ΠΟΛ.1115/23.3.2000 ΠΟΛ.1115/23.3.2000

Αθήνα, 23 Μαρτίου 2000
Αριθμ.πρωτ.: 1017987/10222/Β0012

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡ ΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ .
ΓΕΝ.Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ - ΤΜΗΜΑ ΒΆ

ΠΟΛ.: 1115

ΘΕΜΑ: Τα Περιφερειακά Ταμεία Ανάπτυξης απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος ως αποκεντρωμένες Δημόσιες Υπηρεσίες που λειτουργούν ως Ειδικά Ταμεία

1017987/10222/Β0012/ΠΟΛ.1115/23.3.2000

1. Σχετικά με το πιο πάνω θέμα σας κοινοποιούμε την υπ' αριθ. 85/2000 Γνωμοδότηση του ΝΣΚ, που έγινε αποδεκτή από τον Υπουργό Οικονομικών, βάσει της οποίας τα Περιφερειακά Ταμεία Ανάπτυξης (Π.Τ.Α.) απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος.
2. Ανεξάρτητα από την ως άνω απαλλαγή από το φόρο εισοδήματος, τα Π.Τ.Α. υποχρεούνται, βάσει των διατάξεων της περ. β' της παρ. 2 του άρθρου 107 του Ν.2238/1994, ως Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, να υποβάλουν μέχρι 10 Μαρτίου κάθε οικονομικού έτους δήλωση φορολογίας εισοδήματος (Εντυπο Φ.01.012), η οποία θα συνοδεύεται υποχρεωτικά με αναλυτική κατάσταση εσόδων - εξόδων, για τα εισοδήματα που απέκτησαν μέσα στο αμέσως προηγούμενο έτος.

Αρ. Γνωμ.: 85/2000
Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται αν τα Περιφερειακά Ταμεία Ανάπτυξης υπόκεινται σε φόρο εισοδήματος ως Νομικά Πρόσωπα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα που επιδιώκουν κοινωφελείς σκοπούς ή απαλλάσσονται του φόρου ως αποκεντρωμένες Δημόσιες Υπηρεσίες που λειτουργούν ως Ειδικά Ταμεία.

Επί του ανωτέρω ερωτήματος, το Γ' Τμήμα του ΝΣΚ εγνωμοδότησε ομοφώνως ως ακολούθως:

Α. Φορολογικές διατάξεις

Σύμφωνα με το άρθρο 101 (υποκείμενο του φόρου) (παρ. 2) του Κ.Ν.2238/1994 (ΦΕΚ 151/Α') "Κύρωση του Κώδικα Φορολογίας Εισοδήματος" (πρώην άρθρο 3 του Ν.Δ.3843/1958, όπως συμπληρώθηκε με το άρθρο 15, παρ. 1 του Ν.2065/1992, βλ. τον πίνακα πηγών του άνω Κώδικα) "στο φόρο υπόκεινται: 1) ..., 2) ... και τα μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά ή αλλοδαπά νομικά πρόσωπα δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, στα οποία περιλαμβάνονται και τα κάθε είδους ιδρύματα".

