ΠΟΛ.1047/17.2.1998 Προσδιορισμός του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση

Αθήνα, 17 Φεβρουαρίου 1998
Αρ. Πρωτ.:1023038/332/A0012

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ
ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ
ΓΕΝ. Δ/ΝΣΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ
I. ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΦΟ/ΓΙΑΣ ΕΙΣ/ΤΟΣ
ΤΜΗΜΑ Α΄
ΙΙ. ΚΕΠΥΟ
Δ/ΝΣΗ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Η/Υ
ΤΜΗΜΑ Α΄

ΠΟΛ 1047

ΘΕΜΑ : Προσδιορισμός του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση.

Αναφορικά με την εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 1 του άρθρου 2 του Ν.2579/1998 (ΦΕΚ 31/Α'/17.2.1998) "Φορολογικές διαρρυθμίσεις και άλλες διατάξεις", σας παρέχουμε τις ακόλουθες οδηγίες:

1. Με την παρ. 1 του άρθρου αυτού, αλλάζει ο τρόπος υπολογισμού του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση, που ίσχυε μέχρι τώρα και γίνεται απλούστερος.

2. Συγκεκριμένα, το τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση (κύριας ή δευτερεύουσας κατοικίας) δεν μπορεί να είναι μικρότερο από το 3,5% της αξίας της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής. Για τον υπολογισμό της αξίας της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής από 1.1.1997 και μετά, λαμβάνεται το γινόμενο των εξής παραγόντων:

α) Της κύριας επιφάνειας της οικοδομής, στην οποία προστίθεται ποσοστό 20% της επιφάνειας αποθηκευτικών χώρων και χώρων στάθμευσης, που τυχόν υπάρχουν στην οικοδομή.

β) Της τιμής ζώνης για τις περιοχές που ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων ή της τιμής εκκίνησης για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος, όπως αυτές προσδιορίζονται στις διατάξεις της φορολογίας κεφαλαίου και ισχύουν την 1η Ιανουαρίου κάθε έτους.

γ) Του διορθωτικού συντελεστή, ο οποίος ανάλογα με την τιμή ζώνης ή εκκίνησης του ακινήτου, ορίζεται ως ακολούθως:

---

¦ Τιμή ζώνης ή εκκίνησης ¦ Διορθωτικός ¦
¦ για κάθε τ.μ. ¦ Συντελεστής ¦
+

---

¦ μέχρι 150.000 δρχ. ¦ 1,10 ¦
¦ από 150.001 δρχ. έως 250.000 δρχ. ¦ 1,20 ¦
¦ από 250.001 δρχ. έως 400.000 δρχ. ¦ 1,30 ¦
¦ από 400.001 δρχ. και πάνω ¦ 1,40 ¦
L

---

δ) Του συντελεστή παλαιότητας, όπως αυτός ισχύει κάθε φορά στη φορολογία κεφαλαίου για τον προσδιορισμό της αξίας των κτιρίων με βάση την τιμή ζώνης. Οι συντελεστές παλαιότητας που ισχύουν την 1.1.1997 είναι οι ακόλουθοι:

1 έως 5 χρόνια 0,90
6 έως 10 χρόνια 0,80
11 έως 15 χρόνια 0,75
16 έως 20 χρόνια 0,70
21 έως 25 χρόνια 0,65
26 και πάνω χρόνια 0,60

Το τεκμαρτό μίσθωμα μιας ή περισσότερων εξοχικών κατοικιών υπολογίζεται σε καθεμιά από αυτές για τρεις μήνες το έτος.
Επίσης, καταργείται ο προσδιορισμός της αξίας της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής ανά τριετία και πλέον ο προσδιορισμός αυτός γίνεται κάθε χρόνο.

3. Ο πιο πάνω προσδιορισμός του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση γίνεται για οποιαδήποτε ιδιοκατοικούμενη οικοδομή του φορολογούμενου και αφορά την κύρια ή τη δευτερεύουσα κατοικία του, είτε αυτή είναι αστική ή εξοχική, είτε πρόκειται για την πρώτη ή για τις λοιπές δευτερεύουσες κατοικίες του.

4. Ειδικότερα, ο προσδιορισμός του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση της κύριας και της πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας (μη εξοχικής ή εξοχικής) του φορολογούμενου, που η επιφάνειά τους υπερβαίνει τα 150 τ.μ. αθροιστικά, καθώς και της εξοχικής δευτερεύουσας κατοικίας, γίνεται από το ΚΕΠΥΟ.

