Αθήνα 28 Απριλίου 1998
Αριθμ. Πρωτ.: 1051542/10435/Β0012
ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
Δ/ΝΣΗ ΦΟΡ. ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΟΣ (12η) - ΤΜΗΜΑΤΑ Β' & Γ'
ΠΟΛ.: 1122
ΘΕΜΑ: Αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων.
Με την υπ' αριθ. 1131515/15869/Γ0012/ΠΟΛ.1322/17.12.1997 διαταγή μας σας κοινοποιήσαμε τις διατάξεις της περ. στ' της παρ. 1 του άρθρου 31 του Ν.2238/1994, όπως αυτές τέθηκαν με την παρ. 1 του άρθρου 29 του Ν.2556/1997, οι οποίες αναφέρονται στις αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων και οι οποίες, σύμφωνα με το άρθρο 32 του Ν.2556/1997, ισχύουν από τη δημοσίευση του νόμου αυτού στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (23.12.1997). Σε συνέχεια αυτής της διαταγής, σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες για την ορθή και ομοιόμορφη εφαρμογή τους:
1. Σύμφωνα με τις νέες διατάξεις, οι αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων, δηλαδή οι αποσβέσεις επί των κάθε είδους εγκαταστάσεων ή μηχανημάτων ή φθαρτών υλικών τους που είναι συναφή με τη λειτουργία τους και γενικά επί κάθε κινητής ή ακίνητης περιουσίας τους, εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδά τους, εφόσον γι' αυτές (τις αποσβέσεις) οι επιχειρήσεις πραγματοποιούν στα βιβλία του ΚΒΣ που τηρούν οριστικές εγγραφές, σύμφωνα με τους ειδικούς όρους που ορίζονται για την κάθε επιχείρηση.
2. Περαιτέρω, με τις νέες διατάξεις της ως άνω περίπτωσης ορίζεται ότι, για ισολογισμούς που κλείνουν οι επιχειρήσεις με ημερομηνία 31.12.1997 και μεταγενέστερα οι αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους είναι υποχρεωτικές. Κατά συνέπεια, αν κατά το κλείσιμο κάποιου από τους ως άνω ισολογισμούς τους οι επιχειρήσεις δεν διενεργήσουν αποσβέσεις σε ένα ή περισσότερα περιουσιακά στοιχεία τους ή διενεργήσουν σε αυτά μικρότερες από τις προβλεπόμενες, οι μη διενεργηθείσες αποσβέσεις χάνονται. Δηλαδή, δεν εκπίπτουν από τα ακαθάριστα έσοδα ούτε της διαχειριστικής χρήσης που αφορά ο πιο πάνω ισολογισμός τους, αλλά ούτε και κάποιας μεταγενέστερης διαχειριστικής χρήσης τους, έστω και αν πραγματοποιήσουν σε αυτή τις σχετικές γι' αυτές τις αποσβέσεις οριστικές εγγραφές στα τηρούμενα βιβλία του ΚΒΣ. Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι η υποχρεωτικότητα των αποσβέσεων επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων δεν ισχύει μόνο γι' αυτές που συντάσσουν ισολογισμό, δηλαδή γι' αυτές που τηρούν βιβλία Γ' Κατηγορίας του ΚΒΣ, αλλά και γι' αυτές οι οποίες τηρούν βιβλία Β' Κατηγορίας του ΚΒΣ και των οποίων τα αποτελέσματα προσδιορίζονται με την εφαρμογή των διατάξεων του άρθρου 31 του Ν.2238/1994,δηλαδή με λογιστικό τρόπο. Επομένως και με δεδομένο ότι οι τελευταίες επιχειρήσεις κλείνουν διαχειριστική χρήση υποχρεωτικά στις 31 Δεκεμβρίου κάθε
έτους, εκτός αν διαλυθούν, μετατραπούν κ.λπ., συνάγεται ότι, για τις εν λόγω επιχειρήσεις οι αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους είναι υποχρεωτικές για τις διαχειριστικές χρήσεις τους που κλείνουν στις 31.12.1997 και μεταγενέστερα, ενώ για τις διαχειριστικές χρήσεις τους που έκλεισαν πριν από αυτή την ημερομηνία λόγω διάλυσης, μετατροπής τους κ.λπ., οι αποσβέσεις επί των ως άνω περιουσιακών στοιχείων τους είναι προαιρετικές, σύμφωνα με τα οριζόμενα από τις προϊσχύουσες διατάξεις της εξεταζόμενης περίπτωσης.
