Άρθρα Το ζήτημα των μερικών επιτόπιων ελέγχων πρόληψης σε καταστήματα μαζικής εστίασης

ΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ Α. ΑΝΤΩΝΙΟΣ
ΟΙΚΟΝΟΜΟΛΟΓΟΣ – ΦΟΡΟΤΕΧΝΙΚΟΣ
ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΣΤΟ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥ
«ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΩΜΑΤΟΣ
ΟΡΚΩΤΩΝ ΕΛΕΓΚΤΩΝ ΛΟΓΙΣΤΩΝ (Ι.Ε.Σ.Ο.Ε.Λ.)»

Σε συνεργασία με την Γαλάνη Πολυξένη, Λογίστρια


Πολλές φορές έχουμε βρεθεί «αντιμέτωποι» με κλιμάκια ελέγχου στα πλαίσια μερικών επιτόπιων ελέγχων πρόληψης για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων σε καταστήματα μαζικής εστίασης, σχετικά με το εάν εκδόθηκαν τα οριζόμενα από τα Ε.Λ.Π. (Ν.4308/2014 άρθρα 12 και 13), τιμολόγια πώλησης και παραστατικά λιανικής πώλησης (Απόδειξη, Απόδειξη λιανικής, Απόδειξη λιανικής πώλησης, Απόδειξη παροχής υπηρεσιών, Απόδειξη λιανικών συναλλαγών, κ.λπ.), για την πώληση αγαθών ή την παροχή υπηρεσιών μεταξύ επιτηδευματιών ή μεταξύ επιτηδευματιών και ιδιωτών-καταναλωτών.

Θα προσπαθήσω σε αυτό το άρθρο να καταγράψω το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο για την διαφύλαξη των λογιστικών αρχείων ,τους κανόνες έκδοσης αυτών αλλά και την «διαδικασία» ελέγχου από μέρους των κλιμακίων ελέγχου σε ένα προληπτικό έλεγχο σε επιχείρηση της οποίας έχουμε την λογιστική και φοροτεχνική επίβλεψη.

Α. Νομοθετικό πλαίσιο

Με την παρ. 1 του άρθρου 38 του Ν.4308/2014 ρητά ορίζεται ότι από το χρόνο έναρξης ισχύος αυτού καταργείται ο Κ.Φ.Α.Σ. καθώς και κάθε ερμηνευτική εγκύκλιος ή οδηγία που έχει εκδοθεί βάσει αυτού ή του προϊσχύσαντος Κ.Β.Σ. (Π.Δ. 186/1992), με την παρ. 2 του άρθρου 38 του Ν.4308/2014 ορίζεται ότι «ο Ν.1809/1988 καταργείται από 1η Ιανουαρίου 2015, καθώς και κάθε διάταξη, ερμηνευτική εγκύκλιος ή Οδηγία έχει εκδοθεί δυνάμει εκείνου του νόμου. Κατ’ εξαίρεση, παραμένει σε ισχύ το άρθρο 10 του Ν.1809/1988 για παραβάσεις που διαπράττονται μέχρι τις 31 Δεκεμβρίου 2014».

Με την παράγραφο 1 του άρθρου 25 του Ν.4174/2013, προβλέπονται τα στοιχεία που πρέπει να φέρει η εντολή διενέργειας του φορολογικού ελέγχου. Μεταξύ των στοιχείων που φέρει η ως άνω εντολή είναι η διάρκεια του φορολογικού ελέγχου καθώς και ο χαρακτηρισμός (είδος) πλήρης ή μερικός έλεγχος.

Για τα στοιχεία αυτά σημειώνουμε τα εξής: Η διάρκεια του ελέγχου που θα τίθεται συναρτάται άμεσα τόσο με το χαρακτηρισμό (είδος) ελέγχου πλήρης ή μερικός όσο και με τα δεδομένα της κάθε υπόθεσης όπως είναι το μέγεθος της επιχείρησης, το αντικείμενο των εργασιών, ο βαθμός δυσκολίας κλπ.