Για τον προσδιορισμό αυτό είναι απαραίτητο να συμπληρωθούν μόνο όλες οι ενδείξεις των περ. 3α, 3β, 3γ του Πίνακα 5 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος οικονομικού έτους 1998, σύμφωνα με τις λεπτομερείς οδηγίες που δόθηκαν στο φυλλάδιο οδηγιών για τη συμπλήρωση της δήλωσης και στην 1012377/197/Α0012/ /ΠΟΛ.1031/30.1.1998 διαταγή μας για την παραλαβή και τη συμπλήρωση της δήλωσης. Το Εντυπο Ε2 δεν συμπληρώνεται στις πιο πάνω περιπτώσεις. Αντίθετα, η συμπλήρωσή του απαιτείται για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση των λοιπών δευτερευουσών κατοικιών (ένδειξη 3δ' του Πίνακα 5 της
δήλωσης).

Το Εντυπο Ε8, που συμπληρωνόταν τα προηγούμενα οικονομικά έτη από τους φορολογούμενους με τα στοιχεία της κύριας και πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας πάνω από 150 τ.μ., καταργήθηκε. Επίσης, για τη μηχανογραφική εκκαθάριση δεν απαιτείται η συμπλήρωση του εντύπου "Ειδικό Ενημερωτικό Δελτίο".

5. Για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση, προκειμένου για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχή αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, λαμβάνεται υπόψη η τιμή ζώνης που ισχύει στην περιοχή την 1.1.1997.

Επίσης, για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση ακινήτων που βρίσκονται σε περιοχή εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, λαμβάνεται η τιμή εκκίνησης που ισχύει την 1.1.1997 για τον αντικειμενικό προσδιορισμό των κτισμάτων, σύμφωνα με την 1129488/478/Γ0013/ /ΠΟΛ.1313/3.12.1996 απόφαση του Υπ. Οικονομικών, όπως αυτή διορθώθηκε με την 1004671/10/Γ0013/ΠΟΛ.1013/15.1.1997 διαταγή, φωτοαντίγραφο της οποίας σας επισυνάπτουμε.

6. Για τον υπολογισμό της αξίας του ακινήτου, στην επιφάνεια της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής περιλαμβάνεται η επιφάνεια των κύριων χώρων και το 20% της επιφάνειας αποθήκης και γκαράζ.

Προκειμένου για ιδιοκατοίκηση σε διαμέρισμα πολυκατοικίας, ως επιφάνεια για τον υπολογισμό της αξίας του λαμβάνεται αυτή που καταλαμβάνει ο κύριος χώρος του διαμερίσματος, προσαυξημένη με ποσοστό 20% της επιφάνειας που αφορά τον ανεξάρτητο χώρο της αποθήκης ή του γκαράζ μέσα στην ίδια οικοδομή. Προκειμένου για ιδιοκατοίκηση σε μονοκατοικία, στην επιφάνειά της περιλαμβάνεται και η τυχόν επιφάνεια λεβητοστασίου και κλιμακοστασίου. Προκειμένου για ιδιοκατοικούμενη οικοδομή που αποτελείται από περισσότερους του ενός ορόφους με ενιαία λειτουργική ενότητα, στην επιφάνειά της περιλαμβάνεται το άθροισμα των επιφανειών όλων των ορόφων. Οι επιφάνειες των κύριων χώρων, καθώς και το άθροισμα ολόκληρων των επιφανειών της αποθήκης και του γκαράζ, πρέπει να αναγράφονται στους αντίστοιχους Κωδικούς του Πίνακα 5 του Εντύπου Ε1 με ακέραιους αριθμούς, χωρίς δεκαδικά ψηφία.

Επίσης, στη συνολική επιφάνεια της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής, αναγράφεται στη δήλωση η επιφάνειά της, ανεξάρτητα από το ποσοστό συνιδιοκτησίας, στην οποία περιλαμβάνεται και η επιφάνεια των 150 τ.μ. που απαλλάσσονται από το φόρο εισοδήματος, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 6 του Ν.2238/1994.

