Ερώτημα για ποσοστό επικαρπίας μετά το θάνατο

[επισκέπτη Επισκέπτης-Νίκος-]

Καλημέρα σας.

Θα ήθελα τη βοήθειά σας στο εξής ερώτημα:

Ακίνητο ανήκει κατά ψιλή κυριότητα στα δύο παιδιά από 50% ο καθένας και την επικαρπία την έχουν πατέρας και μητέρα κατά 60-40% αντίστοιχα εφόρου ζωής.

Η μητέρα πεθαίνει. Το ποσοστό της ενώνεται αυτόματα με την ψιλή κυριότητα, οπότε τα παιδιά θα έχουν και τα δύο από 60% πλήρη κυριότητα και 40% ψιλή κυριότητα, ή πάει στο ποσοστό του συζύγου-πατέρα ο οποίος έχει το 100% πλέον της επικαρπίας;

Σας ευχαριστώ για την προσοχή!

[SOPHIE]

ΠΑΙΔΙΑ ΕΧΕΙ ΠΑΡΑ ΠΟΛΥ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΑΥΤΗ Η.... ΔΙΑΜΑΧΗ.

ΕΠΙΜΕΝΩ ΣΤΗΝ ΑΡΧΙΚΗ ΜΟΥ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ ΚΑΙ ΣΤΟΥ ΚΑΡΟΛΟΥ ΟΤΙ ΜΕΤΑ ΤΟ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ Η ΕΠΙΚΑΡΠΙΑ ΘΑ ΣΥΝΕΝΩΘΕΙ ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΩΣ ΜΕ ΤΗΝ ΨΙΛΗ ΚΑΙ ΤΑ ΤΕΚΝΑ ΘΑ ΑΠΟΚΤΗΣΟΥΝ ΠΛΗΡΗ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΣΤΟ ΠΟΣΟΣΤΟ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΤΟΥΣ. ΔΕΝ ΧΡΕΙΑΖΕΤΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΠΡΑΞΗ ΓΙ' ΑΥΤΟ, Η ΣΥΝΕΝΩΣΗ ΓΙΝΑΙΤΑΙ ΑΥΤΟΔΙΚΑΙΑ (ΡΩΤΗΣΑ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟΓΡΑΦΟ).

[KAROLOS]

Η συζητηση οδηγείται μάλλον σε αδιέξοδο ... και αυτό γιατί δεν μπορούμε να συννενοηθούμε

Πως μας παραθέτεις αγαπητέ DAAS , αποφάσεις που για μένα δεν έχουν σχέση με το θέμα μας ?

Αν και δεν έχει σχέση με το θέμα , απλά το παραθέτω γιατί έχει σχέση με την τελευταία απόφαση που παρέθεσες .

Γνωρίζεις προαφανώς τις διατάξεις του 1509 . Υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις η γονική παροχή της ψκ της μητέρας πρός τα τέκνα της και πρέπει να ενταχθεί στις δωρεές που αναφέρονται στο 1835 ?

Δεν μπορεί να κληρονομηθει το δικαίωμα της επικαρπίας( σε τετοιες περιπτώσεις ) . Σε όλα τα νομικά συγγράμματα και να ψάξω και διαθέτω πολλά ( οχι φυσικά περρισσότερα απο σένα ) δεν αναφέρεται πουθενά κάτι ανάλογο .

Μιλάμε για γονική παροχή το τονίζω ξανά .

[DAAS]

Πια αποφαση που παρεθεσα δεν έχει σχέση με το θέμα μας ?

[SOULIS]

Η δωρεά από γονέα σε τέκνο ονομάζεται συχνά (όχι στον Αστικό Κώδικα) γονική παροχή και τυγχάνει συνήθως ιδιαίτερης φορολογικής μεταχείρισης. Επειδή όμως εμφανίζεται συχνά το φαινόμενο ο γονέας, για να παρακάμψει τις υποχρεωτικές διατάξεις περί νόμιμης μοίρας και να αφήσει σε κάποιο από τα τέκνα του λιγότερο από ό,τι θα δικαιούνταν, να δωρίζει την περιουσία του στα υπόλοιπα τέκνα του όσο είναι εν ζωή, ώστε να μην απομένει κληρονομιαία περιουσία κατά τον θάνατό του, ο νόμος προβλέπει ότι στην κληρονομιαία περιουσία συνυπολογίζεται και οποιαδήποτε δωρεά που ο κληρονομούμενος έκανε στα τελευταία δέκα χρόνια πριν από το θάνατό του. Αν εξαιτίας μιας τέτοιας δωρεάς η κληρονομία που υπάρχει κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομούμενου δεν επαρκεί για να καλύψει τη νόμιμη μοίρα, δίνει ο Αστικός Κώδικας στο Κληρονομικό Δίκαιο τη δυνατότητα στον αδικημένο κληρονόμο να κάνει τη λεγόμενη "μέμψη άστοργης δωρεάς", να ζητήσει δηλαδή την ανατροπή της δωρεάς (ΑΚ 1835-1838).

Τα παραπάνω ισχύουν καθέτως .. δεν ξέρω αν ισχύουν και οριζοντίως ..δλδ αν ο γονέας μπορεί να χαρακτηριστεί αδικημένος κληρονόμος.

