Αποτελέσματα live αναζήτησης

Λύθηκε ένα χρόνιο πρόβλημα σχετικά με την ανάλωση κεφαλαίου

7 Απρίλιου 2015 Σχόλια
  • Εκτιμώμενος χρόνος ανάγνωσης 7 λεπτά

Κωνσταντίνος Δημ. Γραβιάς
Πτυχιούχος Οικον. Παν/μίου Πειραιά
Λογιστής - φοροτεχνικός
Μέλος της επιστημονικής ομάδας του TAXHEAVEN


Ι. Εισαγωγή


Σχετικά με το θέμα της ανάλωσης κεφαλαίου προηγουμένων ετών γενικότερα αλλά και ειδικότερα για το χρονικό διάστημα που μπορούμε να ανατρέξουμε προκειμένου να καλύψουμε τεκμαρτές δαπάνες, έχει χυθεί πολύ μελάνι μέχρι σήμερα. Λόγω της ενασχόλησής μου με το θέμα της ανάλωσης κεφαλαίου που μετουσιώθηκε σε σύγγραμα με τίτλο Η ΑΝΑΛΩΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ-ΘΕΩΡΙΑ & ΠΡΑΞΗ, ήρθα αντιμέτωπος αφενός μεν, με τη διαφορετική αντιμετώπιση για το θέμα αυτό από τις εκάστοτε Δ.Ο.Υ., αφετέρου δε, με την επίμονη στάση ορισμένων υπηρεσιακών παραγόντων που υποστήριζαν ότι δεν μπορούμε να επικαλεστούμε στην ανάλωση κεφαλαίου φορολογικά έτη για τα οποία δεν υπάρχει το φυσικό αρχείο στις Δ.Ο.Υ. έτσι ώστε να διασταυρωθούν οι ισχυρισμοί μας.

Παρόλο που οι ισχυρισμοί των αρμόδιων υπαλλήλων δεν έβρισκαν έρεισμα στο νόμο, εντούτοις τα προβλήματα αναφορικά με το συγκεκριμένο θέμα παρέμεναν σε αρκετές Δ.Ο.Υ. Πρέπει να εστιάσουμε οπωσδήποτε στο γεγονός ότι, εκατοντάδες συνάδελφοι έχουν ταλαιπωρηθεί εξαιτίας της άρνησης των υπαλλήλων ορισμένων Δ.Ο.Υ. να παραλάβουν αναλώσεις κεφαλαίου με έτη για τα οποία έχει παρέλθει ο χρόνος παραγραφής -μη δεχόμενοι τα εκκαθαριστικά σημειώματα των ετών που έχουν παραγραφεί-, με αποτέλεσμα να δημιουργούνται τριβές εκατέρωθεν και απίστευτη ταλαιπωρία στους λογιστές-φοροτεχνικούς. Ευτυχώς, υπήρξαν και υπάλληλοι που ακολουθούσαν το γράμμα του νόμου και δέχονταν τις αναλώσεις κεφαλαίων.

Αφορμή για τη σημερινή ανάλυση στάθηκε η πρόσφατη απόφαση ΠΟΛ. 1076/26.3.2015 που κοινοποίησε τις διατάξεις των άρθρων 30-34 του ν. 4172/2013. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή έτσι ώστε να έχετε μια σαφή εικόνα των προβληματισμών μας γύρω από το εξεταζόμενο ζήτημα.

ΙΙ. Γενικά

Με βάση τις ισχύουσες διατάξεις του ν. 4172/2013, δεν προβλέπεται χρονικός περιορισμός για την κάλυψη των τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου, συνεπώς, για την κάλυψη της διαφοράς μπορεί να γίνει επίκληση ανάλωσης κεφαλαίου οσονδήποτε προηγούμενων ετών1. Διευκρινίζεται ότι τα έτη για τα οποία γίνεται επίκληση με σκοπό την ανάλωση θα πρέπει να είναι συνεχόμενα και να φθάνουν μέχρι το προηγούμενο του κρινόμενου έτους2.