Σε κάθε περίπτωση, η διάρκεια που θα τεθεί, πρέπει να εξασφαλίζει τη διενέργεια του ελέγχου με σχετική άνεση χρόνου δεδομένου ότι μπορεί να παραταθεί μία φορά κατά έξι (6) μήνες και περαιτέρω παράταση για ακόμη έξι (6) μήνες είναι δυνατή μόνο σε εξαιρετικές περιπτώσεις.

Η τροποποίηση της εντολής προκειμένου να παραταθεί η διάρκεια του φορολογικού ελέγχου πρέπει να εκδίδεται πριν την ημερομηνία λήξης της διάρκειας που αναγράφεται στην τροποποιηθείσα εντολή.

Σχετικά με το χαρακτηρισμό (είδος) ελέγχου.

- Πλήρης έλεγχος είναι αυτός που διενεργείται για όλες τις φορολογίες και όλα τα φορολογικά αντικείμενα καθώς και για τις εισφορές και τα τέλη ο οποίος είναι και οριστικός.

- Μερικός έλεγχος είναι αυτός που δεν συγκεντρώνει τα παραπάνω στοιχεία του πλήρους ελέγχου. Συνήθως θα εκδίδονται εντολές για διενέργεια μερικού φορολογικού ελέγχου.

Στο άρθρο 25 του Κ.Φ.Δ. Ν.4174/2013 ορίζονται τα εξής:

Ο φορολογικός έλεγχος μπορεί να είναι «πλήρης» ή «μερικός» (άρθρο 25§1 στ' του ΚΦΔ),

«1 Ο οριζόμενος ή οι οριζόμενοι από τη Φορολογική Διοίκηση, για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου, υπάλληλος ή υπάλληλοι φέρουν έγγραφη εντολή διενέργειας επιτόπιου φορολογικού ελέγχου, η οποία έχει εκδοθεί από τον Γενικό Γραμματέα, ή από εξουσιοδοτημένα από αυτόν όργανα της Φορολογικής Διοίκησης και η οποία περιλαμβάνει τουλάχιστον τα εξής: (σημείωση: στη συνέχεια, υπό τα στοιχεία α' έως και στ', παρατίθενται τα στοιχεία, τα οποία πρέπει, να περιλαμβάνει η εντολή) 2. Ο οριζόμενος από τη Φορολογική Διοίκηση, για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου, υπάλληλος πρέπει να επιδεικνύει το δελτίο ταυτότητας του και την εντολή φορολογικού ελέγχου πριν την έναρξη του φορολογικού ελέγχου. 3. Ο επιτόπιος φορολογικός έλεγχος διενεργείται στις εγκαταστάσεις τον φορολογούμενου κατά το επίσημο ωράριο εργασίας της Φορολογικής Διοίκησης και μπορεί να παρατείνεται μέχρι την ολοκλήρωση του. Η Φορολογική Διοίκηση δύναται να διενεργεί επιτόπιο φορολογικό έλεγχο και εκτός του επίσημου ωραρίου εργασίας εφόσον απαιτείται από το είδος των δραστηριοτήτων του φορολογούμενου. Στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να γίνεται ειδική μνεία στην εντολή φορολογικού ελέγχου. Η είσοδος στην κατοικία του φορολογούμενου επιτρέπεται μόνο με εντολή του αρμόδιου Εισαγγελέα….6. Ο φορολογούμενος υποχρεούται να συνεργάζεται πλήρως και να διευκολύνει το έργο του οριζόμενου για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου υπαλλήλου της Φορολογικής Διοίκησης.-7… 8. Ο αρμόδιος υπάλληλος της Φορολογικής Διοίκησης μπορεί, οποτεδήποτε, εφόσον το κρίνει απαραίτητο, να ζητήσει τη συνδρομή των οργάνων της Ελληνικής Αστυνομίας για τη διενέργεια του φορολογικού ελέγχου και τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας υποχρεούνται να παρέχουν αυτή τη συνδρομή, κατά το χρόνο και στον τόπο που ζητείται»,

Σημείωση:

