ΤΕΒΕ 53/01.08.06 Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων α) του άρθρου 4 του 3385/2005 και β)του άρθρου 4 του Ν. 3232/04

Παροχή διευκρινίσεων σχετικά με την εφαρμογή των διατάξεων α) του άρθρου 4 του Ν. 3385/05 και β)του άρθρου 4 του Ν. 3232/04

Εγκύκλιος ΤΕΒΕ 53/1.8.2006

ΣΧΕΤ.: α) εγκύκλιοι 89/05 και 16/06 β) εγκύκλιος 57/04


Α) Με τις ανωτέρω εγκυκλίους σας γνωρίσαμε τις νέες ρυθμίσεις σχετικά με τη συνταξιοδότηση του επιζώντος συζύγου, λόγω θανάτου ασφαλισμένου ή συνταξιούχου του Ταμείου μας και δόθηκαν διευκρινίσεις σχετικά με την
εφαρμογή τους.

Με αφορμή ερωτήματα Περιφερειακών Διευθύνσεων ανέκυψαν προβληματισμοί σχετικά με το εάν οι ευνοϊκές ρυθμίσεις του άρθρου 4 του Ν. 3385/05, οι οποίες για θανάτους μετά τις 19.08.05 αποδεσμεύουν τη χορήγηση σύνταξης από το ηλικιακό όριο των 40 ετών, μπορούν να έχουν επέκταση και σε περιπτώσεις θανόντων πριν την ανωτέρω ημερομηνία στις οποίες ουδέποτε είχε χορηγηθεί σύνταξη με τις προϊσχύουσες διατάξεις και άρα δεν είναι δυνατή η επαναχορήγησή της, όπως προβλέπεται στις διατάξεις του ίδιου άρθρου για τους πριν την 19η.08.05 θανάτους.

Ενδεικτικά σας αναφέρουμε τις κάτωθι περιπτώσεις:

Α) θάνατος ασφαλισμένου/ης στις 24.11.01, δηλαδή κατά τη διάρκεια ισχύος των διατάξεων του Ν. 2676/99.

Ο επιζών κατά την ημερομηνία θανάτου ήταν μικρότερος των 40 ετών.

Υπέβαλε άμεσα αίτημα συνταξιοδότησης στις 25.01.02, διαπιστώθηκε ότι πληρούσε τις απαιτούμενες προϋποθέσεις για τη λήψη σύνταξης, αλλά κατά το στάδιο της εκκαθάρισης προέκυψε οφειλή, η οποία ουδέποτε εξοφλήθη με συνέπεια να μην χορηγηθεί σύνταξη για μία τριετία από το θάνατο.

Αν μετά την πάροδο της τριετίας από το θάνατο εξοφληθεί η οφειλή ο επιζών σύζυγος θα λάβει σύνταξη με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας του, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 62 του Ν. 2676/99.

Τέθηκε ο προβληματισμός αν θα μπορούσε, σύμφωνα με τις διατάξεις του Ν. 3385/05 να τύχει ευνοϊκότερης αντιμετώπισης και να συνταξιοδοτηθεί από την πρώτη του επομένου της εξόφλησης της οφειλής μήνα, λαμβάνοντας τη σύνταξη ολόκληρη ή μειωμένη.

β) Θάνατος ασφαλισμένης πριν την έναρξη ισχύος του Ν. 2676/99. Ο επιζών σύζυγος σύμφωνα με την ισχύουσα κατά το θάνατο νομοθεσία δεν θεμελίωνε συνταξιοδοτικό δικαίωμα διότι δεν ήταν άπορος και ανίκανος προς εργασία.

Επίσης, δεν μπορούσε να θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα ούτε με τις διατάξεις του Ν. 2676/99 δεδομένου ότι κατά την ημερομηνία θανάτου ήταν μικρότερος των σαράντα ετών και κατά την έναρξη του ανωτέρω νόμου, είχε ήδη παρέλθει η τριετία από το θάνατο.

Η προαναφερθείσα περίπτωση -βάσει των προϊσχυουσών διατάξεων- θα τύχει συνταξιοδότησης με τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλικίας του, ή θα μπορούσε να τύχει ευνοϊκότερης αντιμετώπισης βάσει των διατάξεων του Ν. 3385/05 και θα συνταξιοδοτηθεί από την πρώτη του επομένου μήνα της υποβολής
σχετικού συνταξιοδοτικού αιτήματος.

γ) Θάνατος ασφαλισμένου/νης κατά τη διάρκεια ισχύος του Ν. 2676/1999, ο/η επιζών/ούσα κατά την ημερομηνία αυτή ήταν μικρότερος /ρη των 40 ετών και υπέβαλε συνταξιοδοτικό αίτημα μετά την πάροδο τεσσάρων (4) ημερολογιακών ετών από την ημερομηνία θανάτου.

Για παράδειγμα: θάνατος 11.08.02 και αίτηση συνταξιοδότησης 12.08.06. Η έναρξη συνταξιοδότησης θα έπρεπε να είναι ένα έτος πριν την υποβολή της αίτησης, δηλαδή από 01.09.05 ενώ η τριετία έχει λήξει στις 31.08.05.