Παράδειγμα: Αν ο φορολογούμενος «Χ» επιθυμεί το φορολογικό έτος 2014 να πραγματοποιήσει ανάλωση κεφαλαίου από το οικ. έτος 1997, τότε η κατάσταση προσδιορισμού του κεφαλαίου πρέπει να αρχίζει από το οικ. έτος 1997 και να σταματάει στο οικ. έτος 2014 (δηλαδή να περιλαμβάνει τις χρήσεις από 1996 έως και τη χρήση 2013).  


ΙΙΙ. Το πρόβλημα που αντιμετωπίζαμε όλα αυτά τα χρόνια

Στο σημείο αυτό θέλω να παραθέσω ορισμένες από τις θέσεις της Διοίκησης που μας δημιουργούσαν διαχρονικά τεράστια προβλήματα κατά την ανάλωση κεφαλαίου. Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. 1103493/2592/Α0012/4.1.2005 έγγραφο του Υ.Ο., είχε γίνει γνωστό ότι οι φορολογούμενοι δύνανται να επικαλεστούν ανάλωση κεφαλαίου οσονδήποτε προηγούμενων χρόνων, εφόσον όμως οι σχετικοί ισχυρισμοί τους είναι δυνατό να διασταυρωθούν με τα στοιχεία που τηρούνται στη Δ.Ο.Υ.

Ουσιαστικά με την παραπάνω διοικητική λύση που έδωσε η τότε διοίκηση του Υ.Ο., έθεσε έναν έμμεσο χρονικό περιορισμό για την κάλυψη τεκμηρίων με ανάλωση κεφαλαίου από προηγούμενα έτη, που χρονικά συμβαδίζει με το δικαίωμα παραγραφής εκκρεμών υποθέσεων (οι Δ.Ο.Υ. πολτοποιούν το αρχείο των φορολογικών δηλώσεων μετά το πέρας δεκαετίας). Τα ίδια αναφέρονται και στο έγγραφο του Υ.Ο. με αριθ. πρωτ. 1103891/1942/Α0012/7.11.2008, αλλά και στο πιο πρόσφατο με αριθ. πρωτ. Δ12Α 1148627 ΕΞ 2013/24.9.2013.

Σχετικά με την ορθότητα των ανωτέρω διοικητικών λύσεων διατηρούσα σοβαρές επιφυλάξεις -μαζί με μένα φυσικά και πλειάδα συναδέλφων-, τις οποίες μάλιστα παρέθεσα και στο βιβλίο της ανάλωσης κεφαλαίου. Ο ισχύων νόμος (ν.4172/2013)  -ούτε όμως και ο προγενέστερος- δεν ορίζει χρονικό περιορισμό, οπότε δεν τίθεται θέμα περιορισμού ως προς τα έτη τα οποία μπορούν να επικαλεστούν οι φορολογούμενοι. Οι ισχυρισμοί των φορολογούμενων όταν επικαλούνται ανάλωση κεφαλαίου βρίσκουν έρεισμα στον σχετικό πίνακα προσδιορισμού κεφαλαίου προηγουμένων ετών που συνοδεύεται από φωτοαντίγραφα των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος, καθώς και των αντίστοιχων εκκαθαριστικών σημειωμάτων. Να τονίσουμε ότι στο εκκαθαριστικό σημείωμα αναγράφονται και τα ποσά των αυτοτελώς φορολογούμενων ποσών κ.λπ. από το οικ. έτος 1997 και μετά. Για τα παλαιότερα οικ. έτη δεν υπήρχε αναφορά αυτών στο εκκαθαριστικό, οπότε κάποιοι έθεσαν τον προβληματισμό ότι οι φορολογούμενοι θα μπορούσαν να αλλοιώσουν το περιεχόμενο της δήλωσης Ε1 αναγράφοντας ποσά στους σχετικούς κ.α. του εντύπου Ε1 (των οικ. ετών πριν το 1997), και η Δ.Ο.Υ. δεν θα μπορούσε να ελέγξει την ορθότητα αυτών διασταυρώνοντας τους ισχυρισμούς του φορολογούμενου με το δικό της αρχείο (αν πρόκειται για οικ. έτη που έχουν παραγραφεί και το αρχείο έχει πολτοποιηθεί).