[KAROLOS]

Γνωρίζεις προαφανώς τις διατάξεις του 1509 . Υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις η γονική παροχή της ψκ της μητέρας πρός τα τέκνα της και πρέπει να ενταχθεί στις δωρεές που αναφέρονται στο 1835 ?

Μιλάμε για γονική παροχή το τονίζω ξανά .

Πια αποφαση που παρεθεσα δεν έχει σχέση με το θέμα μας ?

Στην τελευταία απόφαση που παρέθεσες αγαπητέ DAAS , πληρούνται οι προυποθέσεις του 1509 ή οχι ,ωστε να συμπεριληφθεί στις δωρέες κατά 1831?

Στο κάτω κάτω μπορείς σε παρακαλώ να μας αναφέρεις ποιές είναι οι προυποθέσεις για την εφαρμογή των διατάξεων περί Μέμψης αστόργου δωρεάς ?

[KAROLOS]

Και κάτι ακόμη . Για να τονίσω πως επειδή πρόκειται περί γονικής παροχής δεν ισχύει η άποψη σου DAAS .

Η παρακρατημένη επικαρπία στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν κληρονομείται διότι τελεί υπό την διαλυτική αίρεση της εμπρόθεσμης αποδοχής της πρότασης δωρεάς απο τον δωρεοδόχο οπότε και συντελείται η η μεταβίβαση της .

[DAAS]

Η δωρεά από γονέα σε τέκνο ονομάζεται συχνά (όχι στον Αστικό Κώδικα) γονική παροχή και τυγχάνει συνήθως ιδιαίτερης φορολογικής μεταχείρισης. Επειδή όμως εμφανίζεται συχνά το φαινόμενο ο γονέας, για να παρακάμψει τις υποχρεωτικές διατάξεις περί νόμιμης μοίρας και να αφήσει σε κάποιο από τα τέκνα του λιγότερο από ό,τι θα δικαιούνταν, να δωρίζει την περιουσία του στα υπόλοιπα τέκνα του όσο είναι εν ζωή, ώστε να μην απομένει κληρονομιαία περιουσία κατά τον θάνατό του, ο νόμος προβλέπει ότι στην κληρονομιαία περιουσία συνυπολογίζεται και οποιαδήποτε δωρεά που ο κληρονομούμενος έκανε στα τελευταία δέκα χρόνια πριν από το θάνατό του. Αν εξαιτίας μιας τέτοιας δωρεάς η κληρονομία που υπάρχει κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομούμενου δεν επαρκεί για να καλύψει τη νόμιμη μοίρα, δίνει ο Αστικός Κώδικας στο Κληρονομικό Δίκαιο τη δυνατότητα στον αδικημένο κληρονόμο να κάνει τη λεγόμενη "μέμψη άστοργης δωρεάς", να ζητήσει δηλαδή την ανατροπή της δωρεάς (ΑΚ 1835-1838).

Τα παραπάνω ισχύουν καθέτως .. δεν ξέρω αν ισχύουν και οριζοντίως ..δλδ αν ο γονέας μπορεί να χαρακτηριστεί αδικημένος κληρονόμος.

Προσυπογράφω ολα οσα εγραψες και απλα εκφραζω την αποψη μου οτι δηλ. και ο γονέας (ή ακομη και οι 2 γονεις) μπορουν να χαρακτηριστουν αδικημενοι και αυτο διοτι ΔΕΝ υφισταται καμμια ΝΟΜΙΚΗ διαταξη που να λεει οτι οι γονεις δεν μπορει να χαρακτηριστουν αδικημενοι εστω και αν εχουν προχωρησει απο κοινου σε γονικη παροχη.

[DAAS]

Και κάτι ακόμη . Για να τονίσω πως επειδή πρόκειται περί γονικής παροχής δεν ισχύει η άποψη σου DAAS .

Η παρακρατημένη επικαρπία στην συγκεκριμένη περίπτωση δεν κληρονομείται διότι τελεί υπό την διαλυτική αίρεση της εμπρόθεσμης αποδοχής της πρότασης δωρεάς απο τον δωρεοδόχο οπότε και συντελείται η η μεταβίβαση της .

Φίλε Καρολε

παρα το γεγονος οτι εψαξα δεν βρηκα καμμια δικαστικη αποφαση η καποια αποψη (πλην της δικης σου) οτι στη περιπτωση γονικης παροχης δεν τυγχανουν εφαρμογης οι διαταξεις περι νομιμης μοιρας.

Βεβαια θα κοιταξω για παλιες δικαστικες αποφασεις για να δω αν εχει προκυψει και στο παρελθον αυτο το προβλημα.

[KAROLOS]

Φίλε DAAS , χαίρομαι καταρχάς για την ανταλλάγή απόψεων επί του θέματος . Φυσικά να τονίσω ότι εσυ είσαι ο ειδικός επί της νομικής επιστήμης οπότε έχει και πιο βαρύνουσα σημασία η δική σου άποψη . Η δική μου επαφή με την νομική επιστήμη δεν κινείται σε επαγγελματικό αλλά σ ερασιτεχνικό επιπεδο και δή λόγω δική μου ενημέρωσης και κατάρτισης .

