηση και άλλων σκοπών δημόσιου συμφέροντος, δεν θα υπήρχε λόγος να επαναλάβει την αυτή ρύθμιση, προκειμένου περί διαγωνισμών δημόσιων έργων.
Επομένως, κατά την ομόφωνη γνώμη του Δ' Τμήματος, η διάταξη του άρθρου 4, παρ. 9 του Ν.1418/1984, που προστέθηκε με τη διάταξη του άρθρου 1, παρ. 6 του Ν.2229/1994, έχουσα ειδικό χαρακτήρα, ρυθμίζουσα ειδικότερο ζήτημα και αποβλέπουσα σε διαφορετικούς σκοπούς, εξακολουθεί να ισχύει και μετά την τροποποίηση της διάταξης του άρθρου 26 του Ν.1882/1990 με τις διατάξεις του άρθρου 18 του Ν.2753/1999 και τις διατάξεις της υπ' αριθ. 1109793/6134-11/ /0016/24.11.1999 Απόφασης του Υπουργού Οικονομικών και, ως εκ τούτου, οι συμμετέχοντες σε διαγωνισμό ανάληψης εκτέλεσης δημόσιου έργου υποχρεούνται να υποβάλουν βεβαιώσεις των υπηρεσιών για την εξόφληση των ασφαλιστικών εισφορών και τη φορολογική ενημερότητα για τα δημόσια έργα που εκτελούν μόνοι τους ή σε κοινοπραξία, οι δε αρμόδιες κατά τις ισχύουσες διατάξεις υπηρεσίες οφείλουν να τους χορηγούν τις σχετικές βεβαιώσεις και αποδεικτικά ενημερότητας, ειδικά για την περίπτωση που προβλέπεται από τη διάταξη αυτή.