Αρθρα ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΩΝ - Γιατί πρέπει να ασφαλίζεται

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΑΣΤΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΛΟΓΙΣΤΩΝ - Γιατί πρέπει να ασφαλίζεται

Του
Γιώργου Κουτίνα (*)


Επαγγελματικοί κίνδυνου και ευθύνες

Αποτελεί βασική αρχή πως οι έννοιες του κινδύνου και της ευθύνης είναι συνυφασμένες με την κάθε επαγγελματική / επιχειρηματική δραστηριότητα.
O Λογιστής ασκεί ένα επάγγελμα παροχής υπηρεσιών κύρους και ευθύνης που απαιτεί αξιοπιστία και αφοσίωση. Ο Λογιστής δεν είναι απλά ένας επαγγελματίας που διαθέτει  εξειδικευμένες γνώσεις,  πείρα και  χρόνο  για τον Πελάτη του. Είναι πρωτίστως ένα άτομο εμπιστοσύνης, στο οποίο ο Πελάτης (Φυσικό Πρόσωπο ή Επιχείρηση) στηρίζεται για τη διασφάλιση των οικονομικών συμφερόντων του. Ο Λογιστής δέχεται πληροφορίες –συχνά προσωπικές, πολύτιμες ή απόρρητες, κάνει χρήση ή αναλαμβάνει προς φύλαξη σημαντικά έγγραφα και άλλα στοιχεία, συχνά διαχειρίζεται ξένα χρήματα και διενεργεί πράξεις εν ονόματι και για λογαριασμό του Πελάτη του. Είναι προφανές πως σε παρόμοιες δραστηριότητες αναλαμβάνει ευθύνες.
 
Σε μια περίοδο πολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών εξελίξεων όπου τα άτομα και οι επιχειρήσεις υποχρεούνται να δραστηριοποιούνται σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον απαιτήσεων, έντονου ανταγωνισμού και τεχνολογικών αλλαγών, ο Λογιστής – Οικονομικός Σύμβουλος, καλείται να αναλάβει έναν καίριο υποστηρικτικό και συμβουλευτικό ρόλο «έντασης ευθύνης».
Τα λάθη και οι παραλείψεις που καμιά φορά μπορεί να βλάψουν, δυστυχώς δεν λείπουν και από τον πλέον ευσυνείδητο επαγγελματία. Και ο καλύτερος Λογιστής δεν είναι αλάνθαστος και φυσικά δεν βρίσκεται στο απυρόβλητο. Αντίθετα, αν η πορεία των υποθέσεων που χειρίζεται δεν είναι η αναμενόμενη, μπορεί να γίνει «στόχος» και να δεχθεί μομφές ακόμη και αν κάποια οικονομική ζημιά δεν οφείλεται σε δικό του σφάλμα.

Πέρα από τον ανεξάρτητο Λογιστή ο οποίος συνήθως διατηρεί κάποιες «ισορροπίες» στην επαγγελματική σχέση με τους Πελάτες του (Φυσικά Πρόσωπα ή μικρούς επαγγελματίες), υπάρχουν και τα οργανωμένα φοροτεχνικά Γραφεία τα οποία χειρίζονται πληθώρα, ενίοτε εξειδικευμένων, υποθέσεων σημαντικών πελατών τους (Εταιρείες). Σε τέτοια Γραφεία συνήθως έχουμε επαγγελματική / επιχειρηματική μορφή συνεργασίας μεταξύ εταίρων Λογιστών. Σε ανάλογες περιπτώσεις είναι σαφές πως ο κάθε εταίρος  βαρύνεται όχι μόνο ξεχωριστά για τις δικές του ευθύνες. Ευθύνεται «αλληλέγγυα και εις ολόκληρο» και γι’ αυτές των άλλων εταίρων. Κατά συνέπεια, η επαγγελματική ευθύνη συχνά απέναντι σε εξειδικευμένους εταιρικούς πελάτες που διαθέτουν οργανωμένη νομική υποστήριξη για την προάσπιση των συμφερόντων τους, είναι αντικειμενικά αυξημένη.