Ακόμη και στους πρωτεργάτες καθιέρωσης του Α.Κ. στην Ελλάδα , ( βλέπε Γ. Μπαλλή τα συγγράμματα του οποίου διαθέτω) , όσο και στους επόμενους ερμηνευτες του βλέπε Γεωργιάδης - Σταθόπουλος , δεν υπάρχει πουθενά κάποια ερμηνεία σαν την δική σου .

Διαβάζω μάλιστα πως η δική μου άποψη συνάδει με τα γραφόμενα τους .

Δεν διεκδικώ φυσικά το αλάθητο , όμως επιμένω στην άποψη μου μέχρι να "τελεσιδικήσει" η διχογνωμία μας

[contsak]

Δεν αναφέρει ο συνάδελφος που έθεσε το ερώτημα πως απέκτησε η σύζυγος το ποσοστό της επικαρπίας.

Πολλές φορές σε συμβόλαια Γονικής παροχής της ψιλής κυριότητας από πατέρα προς παιδιά, ο πατέρας παρακρατεί το δικαίωμα της επικαρπίας για τον εαυτ

 και 

για τη σύζυγό του εφόρου ζωής και των δύο.

Αν έχει γίνει κάτι τέτοιο (πράγμα που προκύπτει από το συμβόλαιο) τότε με τον θάνατο της συζύγου επικαρπωτής παραμένει ο πατέρας για το σύνολο της επικαρπίας εφόρου ζωής με ποσοστό το 100%.

[KAROLOS]

Για να ισχυροποιήσω την άποψη μου θα παραθέσω ένα παράδειγμα .

Το παράδειγμα μου βέβαια αναφέρεται σε κληρονομιά από διαθήκη

Πέθανε ο πατέρας αφήνοντας διαθήκη στην οποία αναφέρει πως η σύζυγος θα πάρει την επικαρπία ενός ακινήτου και τα τρία τέκνα την ψιλή κυριότητα αυτού .

Αν δεχθώ την άποψη του DAAS ( και κάποιας νομολογίας ) θα θεωρηθεί άκυρη η διαθήκη . Αρα η κατάσταση θα διαμορφωθεί ώς εξής :

Σύζυγος και τέκνα νόμιμη μοίρα 1/8 ( δηλαδή 12,50 % ) ο καθένας Πλήρη κυριότητα

και επειδή δεν ορίστηκε διαφορετικά στην διαθήκη θα πάρουν επιπλέον και :

Σύζυγος επικαρπία και τα τέκνα απο 1/6 ( 16,66 % ) Ψιλή κυριότητα

Δηλαδή στο τέλος τα ποσοστά τους θα είναι ώς εξής:

Σύζυγος 12, 50 % Π.Κ. και 50 % επικαρπία

Τέκνο Α : 12,50 % Π.Κ. και 16,66 % Ψιλή κυριότητα

Τέκνο Β : 12,50 % Π.Κ. και 16,66 % Ψιλή κυριότητα

Τέκνο Γ : 12,50 % Π.Κ. και 16,66 % Ψιλή κυριότητα

-----------------------------

Η άποψη λοιπόν αυτή αντιβαίνει στο συναίσθημα δικαίου του μέσου Έλληνα , ο οποίος επιθυμεί και θεωρεί δίκαιο να αφήσει την επικαρπία στην σύζυγο του και την ψιλή κυριότητα στα τέκνα του. Κάτι το οποίο είναι και νόμιμο .

Το πνέυμα του νόμου είναι αυτό που πρέπει να εξετάσουμε στην συγκεκριμένη περίπτωση

[DAAS]

Αν δεχθώ την άποψη του DAAS ( και κάποιας νομολογίας ) θα θεωρηθεί άκυρη η διαθήκη . Αρα η κατάσταση θα διαμορφωθεί ώς εξής :

-----------------------------

Η άποψη λοιπόν αυτή αντιβαίνει στο συναίσθημα δικαίου του μέσου Έλληνα , ο οποίος επιθυμεί και θεωρεί δίκαιο να αφήσει την επικαρπία στην σύζυγο του και την ψιλή κυριότητα στα τέκνα του. Κάτι το οποίο είναι και νόμιμο .

Το πνέυμα του νόμου είναι αυτό που πρέπει να εξετάσουμε στην συγκεκριμένη περίπτωση

Η διαθηκη στο παραδειγμα σου ειναι ακυρη και γι' αυτο σου επισυναπτω ενα αποσπασμα απο το βιβλιο του Παπαντωνιου (κληρονομικο δικαιο - 1989).

Διαφωνω......με την αποψη σας οτι αντιβαινει στο συναισθημα δικαιου του μεσου Ελληνα. κατα την ταπεινη μου αποψη στο συναισθημα του δικαιου του μεσου Ελληνα θα προσεκρουε η διαθηκη που αναφερετε στο παραδειγμα σας και εξηγω:

Αν υποτεθει οτι η ανωτερω διαθηκη ειναι εγκυρη και η συζυγος παρει τελικα ΜΟΝΟ την επικαρπια τοτε θα δυστυχησει.........διοτι απο τη μικρη μου εμπειρια.......τα 3 τεκνα αφου δεσουν το γαιδαρο τους (1/3 εκαστος της ψιλης κυριοτητας) στη καλυτερη των περιπτωσεων θα εγκαταλειψουν τη μητερα στη μοναξια της μεχρι να συναντησει το συζυγο της και στη χειροτερη θα αρχισουν να την πιεζουν να τους μεταβιβασει και την επικαρπια .