Αν στην ιδιοκατοικούμενη οικοδομή υπάρχει συνιδιοκτησία μόνο μεταξύ των δύο συζύγων ή μεταξύ αυτών και των ανήλικων τέκνων τους, για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού της εισοδήματος λαμβάνεται υπόψη η συνολική επιφάνεια. Αν, όμως, υπάρχει συνιδιοκτησία μεταξύ των γονέων και των ενήλικων τέκνων τους, που έχουν δική τους φορολογική υποχρέωση και υποβάλλουν χωριστή δήλωση ή μεταξύ τρίτων, για τον προσδιορισμό του τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση υπολογίζεται το μέρος της επιφάνειας που αναλογεί στο ποσοστό συνιδιοκτησίας κάθε συνιδιοκτήτη.

7. Οι διορθωτικοί συντελεστές, όπως προαναφέρονται στην παρ. 2 του παρόντος, είναι τριψήφιοι δεκαδικοί αριθμοί που αποτελούνται από μονοψήφιο ακέραιο και δύο δεκαδικά ψηφία. Η επιλογή τους, κατά τη μηχανογραφική εκκαθάριση των δηλώσεων, γίνεται από το ΚΕΠΥΟ ή από τη ΔΟΥ, προκειμένου για χειρόγραφη εκκαθάριση, ανάλογα με το ύψος της τιμής ζώνης ή της τιμής εκκίνησης. Οι ίδιοι συντελεστές εφαρμόζονται είτε το ακίνητο βρίσκεται εντός, είτε εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων.

8. Επίσης, ο συντελεστής παλαιότητας, όπως προαναφέρεται στην παρ. 2 του παρόντος, είναι τριψήφιος δεκαδικός αριθμός με μονοψήφιο ακέραιο και δύο δεκαδικά ψηφία.

Η παλαιότητα αρχίζει να υπολογίζεται μετά πάροδο διετίας από την ημερομηνία έκδοσης ή αναθεώρησης της οικοδομικής άδειας. Ο χρόνος έκδοσης ή αναθεώρησης της οικοδομικής άδειας υπολογίζεται ολόκληρος στην παλαιότητα, αν η έκδοσή της ή αναθεώρηση γίνει μέσα στο πρώτο εξάμηνο. Αντίθετα, ο χρόνος έκδοσης ή αναθεώρησης της οικοδομικής άδειας, δεν υπολογίζεται καθόλου στην παλαιότητα, αν η έκδοση ή αναθεώρηση γίνει μέσα στο δεύτερο εξάμηνο. Επίσης, κατά το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από την ημερομηνία έκδοσης ή αναθεώρησης της οικοδομικής άδειας μέχρι τη συμπλήρωση της διετίας υπολογίζεται συντελεστής 1,00.

Ο ίδιος συντελεστής παλαιότητας εφαρμόζεται είτε το ακίνητο βρίσκεται εντός, είτε εκτός αντικειμενικού προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. Σε περίπτωση που η ιδιοκατοικούμενη οικοδομή αποτελείται από περισσότερους του ενός ορόφους, με διαφορετική παλαιότητα καθένας, για τον υπολογισμό του τεκμαρτού εισοδήματος λαμβάνεται ο ίδιος συντελεστής παλαιότητας για όλο το κτίριο, ο παλαιότερος.

Η επιλογή του συντελεστή παλαιότητας κατά τη μηχανογραφική εκκαθάριση γίνεται από το ΚΕΠΥΟ ή, προκειμένου για χειρόγραφη εκκαθάριση, από τη ΔΟΥ.

9. Οι μήνες ιδιοκατοίκησης γράφονται και υπολογίζονται με ακέραιο μονοψήφιο ή διψήφιο αριθμό.

Ιδιοκατοίκηση μέχρι 15 μέρες δεν υπολογίζεται, ενώ ιδιοκατοίκηση από 16 μέρες και πάνω λαμβάνεται ως ολόκληρος μήνας. Ειδικά για μία ή περισσότερες εξοχικές δευτερεύουσες κατοικίες, για καθεμιά τους υπολογίζεται ιδιοκατοίκηση για τρεις μήνες το έτος.

10. Το μηνιαίο ή το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση κύριας ή πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας (μη εξοχικής ή εξοχικής) συμπληρώνεται στη δήλωση σε κάθε περίπτωση από το φορολογούμενο, κατά τη δική του εκτίμηση, είτε αυτό φορολογείται, είτε απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος.