Βλέπε Αρ. πρωτ.: ΔΕΛ Α 1069048 2.5.2014 (ΟΡΘΗ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ) Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων των άρθρων 23, 25, 27, 28, 34, 62 και 66 του ν.4174/2013 "Κώδικας Φορολογικής Διαδικασίας"

Γνωμοδότηση ΝΣΚ 256/2014, Γνωμοδότηση Εισ.Αρείου Πάγου αριθμ. 6/2014

Β. Λογιστικά αρχεία

Με βάση το Άρθρο 7 (Διαφύλαξη λογιστικών αρχείων) του ν. 4308/2014 σε συνδυασμό με την ερμηνευτική εγκύκλιο ΠΟΛ.1003/31.12.2014 Παρ.7.1.1 όπου αναφέρεται στις προθεσμίες φύλαξης των λογιστικών αρχείων και στην παρ. 7.1.2, δεν ορίζεται ο τόπος τήρησης και διαφύλαξης των βιβλίων και των στοιχείων.

Σημειώνεται ωστόσο ότι άλλα νομοθετήματα δύναται να ρυθμίζουν με διαφορετικό τρόπο το θέμα της διαφύλαξης των βιβλίων και των στοιχείων (σχετικές και οι διατάξεις του της παρ. 2 του άρθρου 13 του Ν. 4174/2013).

«2. Τα λογιστικά αρχεία, φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί, φορολογικές μνήμες και αρχεία που δημιουργούν οι φορολογικοί ηλεκτρονικοί μηχανισμοί πρέπει να διαφυλάσσονται κατ' ελάχιστον:

α) για διάστημα πέντε (5) ετών από τη λήξη του αντίστοιχου φορολογικού έτους εντός του οποίου υπάρχει η υπάρχει η υποχρέωση υποβολής δήλωσης ή

β) εφόσον συντρέχουν οι προϋποθέσεις της παραγράφου 2 του άρθρου 36 του Κώδικα, έως ότου παραγραφεί το δικαίωμα έκδοσης από τη Φορολογική Διοίκηση πράξης προσδιορισμού του φόρου, σύμφωνα με τα οριζόμενα στην παράγραφο αυτή ή

γ) έως ότου τελεσιδικήσει η απαίτηση της Φορολογικής Διοίκησης σε συνέχεια διενέργειας φορολογικού ελέγχου ή έως ότου αποσβεστεί ολοσχερώς η απαίτηση λόγω εξόφλησης.»

Συνεπώς σε περίπτωση προληπτικού ελέγχου δεν έχουμε υποχρέωση επίδειξης των λογιστικών αρχείων (βιβλίων) διότι από τα ανωτέρω αυτά μπορούν να τηρούνται και να φυλάσσονται οπουδήποτε, ακόμη και κατά την διάρκεια της περιόδου που αφορούν, με την προϋπόθεση να επιδεικνύονται και να δίνονται στον έλεγχο όταν αυτά ζητηθούν, εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος ,

όπως ορίζεται στο Άρθρο 14 (Πληροφορίες από τον φορολογούμενο) του Ν.4174/2013 παρ.1.

«1.Πληροφορίες, τις οποίες ζητά εγγράφως η Φορολογική Διοίκηση από τον φορολογούμενο, πρέπει να παρέχονται εντός πέντε (5) εργασίμων ημερών από την κοινοποίηση του σχετικού αιτήματος, εκτός εάν ο φορολογούμενος προσκομίσει επαρκείς αποδείξεις για πιθανές δυσχέρειες κατά την προετοιμασία και υποβολή των πληροφοριών που του ζητήθηκαν, εφόσον οι δυσχέρειες αυτές οφείλονται σε πράξεις ή παραλείψεις της Δημόσιας Διοίκησης ή σε λόγους ανωτέρας βίας.»