3. Οι αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων θα υπολογίζονται με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης. Δηλαδή, με την εφαρμογή επί της αξίας κτήσης εκάστου παγίου περιουσιακού στοιχείου τούτης προσαυξημένης με τις δαπάνες τυχόν προσθηκών και βελτιώσεων, του οικείου σταθερού συντελεστή
απόσβεσης, ο οποίος ορίζεται από τις ισχύουσες διατάξεις και ο οποίος αναφέρεται σε ετήσια απόσβεση. Κατ' εξαίρεση, οι βιομηχανικές, οι βιοτεχνικές, οι μεταλλευτικές και οι λατομικές επιχειρήσεις, για τα καινούρια μηχανήματα και τον καινούριο λοιπό μηχανολογικό ή τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής, που αποκτούν από την 1.1.1998 και μετά, έχουν τη δυνατότητα επιλογής μεταξύ της σταθεράς και φθίνουσας μεθόδου απόσβεσης. Το πιο πάνω δικαίωμα έχουν και οι μικτές επιχειρήσεις (π.χ. βιομηχανική - εμπορική) για τα μηχανήματα και λοιπό μηχανολογικό ή τεχνικό εξοπλισμό παραγωγής του βιομηχανικού, βιοτεχνικού, μεταλλευτικού ή λατομικού κλάδου. Η επιλεγείσα μέθοδος απόσβεσης θα εφαρμόζεται υποχρεωτικά στο μέλλον (χωρίς δικαίωμα αλλαγής σε μία ή περισσότερες χρήσεις) για όλα ανεξαιρέτως τα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους αυτής της κατηγορίας.
Δηλαδή οι επιχειρήσεις δεν έχουν το δικαίωμα για ορισμένα από τα συγκεκριμένα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους να εφαρμόζουν τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης και για τα υπόλοιπα τη φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης.
Επίσης, κατ' εξαίρεση και όπως ορίζεται και με τις προϊσχύουσες διατάξεις της ως άνω περίπτωσης, για καθένα πάγιο περιουσιακό στοιχείο του οποίου η αξία κτήσης είναι μέχρι 200.000 δρχ. οι επιχειρήσεις έχουν την δυνατότητα είτε να υπολογίζουν τις αποσβέσεις επί αυτού με τη σταθερή μέθοδο ή τη φθίνουσα μέθοδο απόσβεσης, ανάλογα με την περίπτωση, είτε να αποσβέσουν αυτό εξ ολοκλήρου (δηλαδή με συντελεστή 100%) εντός της διαχειριστικής χρήσης τους κατά την οποία το χρησιμοποίησαν ή το έθεσαν σε λειτουργία.
4. Επίσης, προβλέπεται ότι οι συντελεστές απόσβεσης των παγίων περιουσιακών στοιχείων των επιχειρήσεων καθορίζονται από τις διατάξεις Προεδρικού Διατάγματος, όπως τούτο ισχύει κατά τον κρίσιμο χρόνο. Επομένως, οι
επιχειρήσεις που κλείνουν ισολογισμό την 31 Δεκεμβρίου 1997 θα ενεργήσουν τις αποσβέσεις με βάση τους συντελεστές που προβλέπονται από το Π.Δ.88/1973. Στο σημείο αυτό, σας πληροφορούμε ότι έχει υπογραφεί το νέο Προεδρικό Διάταγμα το οποίο έχει αποσταλεί στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση, με το οποίο αφενός
καθορίζεται ο τρόπος με τον οποίο θα εφαρμόζεται η φθίνουσα μέθοδος απόσβεσης, καθώς και οι συντελεστές απόσβεσης και αφετέρου καθορίζονται οι συντελεστές απόσβεσης για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία των επιχειρήσεων τα οποία αποσβένονται, είτε υποχρεωτικά, είτε προαιρετικά, με τη σταθερή μέθοδο απόσβεσης.