Ειδικά, για κύρια και πρώτη δευτερεύουσα κατοικία πάνω από 150 τ.μ., το τεκμαρτό τους εισόδημα υπολογίζεται, σύμφωνα με τα ανωτέρω, από το ΚΕΠΥΟ μηχανογραφικά, χωρίς να ληφθεί υπόψη το τεκμαρτό μίσθωμα που δηλώθηκε κατ' εκτίμηση του φορολογούμενου και χωρίς να επιβληθεί πρόσθετος φόρος ή προσαυξήσεις σε περίπτωση διαφοράς απ' αυτό που δηλώθηκε. Το μηνιαίο τεκμαρτό μίσθωμα γράφεται ακέραιο, ανεξάρτητα από το απαλλασσόμενο ποσό ή τα ποσοστά συνιδιοκτησίας.

Το ετήσιο τεκμαρτό εισόδημα της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής γράφεται αθροιστικά και για τους δύο συζύγους.

11. Τα ποσοστά συνιδιοκτησίας της ιδιοκατοικούμενης οικοδομής του συζύγου ή της συζύγου γράφονται στη δήλωση και υπολογίζονται στην εκκαθάριση με ακέραιους μονοψήφιους, διψήφιους ή τριψήφιους αριθμούς.

Αν μεταβλήθηκε το ποσοστό συνιδιοκτησίας από οποιαδήποτε αιτία μέσα στο έτος, δεν συμπληρώνεται κανένα ποσοστό στην οικεία ένδειξη της δήλωσης. Τότε επισυνάπτεται σημείωμα, στο οποίο γράφεται το αρχικό και το τελικό ποσοστό, καθώς και ο αντίστοιχος χρόνος διάρκειάς τους. Οι δηλώσεις αυτές δεν στέλνονται στο ΚΕΠΥΟ για εκκαθάριση. Η εκκαθάρισή τους γίνεται χειρόγραφα από τις ΔΟΥ. Αν υπάρχει διαφορετικό ποσοστό συνιδιοκτησίας μεταξύ των ορόφων της κατοικίας ή μεταξύ των κύριων χώρων της κατοικίας και της αποθήκης και του γκαράζ, η δήλωση δεν στέλνεται στο ΚΕΠΥΟ. Η εκκαθάριση γίνεται χειρόγραφα από τις ΔΟΥ.

12. Επίσης, σε περίπτωση αλλαγής της ιδιόκτητης κύριας κατοικίας μέσα στο έτος, στον Πίνακα 5 της δήλωσης γράφεται η τελευταία κύρια κατοικία και η προηγούμενη γράφεται σε ιδιαίτερο πίνακα με ίδια γραμμογράφηση που
επισυνάπτεται στη δήλωση.

Στην περίπτωση αυτή, όταν κάποια από τις δύο κύριες κατοικίες είναι μεγαλύτερη από 150 τ.μ. ή όταν το άθροισμα της επιφάνειας κάποιας από τις δύο κύριες με την πρώτη δευτερεύουσα (μη εξοχική ή εξοχική) κατοικία υπερβαίνει τα 150 τ.μ., η εκκαθάριση γίνεται χειρόγραφα από τη ΔΟΥ. Αντίθετα, αν καμία από τις δύο κύριες κατοικίες δεν είναι μεγαλύτερη από 150 τ.μ. και εφόσον δεν υπάρχει δευτερεύουσα κατοικία ή το άθροισμα καθεμιάς κύριας με την πρώτη δευτερεύουσα δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ., τότε η εκκαθάριση της δήλωσης γίνεται μηχανογραφικά από το ΚΕΠΥΟ.

Προσοχή: Στη δήλωση που θα σταλεί στο ΚΕΠΥΟ θα γράφεται μόνο η τελευταία κύρια κατοικία, χωρίς να στέλνεται και ο πίνακας που συμπληρώθηκε για την πρώτη κύρια κατοικία.

Αν, εκτός από τα παραπάνω, υπάρχει συγχρόνως και αλλαγή ιδιοκτήτη ή αλλαγή ποσοστών συνιδιοκτησίας, γίνεται, σε κάθε περίπτωση, χειρόγραφη εκκαθάριση από τη ΔΟΥ.

Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει αν κατά τη διάρκεια του έτους υπάρχει αλλαγή μόνο στην πρώτη δευτερεύουσα κατοικία (π.χ. πώληση παλαιάς και αγορά νέας πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας). Στην περίπτωση αυτή, όταν κάποια από τις δύο δευτερεύουσες κατοικίες είναι μεγαλύτερη από 150 τ.μ. ή όταν το άθροισμα της επιφάνειας κάποιας από τις δύο δευτερεύουσες με την κύρια κατοικία υπερβαίνει τα 150 τ.μ., η εκκαθάριση γίνεται χειρόγραφα από τη ΔΟΥ. Αντίθετα, αν καμιά από τις δύο δευτερεύουσες κατοικίες δεν είναι μεγαλύτερη από 150 τ.μ. και εφόσον δεν υπάρχει κύρια κατοικία ή το άθροισμα καθεμιάς δευτερεύουσας με την κύρια δεν υπερβαίνει τα 150 τ.μ., τότε η εκκαθάριση της δήλωσης γίνεται μηχανογραφικά από το ΚΕΠΥΟ.

Προσοχή: Στη δήλωση που θα σταλεί στο ΚΕΠΥΟ θα γράφεται μόνο η τελευταία δευτερεύουσα κατοικία, ενώ η προηγούμενη δευτερεύουσα δεν θα γράφεται σε κανένα Κωδικό.

Επίσης, αν υπάρχει συγχρόνως και αλλαγή ιδιοκτήτη ή ποσοστών συνιδιοκτησίας στη δευτερεύουσα κατοικία, γίνεται σε κάθε περίπτωση χειρόγραφη εκκαθάριση από τη ΔΟΥ.

13. Οταν κατά τη διάρκεια του έτους κύρια και πρώτη δευτερεύουσα κατοικία υπερβαίνουν αθροιστικά τα 150 τ.μ. και ιδιοκατοικούνται για διάστημα μικρότερο από 12 μήνες η καθεμιά, η εκκαθάριση δεν μπορεί να γίνει μηχανογραφικά από το ΚΕΠΥΟ.

Στην περίπτωση αυτή, η δήλωση γίνεται χειρόγραφα από τη ΔΟΥ, εκτός αν η επιφάνειά τους αθροιστικά είναι κάτω από 150 τ.μ., οπότε η δήλωση αυτή θα σταλεί για μηχανογραφική εκκαθάριση στο ΚΕΠΥΟ.

14. Περαιτέρω, αν υπάρχει δευτερεύουσα μη εξοχική και μία ή περισσότερες εξοχικές δευτερεύουσες κατοικίες, ως πρώτη δευτερεύουσα κατοικία λαμβάνεται η μη εξοχική και η άλλη ή οι άλλες εξοχικές δευτερεύουσες κατοικίες θεωρούνται λοιπές δευτερεύουσες.

Ομοίως, αν υπάρχουν περισσότερες δευτερεύουσες μη εξοχικές κατοικίες, η μία από αυτές αποτελεί την πρώτη δευτερεύουσα κατοικία και η άλλη ή οι άλλες αποτελούν τις λοιπές δευτερεύουσες.

Σε περίπτωση που δύο ή περισσότερα διαμερίσματα του ίδιου ή διαφορετικού ορόφου, που συνορεύουν, έχουν συνενωθεί λειτουργικά, χωρίς τη σύσταση συμβολαιογραφικού εγγράφου για τη συνένωσή τους, το άθροισμα των επιφανειών τους θεωρείται ως μία κατοικία, κύρια ή δευτερεύουσα αντίστοιχα, ανάλογα με τη χρήση τους.

15. Για τον προσδιορισμό του φορολογητέου τεκμαρτού εισοδήματος, στην επιφάνεια των 150 τ.μ. της κύριας και της πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας που απαλλάσσονται από το φόρο, περιλαμβάνεται το άθροισμα των κύριων χώρων με τους τυχόν βοηθητικούς χώρους (σε περίπτωση μονοκατοικίας), καθώς και ολόκληρη η επιφάνεια της αποθήκης και του γκαράζ (χωρίς μείωση 20%). Επίσης, για το απαλλασσόμενο όριο των 150 τ.μ. λαμβάνεται κατ' αρχήν η επιφάνεια της ιδιοκατοικούμενης κύριας κατοικίας.
Αν το εμβαδόν της ιδιοκατοικούμενης κύριας κατοικίας είναι μικρότερο από 150 τ.μ., η διαφορά μέχρι τα 150 τ.μ. καλύπτεται με την επιφάνεια μόνο της πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας. Αν υπάρχει πρώτη δευτερεύουσα κατοικία μη εξοχική και μία ή περισσότερες εξοχικές, η απαλλασσόμενη επιφάνεια που υπολείπεται μέχρι τα 150 τ.μ. καλύπτεται με τμήμα ή με ολόκληρη την επιφάνεια της μη εξοχικής πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας. Στην περίπτωση αυτή, ως πρώτη δευτερεύουσα κατοικία, όταν υπάρχει μη εξοχική και εξοχική δευτερεύουσα κατοικία, λαμβάνεται η επιφάνεια της μη εξοχικής.