Γ. Έκδοση λογιστικών αρχείων (στοιχείων) λιανικής

Από 1/1/2015, ημερομηνία έναρξης ισχύος των Ε.Λ.Π. (Ν.4308/2014), η έκδοση στοιχείων λιανικής γίνεται με τη χρήση Φ.Η.Μ. (φορολογική ταμειακή μηχανή ή μηχανισμό Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ.), που προβλέπει ο Ν.1809/1988 κατά τη θέση σε ισχύ του παρόντος νόμου, κατά το χρόνο παράδοσης ή έναρξης της αποστολής, όταν πρόκειται για πώληση αγαθών όπως προβλέπονται από τα άρθρα 12 και 13 Ε.Λ.Π. Ν.4308/2014.

Γ1) Εφόσον η επιχείρηση διαθέτει φορολογικό μηχανισμό με πρόγραμμα εστιατορίου με λογισμικό εστιατορίου- ανοιχτών τραπεζιών, σύμφωνα με την οποία, για κάθε σερβίρισμα παραδίδεται στο τραπέζι μια προσωρινή απόδειξη με τα σερβιριζόμενα είδη και τις επιμέρους αξίες κάθε είδους, χωρίς να αναγράφεται συνολικό άθροισμα του ποσού, στο τέλος εκδίδεται τελική νόμιμη απόδειξη για το “κλείσιμο” του λογαριασμού του τραπεζιού , στην οποία αναφέρονται αναλυτικά τα είδη που καταναλώθηκαν και η συνολική τους αξία .

Τα δεδομένα δε τόσο των προσωρινών αποδείξεων όσο και της τελικής απόδειξης, αποθηκεύονται στη φορολογική μνήμη αυτής. Αυτό προκύπτει από την οδηγία με Αρ.Πρωτ.: ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015 Παροχή διευκρινίσεων, επί των διατάξεων περί εκδιδόμενων παραστατικών πώλησης με βάση τις διατάξεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ν.4308/2014) στην παρ.2 αναφέρει:

«2. Περαιτέρω, με το άρθρο 9 της Α.Υ.Ο. ΠΟΛ.1220/13.12.2012 η οποία διατηρείται σε ισχύ και με τις διατάξεις του Ν.4308/2014, ως προς τις προβλεπόμενες ιδιότητες και τα τεχνικά χαρακτηριστικά των Φ.Η.Μ., ορίζεται η διαδικασία έκδοσης των αποδείξεων λιανικής με τη χρήση Φ.Τ.Μ. με πρόγραμμα εστιατορίου, σύμφωνα με την οποία, για κάθε σερβίρισμα παραδίδεται στο τραπέζι μια προσωρινή απόδειξη με τα σερβιριζόμενα είδη και τις επιμέρους αξίες κάθε είδους, χωρίς να αναγράφεται συνολικό άθροισμα του ποσού και στο τέλος εκδίδεται τελική νόμιμη απόδειξη για το «κλείσιμο» του λογαριασμού του τραπεζιού, στην οποία αναφέρονται αναλυτικά τα είδη που καταναλώθηκαν και η συνολική τους αξία. Τα δεδομένα δε τόσο των προσωρινών αποδείξεων όσο και της τελικής απόδειξης, ενταμιεύονται στη φορολογική μνήμη αυτής.»

Επομένως , οι εκδίδοντες αποδείξεις λιανικής με τη χρήση Η.Υ. και μηχανισμού Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., μπορούν να κάνουν ανάλογη εφαρμογή των προαναφερομένων και αντί να εκδίδουν σημασμένες αποδείξεις λιανικής πώλησης με κάθε σερβίρισμα, να εκδίδουν προσωρινές αποδείξεις δελτία παραγγελίας με σήμανση και για το “κλείσιμο” του λογαριασμού του τραπεζιού μια απόδειξη λιανικής πώλησης με σήμανση, για το σύνολο των σερβιρισθέντων ειδών.

Γ2) Εάν η επιχείρηση δεν διαθέτει πρόγραμμα εστιατορίου και η διαδικασία έκδοσης των αποδείξεων λιανικής γίνεται με τη χρήση Φ.Τ.Μ. εκδίδουν και παραδίδουν αποδείξεις λιανικής πώλησης με κάθε σερβίρισμα οι οποίες θα πρέπει να βρίσκονται στο τραπέζι.