5. Περαιτέρω, προβλέπεται ότι, οι νέες επιχειρήσεις, κατά τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές χρήσεις τους οι οποίες έπονται εκείνης εντός της οποίας άρχισε η παραγωγική λειτουργία τους και για όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους, έχουν τη δυνατότητα είτε να μη διενεργούν καθόλου αποσβέσεις επί αυτών, είτε να διενεργούν μεν αποσβέσεις επί αυτών, αλλά να χρησιμοποιούν ως συντελεστές απόσβεσης το 50% των οικείων συντελεστών απόσβεσης (όπως οι τελευταίοι καθορίζονται από τις διατάξεις του ισχύοντος κάθε φορά σχετικού Προεδρικού
Διατάγματος), τη δυνατότητα δε την οποία θα επιλέξουν υποχρεούνται να την ακολουθήσουν σε όλες τις ως άνω διαχειριστικές χρήσεις τους. Επομένως και όπως σαφώς συνάγεται από τα παραπάνω, οι νέες επιχειρήσεις αδιάφορα του αντικειμένου των εργασιών τους (εμπορία, παραγωγή και πώληση προϊόντων, παροχή υπηρεσιών κ.λπ.).
α) Κατά τη διαχειριστική χρήση τους εντός της οποίας άρχισε η παραγωγική λειτουργία τους υποχρεούνται να διενεργούν αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους σύμφωνα με τα αναφερόμενα στις προηγούμενες παραγράφους της παρούσας.
β) Κατά τις τρεις (3) επόμενες της ανωτέρω διαχειριστικές χρήσεις τους πρέπει να επιλέξουν μεταξύ της μη διενέργειας απόσβεσης επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους και της διενέργειας απόσβεσης επί αυτών σύμφωνα με τον ως άνω τρόπο.
γ) Την επιλογή την οποία θα προκρίνουν υποχρεούνται να την ακολουθήσουν για όλα τα πάγια περιουσιακά στοιχεία τους και δεν μπορούν να τη μεταβάλλουν κατά τις ως άνω διαχειριστικές χρήσεις τους. Δηλαδή, στην περίπτωση κατά την οποία επιλέξουν, έστω, τη μη διενέργεια αποσβέσεων επί των παγίων περιουσιακών
στοιχείων τους, δεν θα διενεργούν αποσβέσεις επί όλων των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους και κατά τις τρεις (3) παραπάνω διαχειριστικές χρήσεις τους. Στο σημείο αυτό τονίζεται ότι τα παραπάνω δεν είναι υποχρεωτικά εφαρμοστέα από τις νέες επιχειρήσεις. Συνεπώς, εφόσον αυτές το επιθυμούν, δύνανται να μην
προκρίνουν ούτε τη μία, ούτε την άλλη από τις πιο πάνω επιλογές και να διενεργούν αποσβέσεις επί των παγίων περιουσιακών στοιχείων τους κατά τις τρεις (3) ως άνω διαχειριστικές χρήσεις τους, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις. Για την εφαρμογή όσων προαναφέρονται, ως νέες επιχειρήσεις θεωρούνται οι ακόλουθες:
α) Εκείνες οι οποίες ιδρύονται από την ημερομηνία δημοσίευσης του Ν.2556/1997 στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, δηλαδή από την 23.12.1997 και μετά.
β) Εκείνες οι οποίες έχουν ιδρυθεί πριν από την ως άνω ημερομηνία, αλλά η διαχειριστική τους χρήση που έκλεισε την 31.12.1997 εμπίπτει στην προβλεπόμενη από το νόμο τριετία.
Διευκρινίζεται ότι οι επιχειρήσεις που ιδρύουν υποκατάστημα δικαιούνται για τις τρεις (3) πρώτες διαχειριστικές χρήσεις που έπονται της χρήσης μέσα στην οποία άρχισε η παραγωγική του λειτουργία, είτε να μην προβαίνουν σε απόσβεση των παγίων στοιχείων του υποκαταστήματος, είτε να ενεργούν αυτές με το μειωμένο κατά 50% συντελεστή.
