Μια ερώτηση προς τους κρητικους της παρεας

[ΑΝΘΗ]

Μια ερώτηση προς τους κρητικούς της παρέας:

 

Τι σημαίνει η φράση..."ΤΙΝΟΣ ΕΙΝΑΙ Η ΚΟΥΠΑ Η ΜΟΝΟΜΠΑΣΙΑ"?

 

 

 

[ΑΝΘΗ]

ΚΑΙ ΜΙΑ ΕΚΤΕΛΕΣΗ ΑΠΟ ΤΟΝ ΑΓΑΠΗΜΕΝΟ ΜΟΥ

 

 

 

 

Όμορφη παρέα και καλό κρασί, κάθησε κοντά μας κέρασε και εσύ

Όμορφη παρέα και καλό κρασί, κάθησε κοντά μας κέρασε και εσύ..

εβίβα τών καλόν αντρώς καί βάλε την κανάτα ομπρός, εβίβα μας να λές και εσύ και ξαναβάλε μας κρασί

εβίβα τών καλόν αντρώς καί βάλε την κανάτα ομπρός, εβίβα μας να λές και εσύ και ξαναβάλε μας κρασί..

τήνος είναι η κούπα η μονοπασά και δεν την αδειάζει με μια κατεβασά

τήνος είναι η κούπα η μονοπασά και δεν την αδειάζει με μια κατεβασά..

ξαναβάλε στο ποτήρι μα δεν κάνουμε χατίρι, δώσ'του μια να πάει κάτω για να βρεί η κορφή τον πάτο

ξαναβάλε στο ποτήρι μα δεν κάνουμε χατίρι, δώσ'του μια να πάει κάτω για να βρεί η κορφή τον πάτο πάτο πάτο πάτο πάτο..

ποιου'του απ'ου δεν πίνει κ'απου δεν κέρνα, κ'η ζώη ΄ναι λίγη και γοργοπερνά

ποιου'του απ'ου δεν πίνει κ'απου δεν κέρνα, κ'η ζώη ΄ναι λίγη και γοργοπερνά..

κέρνα και τόν γείτονά σού απου κάθεται κοντά σου, φέρε μας κι'άλλους μεζέδες για να πίνουν οι γλετζέδες

κέρνα και τόν γείτονά σού απου κάθεται κοντά σου, φέρε μας κι'άλλους μεζέδες για να πίνουν οι γλετζέδες..

ας την ανεβάσουμε στα έπουράνια, κι ας την κατεβάσουμε στα καταχώνια

ας την ανεβάσουμε στα έπουράνια, κι ας την κατεβάσουμε στα καταχώνια..

μην ξεχνάς αυτά που σου 'πα ξαναγέμησε την κούπα, δώσ' τσι μια να πάει κάτω για να βρεί η κορφή τον πάτο

μην ξεχνάς αυτά που σου 'πα ξαναγέμησε την κούπα, δώσ' τσι μια να πάει κάτω για να βρεί η κορφή τον πάτο πάτο πάτο πάτο πάτο..

[ype]

Μονομπασία είναι αυτή που έχει μόνο μια "εμπαση", όπως και η γνωστή σε όλους Μονεμβασιά

 

Το τραγούδι είναι γνωστό σε Κρήτη, Κάσο και Κάρπαθο.

Η καταγωγή του είναι μάλλον από την Κάσο κι απο εκεί πέρασε και σε μας και στους Καρπάθιους.

Γιατί την βαφτίζουν μονομπασιά την κούπα δεν ξέρω γιατί δεν ξέρω κούπες με περισσότερες εμπασές. Ίσως έχει κάποια ιδιαίτερη έννοια στην τοπική λαλιά της Κάσου.

 

Η ουσία είναι πως συνοδεύει τη συνήθεια να πίνουν γύρω από ένα τραπέζι ή ένα χορό όλοι μαζί με σειρά από την ίδια κούπα υψώνοντας την  στα επουράνια και κατεβάζοντας την στα καταχθόνια σε μια διαδικασία αφ΄ενός προσευχής στον ουρανό κι ταυτόχρονα σπονδής στον άδη. Μια διαδικασία ύμνου στο καλό και εξευμενισμού του κακού. Στην Κάσο αυτό γίνεται με την κούπα γεμάτη ούζο.