Αυτό προκύπτει από την οδηγία με Αρ.Πρωτ.: ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015 Παροχή διευκρινίσεων, επί των διατάξεων περί εκδιδόμενων παραστατικών πώλησης με βάση τις διατάξεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ν.4308/2014) στην παρ.3 αναφέρει:

«3. Συνεπώς, οι εκδίδοντες αποδείξεις λιανικής με τη χρήση Η/Υ και μηχανισμού Ε.Α.Φ.Δ.Σ.Σ., μπορούν να κάνουν ανάλογη εφαρμογή των προαναφερομένων και αντί να εκδίδουν σημασμένες αποδείξεις λιανικής πώλησης με κάθε σερβίρισμα, να εκδίδουν προσωρινές αποδείξεις δελτία παραγγελίας με σήμανση και για το «κλείσιμο» του λογαριασμού του τραπεζιού μια απόδειξη λιανικής πώλησης με σήμανση, για το σύνολο των σερβιρισθέντων ειδών.»

Εδώ αξίζει να θυμηθούμε μια παλαιότερη οδηγία την ΠΟΛ.1081/12.6.2009 που ανέφερε ότι οι εκμεταλλευτές των κέντρων διασκέδασης και όλων των καταστημάτων γενικά που διαθέτουν στο κοινό οποιοδήποτε είδος τροφής ή ποτού για επιτόπια κατανάλωση (κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια, ψητοπωλεία, μεζεδοπωλεία, ταβέρνες, καφετέριες, πιτσαρίες και λοιπά συναφή), εκδίδουν και παραδίδουν τις αποδείξεις λιανικής πώλησης (Α.Λ.Π.), που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1809/1988 και του άρθρου 13 του Κ.Β.Σ. ( π.δ. 186/1992), αμέσως μετά την εκτέλεση (σερβίρισμα) κάθε μιας παραγγελίας, αρχικής ή συμπληρωματικής.

Η σχετική ΠΟΛ.1081/12.6.2009:

«Αθήνα, 12 Ιουνίου 2009
Αρ.Πρωτ.:1057674/279/0015

ΠΟΛ 1081/2009

ΘΕΜΑ: « Χρόνος έκδοσης των αποδείξεων λιανικής πώλησης από τους εκμεταλλευτές των κέντρων διασκέδασης και όλων των καταστημάτων γενικά που διαθέτουν στο κοινό οποιοδήποτε είδος τροφής ή ποτού για επιτόπια κατανάλωση.».

1. Από την 1.7.2009 και εφεξής, οι εκμεταλλευτές των κέντρων διασκέδασης και όλων των καταστημάτων γενικά που διαθέτουν στο κοινό οποιοδήποτε είδος τροφής ή ποτού για επιτόπια κατανάλωση (κέντρα διασκέδασης, εστιατόρια, ψητοπωλεία, μεζεδοπωλεία, ταβέρνες, καφετέριες, πιτσαρίες και λοιπά συναφή), εκδίδουν και παραδίδουν τις αποδείξεις λιανικής πώλησης (Α.Λ.Π.), που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1809/1988 και του άρθρου 13 του Κ.Β.Σ. ( π.δ. 186/1992), αμέσως μετά την εκτέλεση (σερβίρισμα) κάθε μιας παραγγελίας, αρχικής ή συμπληρωματικής, κατά τα ειδικότερα οριζόμενα από τις διατάξεις της Α.Υ.Ο. 1060347/648/ ΠΟΛ.1183/17.8.1990 (Φ.Ε.Κ. Β΄ 561), κατά περίπτωση.»