«Νόμοι» της Αγοράς

Σε μια ελεύθερη και ολοένα πιο απαιτητική - ανταγωνιστική αγορά, δεν είναι μόνο οι νόμοι του Κράτους που θέτουν τους κανόνες λειτουργίας της. Είναι και οι νόμοι  της ίδιας της αγοράς  που αντικειμενικά υπάρχουν. Ανάλογα δε με τις επιρροές από το ευρύτερο πολιτικό – οικονομικό και κοινωνικό περιβάλλον οι νόμοι της αγοράς είναι αυτοί που μπορεί να ενεργοποιήσουν κάποια νέα δυναμική στην άσκηση του επαγγέλματος και να  «τιμωρούν» όσους παραβαίνουν κανόνες δεοντολογίας ή που διαπράττουν λάθη και παραλείψεις, αδιαφορώντας για την ποιότητα και αξιοπιστία των υπηρεσιών τους.
Μπορεί, μέχρι τώρα, στη χώρα μας να υφίσταται κάποιο ιδιότυπο καθεστώς ασυλίας στα θέματα ευθύνης.  Είναι προφανές πως ένα τέτοιο καθεστώς δεν μπορεί να διαιωνίζεται πλέον. Τα πράγματα αλλάζουν και η Ευρώπη μας δείχνει το δρόμο (απελευθέρωση επαγγελμάτων, προστασία ανταγωνισμού κλπ).
Χρειάζεται ρεαλισμός που να αντανακλά  στη σύγχρονη πραγματικότητα πέρα από αγκυλώσεις και κατεστημένα του παρελθόντος. Αντικειμενικά και ψύχραιμα θα πρέπει να δούμε την πραγματικότητα όπως αυτή εξελίσσεται στο δύσκολο κλίμα της τρέχουσας οικονομικής κρίσης με ότι αυτή συνεπάγεται για τη χώρας μας.


Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Τα λάθη και οι παραλείψεις είναι ανθρώπινες αδυναμίες, που μπορούν να ζημιώσουν. Ευτυχώς όμως ασφαλίζονται...
Η διεθνής πρακτική, έχει καταξιώσει την ασφαλιστική κάλυψη της Επαγγελματικής Ευθύνης, ως το μοναδικό αξιόπιστο τεκμήριο κύρους αλλά και ίδιας νομικής και οικονομικής προστασίας.  Οι σύγχρονες κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις καθιστούν πλέον αναγκαία την υιοθέτηση της εν λόγω ασφάλισης και στην χώρα μας.
Η Απελευθέρωση των Επαγγελμάτων είναι μια πραγματικότητα που δεν θα πρέπει να αγνοείται πολύ περισσότερο σε περίοδο οικονομικής κρίσης. 
Επίσης, πρέπει να μας προβληματίζει το γεγονός πως στις ώριμες αγορές των χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν υπάρχει σύγχρονος Επαγγελματίας που διαθέτει τα απαραίτητα εχέγγυα και προσφέρει υπηρεσίες, χωρίς να είναι ασφαλισμένος για τις ευθύνες του. Παράλληλα, προβάλλει την ασφάλισή του ως ένα τεκμήριο αξιοπιστίας έναντι των πελατών του και τεκμηριώνει καλύτερα το ύψος της αμοιβής του.
Δυστυχώς για το σοβαρό θέμα της Επαγγελματικής Ευθύνης δεν υπάρχει στη Χώρα μας κατάλληλη ασφαλιστική ενημέρωση. Ωστόσο, αν μέχρι σήμερα δεν έχει αναπτυχθεί ακόμη αυτό που λέμε «ασφαλιστική συνείδηση» και φαίνεται να υπάρχει ένα ιδιότυπο καθεστώς στα θέματα αναζήτησης ευθυνών, αυτό δεν σημαίνει πως δεν θα αναγκαστούμε να προσαρμοστούμε στα διεθνή πρότυπα, που οι Οδηγίες της ΕΕ σταδιακά επιβάλουν και το ευρύτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα αρχίζει να απαιτεί.
Οι ενιαίοι κανόνες ανταγωνισμού και προστασίας των Πολιτών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αναγκαστικά εισάγουν νέα ήθη και αρχές που θα πρέπει να ενστερνισθούμε και να εφαρμόσουμε αφού θα θέλουμε να υπάρχουμε ως δημιουργικά κύτταρα στις μελλοντικές εξελίξεις της ευρύτερης κοινωνίας που ζούμε.