Στο άρθρο 99 (αντικείμενο του φόρου) (παρ. 1, περ. ε') του ίδιου Κ.Ν. (πρώην άρθρο 4, παρ. ε' του Ν.Δ.3843/1958), όπως ίσχυε κατά το χρόνο θέσπισης του Κώδικα) ορίζεται ότι: "Αντικείμενο του φόρου είναι: 1.α)..., ε) σε ημεδαπά δημοσίου ή ιδιωτικού δικαίου, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, το καθαρό εισόδημα
που προκύπτει στην ημεδαπή ή την αλλοδαπή μόνον από την εκμίσθωση ακινήτων καθώς και από κινητές αξίες. Δεν αποτελούν αντικείμενο φορολογίας τα λοιπά εισοδήματα αυτών των νομικών προσώπων, καθώς και τα κάθε είδους άλλα έσοδά τους που πραγματοποιούνται κατά την επιδίωξη της εκπλήρωσης του σκοπού τους".
Στο άρθρο 103 (απαλλαγές από το φόρο) (παρ. 1, περ. α') του ίδιου Κ.Ν. (πρώην άρθρο 6, παρ. 1 του Ν.Δ.3843/1958, όπως αυτό αντικαταστάθηκε με το άρθρο 14 του Ν.Δ.1077/1971 και τροποποιήθηκε με το άρθρο 5, παρ. 1 και 2 του Ν.Δ.250/1973, κατά το μέρος που ενδιαφέρει εν προκειμένω), ορίζεται ότι: "1. Απαλλάσσονται
από το φόρο: α) Το Ελληνικό Δημόσιο στο οποίο περιλαμβάνονται και οι αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες οι οποίες λειτουργούν ως ειδικά ταμεία ... για τα κάθε είδους εισοδήματά τους".
Οπως γίνεται δεκτό, ως "αποκεντρωμένες δημόσιες υπηρεσίες", κατά την έννοια της κωδικοποιητικής αυτής διατάξεως και για να έχει αυτή κάποιο περιεχόμενο, θεωρούνται τα ΝΠΔΔ, τα οποία έχουν ως αποκλειστικό προορισμό την εκπλήρωση βασικών κρατικών σκοπών ή τη χρηματοδότηση αυτών. Λόγω δε της τροποποιήσεως της κωδικοποιηθείσης διατάξεως του άρθρου 6, παρ. 1 του Ν.Δ.3843/1958, δια του άρθρου 14 του Ν.Δ.1077/1971, λαμβανομένης υπόψη και της καταργητικής όλων των προβλεπομένων τότε απαλλαγών, παντός εξομοιωμένου ή μη με το Δημόσιο ΝΠΔΔ κ.λπ. διατάξεως του άρθρου 15 του ίδιου Ν.Δ.1077/1971, η απαλλαγή αυτή από το φόρο εισοδήματος ΝΠΔΔ, όπως προσδιορίζονται ανωτέρω, τελεί υπό την περαιτέρω προϋπόθεση ότι αυτά λειτουργούν με τη μορφή Ειδικών Ταμείων (βλ. Γνωμ. ΝΣΚ 140/1972, 465/1972 Ολ., 189/1972, 620/1997).
Σύμφωνα με τις διατάξεις της περ. γ' της παρ. 1 του άρθρου 109 του ίδιου Κ.Ν., όπως ισχύουν μετά την αντικατάστασή τους με το άρθρο 13, παρ. 4 του Ν.2459/1997, ο συντελεστής φορολογίας για τα ως άνω ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ορίζεται σε 35% και σε 10% ειδικά για τα ημεδαπά Νομικά Πρόσωπα που έχουν συσταθεί ή συνιστώνται νόμιμα και επιδιώκουν αποδεδειγμένα κοινωφελείς σκοπούς. Κατά τη νομολογία του Σ.τ.Ε., ερμηνευούσης αντίστοιχη φορολογική διάταξη (του άρθρου 6, παρ. 1, περ. ε' του Ν.Δ.3843/1958), ως
ημεδαπά Νομικά Πρόσωπα, συνιστώμενα νομίμως και επιδιώκοντα αποδεδειγμένα κοινωφελείς σκοπούς, θεωρούνται τα ημεδαπά Νομικά Πρόσωπα που έχουν συσταθεί ή συνιστώνται με πρωτοβουλία ιδιωτών, κατά τις οικείες διατάξεις του Αστικού Δικαίου, για τα οποία γεννάται ζήτημα αποδείξεως περί του ότι επιδιώκουν στην
πράξη τους κοινωφελείς σκοπούς που προβλέπονται από τις καταστατικές τους διατάξεις, όχι δε και σε πρόσωπα που συνιστώνται με πρωτοβουλία του Δημοσίου, για την επιδίωξη επιβοηθητικής της κρατικής εν γένει δράσης, έστω και αν αυτά τα Νομικά Πρόσωπα, ανεξάρτητα από το αν λειτουργούν ως ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ, χαρακτηρίζονται από το νόμο ως "κοινωφελούς χαρακτήρα", δεχόμενη επίσης ότι ο χαρακτηρισμός Νομικού Προσώπου ως επιδιώκοντος σκοπό φιλανθρωπικό ή κοινωφελή δεν προσιδιάζει στα ΝΠΔΔ (Σ.τ.Ε. 1665/1989, 2536/1986, ΔΦΝ 1987 σελ. 882, Contra, εμμέσως, Γνωμ. ΝΣΚ 1077/1985 Ολ., Διοικ. Εφ. Πειραιώς 880/1975).
