ΠΟΛ.1061/23.2.1998 Παροχή οδηγιών σχετικά με τις σχολάζουσες κληρονομιές

Αθήνα 23 Φεβρουαρίου 1998
Αρ. Πρωτ.: 1025884/765/Α0011

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜ.ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΣ
ΚΑΙ ΕΘΝ.ΚΛΗΡ/ΤΩΝ
ΤΜΗΜΑ Α'
ΓΡΑΦ.ΣΧΟΛ.ΚΛΗΡ/ΜΙΩΝ

ΠΟΛ.: 1061

ΘΕΜΑ: Παροχή οδηγιών σχετικά με τις σχολάζουσες κληρονομίες.

1. Από μελέτη των φακέλων των σχολαζουσών κληρονομιών, που έγινε εν όψει μηχανογράφησής τους, παρατηρήθηκε ότι μεγάλος αριθμός υποθέσεων εκκρεμεί στο στάδιο του διορισμού ή της αντικατάστασης των κηδεμόνων. Τούτο έχει ως άμεση συνέπεια τη δημιουργία σοβαρών προβλημάτων, όπως:

α) Την παραμονή για αρκετά χρόνια ακινήτων, στα οποία ήταν ιδιοκτήτης ή μισθωτής ο κληρονομούμενος, σφραγισμένων είτε αποσφραγισμένων.

β) Την καταστροφή ή την κλοπή των κινητών πραγμάτων που βρίσκονται στα ακίνητα.

γ) Την επιβάρυνση των κληρονομιών με κοινόχρηστα, μισθώματα ή την απώλεια μισθωμάτων όταν ιδιοκτήτες ήταν οι κληρονομούμενοι.

δ) Την παραγραφή των δικαιωμάτων του Δημόσιου από μισθώματα.

ε) Την παραμονή των καταθέσεων σε άτοκους λογαριασμούς λόγω λήξεως των προθεσμιών και

στ) Την υπερφόρτωση της Υπηρεσίας με κατ' επανάληψη υπομνηστικά έγγραφα περί διορισμού ή αντικατάστασης κηδεμόνων.

Για τους λόγους αυτούς, οι ΔΟΥ πρέπει αμέσως να φροντίζουν για το διορισμό ή την αντικατάσταση κηδεμόνων σχολ. κληρονομιών, με πρόσωπα που περιλαμβάνονται στους κάθε φορά ισχύοντες πίνακες, εφόσον υπάρχουν τέτοιοι ή σε αντίθετη περίπτωση, βάσει αιτήσεως ενδιαφερομένου.
Επίσης οφείλουν, όταν τους ζητείται από την υπηρεσία μας αντικατάστασή τους, λόγω αμελείας τους στην εκτέλεση των καθηκόντων τους, να φροντίζουν άμεσα για την αντικατάστασή τους.

2. Από τη διάταξη της παρ. 3 του άρθρου 1 του από 18.9 - 20.10.1947 Β.Δ. "περί της διοικητικής εποπτείας επί των κηδεμόνων σχολ. κληρονομιών, του τρόπου διαχειρίσεως και εκκαθαρίσεως αυτών και την αντιμισθία κηδεμόνων" προκύπτει ότι ο αρμόδιος, σύμφωνα με τη διεύθυνση κατοικίας ή τη διαμονή του κληρονομούμενου,
Προϊστάμενος ΔΟΥ ζητά από το Δικαστήριο της κληρονομίας, εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις του άρθρου 1865 του Α.Κ., το διορισμό οριστικού κηδεμόνα για την κληρονομία αυτή.
Για το σκοπό αυτό χορηγεί πληρεξουσιότητα για υποβολή της σχετικής αίτησης στο Γραφείο Νομικού Συμβούλου του Υπουργείου Οικονομικών, που θα ορίσει το Νομικό Συμβούλιο του Κράτους και ταυτόχρονα αποστέλλει τα παρακάτω δικαιολογητικά:

α) Ληξιαρχική πράξη θανάτου του κληρονομούμενου.

β) Πιστοποιητικό περί μη δημοσίευσης διαθήκης, που εκδίδει ο Γραμματέας Πρωτοδικών του Δικαστηρίου της κληρονομίας.

γ) Εφόσον έχει δημοσιευθεί, τη διαθήκη και τις πράξεις αποποίησης των εκ διαθήκης κληρονόμων.

δ) Εφόσον υπάρχουν εξ αδιαιρέτου κληρονόμοι, τις πράξεις αποποίησης αυτών και

ε) Πιστοποιητικό εγγυτέρων συγγενών.

Σε κατεπείγουσες περιπτώσεις και για διασφάλιση των κληρονομιαίων στοιχείων, ο Προϊστάμενος ΔΟΥ πρέπει να ζητά απ' ευθείας από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών το διορισμό προσωρινού κηδεμόνα για την κληρονομία αυτή και υποβάλλει με την αίτησή του τα παραπάνω αναφερόμενα δικαιολογητικά.

3. Για την αντικατάσταση του κηδεμόνα που αποποιείται ή παραιτείται από το λειτούργημά του, ο Γραμματέας Πρωτοδικών οφείλει να στέλνει σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 2, παρ. 2 του από 18.9.-20.10.1947 ανωτέρω Διατάγματος, τη σχετική δήλωση στον αρμόδιο Προϊστάμενο ΔΟΥ, ο οποίος στη συνέχεια πρέπει να
ακολουθήσει την ίδια διαδικασία για το διορισμό νέου κηδεμόνα, αφού υποβάλλει επιπλέον και την παραπάνω δήλωση του κηδεμόνα μαζί με τα υπόλοιπα δικαιολογητικά.