Σημείωση:

Στην οδηγία με Αρ.Πρωτ.: ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015 «Παροχή διευκρινίσεων, επί των διατάξεων περί εκδιδόμενων παραστατικών πώλησης με βάση τις διατάξεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (Ν.4308/2014) στην παρ.3, δε γίνεται ρητή αναφορά στην παράδοση των αποδείξεις λιανικής πώλησης (Α.Λ.Π.), που εκδίδονται σύμφωνα με τις διατάξεις του ν.1809/1988 όπως στην ΠΟΛ.1081/12.6.2009 η οποία έχει καταργηθεί με βάση την παρ. 1 του άρθρου 38 του Ν.4308/2014»

Δ. Διαδικασία Ελέγχου

Η φορολογική διοίκηση στα πλαίσια διενεργείας μερικών επιτόπιων ελέγχων για τον εντοπισμό τυπικών παραβάσεων που αφορούν στις υποχρεώσεις που απορρέουν από την τήρηση των βιβλίων και την έκδοση των στοιχείων βάσει των διατάξεων του Κώδικα Φορολογικής Διαδικασίας μετά και την τροποποίηση τους με τον ν. 4337/2015, εξέδωσε και δημοσίευσε την Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016 που αφορά σε οδηγίες διενέργειας και εντατικοποίηση των μερικών επιτόπιων ελέγχων πρόληψης για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων. Η διαδικασία ελέγχου καθώς και οι διατάξεις που θα παρατεθούν είναι γνωστές στην Φορολογική Διοίκηση αλλά και στα αρμόδια όργανα ελέγχου ,όμως θα πρέπει να είναι γνωστές και σε εμάς τους επαγγελματίες λογιστές και ιδιαίτερα στους νέους συνάδελφους και στους επιχειρηματίες .

Με βάση το Ν.4174/2013 στο Άρθρο 9 (Ερμηνευτικές Εγκύκλιοι και Οδηγίες) παρ. 2 ορίζεται ότι:

«2. Οι ερμηνευτικές εγκύκλιοι είναι δεσμευτικές για τη Φορολογική Διοίκηση, έως ότου ανακληθούν ρητά ή έως ότου τροποποιηθεί η νομοθεσία την οποία ερμηνεύουν. Η τυχόν μεταβολή της ερμηνευτικής θέσης της Φορολογικής Διοίκησης δεν ισχύει αναδρομικά σε περίπτωση που συνεπάγεται τη χειροτέρευση της θέσης των φορολογουμένων.»

Επομένως τα όσα αναφέρονται στην ανωτέρω οδηγία θα πρέπει να τηρούνται επακριβώς από τα κλιμάκια ελέγχου προκειμένου να μην δημιουργούνται “προβλήματα” κατά την διαδικασία του ελέγχου των λογιστικών αρχείων του ελεγχόμενου και να δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ ελεγκτών και ελεγχόμενων. (παρ.12 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/ 6.7.2016).

Δεν θα αναλύσουμε όλη την οδηγία Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016 απλά θα σας παραθέσω κατά την άποψή μου τα πιο σημαντικά της στοιχεία της.

Έχουμε τα εξής :

1. Κάθε συνεργείο μερικού επιτόπιου ελέγχου, όταν διαπιστώνει διακίνηση αγαθών στο δρόμο ή έξοδο πελατών από κάθε είδους επαγγελματική εγκατάσταση πώλησης αγαθών ή παροχής υπηρεσιών, θα ζητά το προβλεπόμενο από το ν.4308/2014 παραστατικό διακίνησης ή πώλησης. Ευνόητο είναι ότι στις περιπτώσεις επιχειρήσεων εστίασης και αναψυχής (π.χ. ταβέρνες, εστιατόρια, ψησταριές, πιτσαρίες, καφενεία, μπαρ κ.λπ.), η είσοδος εντός του καταστήματος ή στους εξωτερικούς χώρους αυτού είναι απαραίτητη, προκειμένου να διαπιστωθεί η έκδοση παραστατικού λιανικής πώλησης για την επιτόπια κατανάλωση φαγητών, ποτών, κ.λπ. (παρ.2 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016)

2. Τα μέλη του συνεργείου ελέγχου δύνανται να εισέρχονται σε επαγγελματική εγκατάσταση και στις περιπτώσεις που διαπιστώνεται η μη έκδοση παραστατικού διακίνησης ή πώλησης, ή τα παραστατικά που αφορούν τη συναλλαγή δεν επιδεικνύονται στον έλεγχο, ή πρόκειται για περιπτώσεις εκ των προτέρων στοχευμένων ελέγχων λόγω δραστηριότητας, ιστορικού επιχείρησης, κ.λπ.,