Από το σύνολο των προαναφερομένων προκύπτουν τα ακόλουθα: (α) Ολα τα μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα ημεδαπά ΝΠΔΔ ή ΝΠΙΔ φορολογούνται για το καθαρό εισόδημά τους από την εκμίσθωση ακινήτων και από κινητές αξίες (βλ. σχετικώς και Γνωμ. ΝΣΚ 671/1998 Ολ.), (β) δεν μπορεί κατ' αρχήν, να θεωρηθεί ως "αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία", κατά την έννοια του όρου στη φορολογική διάταξη του άρθρου 103, παρ. 1, περ. α' του Ν.2238/1994, κρατικό μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα Νομικό Πρόσωπο, το οποίο συνιστάται με νόμο ως
Ιδιωτικού Δικαίου και (γ) τούτο συνιστώμενο προς επιδίωξη επιβοηθητικής της κρατικής εν γένει δράσης δεν μπορεί να θεωρηθεί, καθ' ερμηνεία των διατάξεών του, ότι επιδιώκει αποδεδειγμένα κοινωφελείς σκοπούς, συνακολούθως δε να τύχει του μειωμένου (10%) συντελεστή για τα φορολογητέα έσοδά του.
Καθόσον, όμως, αφορά στα υπό στοιχεία (β) γενόμενα δεκτά, λαμβανομένης υπόψη της γνωστής διαμάχης στη θεωρία και νομολογία σχετικώς με τα κριτήρια (οργανικό ή λειτουργικό) προσδιορισμού της "δημόσιας υπηρεσίας", όταν από το νόμο συνιστώνται και χαρακτηρίζονται κρατικά Νομικά Πρόσωπα ως Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, δεν αποκλείεται σε κάθε περίπτωση αντίθετη προς το νομοθετικό προσδιορισμό κρίση για το χαρακτήρα του Νομικού Προσώπου, όταν εκ του νόμου ο σκοπός, οι αρμοδιότητες και η εν γένει λειτουργία του εν λόγω κρατικού Νομικού Προσώπου προσδίδουν σ' αυτό τα ουσιώδη χαρακτηριστικά ΝΠΔΔ, οπότε κατά τα
προαναφερθέντα τυγχάνει περαιτέρω ερευνητέο, για την εφαρμογή του άνω άρθρου 103, παρ. 1, περ. α', εάν τούτο αποβλέπει, αποκλειστικώς, στην εκπλήρωση βασικών κρατικών σκοπών ή τη χρηματοδότηση αυτών. Κατά την κρατούσα, πάντως, ιδίως στην επιστήμη, άποψη, ο χαρακτηρισμός αυτός αποτελεί έργον κατ' αρχήν μεν
του νομοθέτη, αλλά και της επιστήμης και της νομολογίας, οι οποίες μπορούν να προσδιορίσουν αντιθέτως προς το νομοθέτη τον πραγματικό χαρακτήρα ενός κρατικού Νομικού Προσώπου, ως Δημοσίου ή Ιδιωτικού Δικαίου, ενόψει ιδίως ελλείψεως ή και αντιφάσεων της ορίζουσας το καθεστώς του νομοθεσίας (βλ. Σ.τ.Ε. 407/1983).
Ακριβές κριτήριο, εξάλλου, χαρακτηρισμού ενός κρατικού Νομικού Προσώπου ως Δημοσίου Δικαίου, θεωρείται η εκ μέρους του Νομικού Προσώπου άσκηση Δημοσίας Διοικήσεως, που εκδηλώνεται με τον τρόπο που είναι οργανωμένο και δρα, ιδίως δε με τη δυνατότητα που έχει να απευθύνει επιταγές προς τους διοικουμένους. Η
θέσπιση φόρων ή τελών που να καταβάλλονται απευθείας στο Νομικό Πρόσωπο ή Οργανισμό ή η υπέρ του επιφύλαξη ορισμένων ποσοστών από κρατικούς φόρους ή τέλη, η επιβολή απ' αυτό παντός είδους υποχρεώσεων στους διοικουμένους, μαρτυρούν την άσκηση δημοσίας διοικήσεως. Αλλά δεν είναι αυτά αποκλειστικώς τα
δείγματα ασκήσεως δημοσίας εξουσίας. Η δυνατότητα να συνάπτονται έννομες σχέσεις Δημοσίου Δικαίου, η εν γένει χρήση οιασδήποτε φύσεως μέσων πολιτικής εξουσίας στην πορεία της λειτουργίας του οργανισμού, αποτελούν επίσης στοιχεία που προσιδιάζουν στη λειτουργία των Δημοσίων Υπηρεσιών, ασφαλείς δηλαδή
εκδηλώσεις εξουσιαστικής ενεργείας, που η άσκησή της μαρτυρεί την ιδιότητα του Νομικού Προσώπου ή Οργανισμού ως ΝΠΔΔ. Μεταξύ των εκδηλώσεων αυτών επισημαίνει η νομολογία την έκδοση κανονιστικών διατάξεων που να επιβάλλουν υποχρεώσεις. Τέλος, το εφαρμοζόμενο από το κρατικό Νομικό Πρόσωπο λογιστικό σύστημα φορέων του Ιδιωτικού Τομέα, δεν αποκλείει το χαρακτηρισμό του ως Δημοσίας Υπηρεσίας ή ΝΠΔΔ (πρβλ. Γνωμ. 757/1995, Δ' Τμήμα ΝΣΚ), πολλώ δε μάλλον, αφού παραμερίζεται από τον Κώδικα Δημοσίου Λογιστικού, ήδη Ν.2362/1995, όταν πηγή χρηματοδότησης του Νομικού Προσώπου είναι ο Κρατικός Προϋπολογισμός ή η Ευρωπαϊκή Ενωση (AD HOC για τα Ταμεία Περιφερειακής Ανάπτυξης, Γνωμ. ΝΣΚ 736/1999, Τμήμα Δ').