Όμως, η δική μας άποψη ήταν ότι δεν υπήρχε -βάσει του νόμου- σε καμία περίπτωση χρονικός περιορισμός στα έτη τα οποία επικαλείται ο φορολογούμενος προκειμένου να προβεί σε ανάλωση κεφαλαίου. Αν οι εκάστοτε Δ.Ο.Υ. δεν διαθέτουν το δικό τους αρχείο, αυτό δεν συνεπάγεται ότι μπορούν να αμφισβητούν εκ των προτέρων τους ισχυρισμούς των φορολογουμένων που ερείδονται σε επίσημα εκκαθαριστικά σημειώματα και δηλώσεις φορολογίας εισοδήματος, πόσω δε μάλλον όταν αναφερόμαστε σε οικ. έτη από το 1997 και μετά στα οποία αναγράφονταν όλα τα φορολογούμενα και μη ποσά. Για το θέμα του ελέγχου των ποσών που δεν αναγράφονταν στο εκκαθαριστικό σημείωμα (οικ. έτη πριν το 1997), δεν τίθεται θέμα άρνησης ελέγχου των πραγματικών γεγονότων και ως επαγγελματίες δεν φέρναμε ποτέ αντιρρήσεις επ΄ αυτού όταν μας ζητούσαν έλεγχο των πραγματικών στοιχείων που επικαλούμασταν. Οι ενστάσεις μας εστιάζονταν στο γεγονός ότι συλλήβδην δεν γίνονταν δεκτές αναλώσεις κεφαλαίων που συμπεριλάμβαναν και οικ. έτη που είχαν παραγραφεί και για τα οποία οι Δ.Ο.Υ. δεν είχαν αρχείο (λόγω πολτοποίησής του).


ΙV. Η δικαίωση ήρθε έστω και αργά


Μέσα από την απόφαση που υπέγραψε εσχάτως η κα Σαβαϊδου (βλ. ανωτέρω απόφαση ΠΟΛ. 1076/26.3.2015), ξεκαθάρισε επιτέλους αυτό το μελανό σημείο σχετικά με την ανάλωση κεφαλαίου. Πιο συγκεκριμένα, μεταξύ άλλων στην απόφαση αυτή αναφέρονται και τα ακόλουθα:

Περαιτέρω, με τις ισχύουσες διατάξεις δεν προβλέπεται χρονικός περιορισμός για την κάλυψη των δαπανών με ανάλωση κεφαλαίου, συνεπώς για την κάλυψη της διαφοράς μπορεί να γίνει επίκληση ανάλωσης κεφαλαίου οσωνδήποτε προηγούμενων ετών. Τα εκκαθαριστικά σημειώματα για φορολογικά έτη για τα οποία έχει συμπληρωθεί ο χρόνος παραγραφής αποτελούν πλήρη απόδειξη για τα αναγραφόμενα σε αυτά ποσά χωρίς να απαιτείται η προσκόμιση λοιπών δικαιολογητικών. Τα δεδομένα φορολογικών δηλώσεων που δεν αναγράφονται στο εκκαθαριστικό λαμβάνονται υπ' όψη μόνο μετά από διασταύρωση.
 
Συνεπώς, από τα ανωτέρω προκύπτει ότι εάν κάποιος φορολογούμενος προβεί σε ανάλωση κεφαλαίου για παράδειγμα από το οικ. έτος 1981 μέχρι και το οικ. 2014, η Δ.Ο.Υ. είναι υποχρεωμένη να δεχθεί τα εκκαθαριστικά σημειώματα των ετών που έχουν παραγραφεί, παρόλο που δεν έχει στο αρχείο της τα σχετικά αντίγραφα κ.λπ. Αν σε κάποια εκκαθαριστικά σημειώματα δεν αναγράφονται ορισμένα ποσά ενώ στις αντίστοιχες δηλώσεις εισοδήματος είχαν αναγραφεί, τότε στις περιπτώσεις αυτές απαιτείται διασταύρωση προκειμένου να αποδειχθούν οι ισχυρισμοί του φορολογούμενου.