- θα εισέρχονται οπωσδήποτε στην επαγγελματική εγκατάσταση,

- θα αναφέρουν την ιδιότητά τους,

- θα επιδεικνύουν την εντολή ελέγχου και την αστυνομική τους ταυτότητα,
(άρθρο 25 παρ. 2 ν.4174/2013)

- θα επαληθεύουν την παράβαση (όταν διαπιστώνεται) και

- θα θεωρούν τα βιβλία (στις περιπτώσεις που η επιχείρηση υποχρεούται σε ενημέρωση βιβλίων και εφόσον αυτά επιδειχθούν) και τα στοιχεία της επιχείρησης (ημερομηνία ελέγχου, ονοματεπώνυμο υπαλλήλων, υπογραφές).

Στη συνέχεια θα ελέγχουν αν αποδόθηκαν οι επιρριπτόμενοι και παρακρατούμενοι φόροι (Φ.Π.Α, Φ.Μ.Υ, Αμοιβές τρίτων, κ.λπ.) και θα αναζητούνται η υποβληθείσα δήλωση και η σχετική ταυτότητα οφειλής.

(παρ.3 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016

3. Με την ολοκλήρωση των ελεγκτικών επαληθεύσεων, από τα μέλη του συνεργείου ελέγχου και σε κάθε περίπτωση που διαπιστώνεται από το φορολογικό έλεγχο παράβαση, θα επιδίδεται στον υπόχρεο προσωρινός προσδιορισμός προστίμου, μαζί με το σχετικό σημείωμα διαπιστώσεων με τα αποτελέσματα του φορολογικού ελέγχου, στο οποίο θα αναφέρεται η φορολογική οφειλή με βάση τα αποτελέσματα του ελέγχου αυτού καθώς και οποιοδήποτε σχετικό στοιχείο τεκμηριώνει την διαπίστωση της παράβασης.

Το σημείωμα διαπιστώσεων θα υπογράφεται από τα μέλη του συνεργείου που διενήργησαν τον έλεγχο και θα επιδίδεται άμεσα στον φορολογούμενο.

Με το σημείωμα διαπιστώσεων καλείται ο φορολογούμενος εντός είκοσι (20) ημερών από την κοινοποίηση να υποβάλλει ενδεχόμενες αντιρρήσεις του σχετικά με την επικείμενη έκδοση πράξης επιβολής προστίμου. Στη συνέχεια συντάσσεται αμελλητί έκθεση ελέγχου και εκδίδεται οριστική πράξη επιβολής προστίμου, σύμφωνα με τις οικείες Αποφάσεις (παρ.4 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016).

4. Όταν ο μερικός επιτόπιος έλεγχος διενεργείται σε επιχειρήσεις με οργανωμένα λογιστήρια (διπλογραφικό λογιστικό σύστημα ν.4308/2014) σε ημέρες και ώρες που το λογιστήριο αποδεδειγμένα δε λειτουργεί, ο έλεγχος πρέπει να περιορίζεται στην ορθή έκδοση των πάσης φύσεως παραστατικών διακίνησης ή πώλησης και να μη ζητά για θεώρηση τα λογιστικά βιβλία της επιχείρησης, ούτε να καταλογίζονται παραβάσεις μη επίδειξης λογιστικών βιβλίων.

Στην περίπτωση αυτή αν απαιτηθεί έλεγχος των τηρούμενων βιβλίων, αυτός πρέπει να γίνει σε εργάσιμη για το τμήμα του λογιστηρίου ημέρα και ώρα. Στις λοιπές περιπτώσεις που παραδίδονται τα τηρούμενα βιβλία από την επιχείρηση διενεργείται διασταυρωτικός έλεγχος των δεδομένων από τα βιβλία με τις υποβληθείσες περιοδικές δηλώσεις Φ.ΠΑ, των δύο τελευταίων φορολογικών περιόδων, και εφόσον διαπιστώνονται διαφορές ο έλεγχος επεκτείνεται και σε προηγούμενες φορολογικές περιόδους. (παρ.7 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016)