Β. Περί του διέποντος τα Περιφερειακά Ταμεία Ανάπτυξης (Π.Τ.Α.) Νομικού Καθεστώτος

1. Στα πλαίσια θεσπίσεως της Περιφέρειας, ως αποκεντρωμένης Υπηρεσίας της Κρατικής Διοίκησης, από το άρθρο 53 του Ν.2218/1994 (ΦΕΚ 90/Α'), όπως έχει αντικατασταθεί από το άρθρο 4 του Ν.2503/1997 (ΦΕΚ 107/Α'), ορίστηκαν ειδικότερα τα της συστάσεως των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, του καθορισμού του σκοπού και των αρμοδιοτήτων τούτων. Εχουν δε οι σχετικές διατάξεις ως ακολούθως:

"1. Συνιστάται στην έδρα κάθε περιφέρειας νομικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου με την επωνυμία Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης ... το οποίο φέρει το όνομα της περιφέρειας και εποπτεύεται από τον Υπουργό Εσωτερικών.

2. Σκοπός και αρμοδιότητες του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης είναι:

α) Η διαχείριση, σύμφωνα με τις αποφάσεις του περιφερειακού συμβουλίου, πιστώσεων του προγράμματος δημοσίων επενδύσεων, χρηματοδοτήσεων φορέων του δημοσίου τομέα και άλλων νομικών προσώπων, χρηματοδοτήσεων προερχόμενων από προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης και άλλων διεθνών οργανισμών και λοιπών φορέων του εξωτερικού, οι οποίες αφορούν τα περιφερειακά, τα νομαρχιακά, τα τοπικά και τα ειδικά αναπτυξιακά προγράμματα της περιοχής της περιφέρειας.

β) Η τεχνική υποστήριξη της Περιφέρειας και ιδίως στον τομέα της εκπόνησης μελετών και ερευνών και εφαρμογής προγραμμάτων, που αναθέτει στο Ταμείο η Περιφέρεια για την αποδοτικότερη αξιοποίηση των πόρων.

γ) Η επιβολή, βεβαίωση και είσπραξη τελών, δικαιωμάτων και εισφορών υπέρ του Ταμείου, μετά από έγκριση του περιφερειακού συμβουλίου.

δ) Η άσκηση της ταμειακής του διαχείρισης.

ε) Η συμμετοχή σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.

στ) Η σύναψη δανείων με χρηματοδοτικούς φορείς του εσωτερικού και του εξωτερικού για την εκτέλεση έργων, την παροχή υπηρεσιών και την εφαρμογή προγραμμάτων".

2. Εξάλλου, από την παρ. 1 του άρθρου 55 του άνω νόμου ορίζονται τα εξής:

"1. Πόροι του ταμείου είναι:

α) Ποσοστό από τις χρηματοδοτήσεις τις οποίες διαχειρίζεται, προσδιοριζόμενο
με απόφαση των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Εσωτερικών.
β) Εσοδα από την επιβολή τελών, δικαιωμάτων και εισφορών.
γ) Εσοδα από τη συμμετοχή σε προγράμματα της Ευρωπαϊκής Ενωσης.
δ) Εσοδα από τη σύναψη δανείων.
ε) Εσοδα από την παροχή υπηρεσιών, την εκτέλεση εργασιών τη διεξαγωγή ερευνών και την εκπόνηση μελετών και προγραμμάτων.
στ) Εσοδα από κάθε είδους επιχορηγήσεις.
ζ) Εσοδα από δωρεές, κληροδοτήματα, κληρονομίες.
η) Εσοδα από την περιουσία του.
θ) Εσοδα από κάθε άλλη πηγή".