ΟΜΩΣ

Αυτες οι νοσηρες καταστασεις που δυστυχως ειναι πραγματικοτητα (αυτο το λεω διοτι εχω χειριστει καποιες τετοιες υποθεσεις) μειωνονται οταν ο νομος επεμβαινει και δινει το δικαιωμα στη συζυγο να παραιτηθει απο την επικαρπια (καθοσον αποτελει περιορισμος της νομιμης μοιρας) και να ζητησει ΤΟ ΝΟΜΙΜΟ μεριδιο στη πληρη κυριοτητα ΚΑΙ το ιδιο ακριβως δικαιωμα εχουν και τα 3 τεκνα της.

ΠΑΝΤΩΣ

ξανακοιταξα λιγο το θεμα της νομιμης μοιρα οταν υφισταται γονικη παροχη μηπως ειχε διατυπωθει η αποψη οτι η γονικη παροχη αποτελει παραιτηση απο τη νομιμη μοιρα

ΑΛΛΑ

Βρηκα απο το Βιβλιο του Παπαντωνιου (Κληρονομικο δικαιο - ετος 1989 - σελ. 422) οτι τυχον παραιτηση απο του νομιμου μεριδουχου απο τη νομιμη μοιρα του ειναι μεν ΔΥΝΑΤΗ ΑΛΛΑ πρεπει να γινει κατα αρθρο 1848 στο γραμματεα του Πρωτοδικειου και επομενως παραιτηση μπορει να γινει μεσα στη προθεσμια του αρθρου 1847.

ΤΕΛΙΚΑ

Κατεληξα στο συμπερασμα οτι στη περιπτωση της γονικης παροχης ΜΠΟΡΕΙ να χωρεσει παραιτηση απο τη νομιμη μοιρα ΑΛΛΑ κατα αρθρα 1847 και 1848 ΜΕΤΑ το θανατο του κληρονομουμενου δηλαδη μετα την επαγωγη (αρθρο 1851) και ΟΧΙ πριν το θανατο του κληρονομουμενου. πρακτικα αυτο σημαινει οτι κατα τη διαρκεια της γονικης παροχης ΠΟΥ ΥΠΟΤΙΘΕΤΑΙ ΟΤΙ ΖΟΥΝ ΟΙ ΣΥΖΥΓΟΙ δεν χωρει εγκυρη παραιτηση απο τη νομιμη μοιρα.

EPIKARPIA___NOMIMH_MOIRA.pdf

[KAROLOS]

Πάντως ο ομότιμος καθηγητής του παν. Αθηνών Παύλος Φίλιος έχει διαφορετική άποψη στα συγγράμματά του ( βλέπε Κληρονομικό δίκαιο - ειδικό μέρος 2003 ) .

Δεν διαβλέπω φως στο τούνελ .

Αυτό που μένει είναι να δούμε τα πραγματικά γεγονότα , να διαβάσουμε το συμβόλαιο της γονικής παροχής και μετά να οδηγηθούμε σε κάποιο συμπέρασμα . Ίσως τελικά ο μόνος που θα αποφανθεί είναι ο δικαστής που θα αξιολογήσει την κάθε περίπτωση .

[KAROLOS]

Η συζητηση οδηγείται μάλλον σε αδιέξοδο ... και αυτό γιατί δεν μπορούμε να συννενοηθούμε

Πως μας παραθέτεις αγαπητέ DAAS , αποφάσεις που για μένα δεν έχουν σχέση με το θέμα μας ?

Αν και δεν έχει σχέση με το θέμα , απλά το παραθέτω γιατί έχει σχέση με την τελευταία απόφαση που παρέθεσες .

Γνωρίζεις προαφανώς τις διατάξεις του 1509 . Υπερβαίνει το μέτρο που επιβάλλουν οι περιστάσεις η γονική παροχή της ψκ της μητέρας πρός τα τέκνα της και πρέπει να ενταχθεί στις δωρεές που αναφέρονται στο 1835 ?

Δεν μπορεί να κληρονομηθει το δικαίωμα της επικαρπίας( σε τετοιες περιπτώσεις ) . Σε όλα τα νομικά συγγράμματα και να ψάξω και διαθέτω πολλά ( οχι φυσικά περρισσότερα απο σένα ) δεν αναφέρεται πουθενά κάτι ανάλογο .

Μιλάμε για γονική παροχή το τονίζω ξανά .

Κληρονομία. Τρόπος υπολογισμού της νομίμου μοίρας. Πότε γονική παροχή

προσβάλλεται αν θίγει την νόμιμη μοίρα. Αν η γονική παροχή δεν αποτελεί

δωρεά δεν προσβάλλεται ακόμα κι αν θίγει την νόμιμη μοίρα. Στοιχεία που

πρέπει να περιέχει η σχετική αγωγή.

ΕφΑθ 906/1993

Με το άρθρο 1831 § 2 ΑΚ, όπως αντικαταστάθηκε με το άρθρο 26 του ν.