Το δικαίωμα αυτό έχουν και οι υφιστάμενες κατά την 23η Δεκεμβρίου 1997 επιχειρήσεις για τα πάγια στοιχεία των υποκαταστημάτων, που έχουν ήδη ιδρύσει και για τα οποία δεν έχει παρέλθει η προβλεπόμενη από το νόμο τριετία. Στην περίπτωση αυτή, το δικαίωμα ασκείται για όσες χρήσεις απομένουν μέχρι τη συμπλήρωση της τριετίας της λειτουργίας του υποκαταστήματος. Περαιτέρω, σε περίπτωση συγχώνευσης ή μετατροπής επιχειρήσεων θα έχουν εφαρμογή τα ακόλουθα.
Η προερχόμενη από τη συγχώνευση ή μετατροπή με οποιοδήποτε νόμο εταιρία δεν θεωρείται νέα. Αν όμως, κατά το χρόνο του μετασχηματισμού κάποια από τις συγχωνευόμενες ή η μετατρεπόμενη επιχείρηση είναι νέα, σύμφωνα με όσα αναφέρθηκαν πιο πάνω, τότε και η προερχόμενη από τη συγχώνευση ή μετατροπή εταιρία έχει το δικαίωμα, για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία που εισφέρθηκαν από τις "νέες" αυτές επιχειρήσεις, είτε να μην ενεργεί αποσβέσεις, είτε να ενεργεί με το μειωμένο συντελεστή, ανάλογα με τον τρόπο που είχε ενεργήσει (προ του
μετασχηματισμού) η συγχωνευθείσα ή μετατραπείσα επιχείρηση.
Π.χ. η ΟΕ "Α", η οποία ιδρύθηκε το έτος 1990 και η ΟΕ "Β" που ιδρύθηκε το έτος 1995 και έκλεισε την 31 Δεκεμβρίου του ιδίου έτους τον πρώτο ισολογισμό της, συγχωνεύθηκαν και δημιούργησαν το έτος 1996 την ΑΕ "Γ". Η ΑΕ "Γ", για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία της ΟΕ "Β", που θεωρείται "νέα", δύναται κατά τις διαχειριστικές χρήσεις της που λήγουν την 31.12.1997 και την 31.12.1998 είτε να μην διενεργήσει αποσβέσεις, είτε να διενεργήσει αποσβέσεις με μειωμένους συντελεστές. (Σημειώνεται ότι για τη χρήση 1996, η διενέργεια των αποσβέσεων ήταν προαιρετική).
Ομοίως, τα ανωτέρω αναφερόμενα έχουν ανάλογη εφαρμογή και σε περίπτωση απορρόφησης "νέας" επιχείρησης από υφιστάμενη παλαιά εταιρία. Αντίθετα, το πιο πάνω δικαίωμα δεν το έχει η "νέα", σύμφωνα με τις κοινοποιούμενες διατάξεις, εταιρία για τα πάγια περιουσιακά στοιχεία παλαιάς επιχείρησης που απορρόφησε ή θα απορροφήσει, καθόσον στην περίπτωση αυτή η νέα απορροφώσα εταιρία είναι καθολική διάδοχος της απορροφηθείσας. Επίσης, γίνεται δεκτό με την παρούσα ότι, αν μία "νέα" επιχείρηση αγοράσει, σύμφωνα με τις διατάξεις τους άρθρου 46α' του Ν.1892/1990 (όπως προστέθηκε με το άρθρο 14 του Ν.2000/1991) τα ενεργητικά στοιχεία προβληματικής επιχείρησης, αυτή δικαιούται να κάνει χρήση των πιο πάνω ευεργετικών διατάξεων και για τα αγορασθέντα στοιχεία του ενεργητικού της προβληματικής επιχείρησης, καθόσον στην περίπτωση αυτή δεν υπάρχει καθολική διαδοχή.