Με δεδομένο ότι ο/η επιζών/ούσα ήταν μικρότερος/η των 40 ετών κατά το θάνατο, θα συνταξιοδοτηθεί στο 65ο έτος της ηλικίας του, όπως προέβλεπαν οι ισχύουσες κατά το θάνατο διατάξεις του Ν. 2676/1999 ή νωρίτερα από 01.09.05 βάσει των νέων ήδη ισχυουσών διατάξεων του Ν. 3385/2005.

Τα προαναφερθέντα ερωτήματα τέθηκαν υπόψη της Νομικής Υπηρεσίας του Ταμείου, η οποία με την υπ' αρ. 2421/22.05.06 γνωμοδότηση της μας γνώρισε ότι σύμφωνα με τη ρητή και σαφή διατύπωση των διατάξεων του άρθρου 4 του Ν. 3385/05, αυτές εφαρμόζονται σε περιπτώσεις που ο ασφαλιστικός κίνδυνος (θάνατος)
επέρχεται μετά την έναρξη ισχύος του άρθρου αυτού και μόνο κατ' εξαίρεση εφαρμόζονται σε περιπτώσεις που ο ασφαλιστικός κίνδυνος είχε ήδη επέλθει κατά την έναρξη της ισχύος του άρθρου και με την απαραίτητη προϋπόθεση ότι κατά τις προϊσχύουσες διατάξεις, η χορηγηθείσα στον επιζώντα σύζυγο σύνταξης είχε διακοπεί με την πάροδο της προβλεπόμενης από τις διατάξεις αυτές τριετίας.
Επίσης, μας γνώρισε ότι στην εξαίρεση πρέπει να υπαχθούν και οι περιπτώσεις κατά τις οποίες δεν είχε χορηγηθεί και συνεπώς ούτε και διακοπεί σύνταξη στον επιζώντα σύζυγο, εφόσον αυτός είχε σύμφωνα με τις προϊσχύουσες διατάξεις αποκτήσει πλήρες συνταξιοδοτικό δικαίωμα, δηλαδή είχαν συμπληρωθεί στο πρόσωπο του όλες οι απαιτούμενες από το νόμο προϋποθέσεις (χρόνος ασφάλισης, εξόφλησης ασφαλιστικών εισφορών κ.λπ.) και υπολειπόταν μόνο η άσκηση του με την υποβολή της σχετικής αίτησης.

Συμπερασματικά λοιπόν μόνο για την τρίτη περίπτωση από τις προαναφερθείσες, θα μπορούσαν να εφαρμοστούν οι διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 3385/2005, διότι είχαν αποκτήσει πλήρες συνταξιοδοτικό δικαίωμα, το οποίο δεν είχαν ασκήσει και τα οικονομικά αποτελέσματα θα αρχίσουν από την πρώτη του επομένου της υποβολής της αίτησης μήνα.

Β) Με την εγκύκλιο 57/2004 σας γνωρίσαμε τις προϋποθέσεις συνταξιοδότησης διαζευγμένου/ης συζύγου σε περίπτωση θανάτου του/της πρώην συζύγου, σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 του Ν. 3232/2004.

Μεταξύ των λοιπών προϋποθέσεων που πρέπει να πληρούνται αθροιστικά προκειμένου ο/η διαζευγμένος/νη να δικαιωθεί σύνταξης λόγω θανάτου είναι ο αιτών ή η αιτούσα τη σύνταξη να εδικαιούτο διατροφή κατά τη στιγμή του
θανάτου του πρώην συζύγου, ασχέτως αν ο ποσό αυτής είχε καθοριστεί με δικαστική απόφαση ή με σύμβαση μεταξύ των πρώην συζύγων.

Το αρμόδιο Υπουργείο Απασχόλησης & Κοινωνικής Προστασίας, με διευκρινιστικό έγγραφο του μας γνώρισε τα εξής:

Σε περίπτωση που η διατροφή είχε καθοριστεί με δικαστική απόφαση, αποδεικτικό για την καταβολή αποτελεί η ίδια η απόφαση. Σε περίπτωση δε που υπήρξε συμφωνία μεταξύ των πρώην συζύγων, αποδεικτικό μπορεί να αποτελέσει το μεταξύ τους ιδιωτικό συμφωνητικό, το οποίο καθορίζει την καταβολή της εκ του νόμου οφειλόμενης διατροφής.

Για την περίπτωση όμως που:
α) οφειλόταν εκ του νόμου διατροφή
β) είχε συμφωνηθεί μεταξύ των πρώην συζύγων η καταβολή της, δεν υπήρχε όμως μεταξύ τους ιδιωτικό συμφωνητικό, μόνη απόδειξη μπορεί να αποτελέσει η υποβαλλόμενη κατ' έτος φορολογική δήλωση, στην οποία υποχρεούται ο φορολογούμενος να δηλώσει ως εισόδημα την καταβαλλόμενη από τον πρώην σύζυγο διατροφή για την οποία και φορολογείται.

Η φορολογική δήλωση αποτελεί επαρκές αποδεικτικό μέσο για την καταβολή διατροφής, ακόμα κι αν δεν υπάρχει έγγραφος τύπος για τη συμφωνία μεταξύ των συζύγων. Οποιοδήποτε άλλο μέσο, όπως π.χ. ένορκες βεβαιώσεις δεν θα πρέπει να γίνεται αποδεκτό, καθώς δεν αποτελεί τεκμήριο καταβολής διατροφής.