1329/1983, ορίζεται ότι στην κληρονομία -για τον προσδιορισμό της κληρονομίας

και τον υπολογισμό της νομίμου μοίρας -προσθέτονται με την αξία που είχαν

κατά τον χρόνο της παροχής, οτιδήποτε ο κληρονομούμενος παραχώρησε, όσο

ζούσε, χωρίς αντάλλαγμα σε μεριδούχο είτε με δωρεά είτε με άλλο τρόπο και

επίσης οποιαδήποτε δωρεά που ο κληρονομούμενος έκανε την τελευταία δεκαετία

πριν από το θάνατό του, εκτός αν την επέβαλαν λόγοι ευπρεπείας ή ιδιαίτερο

ηθικό καθήκον. Εξ άλλου με το άρθρο 1835 § 1 ΑΚ ορίζεται, ότι κάθε δωρεά

εν ζωή του κληρονομουμένου η οποία κατά το άρθρο 1831 υπολογίζεται στην

κληρονομία, μπορεί να ανατραπεί εφόσον η κληρονομία που υπάρχει κατά τον

χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου δεν επαρκεί για να καλύψει την νόμιμη

μοίρα, ενώ με την § 2 του ίδιου άρθρου ορίζεται ότι αν έγιναν διαδοχικές

δωρεές η προηγούμενη είναι δυνατόν να προσβληθεί εφόσον δεν επαρκεί η

ανατροπή της μεταγενέστερης. Τέλος με το άρθρο 1509 εδάφ. α. ΑΚ ορίζεται

ότι η παροχή περιουσίας στο τέκνο από οποιοδήποτε γονέα του είτε για την

δημιουργία ή διατήρηση οικονομικής ή οικογενειακής αυτοτελείας είτε για

την έναρξη ή την εξακολούθηση επαγγέλματος, αποτελεί δωρεά μόνον ως προς

το ποσόν που υπερβαίνει το μέτρο το οποίο επιβάλλουν οι περιστάσεις.

Aπό το συνδυασμό των διατάξεων αυτών συνάγονται τα ακόλουθα: Α) Για τον

προσδιορισμό της κληρονομίας και κατ` επέκταση για την ανεύρεση της νόμιμης

μοίρας προστίθενται στην κληρονομία, εκτός των άλλων, και οτιδήποτε ο

κληρονομούμενος παραχώρησε όσο ζούσε χωρίς αντάλλαγμα στον μεριδούχο, είτε

με δωρεά είτε με άλλο τρόπο και ότι επομένως με την διατύπωση αυτή εννοεί

ο νόμος κάθε άλλη παροχή από ελευθεριότητα γονέα προς παιδί, όπως είναι

αυτή που προβλέπεται από το άρθρο 1509 εδάφ. α. ΑΚ, άσχετα αν η παροχή αυτή

αποτελεί ή όχι δωρεά, σύμφωνα με το άρθρο αυτό, και άσχετα αν γίνεται ή όχι

με τον τύπο της δωρεάς, αρκεί ότι γίνεται από ελευθεριότητα και όχι από

νομική υποχρέωση. Β) Σε μέμψη όμως υπόκεινται μόνον οι δωρεές, οι οποίες

σύμφωνα με το νέο άρθρο 1831 § 2 ΑΚ που προαναφέρθηκε προστίθενται στην

κληρονομία, όπως τούτο ορίζει το άρθρο 1835 ΑΚ το οποίο δεν τροποποιήθηκε με

τον v. 1329/1983, και Γ) Το γεγονός ότι η παροχή του γονέως προς το τέκνο

όταν αυτή είναι μέσα στα όρια που επιβάλλουν οι περιστάσεις, δεν αποτελεί

δωρεά, έχει ως συνέπεια ότι αυτή δεν προσβάλλεται ως άστοργη έστω και αν

θίγει την νόμιμη μοίρα, αφού κατά το άνω άρθρο 1835 ΑΚ, σε μέμψη υπόκεινται

μόνον οι δωρεές (βλ. Γ. Kουμάvτου, Οικογενειακό έκδ. Γ` τόμος β` σελ. 161),

και συνεπώς οσάκις, με αγωγή μέμψεως προσβάλλεται γονική παροχή που έγινε

προς μεριδούχο για την δημιουργία οικονομικής και οικογενειακής αυτοτελείας

του κατά την έννοια του άρθρου 1509 ΑΚ όπως αυτό ισχύει μετά την τροποποίησή

του με τον ν. 1329/1983 πρέπει, για να είναι ορισμένη η αγωγή αυτή, να

εκτίθενται σαφώς τα στοιχεία από τα οποία προκύπτει ότι η γονική παροχή

είναι δωρεά στο σύνολό της ή μερικώς, ήτοι ότι υπερβαίνει το μέτρο το οποίο

επιβάλλουν οι περιστάσεις, το οποίο κρίνεται σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση

με βάση την περιουσιακή κατάσταση των γονέων, τον αριθμό των τέκνων, τις

ανάγκες του τέκνου, την οικονομική κατάσταση των άλλων τέκνων κ.λπ. (βλ.

Β. Βαθρακοκοίλη Αναλυτική Ερμηνεία ΑΚ, σελ. 2032, του ίδιου, το Νέο Οικογ.