4. Πολλές φορές παρατηρείται ότι ενώ μία κληρονομία έχει κηρυχθεί σχολάζουσα, εμφανίζονται κληρονόμοι οι οποίοι υποβάλλουν την προβλεπόμενη από το νόμο δήλωση φόρου κληρονομίας στο αρμόδιο τμήμα και τούτο δεν γίνεται γνωστό στην Υπηρεσία μας, προφανώς λόγω μη συσχετισμού των φακέλων, με αποτέλεσμα οι
κληρονόμοι να παραλαμβάνουν την κληρονομία, χωρίς την απαιτούμενη, σύμφωνα με το άρθρο 15 του Ν.Δ.1194/1942, έγκρισή μας. Στο σημείο αυτό κρίνουμε σκόπιμο να τονίσουμε ότι μία κληρονομία παύει να είναι σχολάζουσα στις εξής περιπτώσεις:

α) Οταν δοθεί έγκριση παράδοσής της, στους νομιμοποιηθέντες κληρονόμους, από την Υπηρεσία μας.

β) Οταν εκδοθεί απόφαση του Δικαστηρίου της κληρονομιάς, με την οποία διατάσσεται η παύση του λειτουργήματος του κηδεμόνα.

γ) Οταν αναγνωριστεί το κληρονομικό δικαίωμα του Δημόσιου στην κληρονομία αυτή.

5. Τέλος, κρίνουμε σκόπιμο να σας τονίσουμε ότι πρέπει να μας αποστέλλονται αμέσως τα τριπλότυπα είσπραξης των ΔΟΥ που εκδίδονται ύστερα από την είσπραξη του ρευστού ενεργητικού των σχολαζουσών κληρονομιών, το οποίο βεβαιώνεται ως δημόσιο έσοδο, μετά την αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημόσιου, χωρίς ιδιαίτερη υπόμνησή μας.

6. Σε περίπτωση που η εκκαθάριση έχει τελειώσει και σας έχουμε ζητήσει να κινηθεί η διαδικασία αναγνώρισης του κληρονομικού δικαιώματος, σας παρακαλούμε να κινείτε τη διαδικασία και να μας ενημερώνετε το ταχύτερο δυνατόν. Σημειώνουμε ότι η διαδικασία δεν πρέπει να κινηθεί χωρίς εντολή μας και σε καμία περίπτωση πριν την εκκαθάρισή τους.

7. Η αρμοδιότητα έγκρισης εκμίσθωσης ακινήτων που ανήκουν σε σχολάζουσες κληρονομίες ανήκει στους Προϊσταμένους των Κτηματικών Υπηρεσιών. Οδηγίες για την ευχερέστερη εφαρμογή της περίπτωσης αυτής έχουμε δώσει με την εγκύκλιό μας υπ' αριθ. 1097842/3446/Α0011/ΠΟΛ.1267/25.9.1997. Δεν παραλείπουμε όμως να
τονίσουμε ότι οι δημοπρασίες για την εκμίσθωση των ακινήτων πρέπει να ενεργούνται εγκαίρως, έτσι ώστε να αποφεύγονται εσπευσμένες και κατά παρέκκλιση των διατάξεων περί δημοπρασιών ενέργειες, που ενδεχομένως να προκαλούν στις περιουσίες τους Δημοσίου ζημία.

8. Μετά την αναγνώριση του κληρονομικού δικαιώματος του Δημόσιου που γίνεται ύστερα από δικαστική απόφαση, οι Κτηματικές Υπηρεσίες παρακαλούνται ύστερα από εντολή μας:

α) Να φροντίζουν για τη μεταγραφή των ακινήτων στα βιβλία μεταγραφών του Υποθηκοφυλακείου στην περιφέρεια του οποίου βρίσκονται.

β) Να καταγράφουν τα ακίνητα στο τηρούμενο βιβλίο καταγραφής δημοσίων κτημάτων.

γ) Να μας στέλνουν αντίγραφο αποσπάσματος γενικού βιβλίου καταγραφής.

δ) Να μας γνωρίζουν κατά προσέγγιση τη σημερινή αξία των ακινήτων.

Επίσης, οι Κτηματικές Υπηρεσίες παρακαλούνται να μας αποστείλουν εντός 10 ημερών από της λήψεως της παρούσας, όλους τους φακέλους των υποθέσεων που έχουν δημιουργηθεί μετά την έκδοση του Π.Δ.97/23.3.1993 (ΦΕΚ 43/Α'), δεδομένου ότι η εποπτεία των κηδεμόνων σχολαζουσών κληρονομιών και του τρόπου διαχείρισης και εκκαθάρισης αυτών ασκείται από τον Υπουργό Οικονομικών (σχετική η εγκύκλιος υπ' αριθ. 1097482/3446/Α0011/ΠΟΛ.1267/25.9.1997).

9. Οι Οικονομικοί Επιθεωρητές, στους οποίους κοινοποιείται η παρούσα, παρακαλούνται για την πιστή εφαρμογή της και παροχή της συνδρομής τους στην επίλυση τυχόν προβλημάτων που θα ανακύψουν.