Θεωρώ σημαντική αυτή τη διευκρίνιση που μας παρείχε η εν λόγω απόφαση της Γ.Γ.Δ.Ε. η οποία ευτυχώς για μας ακολουθεί το γράμμα του νόμου αλλά και την κοινή λογική, απωθώντας έτσι φαινόμενα εσφαλμένης ερμηνείας από πλευράς των υπαλλήλων των Δ.Ο.Υ.Μετά τα ανωτέρω, θεωρώ ότι πρέπει να ενημερωθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι έτσι ώστε να αποφεύγονται στο μέλλον προστριβές.

Κλείνοντας να αναφέρω ότι καλό θα είναι να μελετήσετε με προσοχή ολόκληρη την απόφαση ΠΟΛ. 1076/26.3.2015 διότι έχει αρκετά σημαντικά θέματα που αφορούν στα γνωστά σε όλους μας τεκμήρια. 

Καλημέρα και καλή δύναμη.







_______________
[1] Και με το προγενέστερο Κ.Φ.Ε. (ν.2238/1994) δεν προβλέπονταν χρονικός περιορισμός. Να θυμίσουμε εδώ ότι πριν τον ν. 2065/1992 υπήρχε χρονικός περιορισμός σχετικά με την ανάλωση κεφαλαίων προηγουμένων ετών. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τις διατάξεις της παρ. 8 του άρθρου 5 του ν.δ. 3323/1995, η κάλυψη της τεκμαρτής δαπάνης διαβίωσης δεν μπορεί να γίνει με κεφάλαια που σχηματίσθηκαν πριν την προηγούμενη πενταετία. Η διάταξη αυτή ίσχυσε από το οικ. έτος 1989 έως και το οικ. έτος 1992, οπότε και καταργήθηκε με τον ν. 2065/1992.

[2] Τα ίδια ακριβώς ίσχυαν και με τον προγενέστερο νόμο (βλ. το υπ' αριθμ. 1087172/1642/Α0012/25.10.2005 έγγραφο της Δ/νσης Φορολογίας Εισοδήματος, σύμφωνα με το οποίο τα έτη που επικαλείται ο φορολογούμενος για ανάλωση κεφαλαίου πρέπει να είναι συνεχόμενα και να φθάνουν μέχρι το προηγούμενο του κρινόμενου έτους).

[3] Η πλειονότητα των συναδέλφων λογιστών-φοροτεχνικών έχει πέσει πολλές φορές «θύμα» της αυθαίρετης ερμηνείας νόμων ή διατάξεων από πλευράς Υ.Ο. Τα παραδείγματα είναι ούκ ολίγα αλλά στην παρούσα ανάλυσή μας δεν θα παραθέσουμε μία προς μία τις εκ διαμέτρου αντίθετες ερμηνείες –σε σχέση με όσα ορίζουν οι νομοθετικές διατάξεις–  που δίδονται συχνά από το Υ. Ο. Βέβαια, σύμφωνα με τον νέο Κ.Φ.Δ. (ν. 4174/2013) και συγκεκριμένα βάσει της παρ. 3 του άρθρου 9 του νόμου αυτού, «Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι δεν είναι δεσμευτικές για τους φορολογούμενους». Ουσιαστικά, αυτό που τόσα χρόνια ίσχυε ατύπως και αποδεικνυόταν στα δικαστήρια, «ντύθηκε» και νομοθετικά. Γιατί ανέκαθεν τα δικαστήρια της χώρας δεν λάμβαναν υπόψη τους όσα ανέφεραν οι αποφάσεις του Υπ. Οικ. αλλά προσπαθούσαν να ερμηνεύσουν τη βούληση του νομοθέτη όπως αυτή είχε αποτυπωθεί στο κείμενο του νόμου



Δημιουργία νέας κατηγορίας

Κατηγορίες προσωπικής βιβλίοθήκης