Δίκαιο, 1990, σελ. 568. Γ. Παπαδημητρίου. Ερμηνεία κ.λπ. 1986 σελ. 470,

Γ. Kουμάντου, ανωτέρω σελ. 160). Περαιτέρω αφού κατά το άρθρο 1831 ΑΚ ο

υπολογισμός της νόμιμης μοίρας γίνεται με βάση την κατάσταση και την αξία της

κληρονομίας κατά τον χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου στην οποία όμως

προστίθενται, με την αξία που είχαν κατά τον χρόνο της παροχής, οι χωρίς

αντάλλαγμα παροχές του κληρονομουμένου προς τον μεριδούχο είτε με δωρεά

είτε με άλλο τρόπο (βλ. Γ. Παπαδημητρίου, ανωτέρω σελ. 609, Ν Παπαvτωvίου

Κληρονομικό 1985 σελ. 413, ΑΠ 236/1984 ΝοΒ 33 σελ. 266, ΑΠ 511/1982 ΝοΒ 31

σελ. 354) θα πρέπει, για να είναι ορισμένη η αγωγή μέμψεως αστόργου δωρεάς,

να εκτίθεται σ` αυτήν σαφώς και η κατά τον χρόνο συστάσεως των επικαλουμένων

παροχών αξία των δωρηθέντων ακινήτων, για να προσδιορισθεί η αξία της

κληρονομίας και να υπολογισθεί βάσει αυτής η νόμιμη μοίρα του ενάγοντος (βλ.

ΕΘεσ 3054/1990 Αρμ. 1991 σελ. 670 επ., ΕΘεσ 67311985 Αρμ. 1986 σελ. 684) και

δεν αρκεί να εκτίθεται μόνον η κατά το χρόνο του θανάτου του κληρονομουμένου

αξία των άνω παροχών.

[KAROLOS]

Αλλη μια απόφαση που έπεσε στα χέρια μου και σας την κοινοποιώ. Η απόφαση αυτή ενισχύει τους ισχυρισμούς μου . Φυσικά όπως γνωρίζουμε οι δικαστικές αποφάσεις πολλές φορές αναιρούν η μια την άλλη. Απλά την παραθέτω .

ΕφΘεσ 230/2000

Κληρονομία. Υπολογισμός της νόμιμης μοίρας και υποχρέωση συνεισφοράς παροχής

του κληρονομουμένου. Δεν υπάρχει τέτοια υποχρέωση αν ο κληρονομούμενος το

όρισε όταν έδωσε την παροχή. Η σχετική δήλωση του κληρονομουμένου λαμβάνεται

υπόψη κατά τον προσδιορισμό της εξαδιαθέτου κληρονομικής μερίδας του λήπτη

και καταλογισμού της στη νόμιμη μοίρα αυτού. Πότε λαμβάνονται υπόψη ως

επιτρεπτά αποδεικτικά μεσα οι ένορκες βεβαιώσεις.

Πρόεδρος: Μιχαήλ Ντούμας

Δικαστές: Ι. Βασιλακέρης, Χ. Κοσμίδης (εισηγητής)

Δικηγόροι: Σ. Μπακαλιός, Θ. Αργυρίου

Στον πρώτο λόγο της εφέσεως ο εκκαλών εκθέτει ότι, με το .../10.5.1994

συμβόλαιο της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Ε.Β., που έχει μεταγραφεί

νομίμως, ο πατέρας του είχε μεταβιβάσει προς αυτόν, λόγω γονικής παροχής, την

κυριότητα ενός κληροτεμαχίου, εμβαδού 3.875 μ2, που βρίσκεται στην κτηματική

περιοχή Αγγελοχωρίου Θεσσαλονίκης και ότι το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, κατόπιν

σχετικού ισχυρισμού των εναγομένων, θεώρησε την αξία της παροχής αυτής, την

οποία προσδιόρισε στο ποσό των 11.625.000 δραχμών, ως συνεισενεκτέα από αυτόν

κατά τον υπολογισμό της εξ αδιαθέτου μερίδας του και καταλογιστέα στη νόμιμη

μοίρα του, την οποία είπε ότι υπερκαλύπτει. Ηδη ο εκκαλών, με τον εξεταζόμενο

λόγο της εφέσεως, προβάλλει, για πρώτη φορά ενώπιον του Εφετείου, τον

ισχυρισμό ότι, κατά την επιχείρηση της εν λόγω γονικής παροχής, ο πατέρας του

είχε δηλώσει την επιθυμία να μην συνυπολογισθεί αυτή στην κληρονομική μερίδα

του εκκαλούντος. Ο ισχυρισμός αυτός στηρίζεται στις διατάξεις των αρθρ.

1833 και 1895 ΑΚ {σύμφωνα με τις οποίες "δεν υπάρχει υποχρέωση συνεισφοράς,

αν ο κληρονομούμενος το όρισε, όταν έδωσε την παροχή" και "καταλογίζονται

οι παροχές σε μεριδούχο ... εκτός αν ο κληρονομούμενος όρισε διαφορετικά

όταν έδωσε την παροχή"), εισάγει αντένσταση στην προηγηθείσα ένσταση των

εναγομένων περί συνεισφοράς και καταλογισμού (ΑΚ 1834) και είναι παραδεκτός,

διότι αποδεικνύεται εγγράφως από το περιεχόμενο του ως άνω συμβολαίου γονικής

παροχής (ΚΠολΔ 209 παρ. 2 περ. γ` και 527 αρ. 3), αντίγραφο του οποίου

προσκομίζεται νομίμως. Πράγματι, εκεί ο πατέρας του εκκαλούντος και ήδη

κληρονομούμενος δηλώνει, σχετικά με τη γονική παροχή στην οποία μόλις είχε

προβεί, ότι "επιθυμεί να μη συνυπολογισθεί στην κληρονομική μερίδα του αφ`

ετέρου συμβαλλομένου ..." (βλ. στο 3ο φύλλο - εμπρόσθια όψη του συμβολαίου

της συμβολαιογράφου Θεσσαλονίκης Ε.Β.). Η δήλωση αυτή συνιστά σαφώς "ορισμό"