3. Περαιτέρω, σύμφωνα με το άρθρο 54 του άνω νόμου, το προειρημένο Ταμείο διοικείται από το Διοικητικό Συμβούλιο και τον Πρόεδρο. Το Διοικητικό Συμβούλιο συγκροτείται με απόφαση του Γενικού Γραμματέα της περιφέρειας για τετραετή θητεία και αποτελείται από:

α) Το Γενικό Γραμματέα της περιφέρειας, ως Πρόεδρο,
β) έναν εκπρόσωπο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης πρώτης βαθμίδας,
γ) έναν εκπρόσωπο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης δεύτερης βαθμίδας, δ) έναν εκπρόσωπο προερχόμενο από
τις Εργοδοτικές Οργανώσεις, ε) έναν εκπρόσωπο προερχόμενο από τις Εργατικές Οργανώσεις και στ) δύο Προϊστάμενους Υπηρεσιών της περιφέρειας, οριζόμενους από το Γενικό Γραμματέα της περιφέρειας.

4. Σημειώνεται, αναφορικά με τους προεκτεθέντας σκοπούς του Ταμείου, ότι κατά το αρχικό περιεχόμενο του άρθρου 53 του Ν.2218/1994 (παρ. 28), μεταξύ αυτών, περιλαμβάνετο και η ανάπτυξη δραστηριοτήτων του επ' αμοιβή για λογαριασμό Συνεταιρισμών ή Ιδιωτικών Φορέων.
Μετά την κατάργηση της άνω δυνατότητας, που συντελέσθηκε με το άρθρο 4, παρ. 3 και 4 του Ν.2503/1997, η προδιαληφθείσα πρόβλεψη του άρθρου 55, παρ. 1, περ. ε' για την ένταξη στους πόρους του Ταμείου και εσόδων από την εκπόνηση μελετών, έχει καταστεί άνευ αντικειμένου, λόγω της καταργήσεως της αρμοδιότητας του ΤΑΠ
για παροχή τέτοιων υπηρεσιών προς ιδιώτες (κατά την υπ' αριθ. 583/1998 Γνωμ. του ΝΣΚ η διάταξη δεν εθίγη, διότι οι πόροι αυτοί αποβλέπουν στην κάλυψη μόνον δαπανών, χωρίς υπολογισμό κέρδους υπέρ του Ταμείου). Βάσει, πάντως, αυτής της μεταβολής των αρμοδιοτήτων των ΤΑΠ, απαλείφθηκε το μοναδικό στοιχείο σύνδεσής
των με ιδιωτική δραστηριοποίηση (έστω μερική) και προσδιορίστηκε, εμμέσως πλην σαφώς, ως αποκλειστικός ο μη κερδοσκοπικός χαρακτήρας των.
Σύμφωνα, εξάλλου, με την Εισηγητική Εκθεση (σελ. 4) του Ν.2218/1994, "αποτελεί καθοριστικής σημασίας καινοτομία η ίδρυση του Περιφερειακού Ταμείου Ανάπτυξης, ως νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου, το οποίο θα διαχειρίζεται όλο το περιφερειακό πρόγραμμα δημοσίων επενδύσεων με διατάκτη του περιφερειάρχη. Θα μπορεί να εξασφαλίζει πρόσθετους πόρους για τη συγχρηματοδότηση των έργων (με δάνεια, δικαιώματα, τέλη και εισφορές) και θα παρέχει την αναγκαία τεχνική και επιστημονική υποστήριξη στα όργανα και τις υπηρεσίες της περιφέρειας, στην άσκηση των αρμοδιοτήτων τους και ιδιαίτερα στον αναπτυξιακό προγραμματισμό και την εφαρμογή των πολιτικών και των προγραμμάτων περιφερειακής ανάπτυξης".