Αν δεν υπάρχει μη εξοχική πρώτη δευτερεύουσα κατοικία, η απαλλασσόμενη επιφάνεια που υπολείπεται μέχρι τα 150 τ.μ., καλύπτεται με τμήμα ή με ολόκληρη την επιφάνεια της εξοχικής πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας.

Τυχόν άλλη εξοχική ή άλλες εξοχικές δευτερεύουσες κατοικίες υπολογίζονται ως λοιπές δευτερεύουσες κατοικίες. Σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας μόνο μεταξύ των συζύγων και των ανήλικων τέκνων τους, λαμβάνεται για τον υπολογισμό των 150 τ.μ. η συνολική επιφάνεια των πιο πάνω ακινήτων, ενώ σε περιπτώσεις συνιδιοκτησίας με ενήλικα τέκνα ή τρίτους, λαμβάνεται υπόψη η επιφάνεια που αναλογεί στα ποσοστά συνιδιοκτησίας τους.

Τέλος, αν το άθροισμα της ιδιοκατοικούμενης κύριας και πρώτης δευτερεύουσας κατοικίας (μη εξοχικής ή εξοχικής), εξακολουθεί να υπολείπεται από το απαλλασσόμενο όριο των 150 τ.μ. του άρθρου 6 του Ν.2238/1994, η διαφορά αυτή δεν καλύπτεται και με άλλη δεύτερη δευτερεύουσα (μη εξοχική ή εξοχική) ιδιοκατοικούμενη κατοικία του φορολογούμενου.

16. Για πληρέστερη κατανόηση παραθέτουμε τα ακόλουθα παραδείγματα:

Παράδειγμα 1ο

Από 1.1-31.12.1997 ιδιοκατοικείται, ως κύρια κατοικία, διαμέρισμα επιφάνειας 190 τ.μ., στον 3ο όροφο πολυκατοικίας, με πρόσοψη επί της οδού Ιστρου 125 στον Περισσό. Χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας το 1986.
Υπολογισμός ετήσιου ακαθάριστου τεκμαρτού εισοδήματος:
Αξία κύριας κατοικίας: (Ε Χ Τ.Ζ. Χ Δ.Σ. Χ Σ.Π.)
190 Χ 165.000 Χ 1,20 Χ 0,80 = 30.096.000
Ετήσιο ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα:
30.096.000 Χ 3,5% = 1.053.360
Υπολογισμός ετήσιου φορολογούμενου ακαθάριστου εισοδήματος:
1.053.360 Χ 40/190 = 221.760

Παράδειγμα 2ο

Από 1.1-31.12.1997 ιδιοκατοικείται, ως κύρια κατοικία, μονοκατοικία στην Αγία Παρασκευή, με πρόσοψη επί της οδού Αγίου Ιωάννου 60. Πρόκειται για διόροφη μονοκατοικία συνολικής επιφάνειας 190 τ.μ., με ενιαία λειτουργική ενότητα. Αποτελείται από υπόγειο χώρο επιφάνειας 40 τ.μ., που επικοινωνεί με το ισόγειο και τον 1ο όροφο και χρησιμοποιείται ως αποθήκη και γκαράζ, από ισόγειο 80 τ.μ. και 1ο όροφο 70 τ.μ. Η άδεια ανέγερσης της οικοδομής εκδόθηκε το έτος 1972. Υπολογισμός ετήσιου ακαθάριστου τεκμαρτού εισοδήματος:

Επιφάνεια κύριας κατοικίας:
1ος όροφος 70 τ.μ.
Ισόγειο 80 τ.μ.
Υπόγειο (αποθήκη-γκαράζ) 40 τ.μ. Χ 20% = 8 τ.μ.
----
Συνολική επιφάνεια για τον υπολογισμό
της αξίας του ακινήτου: 158 τ.μ.