του κληρονομουμένου να μην υπάρχει υποχρέωση συνεισφοράς της αξίας της

παροχής κατά τον προσδιορισμό της εξ αδιαθέτου κληρονομικής μερίδας του

λήπτη, ούτε και καταλογισμού της στη νόμιμη μοίρα του. Το πρωτοβάθμιο

δικαστήριο, που με την εκκαλούμενη απόφαση έκρινε διαφορετικά, διότι έκανε

ουσιαστικά δεκτή την ένσταση των εναγομένων, αφού δεν είχε προβληθεί η

αντένσταση του ενάγοντος (βλ. στην 11η σελ. της εκκαλουμένης), έσφαλε κατ`

αποτέλεσμα. Επομένου, κατά παραδοχή του πρώτου λόγου της εφέσεως, πρέπει αυτή

να γίνει δεκτή. Η εκκαλούμενη απόφαση πρέπει να εξαφανισθεί και το Δικαστήριο

αυτό, κρατώντας την υπόθεση, πρέπει να δικάσει εκ νέου την αγωγή (ΚΠολΔ 535

παρ. 1).

Οι εναγόμενες, από τις οποίες η δεύτερη, σε περίπτωση εξ αδιαθέτου διαδοχής,

θα κληρονομούσε ως κατιούσα του Ν.Α., όπως και ο ενάγων, είχαν προτείνει

πρωτοδίκως και επαναφέρουν τώρα τον ισχυρισμό ότι, εκτός από την ως άνω

γονική παροχή, ο κληρονομούμενος είχε δώσει προς τον ενάγοντα, για την αγορά

κατοικίας

α) "την 30.6.1989 μετρητά 8.000.000 δραχμές, τα οποία προήλθον από την

πώληση του υπ` αριθμόν 378 κληροτεμαχίου, μ.τ. 11.397, ως το υπ` αριθμόν

12301/30.6.1989 προσύμφωνο πωλήσεως προς τον ΑΧ" και

β`) "την 20.1.1993 μετρητά 5.000.000 δραχμές, τα οποία προήλθον εκ της

πωλήσεως αγροτεμαχίου, ως το υπ` αριθμόν 660590/1993 πωλητήριο συμβόλαιο ο

Γ.Κ. προς τον Κ.Τ." και ότι οι παροχές αυτές πρέπει, επίσης, να συνεισφερθούν

από αυτόν και να καταλογισθούν στη νόμιμη μοίρα του. Επίσης, επαναφέρουν τον

ισχυρισμό ότι η αξία των στοιχείων της κληρονομιάς, κατά το χρόνο θανάτου

του κληρονομουμένου, δεν ήταν αυτή την οποία παραθέτει διογκωμένη ο ενάγων

στην αγωγή, αλλά αισθητά μικρότερη και συγκεκριμένα του διαμερίσματος ήταν

9.882.180 δραχμές, του οικοπέδου με την οικία ήταν 10.000.000 δραχμές και

του αγροτεμαχίου ήταν 1.000.000 δραχμές. Για την απόδειξη των ισχυρισμών

αυτών είχε ταχθεί, με την 4353/1996 προδικαστική απόφαση του πρωτοβαθμίου

δικαστηρίου, το προσήκον θέμα αποδείξεως σε βάρος των εναγομένων. Αυτές όμως

απώλεσαν τη σχετική προθεσμία. Το αίτημα τους για τη χορήγηση νέας, το οποίο

υπέβαλαν με τις προτάσεις τους κατά τη μετ` απόδειξη συζήτηση της αγωγής,

απορρίφθηκε με την εκκληθείσα απόφαση και δεν επαναφέρεται ενώπιον αυτού του

Δικαστηρίου.

Οι εναγόμενες, στην προσπάθεια να αναπληρώσουν την έλλειψη της εξέτασης

μαρτύρων αποδείξεως, επικαλέσθηκαν ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου την