Είναι έτσι ο στίχος που κάθε φορά μπορεί να αλλάζει το όνομα με το όνομα του διπλανού στον κύκλο.

 

 

Η εκτέλεση του "αγαπημένου σου" δεν είναι η καλύτερη κατά τη γνώμη μου. πρόκειται μάλλον για πραγματική εκτέλεση.

 

Σου παραθέτω τρείς άλλες

 

 

 

 

http://www.youtube.com/watch?v=P4Z81zEfcxM

 

Όσο για τους στίχους που παρέθεσες....... βρίθουν λαθών

Διορθώνω κάτι ουσιαστικό

 

"......ποιου'του απ'ου δεν πίνει κ'απου δεν κέρνα, κ'η ζώη ΄ναι λίγη και γοργοπερνά" Δε σημαίνει τίποτα
 

Η σωστή είναι

 

Φιού ντου απού δεν πίνει κι απού δεν κέρνα, η ζώη ΄ναι λίγη και γοργοπερνά
 

Στην Κρήτη αυτή η λέξη (Φιού) είναι μια από τις πιό προσβλητικές βρισιές.

 

Βρίζει δηλαδή με το χειρότερο τρόπο αυτούς που δεν πίνουν αλλά και δεν κερνούν. Δε συμμετέχουν δηλαδή στις προσευχές και τις σπονδές του κύκλου.

Γενικότερα όσους δεν συμμετέχουν ισότιμα στην παρέα.

[ΑΝΘΗ]

Φοβερη αναλυση.Τελικα αυτος ο τοπος εχει τοσα που δε γνωριζουμε!!!

[ype]

Φοβερη αναλυση.Τελικα αυτος ο τοπος εχει τοσα που δε γνωριζουμε!!!

 

 

Όσοι νομίζουν πως μαθαίνουν ένα τόπο κάνοντας τουρισμό 10 μέρες το καλοκαίρι είναι βαθιά νυχτωμένοι.

Ειδικά αν μιλάς για τόπους όπως η Ελλάδα (και η Κίνα, η Αίγυπτος, γενικότερα η μέση ανατολή κλπ)  με τόσες χιλιετίες ιστορίας.

 

 

ΥΓ: Με όλο το σεβασμό........

Το δίστιχο που έχεις στην υπογραφή σου δεν φαντάζομαι να το θεωρείς μαντινάδα...

Βρες κάτι .... κρητικό

[LAMMERGEIER]

Μονομπασία είναι αυτή που έχει μόνο μια "εμπαση", όπως και η γνωστή σε όλους Μονεμβασιά

Στην πραγματικότητα έχει 3 εισόδους πάντως... :)

[ype]

Στην πραγματικότητα έχει 3 εισόδους πάντως... :)

 

:o  :blink:

 

Από πού συνάδελφε;

 

[ΑΝΘΗ]

Οκ θα βαλω κατι κρητικο η κριτικο

[ype]

Οκ θα βαλω κατι κρητικο η κριτικο

 

Μη με παρεξηγείς αλλά κάθε δεκαπεντασύλλαβο δίστιχο δεν είναι μαντινάδα.

Πρέπει να έχει κατ΄αρχήν κρητικές λέξεις με μεστό περιεχόμενο και υψηλή αισθητική.

Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να έχει και λόγιες (ή και νεοελληνικές) αλλά γενικά αποφεύγονται. Το συγχωρούμε όμως αν το νόημα είναι ιδιαίτερα υψηλής αισθητικής και εκφράζει εξαιρετικά ευγενή συναισθήματα.

Πολλά από αυτά που ακούγονται τελευταία εγώ τα χαρακτηρίζω σκυλάδικα με συνοδεία λύρας.

[neos]

Το συγκεκριμένο τραγούδι που αναφέρεσαι δεν είναι Κρητικό.

Είναι πολύ πρόσφατο στην Κρήτη

και αποτελεί αντιγραφή από την Κάσο η την Κάρπαθο.

Μάλιστα έχω την εντύπωση ότι αναφέρεται σε μια διαδικασία

που ο ένας πίνει και μετά δίνει την κούπα στον άλλο

και με αυτό τον τρόπο κάνει κύκλο στην παρέα κλπ

Αν κάποιος είναι από Κάρπαθο η Κάσο ας μας διαφωτίσει.