Αξία κύριας κατοικίας: (Ε Χ Τ.Ζ. Χ Δ.Σ. Χ Σ.Π.)
158 Χ 235.000 Χ 1,20 Χ 0,65 = 28.961.400
Ετήσιο ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα:
28.961.400 Χ 3,5% = 1.013.649
Υπολογισμός ετήσιου φορολογούμενου ακαθάριστου εισοδήματος:
1.013.649 Χ 40/190 = 213.400

Παράδειγμα 3ο

Από 1.1-31.12.1997 ιδιοκατοικείται, ως κύρια κατοικία, διαμέρισμα 2ου ορόφου, επιφάνειας 96 τ.μ., με υπόγειο γκαράζ 12 τ.μ., στο υπόγειο της πολυκατοικίας επί της Πλατείας 28ης Οκτωβρίου (Κύπρου) στο Περιστέρι. Ετος έκδοσης άδειας της πολυκατοικίας το 1976.
Επίσης, ο ίδιος φορολογούμενος έχει κατά πλήρη κυριότητα και 1η δευτερεύουσα εξοχική ισόγεια κατοικία στην Κοινότητα Παντοκράτορος - Ζακύνθου, επιφανείας 67 τ.μ., που την ιδιοκατοικεί 3 μήνες το χρόνο. Εχει έτος έκδοσης οικοδομικής άδειας το 1958.
Υπολογισμός ετήσιου ακαθάριστου τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση:

α) Το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση κύριας κατοικίας απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος, γιατί η συνολική επιφάνεια της κύριας κατοικίας (108 τ.μ.) υπολείπεται των 150 τ.μ. που απαλλάσσονται από το φόρο.

β) Υπολογισμός ακαθάριστου τεκμαρτού εισοδήματος 1ης δευτερεύουσας - εξοχικής κατοικίας:

Αξία 1ης δευτερεύουσας κατοικίας: (Ε Χ Τ.Ε. Χ Δ.Σ. Χ Σ.Π.)
67 Χ 100.000 Χ 1,10 Χ 0,60 = 4.422.000

Ετήσιο ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα:
4.422.000 Χ 3,5% Χ 3/12 = 38.693

Υπολογισμός ετήσιου φορολογούμενου ακαθάριστου εισοδήματος 1ης δευτερεύουσας - εξοχικής κατοικίας:
38.693 Χ 25/67 = 14.438

Παράδειγμα 4ο

Από 1.1-31.12.1997 ιδιοκατοικείται, ως κύρια κατοικία, ισόγεια μονοκατοικία, επιφανείας 90 τ.μ. με πρόσοψη επί των οδών Φλέμινγκ και Κρυστάλλη, στη Νέα Ελβετία του Δήμου Βύρωνα. Χρόνος έκδοσης οικοδομικής άδειας είναι το 1950. Επίσης, ο ίδιος φορολογούμενος έχει, μαζί με τη σύζυγό του, κατά πλήρη κυριότητα από 50% εξ αδιαιρέτου ο καθένας, μία εξοχική δευτερεύουσα κατοικία. Πρόκειται για ισόγεια μονοκατοικία που την ιδιοκατοικεί τους θερινούς μήνες. Εχει επιφάνεια 85 τ.μ. και βρίσκεται στη Λούτσα, σε περιοχή που δεν έχει ενταχθεί στον αντικειμενικό προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων. Ετος έκδοσης οικοδομικής άδειας είναι το 1967.

Υπολογισμός ετήσιου ακαθάριστου τεκμαρτού εισοδήματος από ιδιοκατοίκηση:

α) Το ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα από ιδιοκατοίκηση κύριας κατοικίας απαλλάσσεται από το φόρο εισοδήματος, γιατί η συνολική επιφάνεια της κύριας κατοικίας (90 τ.μ.) υπολείπεται των 150 τ.μ. που απαλλάσσονται από το φόρο.

β) Υπολογισμός ακαθάριστου τεκμαρτού εισοδήματος της 1ης δευτερεύουσας - εξοχικής κατοικίας:

Αξία 1ης δευτερεύουσας κατοικίας: (Ε Χ Τ.Ε. Χ Δ.Σ. Χ Σ.Π.)
85 Χ 100.000 Χ 1,10 Χ 0,60 = 5.610.000

Ετήσιο ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα:
5.610.000 Χ 3,5% Χ 3/12 = 49.088

Υπολογισμός ετήσιου φορολογούμενου ακαθάριστου εισοδήματος 1ης δευτερεύουσας κατοικίας:
49.088 Χ 25/85 = 14.438

Συνεπώς, ο κάθε σύζυγος θα φορολογηθεί για ακαθάριστο τεκμαρτό εισόδημα:
14.438/2 = 7.219 δρχ.