5. Η μη επιτόπια επίδειξη των δηλώσεων Φ.Π.Α. και παρακρατούμενων και επιρριπτόμενων φόρων δεν αποτελεί κατ' αρχήν παράβαση. Στις περιπτώσεις αυτές θα υποδεικνύεται επίσης εγγράφως, με κοινοποίηση στον επιτηδευματία Πρόσκληση (ως συνημμένο έντυπο 4), να προσκομίσει τις δηλώσεις στην αρμόδια για τον έλεγχο Δ.Ο.Υ., σε χρόνο (ημέρα κ.λπ.) που θα ορίζεται σαφώς στην Πρόσκληση (σχετ. και η εγκύκλιος ΠΟΛ.1254/13.11.2001). Για τα παραπάνω θα ενημερώνεται εγγράφως και η αρμόδια για τον έλεγχο Δ.Ο.Υ., προκειμένου σε περίπτωση μη προσκόμισης των προαναφερόμενων δηλώσεων να προγραμματίζεται η διενέργεια των σχετικών ελέγχων.
Η όλη διαδικασία ελέγχου σε κάθε περίπτωση θα πρέπει να ολοκληρώνεται στον ελάχιστο δυνατό χρόνο. (παρ.10 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016)

6. Οι Προϊστάμενοι των υπηρεσιών ή οι νόμιμοι Αναπληρωτές θα πρέπει να επιβλέπουν της ορθής λειτουργίας των συνεργείων μερικών επιτόπιων ελέγχων, για την εκτέλεση των καθηκόντων τους κατά τρόπο που θα δημιουργεί κλίμα εμπιστοσύνης μεταξύ ελεγκτών και ελεγχόμενων. (παρ.12 Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016)


Πηγές:

- Εφηµερίς της Κυβερνήσεως της Ελληνικής ∆ηµοκρατίας, Νόµος υπ’ αριθµ. 4172, Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα µέτρα εφαρµογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4172/2013 και άλλες διατάξεις, Αριθµός φύλλου 167, 23 Ιουλίου 2013

- Αιτιολογική έκθεση στο Σχέδιο Νόµου «Φορολογία εισοδήματος, επείγοντα µέτρα εφαρµογής του ν. 4046/2012, του ν. 4093/2012 και του ν. 4172/2013 και άλλες διατάξεις»

- Νόμος ν.4308/2014
NOMOΣ ΥΠ’ ΑΡΙΘ. 4308 Eλληνικά Λογιστικά Πρότυπα, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις

- ΠΟΛ.1003/31.12.2014
Παροχή οδηγιών για την εφαρμογή των διατάξεων του ν. 4308/2014 (ΦΕΚ Α΄ 251) περί των «Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων, συναφείς ρυθμίσεις και άλλες διατάξεις».

- Αριθ. πρωτ.: ΔΕΛ Β 1103395 ΕΞ 2016/6.7.2016
Οδηγίες διενέργειας και εντατικοποίηση των μερικών επιτόπιων ελέγχων πρόληψης για τη διαπίστωση της εκπλήρωσης των φορολογικών υποχρεώσεων

Αρ. πρωτ.: ΔΕΛ Ζ ΚΦΑΣ 1142901 ΕΞ 2015/26.10.2015
Παροχή διευκρινίσεων, επί των διατάξεων περί εκδιδόμενων παραστατικών πώλησης με βάση τις διατάξεις των Ελληνικών Λογιστικών Προτύπων (ν.4308/2014)

- Κώδικας Φορολογίας Εισοδήματος Ν.4172/2013 /Ανάλυση - Ερμηνεία Ν. 4172/2013, Νασόπουλος Α. Αντώνιος, Αθήνα 2016 ΄Β έκδοση.

- Λογιστικά Αρχεία και Παραστατικά Πωλήσεων, Ε.Λ.Π. 1-15/Ανάλυση - Ερμηνεία Ν. 4308/2014, Νασόπουλος Α. Αντώνιος, Αθήνα 2016 ΄Β έκδοση