Η φαινομενική αδυναμία της εγχώριας ασφαλιστικής αγοράς στο να ανταποκριθεί με ευχέρεια και επάρκεια όπως στις συνήθεις τυποποιημένες  ασφαλίσεις, δεν πρέπει να αποτελεί άλλοθι στην απραξία. Υπάρχει και η ευρύτερη ευρωπαϊκή αγορά και τα Lloyd’s που άμεσα μπορούν να προσφέρουν αξιόπιστες και οικονομικές λύσεις μόλις υπάρξει ώριμη απαίτηση για τη συγκεκριμένη ασφάλιση.


Τι καλύπτει η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Ένα άρτιο και ολοκληρωμένο Ασφαλιστήριο, εκδιδόμενο από μια αξιόπιστη Ασφαλιστική Εταιρεία κατά βάση καλύπτει:
- Νομική προστασία για αξιώσεις εις βάρος του ασφαλισμένου Λογιστή
- Αποζημιώσεις Πελάτη ή Τρίτων για οικονομικές αξιώσεις αναγόμενες σε εξ αμελείας  λάθος ή παράλειψη του ασφαλισμένου Λογιστή
- Δαπάνες για πραγματογνωμοσύνες στα πλαίσια εξώδικου διακανονισμού κάποιας απαίτησης καθώς και πάσης φύσεως δικαστικά έξοδα στην περίπτωση που η υπόθεση παίρνει τη δικαστική οδό.
Σημειώνεται πως ένα ασφαλιστήριο Επαγγελματικής Ευθύνης δεν καλύπτει πρόστιμα που τυχόν επιβάλλονται από τις αρμόδιες κρατικές αρχές. Εξάλλου τα αντίστοιχα ποσά συνήθως είναι μικρά. Καλύπτει όμως η τυχόν αξίωση που τεκμηριωμένα μπορεί να προβληθεί από την πλευρά Πελάτη του Λογιστή για ενδεχόμενη οικονομική απώλεια που υπέστη από την υπαιτιότητά του.   


Γιατί χρειάζεται η Ασφάλιση Επαγγελματικής Ευθύνης

Οι σύγχρονες εξελίξεις επιβάλλουν την ασφάλιση της Επαγγελματικής Ευθύνης.
•    Ο κάθε επαγγελματίας αναλαμβάνει σοβαρές ευθύνες και προσφέρει υπηρεσίες που μπορεί να ζημιώσουν τον Πελάτη / Εργοδότη του ή / και Τρίτους. Οι οικονομικές συνέπειες από τυχόν αξιώσεις αποζημίωσης, μπορεί να είναι «δυσβάσταχτες».
•    Τα τυχόν λάθη ή παραλείψεις είναι ανθρώπινες αδυναμίες ακόμη και για τον πλέον ευσυνείδητο επαγγελματία.
•    Τα συναλλακτικά ήθη αλλάζουν. Oι αξιώσεις για αποζημίωση από κάποιο δυσαρεστημένο Πελάτη, ακόμη και κακοπροαίρετα, δεν μπορούν να αποκλεισθούν.

Ο σημερινός επαγγελματίας Λογιστής (Φυσικό Πρόσωπο ή Επιχείρηση) έχει ανάγκη από νομική & οικονομική προστασία για την απρόσκοπτη άσκηση της δραστηριότητάς του χωρίς άγχος για τις τυχόν συνέπειες από λάθη ή παραλείψεις του.
Η ασφάλιση επαγγελματικής ευθύνης προβάλλει σαν μια ανάγκη για τον κάθε Λογιστή. Δεν είναι και ούτε πρέπει να αντιμετωπίζεται απλά ως μια δαπάνη αλλά ως αναγκαία δαπάνη - επένδυση που «θωρακίζει». Αποτελεί κίνητρο επαγγελματικής προόδου αφού με τη σιγουριά που εξασφαλίζει επιτρέπει την ανάληψη πρωτοβουλιών για περαιτέρω οικονομική ανάπτυξη!




(*) Είναι Διευθύνων Σύμβουλος της «ΚΟΥΤΙΝΑΣ ΑΕ - Μεσίτες Ασφαλίσεων & Αντασφαλίσεων», Εξουσιοδοτημένοι Ανταποκριτές των Lloyd’s με εξειδίκευση στις ασφαλίσεις επαγγελματικής ευθύνης & επιχειρηματικών κινδύνων ([email protected] , www.gkoutinas.gr).