Καθορισμός τιμών εκκίνησης ελάχιστου κόστους οικοδομής για τον προσδιορισμό της φορολογητέας αξίας κτισμάτων ακινήτων με αντικειμενικά κριτήρια, σύμφωνα με το άρθρο 41α του Ν.1249/1982 1129488/478/Γ0013/ΠΟΛ.1313/3.12.1996

Εχοντας υπόψη:

1. Τις διατάξεις του άρθρου 41 του Ν.1249/1982 (ΦΕΚ 43 Α'), του άρθρου 14 του Ν.1473/1984 (ΦΕΚ 127 Α') και του άρθρου 10 του Ν.2386/7.3.1996 (ΦΕΚ 43 Α').

2. Τις ιδιαιτερότητες των ακινήτων, όπως ιδία χρήση (διαμέρισμα, κατάστημα, αποθήκη, βιομηχανικό κτίριο κ.λπ.), επιφάνεια, παλαιότητα κτιρίου, ειδικές συνθήκες (σεισμός, πλημμύρα, πυρκαγιά, απαλλοτρίωση κ.λπ.).

3. Την ανάγκη εφαρμογής, κατά τη μεταβίβαση ακινήτων, των σχετικών με το αντικειμενικό σύστημα διατάξεων ενιαίως.

4. Την υπ' αριθ. πρωτ. 1129485/479/Γ0013/ΠΟΛ.1310/3.12.1996 απόφαση του Υπουργού Οικονομικών.

5. Την υπ' αριθ. 1107147/1239/006Α/4.10.1996 (ΦΕΚ 922 Β') απόφαση των Πρωθυπουργού και Υπουργού Οικονομικών, με την οποία μεταβιβάζονται αρμοδιότητες του Υπουργού Οικονομικών στους Υφυπουργούς Οικονομικών.

6. Το γεγονός ότι δεν δημιουργείται δαπάνη για τον Κρατικό Προϋπολογισμό.

Αποφασίζουμε

1. Για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας, με αντικειμενικά κριτήρια, κτισμάτων κατοικίας, μονοκατοικίας, επαγγελματικής στέγης, που βρίσκονται σε περιοχές όπου δεν ισχύει το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού, εφαρμόζονται τιμές εκκίνησης ελάχιστου κόστους οικοδομής κατά τον ακόλουθο πίνακα:

Νομαρχία Ανατολικής Αττικής

Τα κτίσματα που βρίσκονται σε οικόπεδα ή αγροτεμάχια που έχουν πρόσοψη:

1. στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης - Σουνίου - Λαυρίου (από Β. Κων/νου του Δήμου Βάρης μέχρι το 71ο χλμ. του Δήμου Λαυρεωτικής) και
2. σε όλο το τμήμα προς την πλευρά της θάλασσας

Τιμή αφετηρίας κατοικίας 123.000
Τιμή αφετηρίας μονοκατοικίας 160.000
Τιμή αφετηρίας επαγγελματικής στέγης 115.000

2. Για τον υπολογισμό της φορολογητέας αξίας, με αντικειμενικά κριτήρια, των υπολοίπων κατηγοριών κτισμάτων, ενιαία για όλες τις περιοχές της χώρας, είτε αυτές βρίσκονται εντός, είτε εκτός αντικειμενικού συστήματος, εφαρμόζονται τιμές εκκίνησης ελάχιστου κόστους οικοδομής, κατά τον ακόλουθο πίνακα:

Σταθμοί αυτοκινήτων
Βιομηχανικά και βιοτεχνικά κτίρια 50.000 δρχ./τ.μ.
Γεωργικά και κτηνοτροφικά κτίρια-αποθήκες 38.000 δρχ./τ.μ.
Ξενοδοχεία και γενικά τουριστικές εγκαταστάσεις
Νοσηλευτήρια και ευαγή ιδρύματα 88.000 δρχ./τ.μ.
Εκπαιδευτήρια 55.000 δρχ./τ.μ.
Αθλητικές εγκαταστάσεις 55.000 δρχ./τ.μ.
Κτίρια που δεν μπορούν να υπαχθούν στις κατηγορίες των Εντύπων 1 έως 8 66.000 δρχ./τ.μ.

3. Η απόφαση αυτή θα δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως και η ισχύς της θα αρχίσει από 30.12.1996.