3757/4.11.1999 ένορκη βεβαίωση τριών μαρτύρων ενώπιον του Ειρηνοδίκη

Θεσσαλονίκης, μετά από κλήτευση του ενάγοντος. Ο ενάγων, που επίσης δεν

εξέτασε μάρτυρες ανταποδείξεως ενώπιον του πρωτοβαθμίου δικαστηρίου,

επικαλέσθηκε την 3643/29.10.1999 ένορκη βεβαίωση δύο μαρτύρων ενώπιον του

ίδιου Ειρηνοδίκη, μετά από κλήτευση των εναγομένων. Ανεξάρτητα όμως από το

πρόβλημα της εμπρόθεσμης κλήτευσης του αντίδικου προς παράσταση κατά τη

διενέργεια των βεβαιώσεων αυτών, το οποίο, αν και ερευνάται αυτεπαγγέλτως

(βλ. ΑΠ 1759/90 (Α. Αθανασιάδου) ΕλλΔνη 32(1991)1236), θέτει ο ενάγων με τις

προτάσεις του ενώπιον αυτού του Δικαστηρίου, στην προκείμενη περίπτωση, όπου

κατά την πρωτοβάθμια δίκη τηρήθηκε ως προς την απόδειξη η διαδικασία των

διατάξεων των άρθρ. 341, 397, 398 και 406 ως 409 ΚΠολΔ, οι ένορκες μαρτυρίες

τρίτων, που έχουν ληφθεί για να χρησιμοποιηθούν σε υπάρχουσα δίκη, χωρίς

να τηρηθούν οι διατυπώσεις που επιβάλλονται από τις εν λόγω διατάξεις,

θεωρούνται ανυπόστατες, δεν έχουν κανένα κύρος, και δεν μπορούν να ληφθούν

υπόψη ούτε για άμεση ούτε για έμμεση απόδειξη (βλ ΑΠ 111/91 (Πρ. Ασημιάδης)

ΕλλΔνη 33(1993)816). Επομένως το Δικαστήριο, που δεν μπορεί να λάβει

υπόψη αυτές τις ένορκες βεβαιώσεις, διαπιστώνει ανεπάρκεια του υπόλοιπου

αποδεικτικού υλικού και θεωρεί απαραίτητη την εξέταση των διαδίκων, πλην της

τρίτης από τις εναγόμενες, που είναι κάτοικος Λευκωσίας Κύπρου (ΚΠολΔ 415

παρ. 1), σχετικά με την αλήθεια των πραγματικών περιστατικών που αναφέρονται

στην πρωτοβάθμια, 4353/1996 προδικαστική απόφαση, πλην εκείνου για το οποίο

γίνεται λόγος στη σκέψη 4 της παρούσας (μη συνεισενεκτέα και μη καταλογιστέα

γονική παροχή προς τον ενάγοντα).

Σύμφωνα με τις παραπάνω σκέψεις, πρέπει το Δικαστήριο να αναβάλει την έκδοση

οριστικής απόφασης για την αγωγή και να διατάξει την εξέταση των διαδίκων, η

οποία θα γίνει ενώπιον του, σε δημόσια συνεδρίαση στο ακροατήριο του, όπως

ειδικότερα θα ορισθεί στο διατακτικό της παρούσας (ΚΠολΔ 341 παρ. 3 εδ. ζ`,

416).

[επισκέπτη Petros]

Χαιρετε σε ολους

Προσφατα απεβιωσε ο πατερας τις γυναικας μου και υπαρχει παρομοιο σεναριο.

Η γυναικα μου εχει ψιλη κυριοτητα. Οι γονεις τις ειχαν το ακινητο "κοινως αδιαιρετως και κατ' ισομοιριαν ητοι κατα το ενα δευτερο εξ αδιαιρετου στον καθενα" (απο το συμβολαιο αγοραπωλησιας)

Στο συμβολαιο επικαρπιας αναφερεται

" παρακρατουντες υπερ εαυτων και εφ' ορου ζωης και του τελευταιου τουτων, την επικαρπια "

Το ερωτημα ειναι εαν τωρα εχει παρει την μιση πληρη κυριοτητα η απλα η μητερα εχει παρει την πληρη επικαρπια.

(υποπσιν το επωτημα ειναι καθαρα για φορολογικους σκοπους

Ευχαριστω εκ των προταιρων για την βοηθεια

Αυτό ακριβώς ήθελα να γραψω κι εγω αγαπητέ επισκέπτη . Ο δαίμων όμως του πληκτρολογίου έγραψε διαφορετικά .....Νομίζω όμως πως φαίνεται στην απάντηση μου το σκεπτικο μου

[a.a.]

" παρακρατουντες υπερ εαυτων και εφ' ορου ζωης και του τελευταιου τουτων, την επικαρπια "

Η ΜΗΤΈΡΑ ΠΉΡΕ ΤΗΝ ΠΛΗΡΗ ΕΠΙΚΑΡΠΙΑ

[επισκέπτη Petros]

Euxaristo

[επισκέπτη neon lights]

Χαιρετε σε ολους

Προσφατα απεβιωσε ο πατερας τις γυναικας μου και υπαρχει παρομοιο σεναριο.

Η γυναικα μου εχει ψιλη κυριοτητα. Οι γονεις τις ειχαν το ακινητο "κοινως αδιαιρετως και κατ' ισομοιριαν ητοι κατα το ενα δευτερο εξ αδιαιρετου στον καθενα" (απο το συμβολαιο αγοραπωλησιας)

Στο συμβολαιο επικαρπιας αναφερεται

" παρακρατουντες υπερ εαυτων και εφ' ορου ζωης και του τελευταιου τουτων, την επικαρπια "

Το ερωτημα ειναι εαν τωρα εχει παρει την μιση πληρη κυριοτητα η απλα η μητερα εχει παρει την πληρη επικαρπια.

(υποπσιν το επωτημα ειναι καθαρα για φορολογικους σκοπους

Ευχαριστω εκ των προταιρων για την βοηθεια