 

http://kasosnews.wordpress.com/2013/08/03/%CF%84%CE%AF%CE%BD%CE%BF%CF%82-%CE%B5%CE%AF%CE%BD-%CE%B7-%CE%BA%CE%BF%CF%8D%CF%80%CE%B1-%CE%B7-%CE%BC%CE%BF%CE%BD%CE%BF%CE%B2%CE%B1%CF%83%CE%B9%CE%AC/

 

http://ellinwnparadosi.blogspot.gr/2011/01/blog-post_450.html

[ype]

Για την ολοκλήρωση του θέματος..........

 

όπως λέει κάποιος από την Κάσο η κούπα βαφτίζεται μονομπασιά γιατί πρέπει να αδειάσει μόνο με μια μπασιά στο στόμα.

 

Ετυμολογικά ορθό .......

[ElenaS]

Μη με παρεξηγείς αλλά κάθε δεκαπεντασύλλαβο δίστιχο δεν είναι μαντινάδα.

Πρέπει να έχει κατ΄αρχήν κρητικές λέξεις με μεστό περιεχόμενο και υψηλή αισθητική.

Σε ελάχιστες περιπτώσεις μπορεί να έχει και λόγιες (ή και νεοελληνικές) αλλά γενικά αποφεύγονται. Το συγχωρούμε όμως αν το νόημα είναι ιδιαίτερα υψηλής αισθητικής και εκφράζει εξαιρετικά ευγενή συναισθήματα.

Πολλά από αυτά που ακούγονται τελευταία εγώ τα χαρακτηρίζω σκυλάδικα με συνοδεία λύρας.

Γιαλάφτης ?

[ype]

Γιαλάφτης ?

 

Αν εννοείτε ποιους προτιμώ, ναι...

 

Και Γιαλάφτης και Καμινοκωστής και Βάρδας και Καράτζης και Μιχαλόμπας και Μήτσος Σταυρακάκης και...και...

[LAMMERGEIER]

:o  :blink:

 

Από πού συνάδελφε;

 

Βρε συνάδελφε, για το κάστρο ομιλώ εγώ!!!

Αυτή η λεπτή λωρίδα ξηράς που ενώνει το βράχο με την ηπειρωτική χώρα είναι γέφυρα. 

[mk83]

Για την ολοκλήρωση του θέματος..........

 

όπως λέει κάποιος από την Κάσο η κούπα βαφτίζεται μονομπασιά γιατί πρέπει να αδειάσει μόνο με μια μπασιά στο στόμα.

 

Ετυμολογικά ορθό .......

 

Καλά, φέρτε μου τώρα μια κούπα μονομπασιά

να την πιω, να πιω και μια δεύτερη και μια τρίτη

να ζαλιστώ, να μην καταλαβαίνω τίποτα, να χαλαρώσω

γιατί... πόσα ν'αντέξει πια ο άνθρωπος ???

[SARAKINOS]

Γιάννη, καλησπέρα.

Μια και γράφεις για την ντοπιολαλιά, μήπως έχεις δει αυτό ;

[ype]

Γιάννη, καλησπέρα.

Μια και γράφεις για την ντοπιολαλιά, μήπως έχεις δει αυτό ;

 

 

Καλημέρα Γιάννη.

Όχι δεν το έχω δεί.

Εκτός των μαντινάδων που είναι αυτοτελή δίστιχα όσον αφορά στο νόημα, στον τόπο μας υπάρχει κι η συνήθεια της έμμετρης διήγησης με την παράθεση αλλεπάλληλων δίστιχων που αφηγούνται μια ενιαία ιστορία. Ετσι είναι ο Ερωτόκριτος (για να σου δώσω ένα παράδειγμα που γνωρίζεις).

Ο Καμινοκωστής έχει πολύ καλύτερα δείγματα από το συγκεκριμένο που έχει φτιαχτεί για τις ανάγκες μιας τηλεοπτικής εκπομπής.

Εχει αφηγηθεί έμμετρα και τα παιδικά του χρόνια.