5. Περαιτέρω, με την υπ' αριθ. 2141/22.1.1998 (ΦΕΚ 78/Β') απόφαση του Υπουργού Εσωτερικών, Δημόσιας Διοίκησης και Αποκέντρωσης, κατ' εξουσιοδότηση του άρθρου 56, παρ. 2 του Ν.2218/1994, ορίστηκε ο Κανονισμός οικονομικής διοίκησης και διαχείρισης των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, που κατά βάση ακολουθεί το λογιστικό των ΝΠΙΔ, εν μέρει δε ρυθμίσεις του δημόσιου λογιστικού, με χαρακτηριστικότερες τις περιπτώσεις, αντιστοίχως, υποχρέωσης θεώρησης βιβλίων των ΤΠΑ στη ΔΟΥ και καθορισμού του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας ως διατάκτη των δαπανών κ.λπ. (βλέπε άρθρο 12, παρ. 5 του Ν.2307/1995).
6. Με την υπ' αριθ. 4683/9.2.1998 (ΦΕΚ 140/Β') ομοία ορίστηκε ο Κανονισμός Προσωπικού των Περιφερειακών Ταμείων Ανάπτυξης, ο οποίος ενδεικτικώς αναφέρει ότι:

(α) Το προσωπικό των ΤΠΑ προσλαμβάνεται σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν.2190/1994 ή αποσπάται από το Δημόσιο ή τα Νομικά Πρόσωπα του Δημόσιου Τομέα (άρθρο 16) μέσω του ΑΣΕΠ, ο χρόνος δε αποσπάσεως των υπαλλήλων του Δημοσίου λογίζεται ως χρόνος υπηρεσίας σ' αυτό (Δημόσιο).

(β) Το μισθολόγιο του προσωπικού καθορίζεται κατ' αντιστοιχία με τις διατάξεις του Ν.2470/1997, με ορισμένες εξαιρέσεις, στα ζητήματα δε προσωπικού, που δεν ρυθμίζονται με τον κανονισμό, εφαρμόζεται η εργατική νομοθεσία. Από τα προαναφερθέντα σχετικώς με το καθεστώς των ΤΠΑ προκύπτει σαφώς ότι, ανεξαρτήτως του νομοθετικού προσδιορισμού των ως ΝΠΙΔ και του εφαρμοζομένου λογιστικού συστήματος, αυτά αποτελούν ΝΠΔΔ βάσει, συνολικώς, του σκοπού, των αρμοδιοτήτων και της λειτουργίας των, διότι συνιστούν πράγματι τις ταμειακές - οικονομικές και τεχνικές υπηρεσίες των Περιφερειών, ως αποκεντρωμένων υπηρεσιακών μονάδων της Κεντρικής Διοίκησης που συμμετέχουν αναγκαίως στην ασκούμενη απ' αυτές (περιφέρειες) δημοσία εξουσία, δηλαδή στη διαχείριση κυρίως των πιστώσεων δημοσίων επενδύσεων και των κοινοτικών χρηματοδοτήσεων, η οποία συνιστά την πλέον σύγχρονη και σημαντικότερη, ίσως, μορφή άσκησης πολιτικής εξουσίας. Επιπλέον δε, οι βασικοί πόροι αυτών (ποσοστά από τις ανωτέρω χρηματοδοτήσεις και από τα - κατ' ενάσκηση δημοσίας εξουσίας υπό την κλασική της μορφή - έσοδα από τέλη, εισφορές κ.λπ. που τα ίδια επιβάλλουν σε βάρος των διοικουμένων) προσθέτουν στα Π.Τ.Α. τα πλέον ουσιώδη κριτήρια χαρακτηρισμού των ως ΝΠΔΔ.

Γ. Από το σύνολο των προαναφερόμενων, συνδυαζομένων μεταξύ των, προκύπτει ότι, επειδή τα Ταμεία Περιφερειακής Ανάπτυξης αποτελούν ΝΠΔΔ, τα οποία παρέχουν αυτοδιοικούμενη Κρατική Υπηρεσία σε εδαφική συνάρτηση με συγκεκριμένη διοικητική περιφέρεια της χώρας, η οποία (Υπηρεσία) εξυπηρετεί αποκλειστικώς
τον εκ του Συντάγματος (βλ. άρθρο 79, παρ. 8 και 106, παρ. 1) κρατικό σκοπό της περιφερειακής ανάπτυξης της χώρας και τη χρηματοδότηση αυτού, λειτουργούν δε αναμφιβόλως και ως ειδικά Ταμεία, πρέπει να θεωρηθούν, κατά την έννοια της διατάξεως του άρθρου 103, παρ. 1, περ. α' του Κ.Ν.2238/1994 "ως αποκεντρωμένες
δημόσιες υπηρεσίες" που λειτουργούν ως ειδικά Ταμεία, δικαιούμενα της προβλεπόμενης σ' αυτό ολικής απαλλαγής από τη φορολογία εισοδήματος.