Ενα μικρό δείγμα για το οποίο έχει μάλιστα βραβευτεί σε σχετικό διαγωνισμό ποίησης το 1986 και έχει αντιρατσιστικό περιεχόμενο (επίκαιρο) σου παραθέτω:

 

Ο έρωτας είναι Διεθνής, ο πόνος κι αγάπη

Το ίδιο είναι στον λευκό το ίδιο στον αράπη

Μέσα στσι φλέβες ολωνών το ίδιο αίμα τρέχει

Ποιος δεν αισθάνεται χαρά και ποιος καημούς δεν έχει;

Ποια μάθια δεν δακρύζουνε και ποια καρδιά δεν πάλλει

Και ποιο παιδί γεννήθηκε με στέμμα στο κεφάλι;

Ζωή και θάνατος κοινά σ' Ανατολή και Δύση

Τση κοινωνίας τ' άνισα, ίσα τα κάνει η φύση

 

Έχει όμως και καταπληκτικές μαντινιάδες (έτσι τις λέμε εμείς) όπως η παρακάτω

 

Ως πολεμούν τα κύματα του βαποριού την πλώρη

Ετσά δα πολεμώ κι εγώ για μια μοναχοκόρη

 

Για να επανέλθουμε στην "κούπα τη μονομπασιά", υπάρχει μια ακόμη εκδοχή.....

 

Όπως ίσως γνωρίζετε οι ξένοι (δυτικοί) τη Μονεμβασία τη λένε Μαλβαζία

Υπάρχει επίσης μια λευκή ποικιλία σταφυλιού που λέγεται Μαλβαζία και από το οποίο παράγεται ένα αρωματικό λευκό κρασί.

Παράγεται σήμερα στη Λακωνία την Κρήτη και την Πάρο. Ίσως και στις υπόλοιπες Κυκλάδες.

Άλλοι πιστεύουν ότι προέρχεται από τη Μονεμβασιά (και γι αυτό λέγεται Μονεμβάσιος οίνος ή Μαλβάζια) κι από εκεί πέρασε στις άλλες περιοχές.

Αλλοι λένε πως προέρχεται από την επαρχία Μαλεβυζίου (νομός Ηρακλείου) και γι αυτό λέγεται Μαλεβύζιος (μετά Μαλβάζιος, πιό κοντά ετυμολογικά). Στην Κρήτη υπάρχει η ποικιλία Malvasia di Cantia.

 

Η Κάσος είναι εξαιρετικά κοντά στην Κρήτη όπως κι η Κάρπαθος και υπάρχουν κοινά έθιμα και κυρίως μουσική και όργανα (λύρα). Υπάρχουν επίσης ανοιχτοί εμπορικοί δρόμοι.

Κάποιοι υποστηρίζουν ότι η "κούπα" ήταν γεμάτη με Μονεμβάσιο οίνο και εξ αυτού ήταν μια "κούπα Μονεμβασιά" που με το χρόνο κατέληξε "κούπα μονομπασιά".

 

Πάντως το τελετουργικό παραμένει ίδιο σε όλες τις εκδοχές

[ElenaS]

Αν εννοείτε ποιους προτιμώ, ναι...

 

Και Γιαλάφτης και Καμινοκωστής και Βάρδας και Καράτζης και Μιχαλόμπας και Μήτσος Σταυρακάκης και...και...

Ναι, ναι γι'αυτό το έγραψα, γιατί για μένα Γιαλάφτης και Σταυρακάκης είναι πολύ αγαπημένοι.

[SARAKINOS]

Καλημέρα Γιάννη, ευχαριστώ για τις άκρως ενδιαφέρουσες πληροφορίες που μου έδωσες.

Για την ποικιλία Μονεμβασιά, έχουμε εδώ μεγάλο κομμάτι της παραγωγής κρασιού , έχω κι εγώ στο αμπελάκι που διατηρώ στο κτήμα. Εμένα, δεν σου κρύβω, μου αρέσει περισσότερο να τα τρώω! Δεν είμαι και μεγάλος λάτρης του κρασιού, πιο πολύ μου αρέσει του ουζάκι...

Αν δεν έχεις υπ' όψιν σου, δες το παρακάτω:

http://www.wineandgrapes.gr/page.php?item=grapes/monevasia.php

[ype]

Ναι, ναι γι'αυτό το έγραψα, γιατί για μένα Γιαλάφτης και Σταυρακάκης είναι πολύ αγαπημένοι.

 

Είναι και πιο γνωστοί στο ευρύ κοινό.

Να σου γνωρίσω κάποιον που ίσως δεν έχεις ακούσει.

Βοσκός, λυράρης, ποιητής και μαντιναδολόγος.

 

http://kritikiparadosi.gr/Page.aspx?newsID=522&lang=gr